✡ ریشه یهودی مسأله خلق قرآن و برخورد امام هادی علیه‌السلام (3) 1⃣ به‌تدریج #معتزله به‌عنوان مدافعان اصلی نظریه #خلق_قرآن شدند و پس از تثبیت مکتب کلامی #اشاعره در قرن چهارم، مسأله‌ی خلق قرآن در شمار موضوعات اختلافی میان اشاعره و متزله قرار گرفت. 2⃣ اینان در طول تاریخ یکدیگر را #تکفیر کرده و ردیه‌هایی علیه یکدیگر نگاشتند. معتزله اعتقاد به قِدَم قرآن را مستلزم شِرک می‌دانستند و اشاعره، مدعای خلق قرآن را کفر و هم‌پایه‌ی مدعای کفار مکه می‌شمردند که قرآن را گفتار بشر می‌خواندند. 3⃣ وجه تمایز مسأله‌ی خلق قرآن با سایر مباحث کلامی این است که این مسأله با دوران تاریخی و حساسِ «محنت» گره خورد و به مسأله‌ای اساسی در عرصه‌ی روابط میان حکومت و عالمان دینی تبدیل شد. 4⃣ #مأمون و #معتصم طرفدار معتزله و مروّج تفکر حدوث قرآن بودند. مأمون صریحاً اعلام کرد که قرآن مخلوق است، آن‌گاه با توسل به زور، #اهل_حدیث را وادار کرد که این اندیشه را بپذیرند و از ابراز مخالفت خودداری کنند؛ او سپس دستور #تفتیش_عقاید از صاحب‌منصبان را صادر کرد. مردودان در این آزمون، منصب خویش را از دست می‌دادند. از این دوره با عنوان «مِحنَةُ القرآن» یاد می‌شود. 5⃣ مخالفانِ قِدَم قرآن، به زندان و شکنجه سپرده شدند. حتی بزرگان اهل حدیث همچون احمد بن حنبل نیز استثنا نشدند. همین سختگیری‌ها سبب نفرت مردم از معتزله گردید. از این‌رو وقتی که #متوکّل عباسی به خلافت رسید، جانب قائلان به قِدَم قرآن را گرفت و به #دوران_محنت پایان داد. 🇮🇷 @AXNEVESHTESIYASI