⭕️ آیا هر موشکافی علمی، باقر شدن است؟! ➖ علمی که نسبت به گرسنگی #مظلوم و پرخوری #ظالم ساکت است... 🔸 مسئولیت علم در قبال دو چیز است: 1️⃣ در قبال خداوند: که #خشیت را موجب می‌شود(۹) 2️⃣ در قبال #مردم : تعهد نسبت به فقر و غنا؛ قسط و عدل و هدایت.(۱۰) 🔹 اگر علم ورزی، در مسیر این دو تعهد قرار گرفت؛ شکافته شدن‌هایش، گره گشایی از کار مردم و خشیت در مقابل خداوند را نتیجه داده و صاحبش را وارث باقر(ع) می‌کند. اما اگر "در خود معطل ماند"؛ خود را فربه و متورم می‌کند. صاحبش هم آفت می‌زند. فروعات بی ثمر می‌شکافد، به لفّاظی می‌انجامد. دوچندانش، گرسنه‌ای را سیر و ظالمی را سرکوب نمی‌کند! حال عالم را هم نزد خدا خوش‌تر نمی‌کند! 🔸 در طلاب علوم دینی همیشه دعوای "زوائد" علوم، داغ است. از غوامض و موشکافی‌هایی می‌خوانند که صاحبش در عصر #استبداد و #استعمار هیچ خبری ازش نیست. و از رهبران واقعی تشیع در مواقع حساس تاریخی (میرزای شیرازی و مثل او) کمتر در آن غوامض و فروعات موشکافانه چیزی می‌شنوند! امام عزیز نیز از برخی زوائد علوم آلی گلایه داشت(۱۱). 🔹 اما راه اصلی رفع زوائد، قیل و قالِ زائد نیست. قرار دادن علم در جایگاه و مسیر درستش است. علم دین (بخصوص فقه و حکمت) اگر در موضع مسئولیت اخلاقی_اجتماعی‌اش نزد خدا و مردم قرار گیرد، خود به خود هرچه لازم بود می‌ماند و زوائد و آفات رفع می‌شود. فقه در خدمت قسط و عدل اجتماعی قرار گیرد و نسبت به "گرسنگی مظلوم و پرخوری ظالم" احساس وظیفه کند؛ بعد هرچه لازم بود فروعات مشتق و وضع و استعمال را بیش از این هم بشکافد. 🔸 یعنی: فقه، مساله‌اش را از "عینیت جامعه‌اش" بگیرد و اصول فقه، مساله‌اش را از "این فقه". نه فقه، از خودش (از فرض) بگیرد و اصول از مسائل فرضی فقه و از مسائل خود، مساله تولید کند. 🔹 شاید همین سرّ بود که امام سجاد(ع) در وجه تسمیه باقر، سجده شکر کرد وسپس فرمود: "امامت در فرزندان اوست تا قیام قائمی که زمین را پر از قسط و عدل می‌کند."(۱۲) 📌 پی‌نوشت: ۹- فاطر/۲۸ ۱۰- نهج البلاغه خ۳/الکافی ج۸ ص۵۶ و ۵۷ ۱۱- در موضع مختلف: الرسائل ج۲ ص۹۷/ تهذیب الاصول ج۳ ص ۵۷۰ و ۵۷۲/ منهاج الوصول ج۱ ص ۵۱/ الاجتهاد والتقلید ص ۱۰ و ۱۲/ انوار الهدایه ج ۱ ص۳۴۹ ۱۲- کفایه الاثر ص ۲۳۷ 👤محسن قنبریان @Terrorofmedia