خانه پدری جامعه امروز ما پر از سر و صدا و ظواهر دین است؛ پر از حرف‌های خوب، پر از شعار و توصیه و حرف‌های ارزشمند و دعوت اما عمل و حقیقت خیلی کم است. این حکمت برای کسی است که به دنبال یک موعظه‌ای است. البته که خود این موعظه خواستن هم بخشی از این بیماری است که جامعه دائما به دنبال پیدا کردن مطلب یا کسی باشد، برای کمک گرفتن ولی در نهایت عمل بسیار اندک است. این حکمت در عین مختصر بودن بسیار جامع به تمام مشکلات انسان‌های یک جامعه پرداخته به گونه‌‌ای که می‌شود این کلام را از معجزات حضرت دانست. حالات انسان نشان‌دهنده شخصیت اوست. این‌که انسان به دنبال اثر ماندگار در درون است و یا به دنبال تأثیرات فراگیر لحظه‌ای و ناپایدار. یکی از نتایجی که در حالت‌های انسان حاصل می‌شود این است که چیزهایی که حقیقتا برای انسان ضرر دارد، یک نتیجه زود گذر و ظاهری دارد. انسان وقتی به خودش توجه دارد و برنامه‌هایش به گونه‌ای است که روی خودش تمرکز دارد، یک شخصیتی دارد و انسانی که از خودش غافل است و فقط به دیگران توجه می‌کند و این توجه به دیگران را با ظواهر دینی و هر چیز خوبی که هست مخلوط می‌کند و این غفلت از خودش تبدیل شده به شخصیتی با توجه بیش از حد به دیگران. اگر گناه و معصیتی از کسی سر بزند آن را با صدا و هیاهو و بزرگ‌نمایی عنوان می‌کند و اگر بزرگ‌تر از همان معصیت که دیگران انجام داده‌اند از خودش سر بزند آن‌ را بسیار کوچک می‌بیند. اگر کار خوبی از خودش سر بزند آن‌را با بزرگ‌نمایی همه جا اعلام می‌کند و کار خوب دیگران را بسیار معمولی جلوه می‌دهد. برخی از افراد تمایل به همنشینی با اغنیا دارند یعنی اصولا به ذکر یا لهو بودن کار آن‌ها کاری ندارند، و فقط تمایل به همنشینی با آن‌ها دارند. دلیلش هم این است که روحیه و حالاتی برای خودش پیدا کرده که اصولا ذکر و مطالب خوب و ارزشمند چندان روی او اثری ندارد و بنیان را خراب کرده و فقط به یک‌سری ظواهر اکتفا کرده است. #نهج‌البلاغه #حکمت۱۵٠ #محمد_حسین_قدوسی #در_مکتب_علامه_طباطبایی @Allaamehwisdom

پرسش: در روابط انسانی جایی باید خودمان یا بقیه را قضاوت کنیم؛ این چه طور می‌شود؟ پاسخ: انسان یک جاهایی مجبور هست که توجه خودش را به دیگری بدهد و یا قضاوتی بکند یا امر به معروفی بکند و یا توضیحی بدهد، تذکری بدهد، اما اگر آن بخشی که نیاز ندارد را خوب انجام بدهد و توجه‌اش به خودش باشد و در حالت طبیعی این سیر را در زندگی خودش طی کرده باشد، آن یک جایی که مجبور است به دیگران توجه کند ضرری به او نمی‌رساند. اگر سیر کلی ما توجه به دیگران نباشد و اگر جایی مجبور می‌شویم که به دیگران توجه کنیم به حداقل ضروری اکتفا کنیم در آن‌جا ضرری به ما نمی‌رسد.اما اغلب ما بیشتر به دیگران توجه می‌کنیم تا خودمان! #حکمت۱۵٠ #پرسش_پاسخ #محمد_حسین_قدوسی #در_مکتب_علامه_طباطبایی @Allaamehwisdom

🎞 عنصرِ هستی در روایت داریم «قَالَ اَلشَّجَرَةُ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ نَسَبُهُ ثَابِتٌ فِي بَنِي هَاشِمٍ وَ فَرْعُ اَلشَّجَرَةِ عَلِيٌّ وَ عُنْصُرُ اَلشَّجَرَةِ فَاطِمَةُ وَ أَغْصَانُهَا اَلْأَئِمَّةُ وَ وَرَقُهَا اَلشِّيعَةُ...» (امام باقر-ع- جلد۲۴، صفحه۱۳۹) «عنصر» را معنا کردند به وصل‌کننده همه اجزا؛ مثل اینکه مفصل‌ها قسمت پایین و بالای دست و پا را به هم وصل می‌کنند. کأنّه پیغمبر اکرم به منزله‌ی ریشه، امیرالمؤمنین به منزله تنه‌ی درخت ولایت، و اهل‌بیت به منزله شاخه‌ها هستند، و شیعیان به منزله‌ی برگ‌هایی هستند که می‌آیند و می‌روند، و عوض می‌شوند؛ ولی پیکره درخت سالم می‌ماند. حضرت زهرا(س) «عنصر» یعنی آن حلقه اتصالِ همه این‌ها به همدیگر است... کسی که نور نبوت و نور وصایت را در خودش جمع کند. نور ولایت از جمع این دو نور شکل می‌گیرد؛ حضرت زهرا(س) جمع بین دو نور نبوت و وصایت هستند. ♣️ شهادت صدیقه طاهره، حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها را تسلیت می‌گوییم. ♣️ 👁 «مدرسه معارف علامه طباطبایی» را دنبال کنید: تلگرام | اینستا | ایتا | توییتر | بله | آپارات

«فَصَبْرٌ جَمِيلٌ وَاللهُ المُستَعانُ» سوگوارانه خبرِ درگذشت سرکار خانم منصورهٔ روزبه (طباطبایی)، همسر گرامیِ مرحوم علامه محمدحسین طباطبایی صاحب تفسیر المیزان را به اطلاع می‌رسانیم. وفات ایشان را به خانواده‌ی گرامی تسلیت می‌گوییم و از درگاه خداوند منّان صبر و شکیبایی برایشان آرزومندیم. امید است ایشان قرین نور و رحمت الهی و غرق در آرامش ابدی غنوده باشند. به‌اطلاع گرامیان می‌رسانیم مراسم اقامه‌ی نماز، تشییع و تدفین مرحوم منصوره روزبه فردا از ساعت ۱۱ صبح در صحن امام رضا(ع) واقع در حرم حضرت معصومه(س) برگزار خواهد شد. @AllaamehWisdom

زندگى با قرآن ٢٧ آذر ۱۴۰۲ «امْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُمْ مَثَلُ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ ۖ مَسَّتْهُمُ الْبَأْسَاءُ وَالضَّرَّاءُ وَزُلْزِلُوا حَتَّىٰ يَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ مَتَىٰ نَصْرُ اللَّهِ ۗ أَلَا إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِيبٌ» انسانی که در مسیرش، در جهت هدایت الهی، رسیدن به فضایل انسانی، حقیقت و هویت انسانی خود حرکت می‌کند، همه آن چیزی که برایش رخ می‌دهد، ناشی از انتخاب اوست. در راه این انتخاب، باید از محدودیت‌ها و زندان‌های تنگ مادی خارج شود، چشمش را از محدودیت‌ها برداشته و افق‌های دور دست را به نظاره بنشیند. این شکستن زندان‌های تنگ یا به اختیار خود اوست یا  بدون اختیار او؛ اما در هر حال همان چیزی است که او، خود انتخاب کرده است. انسانی که در اثر انتخاب خود، در این مسیر می‌افتد، باید بتواند در مسیرش برود و حرکت کند. انسان، در حالی‌که آن انتخاب حقیقی را انجام داده، وقتی در این جهان پای می‌گذارد، فکر می‌کند که استثناست؛ وقتی مشکلات دیگران را می‌بیند، تصور می‌کند همه این‌ها متعلق به دیگران است! «أمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُمْ مَثَلُ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ» آیا فکر می‌کنید که به آن جنت، بهشت و مرتبه روحی، انسانی و الهی  که به دنبالش هستید و انتخابش کردید می‌رسید، در حالیکه از زندان‌های تنگ خود هم خارج نشوید؟! فکر می‌کنیم این تناقض برای دیگران است و برای ما نیست! اما با نگاهی به دیگرانی که این مسیر را طی کرده‌اند و کسانی که به افق نامتناهی خیره شده‌اند و از این تنگی به در آمده‌اند، می‌بینیم که «مَسَّتْهُمُ الْبَأْسَاءُ وَالضَّرَّاءُ» برای آن‌ها مشکلاتی رخ می‌دهد که ناشی از جهان بیرونی نیست، بلکه ناشی از گرفتاری آن‌ها، در زندان‌های تنگ خودشان است و این «بَأْسَاءُ وَ ضَّرَّاءُ» در اثر خروج آن‌ها از این زندان‌هاست. «وَزُلْزِلُوا» اگر انسان، بخواهد به درستی از این زندان خارج شود و داخل جنت شود، باید ارکان این زندان بلرزد، حتی برای انبیاء.   «حَتَّىٰ يَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ مَتَىٰ نَصْرُ اللَّهِ» حتی انبیاء، اولیاء و شهداء هم برای رسیدن به مرتبه خود، باید این مشکلات را تحمل کنند تا بتوانند از این زندان خلاص گردند. تفاوت ما، انسان‌های عادی با اولیای الهی و با انبیاء و اولیاء این است که آن‌ها این راه را با انتخاب و اختیار و درک خود طی می‌کنند و زندانشان را با دست خویش می‌شکنند. با دست خود به مرحله‌ای می‌رسند که مشکلات را می‌بینند و با اولیای خود و کسانی که با ایشان ایمان آورده‌اند، به جایی می‌رسند که بگویند: «مَتَىٰ نَصْرُ اللَّهِ». این‌ها در عین این‌که مشکلات و سختی‌ها را می‌بینند، سختی‌هایی که در گذشته به‌صورت مجمل درک می‌کردند، پس از ورود به این جهان نیز، به‌وضوح و به‌تفصیل و با دقت به آن‌ها می‌رسند، اما در عین حال انتخابشان دچار تزلزل نمی‌شود، بر خلاف ما که متزلزل می‌شویم! آن‌ها در عین دیدن و کشیدن این سختی‌ها، پیش خود و همه کائنات و انسان‌ها، با صدای بلند فریاد می‌زنند که: «مَا رَأَیْتُ إِلَّا جَمِیلًا». تفاوت ما با آن‌ها در این است که آن‌ها می‌بینند که: «أَلَا إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِيبٌ». نه قرب زمانی و مرحله‌ای؛ این قربت، یک حقیقت وجودی و نزدیکی ذاتی به خود انسان است. ما این را نمی‌بینیم و فکر می‌کنیم که فقط زمان و مکان است که نزدیک است. اولیای الهی می‌بینند که این شکست، شکستن زندان است و با تمام قوا آن را می‌پذیرند و به دنبالش هستند و هرگز تصمیمی‌ برای تغییر آن ندارند. اما ما پیوسته سعی می‌کنیم که از این شکستن زندان‌ها فرار کنیم و این فرار، راه ما را دشوارتر می‌کند، چرا که چیزی است که خود انتخاب کردیم.   اوج، چکیده و عصاره همه این مصیبت‌ها، در مورد حضرت صدیقه طاهره(س) است؛ در آن عمر کوتاه، زمان کوتاه و روزهای اندکی که بین وفات ایشان و رحلت پدرشان هست، عصاره تمام حزن‌های عالم بر ایشان تجمع می‌کند. بعد از وفات ایشان نیز این حزن به امیرالمؤمنین(ع) هجوم می‌آورد. در خطبه فدکیه نیز عصاره تمام تحولات جهان، از گذشته و آینده را حضرت زهرا(س) بیان می‌فرمایند؛ همه آن چیزی که قرآن و انبیا آمدند تا بگویند، همه حزن و اندوه ایشان و دلایلش که تا قیام حضرت مهدی(عج) ادامه پیدا می‌کند و این، حقیقت عالم است. #در_مكتب_علامه_طباطبايي #زندگي_با_قرآن #محمد_حسین_قدوسی #مخاطبه   ‏@Allaamehwisdom

زندگى با قرآن ۴ دی  ۱۴۰۲   «قَالَ أَرَأَيْتَ إِذْ أَوَيْنَا إِلَى الصَّخْرَةِ فَإِنِّي نَسِيتُ الْحُوتَ وَمَا أَنْسَانِيهُ إِلَّا الشَّيْطَانُ أَنْ أَذْكُرَهُ ۚ وَاتَّخَذَ سَبِيلَهُ فِي الْبَحْرِ عَجَبًا»   اگرچه فراموشی امری است که در ظاهر، بدون اختیار انسان صورت می‌گیرد و انسان تقصیر و قصوری در آن ندارد، اما در عالم واقع، نه چندان بی دليل است و نه دليل واحدی دارد! در این آیه وقتی موسی(ع) و همراهش متوجه می‌شوند که غذایشان را در منزلگاه قبلی جا گذاشته‌اند، اعلام می‌دارد: «وَمَا أَنْسَانِيهُ إِلَّا الشَّيْطَانُ أَنْ أَذْكُرَهُ» این نسیان و فراموشی من از شیطان بود.   در آيات قبل و بعد از اين آيه نيز چندين بار به فراموشى، در حالات مختلف اشاره می‌كند: «فَلَمَّا بَلَغَا مَجْمَعَ بَيْنِهِمَا نَسِيَا حُوتَهُمَا فَاتَّخَذَ سَبِيلَهُ فِي الْبَحْرِ سَرَبًا» قبل از آن هم، اين نسيان به هر دوى آن‌ها نسبت داده می‌شود و بعد از اينكه موسی(ع)، خضر(ع) را ملاقات می‌كند، قرار می‌شود كه سؤالى نپرسد، اما خضر(ع) عملی انجام می‌دهد كه موسی(ع) نمی‌تواند صبر كند و دليل آن را سؤال می‌كند. خضر(ع) به او می‌گويد: «قَالَ أَلَمْ أَقُلْ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا» آیا نگفتم نمی‌توانى صبر كنى؟! موسی(ع) در جواب می‌گويد: «لَا تُؤَاخِذْنِي بِمَا نَسِيتُ وَلَا تُرْهِقْنِي مِنْ أَمْرِي عُسْرًا»؛ باز هم اين امر را به نسيان نسبت می‌دهد و در‌خواست می‌كند كه مرا مؤاخذه نكن و در كارم به من سخت نگير. واقعيت امر اين است كه اصل نسيان، از شيطان است و در اثر كارهاى خود انسان! نسيان بطور معمول، در اثر اين است كه انسان در مشغوليت‌هاى روزمره‌ای كه دارد، آن چيزى را كه می‌داند، فراموش كند. اين غفلت ناشى از اعمال انسان است، اما اينطور نيست كه خداوند انسان را رها كند؛ اگر مصلحتى و دليلى وجود داشته باشد كه اين نسيان به ضرر انسان باشد، خداوند راهى براى او ايجاد می‌كند كه اين فراموشى‌اش از بين برود. اگر در زندگى خود دقت كنيم، به‌خوبى می‌توانيم ببينيم كه چه بسیار جاهايى وجود داشته است كه بطور طبيعى جاى فراموشى ما بوده، اما هرگز دچار فراموشى نشده‌ايم. اين عدم غلبه‌ى نسيان بر انسان، در جايى كه بطور معمول نسيان دارد، گاهى از جانب شيطان و گاهى از جانب پروردگار است؛ در جايى به‌ دليل مسيرى كه انسان می‌رود، خداوند جلوى اين نسيان را می‌گيرد و امكان دخالت شيطان در آن را سلب می‌كند و در جاى ديگه اين امر را رها می‌كند. اين رها كردن هم بدون دليل نيست؛ همين‌طور كه در اينجا وقتى موسی(ع) و جوان، ماهى را فراموش كردند، ماهى ناگهان زنده می‌شود و در آب شناور می‌شود و راهش را طى می‌كند و می‌رود! اين علامتى می‌شود براى آن‌ها، و اين نسيان از جانب شيطان است. اما اينكه خداوند اذن می‌دهد كه اين نسيان رخ دهد، بدليل مصلحتى است كه در اين علامت هست. شيطان گرچه عصيان پروردگار را انجام می‌دهد اما همين عصيان هم بدون اجازه‌ى او امكان‌پذير نيست. اين اجازه را خداوند، زمانى می‌دهد كه در اثر دخالتش در كارهاى ما، براى ما مقدمه‌ای يا دركى پيدا ‌شود كه امكان رشد بيشترى برايمان فراهم‌ آورد. اجازه يافتن شيطان براى دخالت در كار ما نيز، بنا بر مصالحى است كه براى رشد ماست. جايى كه اين مصالح وجود نداشته باشد، او اجازه دخالت پيدا نمی‌كند. اين امر تا زمانى ادامه پيدا می‌كند كه انسان به شقاوت برسد و اميد هدايت از او قطع شود و سرسپرده شيطان شود. اما تا وقتى به اين مرحله نرسيده، پيوسته خداوند به اشكال و راه‌هاى مختلفى كمكش می‌كند؛ با دخالت‌ها و نسيان‌هايى كه از طريق شيطان حاصل می‌شود، علائمی‌ كه غير عادى هستند، رسيدن خضری(ع) كه به ما كمك می‌كند، ايجاد فرصت‌هايى كه در آن‌ها انسان می‌تواند خود را بيازمايد و نصيحت خضرهايى كه در مسير انسان قرار می‌گيرند و توضيحاتى كه براى انسان دارند...   «قَالَ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا» اين مرحله‌ای است كه تو ظرفيتش را پيدا نكردى و نمی‌توانى بر آن صبر كنى. «وَكَيْفَ تَصْبِرُ عَلَىٰ مَا لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْرًا» در آن چيزى كه احاطه معرفتى و ظرفيتى پيدا نكردى، امكان صبر برايت وجود ندارد! ما نيز اگرچه همراه هستيم، اما اين همراهى از عمق وجودمان نيست. «قَالَ سَتَجِدُنِي إِنْ شَاءَ اللَّهُ صَابِرًا وَلَا أَعْصِي لَكَ أَمْرًا» با اينكه خضر(ع) توضيح می‌دهد كه اين امكان براى تو نيست، انسان بجاى اينكه از آن روشنايى مسيرى كه برايش ايجاد شده استفاده كند، بر امر خود اصرار می‌كند. باز هم براى او راه را باز می‌كنند؛

«قَالَ فَإِنِ اتَّبَعْتَنِي فَلَا تَسْأَلْنِي عَنْ شَيْءٍ حَتَّىٰ أُحْدِثَ لَكَ مِنْهُ ذِكْرًا» در اينجا خضر(ع) به موسی(ع) می‌گويد اگر چيزى ديدى صبر كن! اين صبر وقتى انجام نشد، «قَالَ أَلَمْ أَقُلْ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا» اينجا هم خضر(ع)، موسی(ع) را توبيخ نمی‌كند بلكه مطلبى را كه ابتدا به او گفته بوده، توضيح می‌دهد و موسی(ع) به آن توجه نمی‌كند!   حتی بعد از اين ماجرا هم ارجاع مسأله، به نسيان می‌شود و مجدد همان مسير تكرار می‌شود و آنقدر تكرار می‌شود تا خضر(ع) می‌فرمايد كه: «هَٰذَا فِرَاقُ بَيْنِي وَبَيْنِكَ ۚ سَأُنَبِّئُكَ بِتَأْوِيلِ مَا لَمْ تَسْتَطِعْ عَلَيْهِ صَبْرًا»؛ اينجا هم اين جدايى و فراغ و گرفتن امكانات از روى توبيخ نيست، بلكه براى باز شدن مسير اوست، به همين دليل  «بِتَأْوِيلِ مَا لَمْ تَسْتَطِعْ عَلَيْهِ صَبْرًا» می‌پردازد و يك‌به‌يك توضيح می‌دهد تا راه برايش باز گردد.   اين مسير ماست؛ باید با خضرهايى كه يك به يك برايمان آورده می‌شوند و با علائمی‌ كه از زنده شدن ماهى و حركت و سيرش به سوى دريا هم عجيب‌تر است، همراه‌تر باشيم و از نسيان‌هايى كه گرچه در اثر اعمال ما، غفلت ما و كار شيطان هستند، اما بدون دليل نيستند و به‌اذن خداوند و بخاطر مصلحت ما هستند بهره گیریم. همه جهان، كائنات، آسمان، زمين و همه خضرها، براى اين هستند كه ما از جايى كه نشستيم و فراموشى بر ما غالب شده، بلند شويم و لحظه‌ای جلوتر برويم و قدمی ‌برداريم. اين يك قدم، می‌تواند سرنوشت ما را تغيير دهد.   #در_مكتب_علامه_طباطبايي #زندگي_با_قرآن #محمد_حسین_قدوسی #مخاطبه   ‏@Allaamehwisdom

#در_مكتب_علامه_طباطبايی #مادر #کوثر @Allaamehwisdom

«وَنَبْلُوكُمْ بِالشَّرِّ وَالْخَيْرِ فِتْنَةً» #در_مکتب_علامه_طباطبایی #محمدحسین_رحیمی @Allaamehwisdom

وزنِ استغفار چیزی که بشر به آن مبتلاست، جهلِ اختیاری‌ است؛ و اگر می‌خواهد نجات پیدا کند، باید از این جهلِ اختیاری بیرون بیاید؛ به دنبال معرفت امام و مظلومیت امام باشد. بداند که با معصیت خودش اصل شر را تقویت می‌کند و اسباب بقای اشرار را فراهم می‌کند. آن‌چه که رنج‌آور و بسیار نگران‌کننده و تأثر‌آور است، امام زمان می‌فرمایند دوستان ما، ما را محبوس کرده‌اند. اگر دوستان ما با ما بودند، تعجیل می‌شد و تأخير فرج نمی‌شد! حالا چه باید کرد؟ اگر متوجه شدیم که به امام معصوم ظلم کردیم، و به خاطر جهل اختیاری که داریم رابطه خودمان با امام را کم‌رنگ می‌کنیم؛ دستوری که وجود دارد استغفار حقیقی و کثرت استغفار است. استغفار اسباب ریزش گناهان می‌شود و این هم به خاطر اين است که حروف وزن دارند؛ استغفار و به خصوص صلوات بر محمد و آل محمد وزن دارند و روح دارند. چطور پیامبر و حضرت علی برای کسی صحبت می‌کردند و کلماتشان تأثیر می‌گذاشت، و همان‌جا شیعه می‌شدند، چون کلماتی که وزن امامت در آن ریخته شده، اسباب تحول فرد می‌شود. همان‌طور که کلمات ما تأثیر ندارد یا کم تأثیر دارد، چون خودمان وزن نداریم و کم بهره‌ایم. اهل‌بیت فرمودند وزن استغفار خیلی زیاد است و روح استغفار خیلی غنی است. استغفار شویندگی‌اش خیلی زیاد است. کسی که مداومت بر استغفار دارد، این باعث می‌شود که یک تحولی در وجودش ایجاد شود. خود پیامبر با آن جایگاهی که داشت، هیچ مجلسی را ترک نمی‌کرد مگر اینکه استغفار می‌کرد. خود پیامبر می‌فرمودند: روی قلب من پیامبر هم پرده‌ی رقیقی از حجاب قرار می‌گیرد و من استغفار می‌کنم. ◾بخشی از بیانات یکی از شاگردان سلوکی مرحوم سعادت‌پرور(ره) #در_مكتب_علامه_طباطبايی #سعادت‌پرور #پهلوانی @Allaamehwisdom

زندگى با قرآن ۱۸ دی  ۱۴۰۲   «قُلِ اللَّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ فِي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ» الله، خداوند، خالق و هرچه كه انسان با آن، خداوند را می‌نامد، وجودى در آسمان ها و زمين و متفاوت و روبرو يا بيرون از ما نيست. حقيقتى است كه از رگ گردن به ما نزديك‌تر است. اين حقيقت فراتر از خود و غير است و نزديك ترين طريق به او، همين حقيقت بى‌نهايت ماست؛ هر زمان كه ما از لاك زندگى روزمره خود، لحظه‌اى خارج شويم و به اين حقيقت نامتناهى توجه كنيم، همان «الله» است.   «قُلِ اللَّهُ»؛ يك كلمه، «الله» بى‌هيچ آداب، توضيح، مقدمه و مؤخره‌اى! مستقيم، روشن، واضح، آشكار، شفاف، بديهى‌ترين بديهيات، خورشيدى كه نه در بيرون، بلكه در درون انسان و بلكه در تمام آسمان و زمين می‌درخشد و هر لحظه، هر انسانى، در هر شرايطى و با هر وضعيتى، با توجه، آن را رو در رو می‌بيند؛ رو در رويى كه فراتر از بيرون و درون است.   كسى كه اين خورشيد آشكار و بديهى كه چشمان انسان را خيره می‌كند، نبيند و غفلت ورزد، «ثُمَّ ذَرْهُمْ فِي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ» وقتى از آن خورشيد برجسته غفلت می‌كند، بعد از آن آنچه می‌ماند و هر چه هست، توهم و ظلمات است!  ظلماتى که به هر دليلى می‌تواند باشد؛ حتى ب عنوان معنويت، لذت معنوى و به اسم حق، حقيقت، دين و هزاران بهانه، فرقى نمی‌كند. مابقى‌اش توهمی‌است كه «ظلمات بعضها فوق بعض» و  انسان در اين ظلمات و گردش زندگى، هيچ چيزى جز ملاعبه و بازى انجام نمی‌دهد؛ هيچ حقيقت، پيشرفت، فراروى و دستآوردى برايش نيست. «ذَرْهُمْ» اين رهايى برايش دستآوردى ندارد؛ «قُلِ اللَّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ فِي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ»   و اين دوگانگى براى انسان وجود دارد كه؛ لحظه‌اى كه توجه به بی‌نهايت كند، روشن و مستقيم، بدون هيچ واسطه و مقدمه و مؤخره‌اى، چونان خورشيدى درخشان، او را گرم می‌كند، همه چيز را برايش مهيا می‌كند و تمامی ‌حقيقت، قدرت و كرامت در مشت او می‌شود، در مقابل در صورت غفلت، براى او توهمی‌ بيش حاصل نيست كه در آن در حال بازى كردن است؛ «فِي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ». اما در اين بازى و اين «خوض»، توهم و ظلمات هم، همين كه انسان توجه داشته باشد كه در حال بازى است، با هر عنوانى، خود بهترين مقدمه است براى رهايى او. انسانى كه تمام زندگى اش را در اين «خوض»، توهم و بازى مشغول است، اين گردشى كه او را به جايى نمی‌رساند، با همين توجه كه بفهمد در اينها هيچ حقيقى نيست و هرچه هست توهم و باطل و ظلمات است، بهترين ابزار براى اوست كه لحظاتى به آن حقيقت بی‌نهايت توجه كند و چه بسا اين لحظات براى تمام عمرش كافی‌ است... ما در اين بازى كه می‌گرديم و توهمی‌ بر توهم می‌افزاييم، همين كه متوجه باشيم و قواعد اين بازى را رعايت كنيم و آن‌ها را ترك نكنيم، بهترين ابزار است براى لحظاتى تجربه‌ى نجات. اين كه لحظه‌اى اندك بتوانيم حقيقت بى‌نهايت را، در درون خود ببينيم و با اين خورشيد كه فراتر از بيرون و درون است، گرم شويم و با نورش كه فراتر از آسمان‌ها و زمين را روشن می‌كند و به ما كرامت، اقتدار و قدرت می‌دهد، نورانى گرديم، همين نور و گرما براى ما كافى است كه هرگز از يادش نبريم، حتى اگر همه عمر در ملاعبه و بازى، در حال گردش باشيم. حقيقت يك چيز است؛ توجه به اينكه ما در‌حال بازى و فرو رفتن در ظلمات توهمی‌خود هستيم و حقيقت آن لحظه‌اى است كه انسان اين قدرت را ‌بيابد كه به خورشيد توجه كند و اصول بازى را رعايت كند. هيچ كس هم از اين قاعده استثنا نيست.   كسى كه به توهم دل خوش می‌كند و حاضر نيست از آن دل بكند، يا انسانى كه توجه می‌كند اما قواعد را رعايت نمی‌كند، اين لحظات را هم تجربه نمی‌كند.  اگر هم تجربه كند، متوجه آن نيست، اگر هم متوجه شد، چه بسا سبب شود در «خوض» خود بيشتر بماند! چرا که لحظاتى اين حقيقت بی‌نهايت را تجربه می‌کند و خمار اين تجربه در توهم خويش بيشتر فرو می‌رود، مگر اينكه توجه حقيقى كند.   وقتى فرد بازگشت، به شرط رعايت مقدمه و رعايت قواعد بازى، اين لحظاتى كه خورشيد بى‌نهايت، حقيقت و عينيت به او گرما بخشيده است، براى همه عمرش كافى است؛ حتى اگر سال‌ها سرگردان باشد، هرگز اين آفتاب از يادش نمی‌رود و پيوسته در ميل بازگشت است و اين ميل او تا وقتى زنده است، به نتيجه می‌رسد و زنده می‌ماند تا ميلش را به نتيجه رساند و در حدى به آفتاب توجه كند كه وقتى از اين دنيا برود، كوله بارش خالى نباشد.   #در_مكتب_علامه_طباطبايي #زندگي_با_قرآن #محمد_حسین_قدوسی #مخاطبه   ‏@Allaamehwisdom