دیدار چند ساعته دو استاد معظم امروز چهارم تیر...

🔶گزارشی از یک دیدار (1) یکی از اتفاقات شیرین و جذاب برای یک شاگرد این است که جلسه ملاقاتی بین اساتید خود فراهم کند و زمینه مذاکره علمی آنها را مهیا کند، مخصوصاً اینکه این دو استاد از صاحب نظران عرصه فقاهت و دارای ایده های نو و بدیع باشند. جلسه روز جمعه 4 تیرماه، از ساعت ده و نیم صبح در منزل حاج آقای مددی با بیان شیرین ایشان در حوزه های مختلف مباحث تاریخی، حدیث شناسی و روش شناسی آغاز شد و تا حدود اذان ظهر ادامه داشت. کسانی که با استاد مددی آشنا هستند می دانند بیان شیوا و دلنشین، اطلاعات جامع و دقیق در زمینه های مختلف، تحلیل های عمیق و ریشه ای، نگاه فرایندی در تاریخ تفکر و همچنین نوآوری های عالمانه و محصورنشدن در حصار شهرت ها از خصوصیات ایشان است که ساعت ها بهره مند شدن از فرمایشات ایشان، سیر در گلستان علمی است که انسان را خسته نمی کند. از حدود ساعت 12 بود که فرصت یافتم طرح بحثی کنم و بحث را به حوزه تحول در روش تفقه بکشانم... 🔻عمده ترین محورهای فرمایشات استاد مددی در بخش اول عبارت بود از: 🔸ضرورت تعامل فکری و علمی با مذاهب مختلف (مثلاً الازهر مصر) به جای روابط سیاسی و تشریفاتی 🔸تحلیل از تاریخ مصادر تشریع و اختلاف میان شیعه و سنی در مثل «اجماع، قیاس و رأی و استحسان» و ریشه های پیدایش آنها 🔸سیری از حکومت های شیعی زیدیه، اسماعیلیه مصر، اسماعیلیه ایران، آل بویه، صفویه 🔸تفکرات زیدیه و اسماعیلیه و وضعیت فعلی آنها در جهان و بررسی برخی اعتقادات آنها مثل عبور از شریعت توسط اسماعیلیه 🔸نسبت وهابیت و تصوف و سلسله های صوفیه و منتهی شدن اکثر آنها به حسن بصری عن امیرالمومنین (ع)، درحالیکه حسن بصری امیرالمومنین (ع) را ندیده است. 🔸تاریخ تدوین سنن نبی (ص) و تحلیل از واقعه منع کتابت حدیث و تحلیل از روایات ابوهریره و ابن عباس و... 🔸تکامل فقه و نقش ابوحنیفه در فقه فرضی یا تقدیری و جایگاه امام باقر علیه السلام در بسط علوم 🔸حاکم شدن آرای شیخ طوسی در حوزه و ضرورت بازنگری در آرای ایشان 🔸ضرورت بازنگری در قاعده «تخصیص» در نسبت بین ادله؛ نخستین کسی که تخصیص را مطرح کرد شافعی بود و دیگران از وی تبعیت کردند درحالیکه نسبت بین ادله در موارد بسیاری نسبت فریضه و سنت است یا نسبت های دیگری است که با نگاه تاریخی به دست می آید، مثل نسبت سنت موارد زکات به آیه قرآن، روایات مواقیت حج و عمره ماه رجب و...

🔶گزارشی از یک دیدار (2) 🔻طرح یک پرسش در این لحظه سعی شد با طرح سوالی از محضر استاد مددی بحث را به سمت تحول در روش تفقه بکشانم؛ عرض کردم: با شناختی که از محضر هردو استاد بزرگوار دارم، هردو معتقد هستند که «ولایت»، پشتوانه «شریعت» است، یعنی شأن شارع در اصل، «ولایت» است و این مبنا می تواند نقطه تحول در تفقه قرار گیرد. هردو استاد بزرگوار قائل هستند که تفقه موجود بر مبنای یک تخاطب محدود و مضیقی (از نسب شارع ، موضوع و مخاطب) شکل گرفته است که می توان آن را تخاطب «عبد و مولا» نام گذاری کرد. از منظر استاد میرباقری نقطه تحول در این فضا از امتداد بحث کلامی و دین شناسی، بر محور ولایت، واقع می شود. حضرتعالی (استاد مددی) نیز می پذیرید که «ولایت» پشتوانه شریعت است اما در ادامه فضای «قانونگذاری» را در توصیف شریعت مبنا قرار می دهید، سوال این است که نسبت «ولایت» و «قانون» چیست؟ چرا اقتضائات خود ولایت را مبنا قرار ندهیم؟ آیا این قانون، قانون خاص فضای شریعت است که از ولایت الهیه متأثر شده است یا قانون عرفی و عقلایی مقصود است؟

🔶گزارشی از یک دیدار (3) 🔻فضاهای هشت گانه (جلسه با طرح پرسش فوق به سمت مباحث روش تفقه کشیده شد که به تفصیل بیشتر گزارش خواهم داد و همچنین منابعی برای مطالعه بیشتر از هردو استاد معظم تقدیم خواهم کرد.) استاد مددی در پاسخ به سوالی که طرح شد به بیان فضاهای هشت گانه حاکم بر فقه و اصول پرداختند. این فضاهای هشت گانه در حقیقت پارادایم هایی است که فقیه یا اصولی ذیل آن تفکر می کند و به استدلال می پردازد. استاد مددی این فضاها را به تفصیل در هفده جلسه در درس خارج فقه از تاریخ 28/9/1394 الی 5/11/1394 شرح دادند. برای آشنایی تفصیلی تر با این بحث سه منبع مطالعاتی تقدیم می شود: 1- جزوه تقریر 17 جلسه که با عنوان «نظام ولائی قانونی» منتشر شده است. 2- مقاله ای از حجت الاسلام غفوری نژاد که تقریر دیگری از این بحث است. 3- بخشی از کتاب در دست تدوین با عنوان «نظام ولائی قانونی» در دو منبع اول، هفت فضا مطرح شده است و در منبع سوم تعداد این فضا ها به 9 فضا رسیده است! استاد مددی در این جلسات هفت فضا را مطرح کردند و مورد هشتم را بعدها در جلسات درس اضافه نمودند و فرمودند این فضای هشتم است. مورد نهم را خودم اضافه کردم😎. استاد مددی بحثی را تحت عنوان «عرف اختصاصی شریعت» مطرح کردند که بعد از کلاس از ایشان پرسیدم که می تواند فضای نهم به حساب آید و ایشان تأیید کردند.

جزوه نظام قانونی ولائی

تأثیر اختلاف گفتمان در استنتاجات اصولی https://jfiqh.um.ac.ir/article_34052.html

بخشی از کتاب در دست تدوین

🔶خاستگاه و سیر تغییر و تحولات بحث «اجماع» استاد مددی مباحث مختلف علم اصول را با سیر تاریخی و بیان تغییر و تحولات آن بیان می کنند، از جمله آنها بحث «اجماع» است که در این جلسه به اجمال به خاستگاه بحث اجماع اشاره کردند. برای مطالعه تفصیلی تر این بحث، دو منبع مطالعاتی از مباحث ایشان تقدیم می شود:👇