۲_توسعه انسانی: چرا با وجود توسعه انسانی، احساس توسعه یافتگی نداریم؟
برای جواب به این سوال اول باید بدانیم شاخص توسعه انسانی چیست؟
این شاخص که یکی از مهم ترین و معتبرترین گزارشهای اقتصادی و اجتماعی در جهان است، با اختلاف زمانی حدود دو ساله، هرسال توسط دفتر توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) منتشر میشود. طبق این گزارش، توسعه انسانی (HDI) کشورها بر اساس معیارهایی است از جمله امید به زندگی، کیفیت نظام آموزشی شامل زیر شاخص هایی از قبیل امید به تحصیل (یعنی تعداد سال هایی که هر فرد ممکن است در نظام آموزشی کشور به تحصیل بپردازد) و متوسط سال های تحصیل (یعنی هر فرد در جامعه به طور متوسط چند سال به تحصیل مشغول بوده است)، درآمد سرانه (بر اساس برابری قدرت خرید) که شامل نابرابری درآمدی نیز هست. این زیرشاخص ها از عدد صفر تا یک محاسبه میشود و هرچه به عدد یک نزدیکتر باشد، نشان از توسعهیافتگی بیشتر دارد.
بر اساس گزارش دفتر توسعه انسانی سازمان ملل متحد، کشورما هم اینک در زمره کشورهای دارای توسعه انسانی بالا قرار دارد. بر این اساس، طبق آخرین آمارها، شاخص توسعه انسانی در ایران در سال 2015، به رقم 0.774 رسیده است. اما نگاهی به پیشینه تغییرات این شاخص واقعیات غیر قابل انکاری را آشکار می سازد.
بر اساس جدیدترین گزارش توسعه انسانی 2016 که اوایل سال جاری منتشر شد، شاخص توسعه انسانی ایران به 0.774 از یک رسیده که در مقایسه با نمره 0.437 ایران در قبل از پیروزی انقلاب اسلامی بیش از 0.337 درجه افزایش نشان میدهد. این در حالی است که بین کشورهای دنیا که از سال 1980 میلادی شاخص توسعه انسانی برای آن ها محاسبه میشد، ایران طی این 4 دهه بالاترین رشد را بین همه کشورهای جهان، در بُعد شاخص توسعه انسانی داشته است. پس از ایران، چین با رشد 0.334 درجهای در رتبه دوم جهان جای گرفته است. نپال با رشد 0.316درجهای و ترکیه با رشد 0.304درجهای در رتبههای بعدی قرار گرفتهاند. همین روند مثبت باعث شده است تا رتبه جهانی جمهوری اسلامی ایران هم در این 4 دهه بیش از 41 رده صعود داشته باشد و از جایگاه 110 در سال 1979(قبل انقلاب) به جایگاه 69 در سال گذشته ارتقا یابد.
چرا با وجود وضعیت مطلوب ایران در شاخص توسعه انسانی، باز احساس کمبود و توسعه نیافتگی داریم؟
بر خلاف شاخص کلی توسعه انسانی، ایران در زیرشاخص های درآمد و آموزش نمره خوبی ندارد و می توان گفت عمده باز بهبود وضعیت ایران در زیرشاخص ها، بر دوش شاخص امید به زندگی (که متاثر از بهداشت است) قرار گرفته است. طبق نمودار سازمان بین المللی، وضعیت شاخص درآمد و توزیع درآمد در ایران از میانگین کشورهای دنیا، کشورهای عربی و کشورهای با توسعه انسانی بالا کمتر است.در شاخص آموزش، وضعیت ایران مقداری بهتر از درآمد بوده است. به طوری که نمره شاخص آموزش در ایران از کشورهای عربی بیشتر بوده، اما از کشورهای دنیا و نیز سایر کشورهای جای گرفته در گروه ایران ذیل عنوان «کشورهای با توسعه انسانی بالا» کمتر است.
اما در شاخص امید به زندگی، ایران توانسته است با ثبت 75.6 سال، نمره ای مساوی با دیگر کشورهای دارای توسعه انسانی بالا کسب کند. این رقم از سایر کشورهای عربی (70.8 سال) و کل دنیا (71.6 سال) بالاتر است.اما از جنبه ای دیگر نیز می توان احساس ضعف در رفاه را با توجه به کیفیت وضعیت ایران در سه زیرشاخص ذکر شده بیان کرد. در حوزه درآمد و نابرابری تقریباً می توان گفت نمره ایران در مقایسه با دیگر کشورهای دنیا، به نوعی گویای وضعیت کشور است. رشد و نمو بخش های غیر مولد در اقتصاد ایران در مقایسه با بخش های مولد از قبیل تولید، وابستگی بخش بزرگی از اقتصاد کشور به دولت و منابع بانکی به جای تکیه بر کارآفرینی و تامین منابع مالی از بورس و ... به نوعی توضیح دهنده این وضعیت در سطح کلان است.
اما در زیرشاخص آموزش باید به کیفیت آموزش و بهداشت نیز در مقابل کمیت های آماری آموزش و امید به زندگی که در این شاخص محاسبه نمی شوند، اشاره کرد. در این زمینه «یوجیرو هایامی» یکی از پژوهشگران برجسته اقتصادی در کتاب «اقتصاد توسعه؛ از فقر تا ثروت ملل» با اشاره به نتایج یک مطالعه گسترده در بین کشورهای دنیا بیان کرده است که به طور کلی بهبود مهارت و دانش ناشی از آموزش و پرورش و نیز افزایش امید به زندگی به طور کلی هنگامی می تواند به افزایش رفاه منتهی شود که این عوامل بتوانند موجبات رشد بهره وری را فراهم سازند.به خصوص این که آموزش های ارائه شده در نظام آموزشی باید با سرمایه های مرئی به شکل مناسبی ترکیب و منجر به ثروت افزایی برای فرد و جامعه شوند. نکته ای که در جامعه ما در هر دو حوزه آموزش و بهداشت ضعیف به چشم می خورد.
ادامه در قسمت های بعد....
ویدیوچکـ / zil.ink/videocheck_media
💢 رسانه ای متفاوت برای شما☝️
🔴 استنکاف دولت از اجرای قانون مجلس به قوه قضائیه میرود
🔹نمایندگان مجلس طبق ماده ۲۳۴ آیین نامه داخلی پارلمان با ۲۲۱ رای موافق، ۶ مخالف و ۷ ممتنع با استنکاف دولت از اجرای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران به قوه قضاییه موافقت کردند.
احسنت به نمایندگان
یک گام برای تحقق #مجلس_انقلابی
این #سیلی ضروری بود. اکنون مطابق قانون، فردی که از اجرای قانون استنکاف کرده (صالحی یا روحانی یا هردو) به ۲ تا ۲۵ سال #حبس باید محکوم شوند.👌
============
ویدیوچکـ / zil.ink/videocheck_media
💢 رسانه ای متفاوت برای شما☝️