899) 📖 ارْجِعي إِلى رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّة 📖 💢ترجمه به پروردگارت بازگرد، راضی و مورد رضایت؛ سوره فجر (89) آیه 28 1397/11/28 11 جمادی‌الثانی 1440 @Yekaye

@Yekaye

🔹ارْجِعي قبلا بیان شد که ▪️ماده «رجع» در اصل به معنای «رد» (برگرداندن) و «تکرار»؛ و «برگشت (عود) بدانجایی که از آنجا آمده ویا به وضعیتی که قبلا در آن وضعیت بوده» به کار می‌رود، و صیغه ثلاثی آن (رَجَعَ)، هم در معنای لازم (برگشتن، بازگشتن) و هم در معنای متعدی (برگرداندن، بازگرداندن) استفاده شده است. 🔸در زبان عربی، برای «برگشت» و «بازگشت» کلمات متعددی به کار رفته است که مقایسه آنها می‌تواند به فهم بهتر آنها کمک کند: ▫️ «رجع» عام‌ترین معنای آن (= برگشتن، برگرداندن) است ولی: ▫️ «توبه» رجوع از گناه است همراه با پشیمانی؛ ▫️ «إنابة» رجوع به کار خوب و اطاعت خداست (أَنابُوا إِلَى اللَّه؛ زمر/۱۷) ▫️ «إیاب» رجوعی است که شخص به انتهای مقصد می‌رسد (دقیقا به همانجا که رفته برگردد) (إِنَّ إِلَيْنا إِيابَهُمْ؛ غاشیه/۲۵) ▫️ «عود» رجوعی بعد از انصراف است؛ یعنی یک اقدام ثانوی (قبلا کاری انجام شده و شخص منصرف شده ولی دوباره به انجام آن اقدام می‌کند) (وَ إِنْ تَعُودُوا نَعُد؛ انفال/۱۹) ▫️ «رد» رجوعی است که با کراهت و اجبار انجام شود (يُرَدُّونَ إِلى أَشَدِّ الْعَذاب؛ بقره/۸۵) ▫️ «فيء» رجوع از نزدیک است؛ یعنی رجوعی که خیلی دور نشده است (فَإِنْ فاؤُ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ؛ بقره/۲۲۶) ▫️ «انقلاب» رجوع به حالت خلاف و نقیض آن وضعیتی است که قبلا در آن وضعیت بوده است (انْقَلَبْتُمْ عَلى أَعْقابِكُم؛ آل‌عمران/۱۴۴) 🔖جلسه 355 http://yekaye.ir/al-alaq-96-8/ @Yekaye

🔹راضِيَةً مَرْضِيَّة قبلا بیان شد که ▪️اگرچه افعال ماضی و مضارع این ماده به صورت «رضی یرضی» می باشد اما برخی اهل لغت ماده اصلی این کلمه را «رضو» – و نه «رضی» – دانسته‌اند به قرینه کلمه «رضوان»؛ و در هر صورت، این ماده نقطه مقابل «سخط» (خشم گرفتن و ناراحت شدن) است و از این جهت شاید بتوان آن را معادل خشنودی دانست. ▫️برخی توضیح داده اند که «فرح» به معنای مطلق سرور و خشنودی است؛ اما «رضایت» به معنای موافقت میل است با آنچه جریان می یابد و شخص با آن مواجه می شود؛ که این هم در مورد خداوند نسبت به بنده مصداق دارد (که معنایش این است که بنده را در حالتی ببیند که همواره به اوامر الهی عمل می کند) و هم در مورد بنده نسبت به خداوند (که آنچه خداوند برایش مقدر کرده را ناخوش ندارد): «رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ» (مائده/۱۱۹؛ توبه/۱۰۰؛ مجادله/۲۹) ▪️اسم فاعل این کلمه «راضی» است: «لِسَعْيِها راضِيَةٌ» (غاشیه/۹) و اسم مفعول آن «مَرضیّ»‌: «وَ كانَ عِنْدَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا» (مریم/۵۵)؛ که این دو کلمه در آیه «ارْجِعي إِلى رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً» (فجر/۲۸) جمع شده است؛ و در آیه «فَهُوَ فِي عِيشَةٍ راضِيَةٍ» (حاقه/۲۱؛ قارعه/۷) نیز قلب زیبایی رخ داده است؛ این تعبیر یعنی زندگی‌ای رضایت‌بخش، یعنی معیشتی که کاملا موافق و منطبق بر حال و دلخواه شخص است؛ و اینکه به جای اینکه بگوید «فهو راضی عن العیش» فرموده «فهو فی عیشة راضیة» که این دلالت بر نهایت توافق این زندگی با دلخواه شخص دارد. 🔖جلسه 845 http://yekaye.ir/ale-imran-3-174-2/ @Yekaye

☀️1) عبدالرحمن بن حجاج، از امام صادق ع روایت کرده که درباره این سخن خداوند «ای نفسِ به آرامش رسیده! به پروردگارت بازگرد، راضی و مورد رضایت ...» فرمودند: مقصود نفس امیرالمومنین علیه السلام است؛ که راضی است بدانچه در ولیّ خود دید؛ و مورد رضایت است در مورد آنچه در دشمنش دید. 📚غرر الأخبار (دیلمی)، ص167 عن عبد الرحمن بن الحجّاج، عن أبي عبد اللّه عليه السّلام في قوله تعالى: «يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ؛ ارْجِعِي إِلى رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً؛ فَادْخُلِي فِي عِبادِي؛ وَ ادْخُلِي جَنَّتِي»، يعني: نفس أمير المؤمنين عليه السّلام راضية بما رأت في وليّها، و مرضيّة فيما رأت في عدوّها. @Yekaye

☀️2) الف. سدیر صیرفی می‌گوید: به امام صادق ع عرض کردم که: جانم فدای شما ای پسر رسول خدا ! آیا مومن از قبض روحش بدش می‌آید؟ فرمود: به خدا قسم که چنین نیست. هنگامی که ملک‌الموت برای قبض روح او می‌آید، او در این هنگام [ابتدا] جزع [ناراحتی] می‌کند. اما ملک‌الموت به او می‌گوید: ای ولیّ خدا ! ناراحتی نکن! به کسی که محمد ص را مبعوث کرد قسم می‌خورم که من نسبت به تو دلسوزتر و مهربان‌ترم از پدری مهربان که بر بالینت باشد. چشمانت را بگشای و نگاه کن! فرمود: و در این هنگام رسول خدا ص و امیرمومنان ع و حضرت فاطمه ع و امام حسن ع و امام حسین ع و ائمه‌ای که از ذریه ایشان‌اند در مقابل دیدگان او نمایان می‌شوند؛ پس به او گفته می‌شود: این رسول خدا ص و امیرمومنان ع و فاطمه ع و حسن ع و حسین ع و بقیه ائمه ع، دوستان تو هستند. فرمود: پس چشمانش را می‌گشاید و می‌نگرد؛ پس منادی‌ای از جانب رب‌العزه [از جانب عرش] روح او را ندا می دهد: «ای نفسِ به آرامش رسیده» به سوی محمد ص و اهل بیت او؛ «به جانب پروردگارت بازگرد، در حالی که راضی هستی» به ولایت؛ و به خاطر پاداش[ی که دریافت می‌کنی، معلوم می‌شود] «مورد رضایت هستی. پس داخل شو در بندگانم» یعنی محمد و اهل بیتش «و در بهشت من درآی.» پس در آن لحظه برایش چیزی دوست‌داشتنی‌تر از برکنده شدن روحش و ملحق شدن به آن منادی وجود ندارد. 📚الكافي، ج3، ص127؛ فضائل الشيعة (للصدوق)، ص30 ☀️ب. سوال و جواب فوق به نحو دیگری نیز از امام صادق ع نقل شده است؛ بدین بیان که حضرت توضیح می‌دهند بعد از اینکه چهارده معصوم در مقابلش متمثل شدند، می‌فرماید: پس بدانان می‌نگرد و به دیدن ایشان بشارت می‌یابد. آیا تا به حای دیده‌ای که [میت در حال احتضار] خیره می‌شود؟ گفت: بله. فرمود: همانا دارد به آنان می‌نگرد. گفتم: فدایت شوم، [پس چرا] هم مومن خیره می‌شود و هم کافر! فرمود: وای بر تو! کافر خیره می‌شود در حالی که به پشتش برمی‌گردد؛ چرا که ملک المون آمده تا او را به پشت ببرد؛ در حالی که مومن به پیش رویش می‌نگرد در حالی که منادی‌ای از باطن عرش، از فوق افق اعلی روح او را ندا می دهد: «ای نفسِ به آرامش رسیده» به سوی محمد ص و اهل بیت او؛ «به جانب پروردگارت بازگرد، راضی و مورد رضایت. پس در بندگانم داخل شو و در بهشت من درآی.» پس ملک الموت به او می‌گوید همانا به من دستور داده‌اند تو را مخیر کنم بین رجوع به دنیا ویا ادامه دادن این مسیر؛ پس در آن لحظه برایش چیزی دوست‌داشتنی‌تر از برکنده شدن روحش وجود ندارد. 📚تفسير فرات الكوفي، ص554-555 ✅این مضمون به صورت دیگری نیز از امام صادق ع روایت شده، که ان شاء الله در جلسه بعد تقدیم خواهد شد. @Yekaye 👇متن دو حدیث فوق👇

متن دو حدیث فوق ☀️الف. عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَدِيرٍ الصَّيْرَفِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع جُعِلْتُ فِدَاكَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ هَلْ يُكْرَهُ الْمُؤْمِنُ عَلَى قَبْضِ رُوحِهِ؟ قَالَ لَا وَ اللَّهِ إِنَّهُ إِذَا أَتَاهُ مَلَكُ الْمَوْتِ لِقَبْضِ رُوحِهِ جَزِعَ عِنْدَ ذَلِكَ. فَيَقُولُ لَهُ مَلَكُ الْمَوْتِ: يَا وَلِيَّ اللَّهِ لَا تَجْزَعْ؛ فَوَ الَّذِي بَعَثَ مُحَمَّداً ص لَأَنَا أَبَرُّ بِكَ وَ أَشْفَقُ عَلَيْكَ مِنْ وَالِدٍ رَحِيمٍ لَوْ حَضَرَكَ [لِوَلَدِهِ حِينَ حَضَرَهُ]؛ افْتَحْ عَيْنَكَ، فَانْظُرْ! قَالَ: وَ يُمَثَّلُ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ وَ فَاطِمَةُ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ الْأَئِمَّةُ مِنْ ذُرِّيَّتِهِمْ ع؛ فَيُقَالُ لَهُ: هَذَا رَسُولُ اللَّهِ وَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ وَ فَاطِمَةُ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ الْأَئِمَّةُ ع رُفَقَاؤُكَ. قَالَ: فَيَفْتَحُ عَيْنَهُ فَيَنْظُرُ فَيُنَادِي رُوحَهُ مُنَادٍ مِنْ قِبَلِ رَبِّ الْعِزَّةِ [وَ تُنَادَى رُوحُهُ مِنْ قِبَلِ الْعَرْشِ] فَيَقُولُ «يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ» إِلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ؛ «ارْجِعِي إِلى رَبِّكِ راضِيَةً» بِالْوَلَايَةِ «مَرْضِيَّةً» بِالثَّوَابِ «فَادْخُلِي فِي عِبادِي» يَعْنِي مُحَمَّداً وَ أَهْلَ بَيْتِهِ «وَ ادْخُلِي جَنَّتِي» فَمَا شَيْءٌ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنِ اسْتِلَالِ [انْسِلَالِ] رُوحِهِ وَ اللُّحُوقِ بِالْمُنَادِي. 📚الكافي، ج3، ص127؛ فضائل الشيعة (للصدوق)، ص30 ☀️ب. فُرَاتٌ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى بْنِ زَكَرِيَّا الدِّهْقَانُ مُعَنْعَناً عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَيْمَانَ الدَّيْلَمِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ سَمِعْتُ الْإِفْرِيقِيَّ يَقُولُ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الْمُؤْمِنِ أَ يُسْتَكْرَهُ عَلَى قَبْضِ رُوحِهِ؟ قَالَ لَا وَ اللَّهِ. قُلْتُ وَ كَيْفَ ذَاكَ؟ قَالَ لِأَنَّهُ إِذَا حَضَرَهُ مَلَكُ الْمَوْتِ [ع] جَزِعَ فَيَقُولُ لَهُ مَلَكُ الْمَوْتِ لَا تَجْزَعْ فَوَ اللَّهِ لَأَنَا [أَنَا] أَبَرُّ بِكَ وَ أَشْفَقُ [عَلَيْكَ] مِنْ وَالِدٍ رَحِيمٍ لَوْ حَضَرَكَ افْتَحْ عَيْنَيْكَ فَانْظُرْ [وَ انْظُرْ] قَالَ وَ يَتَهَلَّلُ [يَتَمَثَّلُ] لَهُ رَسُولُ اللَّهِ [ص] وَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ الْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِهِمْ وَ فَاطِمَةُ عَلَيْهِمُ [الصَّلَاةُ وَ] السَّلَامُ وَ التَّحِيَّةُ وَ الْإِكْرَامُ قَالَ فَيَنْظُرُ إِلَيْهِمْ فَيَسْتَبْشِرُ بِهِمْ فَمَا رَأَيْتَ شَخْصَتَهُ تِلْكَ؟ قُلْتُ بَلَى. قَالَ فَإِنَّمَا يَنْظُرُ إِلَيْهِمْ. قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ قَدْ يَشْخَصُ الْمُؤْمِنُ وَ الْكَافِرُ؟ قَالَ وَيْحَكَ إِنَّ الْكَافِرَ يَشْخَصُ مُنْقَلِباً إِلَى خَلْفِهِ لِأَنَّ مَلَكَ الْمَوْتِ إِنَّمَا يَأْتِيهِ لِيَحْمِلَهُ مِنْ خَلْفِهِ وَ الْمُؤْمِنُ يَنْظُرُ أَمَامَهُ وَ يُنَادِي رُوحَهُ مُنَادٍ مِنْ قِبَلِ رَبِّ الْعِزَّةِ مِنْ بُطْنَانِ الْعَرْشِ فَوْقَ الْأُفُقِ الْأَعْلَى وَ يَقُولُ «يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ» إِلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ «ارْجِعِي إِلى رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً. فَادْخُلِي فِي عِبادِي وَ ادْخُلِي جَنَّتِي» فَيَقُولُ مَلَكُ الْمَوْتِ إِنِّي قَدْ أَمَرْتُ أَنْ أُخَيِّرَكَ الرُّجُوعَ إِلَى الدُّنْيَا وَ الْمُضِيَّ [قَالَ] فَلَيْسَ شَيْءٌ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ إِسْلَالِ [انسلال] رُوحِهِ. 📚تفسير فرات الكوفي، ص554-555 @Yekaye

. 1⃣ «ارْجِعي إِلى رَبِّكِ» فرمود «بازگرد»؛ نفرمود «برو» یا «بیا». «بازگرد» به کسی می‌گویند که قبلا در جایی بوده باشد، نه کسی که اول بار بخواهد به جایی برود. 💢حقیقت وجودیِ ما ابتدا در بهشت بوده است «وَ قُلْنا يا آدَمُ اسْكُنْ أَنْتَ وَ زَوْجُكَ الْجَنَّةَ» (بقره/35). پس ما اگر به سوی خدا می‌رویم، به اصل خود بازمی‌گردیم («نفخت فیه من روحی» = «ارجعی الی ربک») خود ز فلک برتریم وز ملک افزونتریم زین دو چرا نگذریم منزل ما کبریاست http://ganjoor.net/moulavi/shams/ghazalsh/sh463/ @Yekaye

. 2⃣ «يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ؛ ارْجِعي إِلى رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّة» این انسانی که مخاطب خدا شده، چرا «مطمئنه» (= به آرامش رسیده) است؟ چون «راضی» و «مورد رضایت» است. 💢تمام خواسته‌های ما در دنیا همین دو است: 🔺اینکه همه چیز بر وفق مراد ما باشد (از همه چیز راضی باشیم) 🔺و اینکه دیگران از ما خوششان بیاید (مورد رضایت واقع شویم). 🤔اگر به این دو خواسته برسیم، به آرامش کامل می‌رسیم. @Yekaye