🔴 #نهج_البلاغه
بخش چهارم
#زمینه_های_پیداش_نهج_البلاغه
در اينجا زمينههاى پيدايش نهج البلاغه را در قرن چهارم هجرى بررسى مىكنيم: با وجود توجه و اهتمام خاص شيعيان بر حفظ و ضبط سخنان امير المؤمنين (عليهالسلام) ماندگارترين اثر در اين زمينه در قرن چهارم هجرى شكل مىگيرد. در اين خصوص علل و عواملى به ذهن مىرسد كه به برخى اشاره مىكنيم:
قرن چهارم قرن آغاز غیبت کبری است و شیعیان كه با غيبت امام خويش مواجه شدند براى ايستادن روى پاى خويش و حفظ مذهب خود اقداماتى براى حفظ گنجينههاى گرانقدر و ميراثهاى عظيم ائمه (عليهمالسلام) انجام دادند. حركت شيعيان در اين عصر به قدرى چشمگير بود كه قرن چهارم به قرن تأليف و ترجمه و تدوين كتب اسلامى مشهور گشته است. در اين دوران حوزههاى علميه فراوانى در كشورهاى اسلامى تشكيل شد و علماى بزرگوار با تمام تلاش خود براى پرورش افراد مستعد و نشر علوم اهلبيت (عليهمالسلام) دست به كار شدند. قرن چهارم شاهد تشكيل اولين حكومت شيعى در جهان اسلام بود. «آل بویه» در سال ۳۳۴ هجرى بغداد را فتح كردند و علماى شيعه در بغداد با تمام توان به فعاليت و نشر افكار تشیع پرداختند. شيعيان نيز در سايۀ اين حكومتها از انزوا بيرون آمدند و توانستند آزادانه مناسك و افكار خويش را اعلام نمايند.
قرن چهارم دوران شكوفايى شعر و ادب شيعى هم بود و سيد رضى از جمله چهرههاى آشنا و برجسته قرن چهارم هجرى است. در اين قرن كتابخانهها رونق گرفت و تنها در كتابخانه سيد مرتضى در بغداد ۸۰ هزار كتاب وجود داشت. كتابخانه دار الحكمه بغداد نيز ۱۰ هزار نسخه خطى نفيس و هزاران جلد كتاب ديگر داشت. آزادى شيعيان به حدى رسيد كه در تشییع جنازه شیخ مفید (استاد سيد رضى) حدود ۸۰ هزار نفر شركت كردند كه اين رقم در تاريخ آن روز بىسابقه بود. با توجه به مطالب ياد شده زمينه كاملا مساعدى كه براى سيد رضى مهيّا شده بود تا دست به تأليف مهمترين و ماندگارترين اثر شيعه پس از قرآن بزند روشن شد. سيد رضى نيز با نهايت دقت و حوصله از منابع بسيار ارزشمندى كه در اختيار داشت كتاب «نهج البلاغه» را جمع آورى نمود.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk
🔴 #نهج_البلاغه
بخش پنجم
#وجه_نام_گذاری
اينكه چرا سيد رضى نام كتاب خويش را نهج البلاغه (راه بلاغت و فصاحت) گذاشته است از مقدمه كتاب بخوبى روشن مىشود، سيد رضى، كه خود اديب و شاعرى توانا است، چون اعجاز امير المؤمنين (عليهالسلام) را در زمينۀ بلاغت و فصاحت ديد با جمع آورى اين كتاب عظمت امير المؤمنين (عليهالسلام) را در اين فضيلت، علاوه بر فضيلتهاى فراوان ديگر، به اثبات رساند، او با اين كتاب اثبات كرد كه، تنها پرچمدار و يكه تاز ميدانهاى سياست و جنگ و زهد و عبادت و اولين مسلمان و بالاترين مسلمان ، در زمينۀ ادب و سخنورى نيز به بالاترين درجات آن رسيده و در مقامى است كه هيچ انسان ديگرى به آن حد از اعجاز نرسيده است. ( البته در اين بين حساب پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) كه على (عليهالسلام) نفس اوست، از ديگران جداست.)
پس چون سيد رضى هدفش اثبات اين زمينه از فضائل امير المؤمنين (عليهالسلام) بود نام كتاب خويش را «نهج البلاغه» نهاد، بخاطر رعايت اين جنبه است كه سيد رضى هيچ گونه ترتيب موضوعى براى نهج البلاغه قرار نداده است. همچنين در ذكر خطبهها و نامهها در بسيارى موارد تقطيع نموده و تنها مقدارى از خطبهها را كه بيشتر توجه او را به خود جلب كرده، آورده است.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk
🔴 #نهج_البلاغه
بخش ششم
#رد_یک_توهم
برخى چنين پنداشتهاند كه سخنان امير مؤمنان على عليه السلام تنها حجمى معادل نهج البلاغه دارد يا خطبهها و نامههاى آن حضرت را منحصر در همان تعداد نمودهاند در حالى كه چنين نيست. مسعودى كه حدود يكصد سال قبل از سيد رضى مىزيسته، در «مروج الذهب» مىگويد: هم اكنون چهار صد و هشتاد و اندى خطبه از على (عليهالسلام) در دست مردم است. آمدى در« غرر الحکم» پانزده هزار كلمه قصار از امير المؤمنين (عليهالسلام) نقل كرده است در حالى كه كلمات قصار نهج البلاغه ۴۸۰ كلمه است. كتب فراوان ديگرى نيز پيرامون كلمات آن حضرت تحرير شده مانند تحف العقول، روضة الواعظین و... كه بيش از يكصد و اندى كتاب قبل از نهج البلاغه خطبههاى امير المؤمنين (عليهالسلام) را جمع كردهاند.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk
🔴 #نهج_البلاغه
بخش هفتم
#محتوای_نهج_البلاغه
نهج البلاغه دارای سه محور اصلی است:
۱. خطبه ها که شامل ۲۳۹ خطبه است و از نظر زمانی به سه بخش تقسیم می شود: الف) قبل از حکومت، مانند خطبههای ۵ ـ ۶۷ ـ ۱۳۹ و... ؛ ب) در هنگام خلافت، مانند خطبههای ۳ ـ ۱۲ ـ ۱۵ - ۱۶ و... ؛ ج) بعد از خلافت، مانند خطبههای ۲۰ ـ ۲۱ - ۲۷ ـ ۱۰۵ ـ ۴۷ ـ ۱۰۸ و....
۲. نامهها که شامل ۷۹ نامه است و تقریباً تمام آنها در زمان خلافت آن حضرت نوشته شدهاند.
۳. کلمات قصار یا قصار الحکم که شامل ۴۸۰ کلمه است و از حیث موضوعات بسیار متنوع است.
تنوع موضوعات در نهج البلاغه بسيار چشمگير است و كتب متعددى نيز در اين خصوص به نگارش در آمده است. در اينجا از باب نمونه به چند موضوع در نهج البلاغه اشاره مىكنيم:
خطبهها شامل موضوعاتى مىباشند مانند: اخلاق ( ۸- ۱۰- ۲۰- ۲۱- ۶۳- ۲۴ و...)، بحثهاى سياسى ( ۳۲- ۳۷- ۴۱- ۵۰ و...)، افشاگرى و احزاب ( ۳۰- ۱۰۵- ۱۹ و...)، جامعه شناسى ( ۱- ۳۲ و...)، آيندهنگرى يا ملاحم ( ۱۳- ۴۷- ۹۸- ۱۰۱- ۱۰۸ و...) و موضوعات فراوان ديگر.
نامهها نيز به طور كلى به عنوانهاى: اخلاقى ( مانند ۳- ۲۲- ۴۷ و...)، نامه به دشمنان ( ۶- ۷- ۱۰- ۱۷ و...)، به فرمانداران و استانداران ( ۵- ۸- ۱۹- ۲۰- ۵۶ و...)،
به فرماندهان نظامى و مسئولان بیت المال ( ۲۵- ۲۶- ۴- ۱۳ و...)، خطاب به مردم ( ۲- ۲۹- ۳۸ و...)، وصيتهاى امام ( ۲۳- ۲۴- ۵۱ و...) تقسيم مىشود.
كلمات قصار نيز تقريبا تمام موضوعات مورد نياز جامعه را در بردارد و از نظر تنوع موضوعات بسيار گستردهاند.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk
🔴 #معرفی_نهج_البلاغه
بخش هشتم
#منابع_و_اسناد
سيد رضى در تأليف نهج البلاغه از كتابخانه شخصى خود و كتابخانههاى بزرگ سید مرتضی و بيت الحكمه بغداد و ديگر كتابخانههاى موجود استفاده كرده است. گرچه خود سيد رضى جز در مواردى اندك نام منابع خويش را در متن كتاب ذكر نكرده، اما آنچه از منابع مورد استفاده او به دست آمده در كتب شرح نهج البلاغه مفصلا بيان شده است. از جمله اين منابع است: البیان و التبیین از جاحظ، المقتضب، از مجرد، مغازى، سعيد بن يحيى اموى، الجمل، واقدى، المقامات في مناقب أمير المؤمنين (عليهالسلام) ، ابو جعفر اسکافی، تاریخ طبری و...
اشكالى كه از ديرباز به نهج البلاغه مىكردند اين بود كه سيد رضى سندهاى روايات خويش را حذف كرده بنابراين، اين كتاب از نظر علمى اعتبار چندانى ندارد و تنها در حد يك كتاب ادبيات مىتوان از آن بهره جست، با توجه به اين اشكال از قرنها قبل بزرگان علما در صدد جمع آورى مصادر نقل سيد رضى بودهاند و خطبهها و نامهها و كلمات قصار نهج البلاغه را از منابعى قبل از سيد رضى جمع آورى كردهاند، هم اكنون چندين جلد كتاب موجود است كه تمام منقولات سيد رضى را با ذكر طرق گوناگون مسندا نقل كردهاند. در بعضى موارد نيز براى يك خطبه دهها سند و منبع آوردهاند كه تفصيل آن را مىتوانيد در كتب مذكور بيابيد.
از جمله كتب مصادر نهج البلاغه مىتوان به عناوين زير اشاره نمود: مصادر نهج البلاغة و أسانيده از سيد عبد الزهراء حسينى، مدارك نهج البلاغه از هادى كاشف الغطاء، مصادر نهج البلاغه از سید هبه الدین شهرستانی، اسناد و مدارك نهج البلاغه ( فارسى)، از محمد دشتی و دهها عنوان ديگر در اين زمينه.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk
🔴 #معرفی_نهج_البلاغه
بخش نهم
#شروح_و_مستدرکات
پيرامون اين كتاب شريف شرحهاى فراوان نگاشته شده و برخى بزرگان كتابهايى براى فهرست اسامى شرحهاى نهج البلاغه نوشتهاند. از جمله شيخ حسين جمعه در كتاب« شروح نهج البلاغه» ۲۱۰ شرح نام برده و آقاى رضا استادی در كتابنامه نهج البلاغه نام ۳۷۰ شرح را ذكر كرده است (همراه با ترجمه). علاوه بر اهميت و اعتبار اين كتاب شريف، صعوبت و سختى درك آن نيز نياز آن را به شرح بيشتر كرده است. معروفترين شروح نهج البلاغه عبارتند از: شرح ابن میثم بحرانی متوفاى ۶۷۹ هجرى، شرح ابن ابی الحدید معتزلی متوفاى حدود ۶۵۵ هجرى، شرح شيخ محمد عبده، متوفاى ۱۳۲۳ هجرى (مفتى مصر در آن زمان)، شرح علامه محمد تقی جعفری (معاصر)، منهاج البراعة از قطب الدین راوندی، متوفاى ۵۷۳ هجرى، شرح فخر رازی مفسر بزرگ اهل تسنن، متوفاى ۶۰۶ هجرى.
براى « نهج البلاغه» به لحاظ اهميتى كه در نظر بزرگان داشته، چندين كتاب به عنوان مستدرک نهج البلاغه نوشته شده است، انگیزه نوشتن مستدرك براى يك كتاب آن است كه ترتيب و حجم كتاب هيچ تغييرى نكند و اعتبار و مقبوليت و شهرت آن آسيب نبيند و در عين حال آنچه مربوط به موضوع كتاب است و در آن كتاب نيامده در كتابى ديگر ضميمه گردد. از جمله مستدركات نهج البلاغه است: مستدرك نهج البلاغه از هادی کاشف الغطاء، نهج السعادة در ۸ جلد از محمد باقر محمودی، غرر الحکم و درر الکلم از آمُدى، التذييل از اسماعيل حلبى، ملحق نهج البلاغه از احمد بن يحيى و...
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk
🔴 #معرفی_نهج_البلاغه
بخش نهم
#شروح_و_مستدرکات
پيرامون اين كتاب شريف شرحهاى فراوان نگاشته شده و برخى بزرگان كتابهايى براى فهرست اسامى شرحهاى نهج البلاغه نوشتهاند. از جمله شيخ حسين جمعه در كتاب« شروح نهج البلاغه» ۲۱۰ شرح نام برده و آقاى رضا استادی در كتابنامه نهج البلاغه نام ۳۷۰ شرح را ذكر كرده است (همراه با ترجمه). علاوه بر اهميت و اعتبار اين كتاب شريف، صعوبت و سختى درك آن نيز نياز آن را به شرح بيشتر كرده است. معروفترين شروح نهج البلاغه عبارتند از: شرح ابن میثم بحرانی متوفاى ۶۷۹ هجرى، شرح ابن ابی الحدید معتزلی متوفاى حدود ۶۵۵ هجرى، شرح شيخ محمد عبده، متوفاى ۱۳۲۳ هجرى (مفتى مصر در آن زمان)، شرح علامه محمد تقی جعفری (معاصر)، منهاج البراعة از قطب الدین راوندی، متوفاى ۵۷۳ هجرى، شرح فخر رازی مفسر بزرگ اهل تسنن، متوفاى ۶۰۶ هجرى.
براى « نهج البلاغه» به لحاظ اهميتى كه در نظر بزرگان داشته، چندين كتاب به عنوان مستدرک نهج البلاغه نوشته شده است، انگیزه نوشتن مستدرك براى يك كتاب آن است كه ترتيب و حجم كتاب هيچ تغييرى نكند و اعتبار و مقبوليت و شهرت آن آسيب نبيند و در عين حال آنچه مربوط به موضوع كتاب است و در آن كتاب نيامده در كتابى ديگر ضميمه گردد. از جمله مستدركات نهج البلاغه است: مستدرك نهج البلاغه از هادی کاشف الغطاء، نهج السعادة در ۸ جلد از محمد باقر محمودی، غرر الحکم و درر الکلم از آمُدى، التذييل از اسماعيل حلبى، ملحق نهج البلاغه از احمد بن يحيى و...
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk
🔴 #معرفی_نهج_البلاغه
بخش دهم وپایانی
#ترجمه_و_کتب_موضوعات
نهج البلاغه كتابى است كه به جهت فصاحت و بلاغت بالاى آن بسيارى از عرب زبانان هم از درك مفاهيم آن عاجزند چه رسد به غير عربها، به همين جهت به زبانهاى مختلف ترجمههاى فراوان شده است. ترجمههاى فارسى نهج البلاغه حدود ۳۰ عنوان است كه از قرنهاى قبل تا بحال به فراخور حال منتشر شدهاند. از جمله معروفترين ترجمههاى فارسى نهج البلاغه در عصر حاضر عبارتند از: ترجمه فیض الاسلام، ترجمهاى توسط آقاى مبشرى، ترجمه آیت اللّه مکارم شیرازی، ترجمه علامه محمد تقى جعفرى، ترجمه دکتر شهیدی ( تقريبا جديدترين ترجمه اين كتاب است)، ترجمه آقاى مصطفى زمانى و...
۱- آیت الله شیخ جعفر سبحانی ۲- آيت الله ناصر مكارم شيرازى ۳- حجة الاسلام و المسلمین محمد دشتی ۴- علامه محمد تقی جعفری ۵- علامه عبد الحسین امینی ۶- محمد مهدی فولادوند (ره) ۷- آيت الله سيد على نقى فيض الاسلام (ره) ۸- طاهره صفار زاده
از كارهاى بسيار ارزشمندى كه پيرامون اين كتاب عظيم شده استخراج موضوعات و چينش مطالب كتاب بر اساس موضوعى است. در اين زمينه نيز بزرگانى از شیعه و غير شيعه دست به قلم بردهاند كه برخى تنها موضوعات را ليست نموده و آدرس دادهاند، برخى ديگر موضوعاتى كلى انتخاب نمودهاند و در ضمن تقسيم موضوعى، شرح و توضيحى نيز بر مطالب نوشتهاند.
از كتب موضوعات نهج البلاغه است: نهج الصباغة از علامه تستری، كه ۶۷ موضوع كلى انتخاب كرده و پيرامون هر يك شرح و تفسيرى هم نوشته است، الدليل، از على انصاريان با يكصد موضوع، الهادى، از آیت اللّه مشکینی كه ۶۲۵ موضوع انتخاب نموده است، تصنيف نهج البلاغه از لبیب بیضون با ۴۲۵ موضوع، الكاشف از دکتر مصطفوی، المعجم المفهرس از محمد دشتى كه در ضمن كار معجمنويسى ۴۵۶۰۰ موضوع و تيتر بر كلمات امير مؤمنان (عليهالسلام) زده است.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk
#آشنایی_بازندگی_حضرت_فاطمه_معصومه_سلام_الله_علیها
#دهه_کرامت
#علم_الانساب
#تبار_شناسی
#نشست_علمی
✒به مناسبت دهه کرامت محتوایی را به جهت آشنا شدن عزیزان با حضرت فاطمه معصومه تهیه کرده و تقدیم دوستان می کنیم👇
فاطمه مشهور به حضرت معصومه(س) دختر امام کاظم(ع) و خواهر امام رضا(ع) است. او که برای دیدار با امام رضا(ع) به ایران مسافرت کرد، در راه بیمار شد و در قم درگذشت و همانجا دفن شد. در منابع تاریخی اطلاعات زیادی درباره زندگینامه حضرت معصومه(س) از جمله تاریخ تولد و وفات وی ثبت نشده است.
شیعیان فاطمه معصومه(س) را بسیار بزرگ میدارند، برای زیارت او اهمیت قائلاند و روایاتی درباره او نقل میکنند که از شفاعت وی برای شیعیان سخن گفته شده و بهشت پاداش زیارت او دانسته شده است. همچنین میگویند پس از حضرت زهرا(س)، او تنها زنی است که از امامان برای او زیارتنامه روایت شده است.
به گفته مرحوم ذبیحالله محلاتی در کتاب ریاحین الشریعة، اطلاعات چندانی درباره زندگی حضرت معصومه در دست نیست؛ از جمله تاریخ تولد و وفات، میزان عمر، اینکه چه زمانی از مدینه حرکت کرده و آیا پیش از شهادت امام رضا(ع) وفات کرده است یا پس از آن، در تاریخ ثبت نشده است.
لقب ها
معصومه و کریمه اهل بیت لقبهای مشهور فاطمه دختر امام کاظم(ع) اند. گفتهاند لقب «معصومه» از روایتی منسوب به امام رضا(ع) گرفته شده است.در این روایت که در زادالمعاد، نوشته محمدباقر مجلسی آمده است، امام رضا(ع) از او با نام معصومه یاد کرده است.
فاطمه معصومه(س) را امروزه «کریمه اهل بیت» هم میخوانند. میگویند این لقب به خوابی مستند است که مرحوم سید محمود مرعشی نجفی، پدر مرحوم آیتالله مرعشی نجفی دیده و در آن یکی از ائمه(ع) حضرت معصومه سلام الله علیها را کریمه اهلبیت علیهم السلام خوانده است.
سفر به ایران و قم
بر پایه کتاب تاریخ قم، حضرت معصومه در سال ۲۰۱ قمری برای دیدار برادرش امام رضا(ع) از مدینه راهی ایران شد که در آن زمان ولیعهد مأمون خلیفه عباسی بود و در خراسان سکونت داشت؛ اما در میان راه بیمار شد و درگذشت. به باور سید جعفر مرتضی عاملی، حضرت معصومه(س) در ساوه مسموم و شهید شده است.
در خصوص علت رفتن او به قم دو گزارش وجود دارد: طبق گزارش نخست، وی در ساوه بیمار شد و از همراهانش خواست او را به قم ببرند. بنابر گزارش دوم که نویسنده تاریخ قم آن را درستتر دانسته، خود قمیها از او خواستند به قم بیاید.
حضرت معصومه در قم در خانه شخصی به نام موسی بن خزرج اشعری ساکن شد و پس از ۱۷ روز درگذشت.جنازه او را در قبرستانی به نام بابلان (حرم کنونی) دفن کردند.
جایگاه حضرت در میان شیعیان
علمای شیعه جایگاه والایی برای حضرت فاطمه معصومه س قائلاند و روایاتی در خصوص منزلت او و اهمیت زیارتش نقل میکنند. علامه مجلسی در کتاب بحارالانوار به حدیثی از امام صادق(ع) پرداخته که طبق آن، شیعیان با شفاعت حضرت معصومه(س) به بهشت وارد میشوند. در فرازی از زیارتنامه حضرت هم از وی درخواست شفاعت شده است.
شوشتری در قاموس الرجال نوشته است: در میان فرزندان فراوانِ امام کاظم(ع)، پس از امام رضا(ع) کسی همپای حضرت معصومه(س)نیست.شیخ عباس قمی هم او را برترینِ دختران موسی بن جعفر(ع) دانسته است.
بر پایه روایاتی که از امام صادق(ع)، امام کاظم(ع) و امام جواد(ع) نقل شده است، بهشت، پاداش کسی است که فاطمه دختر امام كاظم(ع) را زیارت کند. البته در برخی روایات، پاداش بهشت برای کسی دانسته شده که او را با معرفت و شناخت زیارت کند.
منابع بیشتر
برخی از کتابها درباره فاطمه معصومه عبارت است از:
حضرت معصومه فاطمه دوم؛ محمد محمدی اشتهاردی
پرتوی از روی دوست؛ اسماعیل کرمانشاهی
زندگانی حضرت معصومه و تاریخ قم؛ سیدمهدی صحفی
جغرافیای تاریخی حضرت فاطمه معصومه؛ سیدعلیرضا سیدکباری
حضرت معصومه و شهر قم؛ محمد کریمی
حیاة و کرامات فاطمة المعصومة؛ سیدمحمدعلی حسینی بقاعی لبنانی
بانوی ملکوت؛ علی کریمی جهرمی
عمه سادات؛ سیدابوالقاسم حمیدی
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk
#تاریخ_انقلاب
#تاریخ_معاصر
#شناخت_علمای_معاصر
#شهید_محمد_بهشتی
#نشست_علمی
بخش اول
سید محمد حسینی معروف به دکتر بهشتی (۱۳۰۷ - ۱۳۶۰ش) از روحانیون مؤثر در انقلاب اسلامی ایران بود. بهشتی در حوزه علمیه قم شاگرد علمایی مانند آیت الله بروجردی، امام خمینی، محقق داماد و علامه طباطبائی بود. وی از معدود روحانیان تحصیلکرده دانشگاهی و آشنا به زبانهای انگلیسی و آلمانی بود. او از بنیانگذران و اساتید مدرسه علمیه حقانی است که دروس دینی را به روشهای جدیدتر آموزش میداد و دبیرستان دین و دانش را نیز با هدف تقویت علمی جوانان مذهبی تاسیس کرد.
بهشتی از مخالفان نظام سلطنتی پهلوی حاکم بر ایران بود و علیه آن مبارزه سیاسی میکرد به همین دلیل مدتی از ایران خارج شد و در این مدت در مرکز اسلامی هامبورگ در آلمان فعالیت میکرد. در سال ۱۳۴۹ به ایران بازگشت و بر فعالیتهای فرهنگی از جمله تدوین کتب درسی دانشآموزان متمرکز شد. در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی ایران، رهبری انقلاب او را به عنوان یکی از اعضای شورای انقلاب انتخاب کرد و بعد از پیروزی نیز از موثرترین افراد در تنظیم قانون اساسی بود و به عنوان نخستین رئیس قوه قضائیه در جمهوری اسلامی ایران فعالیت خود را آغاز کرد.
بهشتی بعد از تشکیل جامعه روحانیت مبارز تهران با همکاری دوستانش حزب جمهوری اسلامی را تشکیل داد و نخستین دبیر کل آن شد. او سرانجام در دفتر مرکزی همان حزب و در یک عملیات تروریستی در ۷ تیر ۱۳۶۰ش به همراه ۷۲ تن دیگر به شهادت رسید.
بهشتی در مسائل مختلف دینی صاحب نظر بود و گاه مواضعی متفاوت از سایر روحانیان داشت ، از او آثاری منتشر شده که بخش مهمی از آنها حاصل سخنرانیهای اوست.
نسب دکتر بهشتی
دکتر بهشتی در دوم آبان ۱۳۰۷ در محله لُنبان اصفهان متولد شد. پدرش، سید فضل الله بهشتی، از روحانیون اصفهان بود و پدر مادرش، حاج میرزامحمدصادق مدرس خاتون آبادی، از شاگردان آخوند خراسانی و سید محمد کاظم یزدی بود و از علمای اصفهان به شمار میرفت.
دوره تحصیل ابتدایی و دو سال اول دبیرستان را در مدارس دولتی اصفهان طی کرد و در ۱۳۲۱ش، که جامعه ایران پس از سقوط رضاشاه دوره پرتلاطم و پرحادثهای را آغاز کرده بود، وارد حوزه علمیه شد و در مدرسه صدر اصفهان به تحصیل علوم دینی پرداخت.
تحصیل علوم دینی
او در حوزه علمیه اصفهان ادبیات عرب، منطق، کلام و دروس سطح فقه و اصول را آموخت و همزمان شروع به آموختن زبان انگلیسی کرد. در ۱۳۲۵ش، برای ادامه تحصیل علوم دینی به قم رفت و یک سال بعد در درس خارج فقه و اصول استادان برجسته حوزه علمیه شرکت کرد.[۲]
از استادان وی در قم، آیت الله بروجردی، سید محمد محقق داماد، امام خمینی و شیخ مرتضی حائری یزدی بودند. وی در این سالها با حضور در درسهای فلسفی علامه طباطبائی بیشتر به فراگیری فلسفه روی آورد و از اصحاب حلقه درسی بود که مقالات علامه طباطبایی در آن حلقه، در همان سالها، به صورت کتاب معروف اصول فلسفه و روش رئالیسم انتشار یافت.
تحصیلات دانشگاهی
بهشتی، همزمان با تحصیل علوم دینی در قم، تحصیلات دبیرستانی ناتمام خود را به صورت داوطلب آزاد به پایان رساند و پس از اخذ دیپلم ادبی در ۱۳۲۷ش دانشجوی دانشکده معقول و منقول (الهیات و معارف اسلامی کنونی) شد. در ۱۳۲۹-۱۳۳۰ش، در تهران سکونت گزید و برای امرار معاش به تدریس پرداخت. پس از اخذ درجه لیسانس در ۱۳۳۰ش به قم بازگشت و با تسلطی که به زبان انگلیسی پیدا کرده بود در دبیرستان حکیم نظامی آن شهر دبیر زبان انگلیسی شد. در ۱۳۳۱ش، ازدواج کرد و در کنار تدریس در دبیرستان، تحصیل در حوزه علمیه را ادامه داد.
بهشتی که مصمم بود به موازات تحصیل و حضور و فعالیت در حوزه علمیه قم، تحصیلات دانشگاهی را نیز دنبال کند، در ۱۳۳۵ش دوره دکتری فلسفه را در دانشکده معقول و منقول آغاز کرد و بعد از وقفهای که به سبب مسافرت او به آلمان پیش آمد، در ۱۳۵۳ش به اخذ درجه دکتری نایل شد.
ادامه دارد...
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk
#تاریخ_انقلاب
#تاریخ_معاصر
#شناخت_علمای_معاصر
#شهید_محمد_بهشتی
#نشست_علمی
بخش دوم
آثار
وی نویسندهای کثیرالتألیف نبود. بیشتر کتابهای او حاصل درسگفتارها و سخنرانیهای اوست.
از کتب او میتوان این عناوین را نام برد
خدا از دیدگاه قرآن (رساله پایاننامه دکتری)،
شناخت اسلام (با همکاری محمد جواد باهنر و علی گلزاده غفوری)،
نماز چیست ؟
بانکداری،ربا و قوانین مالی در اسلام،
محیط پیدایش اسلام،
اقتصاد اسلامی،
شریعتی، جستجوگری در مسیر «شدن»
حج در قرآن.
شناخت از دیدگاه قرآن
ولایت، رهبری، روحانیت
حق و باطل از دیدگاه قرآن
بهداشت و تنظیم خانواده
نقش آزادی در تربیت کودکان
بایدها و نبایدها
تفسیر سوره حمد
پیامبری از نگاهی دیگر
مبارزه پیروز (تحلیل قیام عاشورا)
سه گونه اسلام
درسگفتارهای فلسفه دین
همچنین برخی از مقالات و گفتارهای وی در مبانی نظری قانون اساسی گردآوری شده است.
فعالیتهای اجتماعی
بهشتی از آغاز جوانی به فعالیت های اجتماعی و برنامهریزیهای گسترده آموزشی و تبلیغی علاقه داشت، چنان که در ۱۳۲۶ش در یک جمع هجده نفری که مرتضی مطهری نیز از آن جمله بود، شیوه جدیدی از مسافرت تبلیغی و مطالعات مذهبی برنامه ریزی شده را با اشراف آیت الله بروجردی و وساطت امام خمینی تجربه کرد.
در ۱۳۳۱ش، تحت تأثیر مبارزات آیت الله کاشانی و محمد مصدق در نهضت ملی شدن نفت، در اعتصابات منتهی به واقعه ۳۰ تیر و سقوط دولت قوام السلطنه در اصفهان شرکت نمود و در جمع متحصنان در تلگرافخانه اصفهان سخنرانی کرد.
تأسیس دبیرستان دین و دانش
کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ش، بهشتی را که در مسائل اجتماعی ذهنی پویا و حساس داشت متوجه ضعف نیروهای مذهبی کرد. نخستین اقدام او برای تربیت نیروهای مذهبی کارآمد، تأسیس دبیرستان دین و دانش در ۱۳۳۳ش در قم بود که مدیریت آن را تا ۱۳۴۲ش خود وی برعهده داشت.
ادامه دارد...
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk
#تاریخ_انقلاب
#تاریخ_معاصر
#شناخت_علمای_معاصر
#شهید_محمد_بهشتی
#نشست_علمی
بخش سوم
مقالات دکتر بهشتی
در این سالها حوزه علمیه قم فعالیت های فرهنگی جدیدی را برای معرفی اسلام به نسل جوان و تحصیل کردگان دانشگاهی آغاز کرده بود. بهشتی نیز در فعالیت هایی از قبیل انتشار مجله مکتب اسلام و سالنامه و فصلنامه مکتب تشیع حضوری مفید و مؤثر داشت و مقاله مفصلی تحت عنوان «حکومت در اسلام» در نشریه اخیر (۱۳۳۸-۱۳۳۹ش) منتشر ساخت و در جلسات سخنرانی موسوم به «گفتار ماه» نیز که در تهران برای جوانان و دانشجویان تشکیل میشد همراه با روحانیونی چون مرتضی مطهری و آیت الله طالقانی سخنرانی میکرد.
تاسیس مدرسه علمیه حقانی
در همین سالها بهشتی، با طرح اندیشههای نو و افکار اصلاحی و انتقادی خود، درصدد ایجاد تحول و بهبود در حوزه علمیه قم برآمد و علاوه بر تأسیس «کانون اسلامی دانش آموزان و فرهنگیان قم» که زیر نظر محمد مفتح اداره میشد، با همکاری روحانیونی دیگر توانست روش و برنامه درسی جدیدی برای طلاب علوم دینی طراحی کند و با تأسیس مدرسه منتظریه یا مدرسه حقانی آن را به اجرا درآورد.
مبارزه سیاسی
پس از درگذشت آیت الله بروجردی و مرجعیت امام خمینی، فصل جدیدی از تحولات و مبارزات سیاسی در حوزه علمیه قم و محافل مذهبی آغاز شد. بهشتی نیز به این مبارزات پیوست. فعالیتهای وی در واقعه فروردین ۱۳۴۲ و پانزدهم خرداد همان سال و دستگیری امام خمینی به تفصیل در اسناد سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) آمده است.
عضویت در هیئت مؤتلفه
هنگامی که تشکلی از چند هیئت مذهبی به نام هیئت های مؤتلفه اسلامی برای پشتیبانی از نهضت امام خمینی به وجود آمد، بهشتی از روحانیونی بود که از سوی امام خمینی برای نظارت بر کار این تشکل و کمک به آنها تعیین شد. با گسترش فعالیتهای سیاسی و فکری بهشتی در قم، ساواک او را مجبور به ترک این شهر کرد و وزارت آموزش و پرورش وی را موقتاً منتظر خدمت نمود. با عزیمت به تهران، میدان گستردهتری برای فعالیت در اختیار بهشتی قرار گرفت، اما توقف وی در این شهر چندان طولانی نشد.
سفر به آلمان
در ۱۳۴۳ش، آیت الله سید محمد هادی میلانی که از مراجع تقلید و مقیم مشهد بود از بهشتی خواست که در اجابت درخواست مسلمانان و ایرانیان مقیم هامبورگ، به آلمان عزیمت کند و اداره مرکز اسلامی هامبورگ را بر عهده گیرد. آیت الله سید احمد خوانساری نیز بر ضرورت این سفر تأکید داشت. با سفر بهشتی به اروپا، که به علت مخالفتهای ساواک خالی از دشواری نیز نبود، افق تازهای در برابر ذهن پویا و نوگرای بهشتی گشوده شد.
اقامت وی در آلمان پنج سال طول کشید. در این مدت، وی علاوه بر تصدی امور دینی ایرانیان و سایر مسلمانان مقیم هامبورگ و آلمان و بعضی کشورهای دیگر اروپایی، توانست با کمک عدهای از دانشجویان متدین ایرانی، «اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان گروه فارسی زبان» را ایجاد کند و دانشجویان مبارزی را که به علت اعتقادات مذهبی با تشکیلاتی مانند کنفدراسیون دانشجویان ایرانی و سازمانهای مشابه آن رابطهای نداشتند در این اتحادیه گرد آورد. بهشتی در معرفی اسلام به اروپاییان نیز قدمهای مؤثری برداشت و با تسلط یافتن بر زبان آلمانی در کنار زبان انگلیسی با افکار متفکران و فیلسوفان غربی آشنا شد. در همین سالها به حج رفت (۱۳۴۵ش) و با امام خمینی نیز در عراق ملاقات کرد (۱۳۴۸ش). گزارشهای ساواک نشان میدهد که این سازمان به شدت مراقب و نگران فعالیتهای وی در این دوره بوده است
ادامه دارد...
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk