هدایت شده از نشر آثار استاد حسین عشاقی
✨✨ بررسی شبهه #متاخرین نسبت به بخش پایانی دعای عرفه
⚡️ در سالهای أخیر منکران جزئیت با استناد به این که این بخش از دعا در کتاب #الحکم_العطائیة ابن عطاء اسکندری تحت عنوان «مناجات» موجود است گفتهاند اصل این بخش از دعا از ابداعات او بوده و بعد به کتاب اقبال سید بن طاووس و برخی کتب دیگر ملحق شده است.
💥 پاسخ شهبه: این پندار باطل است؛ زیرا
⭐️ اولا: #ابن_عطاء بلحاظ زمانی تقریبا نیم قرن از سید بن طاووس متأخر است؛ و الحاق آثار مؤلفان متأخر به آثار مؤلفان متقدم، بعید است؛
⭐️ ثانیا مکتوباتی که او در بخش حکم کتابش آورده نشان میدهد که او بلحاظ علمی در سطح یک #نصیحتگر_اخلاقی است نه در سطح یک فیلسوف و عارف عالی مقام؛ حال آن که این بخش از دعای عرفه سرشار از مضامین عالی عرفانی و فلسفی است و چنین مضامینی ممکن نیست از ابداعات چنین شخصی با چنین سطحی از معلومات باشد؛
🌟 مثلا از مضامین عالی فلسفی این بخش این جمله است که میفرماید 🌸كيْفَ يُسْتَدَلُّ عَلَيْكَ بِمَا هُوَ فِي وُجُودِهِ مُفْتَقِرٌ إِلَيْك🌸که به #برهانهای_صدیقین اشاره دارد، برهان هایی که سخن گفتن در مورد آنها فقط از فیلسوفان بزرگ انتظار میرود؛ بنابراین آنچه معقول است این است که او چنین دعایی را در جایی مشاهد کرده و اجمالا آن را با حال وهوای #سلوک_عرفانی مناسب دیده و لذا آن را به آخر کتابش افزوده است؛
🌟چنانکه در بخش حکم نیز مسئله به همین صورت بوده است او جملات برجستهای را در راستای تهذیب و سلوک عرفانی جمعآوری کرده برخی را خود ابداع کرده و برخی را از دیگران گرفته و با تصرفاتی، آنها را در کتابش آورده است
مثلا در حکمت 37 جمله معروف 🌺کان الله و لا شیء معه و هو الآن علی ما علیه کان🌺را آورده که روشن است این حکمت از خود او نیست بلکه در روایات ائمه شیعه آمده
و نیز در حکمت 64 جمله «من لم یشکر النعم فقد تعرض لزوالها» منسوب به امیرالمؤمنین است که در کتاب عیون الحکم و المواعظ لیثی با کمی تفاوت بدین صورت آمده است که 🌸منْ لَمْ يَشْكُرِ النِّعَمَ عُوقِبَ بِزَوَالِهَا🌸؛
🔥 بنابراین درست این است که گفته شود همانگونه که ابنعطاء جملاتی را از منابع روایی شیعه گرفته و بدون این که از منبع اصلی یادی بکند، در بخش حکم آورده است؛ بخشی از دعای عرفه را نیز از منابع روایی شیعه گرفته و بدون این که از منبع اصلی یادی بکند در بخش مناجات آورده است.
@oshaghierfan
#Eitaa & #Telegram