معرفی منابع برای مطالعات بیشتر و آشنایی بیشتر با ابعاد زندگی و بستر تاریخی نقش آفرینی این بانوان:

اضطراب مادر موسی (قرآن) فارغ به معنى خالى است، و در اینجا منظور خالى از همه چیز جز از یاد موسى است؛ هر چند بعضى از مفسران آن را به معنى خالى بودن از غم و اندوه گرفته‌اند، و یا خالى از الهام و مژده‌اى که قبلا به او داده شده بود، ولى با توجه به جمله‌ها این تفسیرها صحیح به نظر نمى‌رسد. ... http://wikifeqh.ir/%D8%A7%D8%B6%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_(%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86)

مادر موسی اسم مادر موسی در قرآن نیامده؛ ولی در برخی تفاسیر و قصص القرآن با عنوان یوکابَد (به معنای خداوند دارای مجد است)، یوخاند یوخابید، نخیب و افاحیه معرفی شده است. در تورات، یوکابد از نسل لاوی پسر یعقوب است. براساس تورات او با برادرزاده خود عمران (یا عمرام) ازدواج کرد و موسی(ع) و هارون فرزندان این دو هستند. .... https://fa.wikishia.net/view/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C

ابن جوزی در تفسیر خود چنین می‌نویسد: «درباره این آیه سه دیدگاه وجود دارد: 1. مقصود الهام است، این دیدگاه ابن عباس است، 2. جبرئیل به مادر موسی این خبر را داد، این دیدگاه مقاتل است، 3. مقصود دیدن در خواب است، این را ماوردی حکایت کرده است.»[2] از میان سه دیدگاه یادشده آن‌چه از اهل‌بیت(علیهم‌السلام) روایت شده، دیدگاه نخست است. امام علی(سلام‌الله‌علیه) در روایتی در بیان انواع وحی می‌فرمایند: «اما تفسیر وحی نبوت و پیامبری این سخن خداوند متعال است: ما همچنان که به نوح و پیامبران بعد از او وحی کردیم، به تو نیز وحی کردیم و به ابراهیم و اسماعیل. و اما وحی الهام این سخن خداوند بلندمرتبه است: و پروردگار تو به زنبورعسل وحی کرد که از برخی کوه‌ها و از برخی درختان و ازآنچه داربست می‌کنند، خانه‌هایی برای خود درست کن و مانند وحی الهام، سخن خداوند به مادر موسی است: و به مادر موسی وحی کردیم که او را شیر ده و چون بیمناک شدی او را در نیل بینداز.» ... متن کامل: https://www.adyannet.com/fa/news/28069

قرآن در کلام رهبری [اینجا] دو وعده است: یک وعده وعده ی برگرداندن موسی به مادرش است؛ یک وعده وعده ی «جاعِلوهُ مِنَ المُرسَلین» است؛ یعنی آن وعده ی عمومی ای که به بنی اسرائیل داده شده بود که بنی اسرائیل منتظر بودند که منجی بیاید؛ و این منجی از طرف خدا است و خواهد آمد و بنی اسرائیل را از دست فرعون نجات خواهد داد. خدای متعال در وحی به مادر موسی این وعده ی دوّم را هم داد - جاعِلوهُ مِنَ المُرسَلین - یعنی این را ما از طرف خودمان میفرستیم، و او را همان مُرسَلی قرار میدهیم که بنا است آن وعده ی بزرگ را و آن آرزوی بزرگ را انجام بدهد؛ این دو وعده را خدای متعال داد. یک وعده، وعده ی نقد و نزدیک بود و آن، «اِنّا رآدّوهُ اِلَیک» بود. در آیات بعدی میفرماید: فَرَدَدنهُ اِلی اُمِّهِ کَی تَقَرَّ عَینُها وَ لا تَحزَنَ وَ لِتَعلَمَ اَنَّ وَعدَ الله حَقّ؛ اینکه ما بچّه را به مادر برگرداندیم، خب بله، «تَقَرَّ عَینُها» دارد، «وَ لا تَحزَن» دارد - دلش خوش شد، دلش آرام گرفت، چشمش روشن شد - امّا اثر دیگرِ این برگرداندن، این بود که «وَ لِتَعلَمَ اَنَّ وَعدَ الله حَقّ»؛ بداند که این وعده ای که ما دادیم - و گفتیم منجی را میفرستیم و کسی را خواهیم فرستاد که بنا است جامعه ی بنی اسرائیل را در مصر از استضعاف خارج کند - وعده ی درستی است؛ دلش مطمئن بشود، و خاطرجمع بشود. یعنی یک وعده ی کوچک از سوی پروردگار تحقّق می یابد، برای اینکه هر انسان اهل تدبّری از تحقّق این وعده ی کوچک، اطمینان پیدا کند که آن وعده ی بزرگ تحقّق پیدا خواهد کرد. .... متن کامل: https://hawzah.net/fa/goharenab/View/73054/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%E2%80%93-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87-%D9%82%D8%B5%D8%B5-%D8%A2%DB%8C%D9%87-7

گفتگو با سیدمرتضی میرسراجی؛ پژوهشگر علوم قرآن و حدیث چه بسا کلثم یکی از صفات شاخص میریام (س) یا اسم دومی برای خواهر معزز حضرت موسی (ع) بوده است که در لسان روایات اسلامی چنین آمده است و این مسأله چیز غیر معمول و عجیبی نیست و در تاریخ‌ها و فرهنگ‌ها بسیار به نظر رسیده است. از سوی دیگر چنان که پیش‌تر گفتم  چه بسا به جهت تشابه سه‌گانه ظاهری مریم (میریام) خواهر حضرت موسی (ع) با مریم مادر حضرت عیسی (ع) در روایات اسلامی از نامواژه کلثم استفاده شده، زیرا آن حضرت نیز مریم بنت عمران خوانده می‌شدند، بنابراین شاید به جهت عدم اشتباه این­گونه بیان شده تا خلطی صورت نگیرد. .... متن کامل: https://farhangesadid.ir/fa/news/2312/%D8%B4%D8%A8%D8%A7%D9%87%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%84%D8%A8-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%B9

موسي. بن عمران. بن يصهر. بن ماهث. بن لاوي.‌ بن يعقوب. بن اسحاق. بن ابراهيم. نام مادر حضرت موسي در منابع اسلامي «برخانه» ذكر شده است. نام پدر حضرت موسي «عمران» است و در اين امر شكي وجود ندارد و به احتمال قوي نام مادر آن حضرت نيز «برخانه»‌ بوده است. ... متن کامل: https://www.andisheqom.com/fa/Question/View/8837/%D9%86%D8%A7%D9%85-%D9%BE%D8%AF%D8%B1-%D9%88-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%91%D9%84%D8%A7%D9%85-%DA%86%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF-%D9%88-%D8%AF%D8%B1-%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%AD

معنی نامواژه مریم در مصری کهن برابر با «عابده و زن عبادتگر» و همچنین «زن پرهیزگار» و «عفیفه و پاکدامن» می شود و مریم (میریام) خواهر حضرت موسی(ع) در زندگی چنین زنی بوده است. به همین علت جناب «عِمران» پدر گرامی حضرت مریم(س) مادر حضرت عیسی(ع) را «مریم» نام نهاد به جهت تیمن و تبرک به نام حضرت مریم(میریام) خواهر گرانقدر حضرت موسی(ع) چون آن بانوی ارجمند، عابده بودند.) .... متن کامل: http://www.shabestan.ir/detail/News/905588

مـادر مـوسی چـو مـوسی را بـه نـیل •••••• درفـکـنـد از گـفتـه ربّ جـلیـل خـود ز ساحل کـرد بـا حسرت نـگاه •••••• گـفت کـای فـرزند خـرد بـی‌گناه گـر فـرامـوشت کـند لـطف خـدای •••••• چون رهی زیـن کـشتی بـی‌ناخدای؟ وحی آمد کـاین چه فکر بـاطل است •••••• رهـرو مـا‌ ایـنک انـدر مـنزل است مـا گـرفتیـم آنـچـه را انـداختـی •••••• دست حـق را دیـدی و نـشنـاختی سطح آب از گاهوارش خوشتر است •••••• دایه‌اش سیلاب و موجش مادر است رودهـا از خـود نـه طغیـان می‌کنند •••••• آنـچه مـی‌گـوییم مـا آن مـی‌کـنند بـِه که بـرگردی بـه مـا بسپاریـش •••••• کـی تـو از مـا دوست‌تر مـی‌داریـش ... متن کامل: http://wikifeqh.ir/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AF_%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C

یک شب فرعون در عالم خواب دید: آتشی از طرف شام شعله‌ور شد و زبانه کشید و به طرف مصر آمد و به خانه‌های قبطیان افتاد و همه آن خانه‌ها را سوزانید، و سپس کاخ‌ها و باغ‌ها و تالارهای آنها را فراگرفت و همه را به خاکستر و دود تبدیل نمود. فرعون در حالی که بسیار وحشت‌زده شده بود، از خواب برخاست و در غم و اندوه فرو رفت، ساحران، کاهنان و دانشمندانِ تعبیر خواب را به حضور طلبید، و به آنها رو کرد و گفت: «چنین خوابی را دیده‌ام، تعبیرش چیست؟» یکی از آنها گفت: «چنین به نظر می‌رسد که به زودی نوزادی از بنی‌اسرائیل به دنیا آید و واژگونی تخت و تاج فرعون، و نابودی فرعونیان، به دست او انجام شود.» .... متن کامل: http://wikifeqh.ir/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8_%D9%81%D8%B1%D8%B9%D9%88%D9%86

منجمین با استفاده از علم نجوم به فرعون خبر دادند که نطفه همان بچه منعقد شده، فرعون خشمگین شد و دستور داد هر جا زن حامله‌اى دیدند، شکمش را بدرند. اما قدرت خدا بود که بعد از شش ماه و دو روز موسى علیه‌السلام در روز نهم محرم به دنیا آمد و خداوند در میان آن محیط وحشتناک او را نگه داشت. .... متن کامل: http://wiki.ahlolbait.com/%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85:_%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%AA_%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%89_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85

مطابق با روایات نقل شده از امام صادق(ع) و امام باقر(ع)، بنی‌اسرائیل بر اساس وعده‌ای که حضرت یوسف به بنی‌اسرائیل داده بود، در انتظار ولادت موسی و کشته‌شدن فرعون به دست او بودند و خبر اعتقاد آنان به فرعون رسیده بود تا اینکه زمانی کاهنان و ساحران دربار به او گفتند که امسال فرزندی از بنی‌اسرائیل متولد می‌شود که هلاکت دین تو و قومت به دست او خواهد بود، از این رو فرعون دستور داد به محض ولادت پسری در بنی‌اسرائیل او را به قتل برسانند. ... متن کامل: https://fa.wikishia.net/view/%D9%81%D8%B1%D8%B9%D9%88%D9%86