انواع بغض الف) بغض متني. ب) بغض هنگام نفس گرفتن. الف) بغض متني اين نوع بغض ، همان سوز و گداز و لحن غم انگيزي است که هنگام خواندن متن روضه ، با صدا همراه مي شود. قابل ذکر است که اين نوع بغض ، نبايد در تمام اجزاي روضه باشد چراکه ايجاد يکنواختي مي کند بلکه با توجه به محتواي سوزناک ، بايد به صدا سوز گداز و بغض داد. ب) بغض هنگام نفس گرفتن در روضهو هنگام دم دادن ذکر شور ، موقع نفس گرفتن ، نفس با يک هق هقي همراه مي شود ، که آن را "بغض هنگام نفس گرفتن" مي ناميم. نکات قابل توجه در بغض: نكته 1:اصل اين است که بغض طبيعي باشد ، چراکه گاهي بغض مصنوعي اثر معكوس بر مجلس دارد. البته اگر با نيت تباکي و اينکه حال بغض برايمان ايجاد شود ، بغضي مصنوعي با صدا مراه کنيم اشکالي ندارد. نكته 2:نبايد سوز و بغض مداح بيشتر از مطلب و حال مجلس باشد ، چراکه اولا در اين حالت ، مداح براي مستمع جلب توجه منفي مي کند ـ که اين خود باعث کاهش تأثيرگذاري است ـ و هم تناسب رعايت نشده است. نکته3:گاهي بغض همراه با ذکر شور حسين(ع) ، باعث مي شود ، نام امام نامفهوم يا غير مؤدبانه ادا شود ، از اين روش بغض دادن به نفس جداً بايد پرهيز کرد. نکته4:بعضي از ذاکرين هنگام نفس گرفتن بغضهاي طبعي نامناسبي به نفسشان مي دهند که به نوعي از کيفيت خواندن آنها مي کاهد ، حتماً زير نظر استاد بغض خواندتان را مورد بررسي قرار دهيد. 🎙 آموزش تخصصی مداحی🎙 📲۰۹۱۳۲۲۷۵۹۲۲ 🌏http://eitaa.com/zakerin1401 ┈••✾•🌿⚘🌷🌺🌷⚘🌿•✾••┈ ⁠⁠⁠⁠⁠

3ـ تأثير نفس انتقال علم به مراتب راحت تر از انتقال حس است. انتقال حس در شب،‌ مانند نور در شب سرعت بيشتري دارد. لذا مرحوم شيخ رضا سراج مي¬فرمودند كه مجالس در هنگام سحر برگزار شود. يكي از مهمترين مباحثي كه در انتقال حس و حال مؤثر است، تأثير نفس است. سوز و گداز مصيبت اهل بيت را بايد از خود اهل بيت گرفت. البته عوامل زيادي باعث مي¬شود كه تأثير نفس مداح زياد شود كه به برخي از آنها اشاره مي¬كنيم. • مناجات:انسان با مناجات به معارفي دست پيدا مي كند كه بيان آن از عهده كلام خارج است. • اخلاص: در روايات آمده است: «من كان للَّه كان اللَّه له»[1] "کسي که براي خدا باشد ، خدا براي اوست" ؛ پس آن کسيکه اعمال و کردار و خواندنش فقط براي رضاي خداوند است ، خداوندکه مسبب الاسباب است ، و غير از او در عالم وجود هيچ مؤثري نيست ، به نفس او تأثيري مي دهد که مرده معنوي را مي تواند زنده کند. • تقوا:همان طور كه وقتي مي¬خواهند دارويي تزريق كنند بايد تمام وسايل پاك و عاري از آلودگي باشد وگرنه كار يا ناقص انجام مي¬شود و يا نتيجه عكس خواهد داد. يك مداح كه مي¬خواهد مجراي انتقال حس و حال باشد، بايد از پاكيزگي معنوي خاصي برخوردار باشد، شاعر مي¬گويد: غسل در اشك زدم كاهل طريقت گويند پاك شو اول و پس ديده بر آن پاك انداز • خواندن نماز اول وقت • خوادن زيارت عاشورا، جامعه كبيره و ... • احترام به والدين • انس با امام زمان (عج) 🎙 آموزش تخصصی مداحی🎙 📲۰۹۱۳۲۲۷۵۹۲۲ 🌏http://eitaa.com/zakerin1401 ┈••✾•🌿⚘🌷🌺🌷⚘🌿•✾••┈ ⁠⁠⁠⁠⁠

4ـ درك عيني براي اينكه بهتر مصيبتها را درك كنيد مي¬توانيد شباهت¬هاي ملموس مصيبت¬ها را ببينيد. مثلا غسل دادن و كفن كردن و دفن كردن يك انسان عادي را ببينيد تا بتوانيد بهتر روضه غسل و كفن و دفن را بخوانيد. يا اينكه مثلا با ديدن يك مكاني كه آتش گرفته است و مشاهده حال و روز ساكنان اين اماكن، روضه در سوخته و خيمه-هاي سوخته را بهتر درک کنيد. اگر مداح موضوع را عينا درك كند سوز و گدازش بيشتر مي¬شود. مثلا اگر به بيمارستان سوانح و سوختگي برويد و از نزديك حال و روز آنها را مشاهده كنيد خيلي راحت تر مي¬توانيد درك كنيد كه فرزندان اباعبدالله در زمان آتش گرفتن خيمه¬ها چه بر سرشان آمد. 🎙 آموزش تخصصی مداحی🎙 📲۰۹۱۳۲۲۷۵۹۲۲ 🌏http://eitaa.com/zakerin1401 ┈••✾•🌿⚘🌷🌺🌷⚘🌿•✾••┈ ⁠⁠⁠⁠⁠

5ـ تصنع يکي از مسائلي که از تأثير کلام مي کاهد تصنع و مصنوعي خواندن است ، اگر مداح به دلايلي از قبيل تقليد يا عدم تسلط و تمرين كافي روضه را طوطي وار و مصنوعي بخواند، خواندن او بر مستمع اثري نخواهد داشت . پس اگر مي¬خواهيد روضه¬اي را تقليدي بخوانيد، آن قدر آن را تكرار كنيد تا برايتان ملكه شود و يا اگر از كتابي روضه¬اي را برگزيده¬ايد، آن قدر روي آن تمرين كنيد تا تسلط كامل پيدا كنيد و كسي در خواندن شما احساس ضعف و خامي نكند. 🎙 آموزش تخصصی مداحی🎙 📲۰۹۱۳۲۲۷۵۹۲۲ 🌏http://eitaa.com/zakerin1401 ┈••✾•🌿⚘🌷🌺🌷⚘🌿•✾••┈ ⁠⁠⁠⁠⁠

6ـ احترام اصل كلي اين است كه هنگام روضه ـ مخصوصا موقع باز کردن گره مرثيه ـ در به كار بردن اسامي ائمه اطهار(ع) جملات احترامی مثل؛ علیه السلام ، سلام الله علیها ... حذف شود تا فاصله¬اي بين اجزاي روضه نيفتد و از حساسيت آن نكاهد. در فرازهای دیگر بهتر است نام ائمه با عبارات احترامی بیان شود. 🎙 آموزش تخصصی مداحی🎙 📲۰۹۱۳۲۲۷۵۹۲۲ 🌏http://eitaa.com/zakerin1401 ┈••✾•🌿⚘🌷🌺🌷⚘🌿•✾••┈ ⁠⁠⁠⁠⁠

• سبكهاي ريتم دار زمزمه اي كه بين روضه ها استفاده مي شود. • بعد از اشعار ابتداي مجلس و قبل از مقدمه روضه. • پس از نشست كامل مجلس قبل از دم دادن سينه زني. • و... 1. بدون ريتم زمزمه اي كه ريتم آهنگين منظم خاصي ندارد و در حقيقت ناله برخاسته از دل است و معمولاً مستمع به صورت خودجوش آن را پياده مي نمايد، البته گاهي به تناسب مجلس و محتوا توسط مداح ، دم داده مي شود. نمونه بارز اين نوع زمزمه ، "حسين" ـ "اي حسين" ـ "ياحسين" ـ "اي غريب آقا" ـ "همه بگيم يا حسين" ـ "هرجانشستي بگو ياحسين" ـ و... كاربردهاي زمزمه ريتم دار • بين اشعار مرثيه. • بين اجزاي روضه. • پس از باز كردن گره مرثيه. • هرجاي سينه زني كه مستمع حال گريه و ناله پيدا كند. • و... 🎙 آموزش تخصصی مداحی🎙 📲۰۹۱۳۲۲۷۵۹۲۲ 🌏http://eitaa.com/zakerin1401 ┈••✾•🌿⚘🌷🌺🌷⚘🌿•✾••┈ ⁠⁠⁠⁠⁠

7ـ زمزمه مداح بايد اهل زمزمه و بكاء باشد، زيرا اگر چه گريه بر صورت مي¬نشينيد ولي بر دلها اثر مي¬گذارد و زمزمه ،صداي اشك و سرايت كننده است. هر مداح به صورت عملي درس مي¬دهد، با زمزمه كردن به ديگران مي¬آموزد كه اين كار را انجام دهند. زمزمه تلاطم ايجاد مي¬كند و طوفان به وجود مي¬آورد، همان طور كه اگر طوفان نباشد خار و خس دور نمي¬شود و گوهرها از كف دريا بيرون نمي¬آيد ؛ اگر زمزمه نباشد غبار غفلت از دلها زدوده نمي شود و گوهر اشك جاري نمي گردد. انواع زمزمه 1. ريتم دار 2. بدون ريتم 1. ريتم دار زمزمه اي كه با ريتم آهنگين خاصي پياده مي شود و مستمعين به طور منظم و هم نوا آن را تكرار مي كنند ؛ زمزمه ريتم دار نام دارد. معروفترين زمزمه هاي ريتم دار ، زمزمه هايي است كه در آن نام ائمه معصومين (ع) با عبارت "جان" همراه مي شود. مثل ؛ "علي جان" ـ "زهرا جان" ـ "حسن جان" ـ "حسين جان" ـ و... كاربردهاي زمزمه ريتم دار • بين اشعار مدحي . • توسلات به امام زمان(عج) با ذكر "يابن الحسن" . • محافلي كه مستمع عام حضور دارد. • سبكهاي ريتم دار زمزمه اي كه بين روضه ها استفاده مي شود. • بعد از اشعار ابتداي مجلس و قبل از مقدمه روضه. • پس از نشست كامل مجلس قبل از دم دادن سينه زني. • و... 1. بدون ريتم زمزمه اي كه ريتم آهنگين منظم خاصي ندارد و در حقيقت ناله برخاسته از دل است و معمولاً مستمع به صورت خودجوش آن را پياده مي نمايد، البته گاهي به تناسب مجلس و محتوا توسط مداح ، دم داده مي شود. نمونه بارز اين نوع زمزمه ، "حسين" ـ "اي حسين" ـ "ياحسين" ـ "اي غريب آقا" ـ "همه بگيم يا حسين" ـ "هرجانشستي بگو ياحسين" ـ و... كاربردهاي زمزمه ريتم دار • بين اشعار مرثيه. • بين اجزاي روضه. • پس از باز كردن گره مرثيه. • هرجاي سينه زني كه مستمع حال گريه و ناله پيدا كند. • و... 7ـ زمزمه مداح بايد اهل زمزمه و بكاء باشد، زيرا اگر چه گريه بر صورت مي¬نشينيد ولي بر دلها اثر مي¬گذارد و زمزمه ،صداي اشك و سرايت كننده است. هر مداح به صورت عملي درس مي¬دهد، با زمزمه كردن به ديگران مي¬آموزد كه اين كار را انجام دهند. زمزمه تلاطم ايجاد مي¬كند و طوفان به وجود مي¬آورد، همان طور كه اگر طوفان نباشد خار و خس دور نمي¬شود و گوهرها از كف دريا بيرون نمي¬آيد ؛ اگر زمزمه نباشد غبار غفلت از دلها زدوده نمي شود و گوهر اشك جاري نمي گردد. انواع زمزمه 1. ريتم دار 2. بدون ريتم 1. ريتم دار زمزمه اي كه با ريتم آهنگين خاصي پياده مي شود و مستمعين به طور منظم و هم نوا آن را تكرار مي كنند ؛ زمزمه ريتم دار نام دارد. معروفترين زمزمه هاي ريتم دار ، زمزمه هايي است كه در آن نام ائمه معصومين (ع) با عبارت "جان" همراه مي شود. مثل ؛ "علي جان" ـ "زهرا جان" ـ "حسن جان" ـ "حسين جان" ـ و... كاربردهاي زمزمه ريتم دار • بين اشعار مدحي . • توسلات به امام زمان(عج) با ذكر "يابن الحسن" . • محافلي كه مستمع عام حضور دارد. • سبكهاي ريتم دار زمزمه اي كه بين روضه ها استفاده مي شود. • بعد از اشعار ابتداي مجلس و قبل از مقدمه روضه. • پس از نشست كامل مجلس قبل از دم دادن سينه زني. • و... 1. بدون ريتم زمزمه اي كه ريتم آهنگين منظم خاصي ندارد و در حقيقت ناله برخاسته از دل است و معمولاً مستمع به صورت خودجوش آن را پياده مي نمايد، البته گاهي به تناسب مجلس و محتوا توسط مداح ، دم داده مي شود. نمونه بارز اين نوع زمزمه ، "حسين" ـ "اي حسين" ـ "ياحسين" ـ "اي غريب آقا" ـ "همه بگيم يا حسين" ـ "هرجانشستي بگو ياحسين" ـ و... كاربردهاي زمزمه ريتم دار • بين اشعار مرثيه. • بين اجزاي روضه. • پس از باز كردن گره مرثيه. • هرجاي سينه زني كه مستمع حال گريه و ناله پيدا كند. • و... 7ـ زمزمه مداح بايد اهل زمزمه و بكاء باشد، زيرا اگر چه گريه بر صورت مي¬نشينيد ولي بر دلها اثر مي¬گذارد و زمزمه ،صداي اشك و سرايت كننده است. هر مداح به صورت عملي درس مي¬دهد، با زمزمه كردن به ديگران مي¬آموزد كه اين كار را انجام دهند. زمزمه تلاطم ايجاد مي¬كند و طوفان به وجود مي¬آورد، همان طور كه اگر طوفان نباشد خار و خس دور نمي¬شود و گوهرها از كف دريا بيرون نمي¬آيد ؛ اگر زمزمه نباشد غبار غفلت از دلها زدوده نمي شود و گوهر اشك جاري نمي گردد. انواع زمزمه 1. ريتم دار 2. بدون ريتم 1. ريتم دار زمزمه اي كه با ريتم آهنگين خاصي پياده مي شود و مستمعين به طور منظم و هم نوا آن را تكرار مي كنند ؛ زمزمه ريتم دار نام دارد. معروفترين زمزمه هاي ريتم دار ، زمزمه هايي است كه در آن نام ائمه معصومين (ع) با عبارت "جان" همراه مي شود. مثل ؛ "علي جان" ـ "زهرا جان" ـ "حسن جان" ـ "حسين جان" ـ و... كاربردهاي زمزمه ريتم دار • بين اشعار مدحي . • توسلات به امام زمان(عج) با ذكر "يابن الحسن" . • محافلي كه مستمع عام حضور دارد.

نكات قابل ذكر در بحث زمزمه نكته 1:زمزمه را نه آن قدر در پرده صداي پايين ادا كنيد كه مجلس خموده شود و نه آنقدر بالا، كه مستمع نتواند با شما همراهي كند، بلكه پرده متوسط انتخاب شود. نكته 2:در بعضي مجالس مستمع اصلا زمزمه نمي¬كند. در اين شرايط ، زمزمه را كاملا تا پايان تكرار كنيد تا در صورت عدم همراهي مستمع ، در مجلس ، سكته ايجاد نشود. نكته 3:وقتي مستمع مي¬خواهد زمزمه كند صبر كنيد تا زمزمه او تمام شود و اندكي مانده به قطع شدن صداي جمع، قسمت بعدي مطلب خود را آغاز كنيد. 🎙 آموزش تخصصی مداحی🎙 📲۰۹۱۳۲۲۷۵۹۲۲ 🌏http://eitaa.com/zakerin1401 ┈••✾•🌿⚘🌷🌺🌷⚘🌿•✾••┈ ⁠⁠⁠⁠⁠

8ـ تشويق و ترغيب يكي از مهمترين مباحثي كه در تأثيرگذاري بر مستمع حائذ اهميت است "تشويق و ترغيب" مي باشد. "تشويق و ترغيب" يعني بيان مطالبي كه اهميت و ارزش اشك و تباكي براي اهلبيت(ع) را مي رساند و بدينوسيله همراه كردن مستمع با سير شور و حال مجلس. مفاهيم تشويق و ترغيب • عبارات و جملات تشويقي:مثلا جمله خطابي به مستمع ؛ "شما هستيد كه با ناله هاتون خوننده رو زنده مي كنيد". • اشعار :مثل ؛ الـهـي سـيـنـــه¬اي ده آتــش افــروزدر آن سـيـنـه دلـي وان دل همـه سوز هرآن دل راكه سوزي نيست دل نيستدل بي سـوز غـيـر از آب و گـل نيست روز محشر كه همه گرياند اشك ريزان حسن خندانند 🎙 آموزش تخصصی مداحی🎙 📲۰۹۱۳۲۲۷۵۹۲۲ 🌏http://eitaa.com/zakerin1401 ┈••✾•🌿⚘🌷🌺🌷⚘🌿•✾••┈ ⁠⁠⁠⁠⁠

• نقل قول از شخصيتي شناخته شده:مثل ؛ بيان شاعر و مداح عاشق شهيد غلامعلي رجبي: «اگر خدا به من بعد از شهادت رخصت دهد آرزو داريم بيايم و يك بار ديگر براي اربابم سيدالشهدا گريه كنم» • روايت :مثل ؛ امام صادق (ع) فرمودند: «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ مَنْ ذُكِرْنَا عِنْدَهُ فَفَاضَتْ عَيْنَاهُ وَ لَوْ مِثْلَ جَنَاحِ بَعُوضَةٍ [الذُّبَابِ‏] غُفِرَ لَهُ ذُنُوبُهُ وَ لَوْ كَانَتْ مِثْلَ زَبَدِ الْبَحْر.»كسي كه نام ما نزد او برده شود و از چشمانش اشك بيايد اگر چه به اندازه بال پشه¬اي باشد، گناهانش آمرزيده مي¬شود اگر چه به اندازه آب درياها باشد.[2] امام زمان (عج) فرمودند: من براي مؤمني كه مصيبت جد شهيدم را ياد كند و سپس براي تعجيل در فرج و تأييد (امر من) دعا كند، من نيز براي او دعا خواهم كرد.[3] 🎙 آموزش تخصصی مداحی🎙 📲۰۹۱۳۲۲۷۵۹۲۲ 🌏http://eitaa.com/zakerin1401 ┈••✾•🌿⚘🌷🌺🌷⚘🌿•✾••┈ ⁠⁠⁠⁠⁠

منابع و ماخذ [1]مصباح الشريعة، ترجمه عبد الرزاق گيلانى ، 178. [2]كامل الزيارات، باب 32 ، حديث 8. [3]مكيال المكارم ، ج 2، ص 46 🎙 آموزش تخصصی مداحی🎙 📲۰۹۱۳۲۲۷۵۹۲۲ 🌏http://eitaa.com/zakerin1401 ┈••✾•🌿⚘🌷🌺🌷⚘🌿•✾••┈ ⁠⁠⁠⁠⁠

مطالب فوق را در مبحث آموزش روضه خوانی مطالعه و تمرین بفرمائید. موفق باشید مهدی احتشامی 🎙 آموزش تخصصی مداحی🎙 📲۰۹۱۳۲۲۷۵۹۲۲ 🌏http://eitaa.com/zakerin1401 ┈••✾•🌿⚘🌷🌺🌷⚘🌿•✾••┈ ⁠⁠⁠⁠⁠