eitaa logo
«مطالعات جهان عرب»
1.4هزار دنبال‌کننده
82 عکس
32 ویدیو
10 فایل
🌸 کانال «مطالعات جهان عرب» منظاری ایرانی به منظر اندیشه در جهان عرب است با تمرکز بر معرفی جریان های فکری، جنبش های اسلامی، اندیشمندان تمدنی، مراکز پژوهشی، اندیشکده ها، متون معیار و... 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی ارتباط با ادمین. @sheikhhosseini64@
مشاهده در ایتا
دانلود
«دمشق نوشت» 🔹دمشق با فرودگاهی معمولی و امکانات حداقلی از شما استقبال می‌کند. وجود حاجز(موانع ایست و بازرسی) در بخش های مختلف شهر همچنان نشان از غلبه حس نا امنی دارد. در محله های اطراف شهر(خصوصا جاده حلب) آثار تخریب جنگ قابل مشاهده اما هسته مرکزی شهر مصون مانده است. حزب بعث(با شعار:وحدة، اشتراکیة،حریة)نهاد مسلط بر کشور است لذا عکسهای بشار و حافظ اسد بر هر در و دیواری قابل مشاهده می باشد. 🔻بر اساس مشاهده میدانی شاید بتوان گفت حدود 90درصد بانوان دمشق حجاب کامل دارند و از ده درصد مکشوفه هم، پوشش زننده شاید کمتر از یک درصد باشد این در حالی است که دولت، سکولار و در چنین موضوعاتی حداقل بیطرف است. 🔹در سایه تحریم های غرب، برق و بنزین به سختی در دسترس و حقوق دولتی ( مردادماه ۱۴۰۲,متوسط حقوق ماهی سی دلار) ناچیز و لذا ناجی امروز، تامین کننده برق، بنزین و مازوت و بازگرداندن ثبات اقتصادی به کشور است. ▪️پژواک قدم زدن در کوچه و بازار شام(علیرغم توسعه حرم حضرت زینب و حضرت رقیه سلام الله علیهما) و محله زینبیه، چیزی جز حس غربت بر دل نمی نشاند، با اندکی دل دادن به دیوارهای محله سیده رقيه مي توان حس کرد که:لما سئل الامام السجاد عن اعظم المصائب. قال: الشام، الشام الشام. 🔸دیدن آثار تاریخی(جامع اموی، کلیسای معلولا، موزه دمشق و...)دمشق، از تاریخی بلند و انباشت تمدنی عمیقی حکایت دارد لذا می توان گفت دمشق روزی به روزگار اوج باز خواهد گشت؛ قريباً ام بعيداً سفرنامه دمشق مرداد۱۴۰۲ 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023
«هر که می‌خواهد حلبش سقوط نکند» 🔸روزی که راشد الغنوشی بعد از فرار بن علی به عنوان قهرمان ملی وارد تونس شد،فکر نمی‌کرد یک دهه بعد دچار چنان زندانی شود که کسی حتی سراغش را هم نگیرد. مهم‌ترین داشته راشدِ آن روز و نداشته امروزش، پشتوانه«جامعه» بود. 🔹 آنچه محمد مرسی را بعد تحولات مصر هر چند با تزلزل به اریکه قدرت رساند و کمتر از یک سال حاضر نشد برای ماندنش هزینه دهد نیز«جامعه»بود. 🔸 بالعکس، آنچه بعد چهل هزار شهید، همچنان غزه را استوار نگه داشته،«جامعه» ای است که ایده مقاومتش را به قیمت جان پذیرفته یا مهم‌ترین عاملی که از دل آوارهای جنوب و ضاحیه، غنچه حزب الله را شکوفا و به آینده امیدوارتر می‌کند؛چیزی جز؛«جامعه» مقاوم جنوب نخواهد بود. 🔹در پس همه عوامل منطقه ای و بین المللی که در سقوط حلب سهم زیادی داشتند؛ این سرعتِ فروپاشی باز نشان داد هر نظامی در جهان عرب تکیه گاهش در نهاد «جامعه» متزلزل شود، حلبش سقوط خواهد کرد عاجل ام آجل 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1
«سوریه؛کلاف سردرگمِ نگران ها» تحولات سریع سوریه و رسیدن معارضان به دروازه های دمشق برای بیشتر بازیگران قابل پیش بینی نبود اما ظاهراً نگرانی، وجه مشترک بازیگران مختلف است. 🔸عراقِ نگران عراق نگران بازتاب قدرت یابی تحریر الشام(جبهه النصره سابق) در قلمرو جغرافیایی سابق داعش در کشورش است که این قدرت یابی هسته های گریز از مرکز داعش را دوباره برگسل های شکننده طائفی- قومی در عراق فعال کند. هرچند اعلام موضع عدم مداخله مقتدی صدر و دولت عراق تلاش دارد از سرایت بحران به کشور جلوگیری کند. 🔹اسرائیلِ نگران اسرائیل همواره خواهان یک سوریه ضعیف است و بهترین حالت را خنثی شدن قدرت مرکزی، توسط چند خرده قدرت متعارض در داخل سوریه می‌داند لذا از تغییر معادله به نفع یکی از بازیگران نگران است، خصوصاً اسلامگرایانی به قدرت نزدیک شده‌اند که حداقل به لحاظ ایده ظرفیت فعال سازی جبهه ای علیه او را دارند، مهم‌تر اینکه اخوانی ها بخش مهمی از معارضه اند و در هر صورت به برادران اخوانی شان(حماس)در غزه خواهند اندیشید. 🔹ایرانِ نگران ایران نگران هزینه ای است که بیش از یک دهه برای اتصال زمینی محور مقاومت از مسیر عراق، سوریه به لبنان کرده و در حال مشاهده گسستن این زنجیره است. 🔸داعشِ نگران با جدایی جبهه النصره از القاعده و اختلافات با داعش که به رویارویی نظامی طرفین هم انجامید، اکنون توسعه قدرت تحریر الشام(جبهه النصره سابق ) برگ برنده ای برای جذب بیشتر سلفیه جهادی خواهد بود و احتمالا سنتی ترهای جهادی نیز جولانی را بی بصیرت و سازشکار خواهند خواند. در هر صورت داعش از قدرت یابی رقیب درون گفتمانی اش و تحول فکری جولانی نگران خواهد شد. 🔹اخوانِ نگران اخوانی ها هر چند از هر ضربه ای که به پایان نظام سوریه منجر شود، خوشحالند اما از فرایندمابعد السلطه و اندازه سهمشان از کیک قدرت نگران اند؛ بعید است سلفی های جهادی که نقدهای جدی فکری به اخوان داشته و الان پرچمدار معارضه اند؛ قدرت را دو دستی تقدیم به اخوان کنند. 🔹بشارِنگران طبعاً بشار اسد نیز نگران از دست دادن قدرت پس از چند دهه سلطه در سوریه است چون با پایان صدام در عراق و قذافی در لیبی اکنون آخرین پایگاه بعث در جهان عرب نیز به پایان نزدیک شده است. 🔹قسدِنگران کردهای سوریه و عشایر منطقه شرق فرات که حدود ۲۵ درصد سوریه را در اختیار دارند و به«قوات سوریا الدیموقراطیة» (قسد) مشهورند نیز یکی از نگران های اصلی وضعیت کنونی هستند، چون ترکیه هیچ گونه تقویت و استقلال نسبی کردها را بر نمی‌تابد و در صورت قدرت یابی طرفدارانش، قسد زیر ضربه قرار خواهد گرفت البته پشتیبانی آمریکا از قسد معادله را پیچیده تر خواهد کرد. 🔸ترکیهِ نگرانِ امیدوار تثبیت «قسد» در شرق فرات با محوریت کردها در سال‌های اخیر بازتاب منفی بر مهم ترین چالش داخلی ترکیه یعنی کردها داشته است. لذا یکی از خواسته‌های ترکیه، سوریه ای است که کردها در آن ضعیف باشند و ظاهراً چون بشار اسد با اردوغان در این ایده همکاری نکرده، ترکیه هم برگه برنده اش(تحریر الشام) را روی میز گذاشته و البته این سطح از پیشروی فراتر از انتظارش بوده است. در هر صورت ترکیه تنها بازیگری بود که برای رفع نگرانی اش،برنامه ریزی، پشتیبانی و اقدام عملی کرد و با تقویت چند ساله تحریر الشام و اعتماد به بدنه قوی اسلامگرایان اخوانی در معارضه، سهم زیادی از کیک قدرت طلب خواهد کرد. 🔸 آیا کارت شگفت انگیز برای تغییر معادله، موضع ترامپ خواهد بود یا گذاشتن چیزی روی میز که ترکیه را راضی به کنترل تحریر الشام نماید؟ و یا اینکه مشخص شود پروژه، برنامه توافقی ترکیه،امریکا و ناتو بوده و با سقوط دمشق باید به سناریوهای چگونگی تقسیم کیک قدرت اندیشید و طبعاً به همه نگران ها یکسان نخواهد رسید.الله اعلم. 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1
«سياست ورزی عبدالله نظام و آینده شیعیان سوریه» 🔸حجت الاسلام سیدعبدالله نظام رئیس«الهيئة العلمائية لأتباع مذهب أهل البيت في سوريا»است که پس از تحصیل مهندسی عمران وارد حوزه علمیه شد و از سال 1359 تا 1374شمسی در قم تحصیل نمود. 🔹او رئیس مُجمع السیدة رقیه،شعبه «جامعة بلاد الشام للعلوم الشرعية»و رئیس«الجمعية المحسنیة»،امام جماعت و جمعه«مسجد السیدة الزهراء» دمشق و به نوعی سرپرست و رهبر شیعیان سوریه می باشد. 🔸درجلسه مردادماه 1402در دمشق تاکید می‌کرد:اسلام را باید به عنوان یک دستگاه و پارادایم معرفی کرد تا دیگریِ آن تمدن غرب باشد نه چنان آن را با جزئیات بیان کنیم که دیگریِ ما مذاهب اسلامی تلقی شوند و ما مشغول پاسخ به شبهات علیه همدیگر شده و از دشمن اصلی غافل شویم. ایده‌هایی که در دو‌کتاب«التقية في الإسلام؛دراسة موضوعية مقارنة على المذاهب الثمانية» و«الوطن و المواطنة في الشريعة الاسلامية و النظريات الوضعية» به بسط آنها پرداخته است. 🔸 سقوط دمشق، و نگاه نگران شیعیان، منجر به صدور بیانیه ای توسط ایشان شد که در آن از گفتگوهایی برای محترم شمردن مقدسات و در امان بودن شیعیان توسط تحریر الشام حکایت داشت. 🔸 هر چند گذشته پرچالش طرفین، مرزهای آینده را شکننده تصویر می‌کند اما بخشی از آینده شیعیان اثنی عشری سوریه به سیاست ورزی این روزهای عبدالله النظام در قلب دمشق بستگی دارد. عکس:مرداد ۱۴۰۲ دمشق از راست:بنده،دکترحمیدرضا مطهری،دکتر عبدالله النظام،دکترحبیب الله بابایی، دکترحمیدرضا عصمتی 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1
«آیا جولانی می‌تواند تغییر کند ؟» 🔸القاعده، داعش، جبهه النصره و بیشتر گروه‌های رادیکال معاصر در جهان عرب خروجی جریان سلفیه جهادی بوده‌اند. اینک که محمد الجولانی رئیس سابق جبهة النصره(شاخه القاعده در سوریه) به قدرت رسیده است؛ پرسشِ پربسامدی شکل گرفته که آیا تغییر و تحول جولانی از یک سلفی جهادی -که سالها در عراق و سوریه در صفوف القاعده جنگیده- به یک سیاستمدار مدنی، ظاهری یا بنیادین است. 🔸تجربه سلفیه جهادی نشان می‌دهد که پروژه‌های تجدیدنظر و بازنگری (المراجعات) در اندیشه و عمل این جریان سرِ دراز دارد.«السید امام شریف» مشهور به دکتر فضل که کتاب«العمدة في إعداد العدة» او در بین اعضای القاعده کتاب مرجع محسوب می‌شد؛با نوشتن «ترشيد العمل الجهادي» به نقد القاعده و ایده‌های سلفیه جهادی پرداخت. این تحول و تغییر با «ابوحفص الموریتانی»نفر سوم القاعده و «محمد الفزازی» مغربی از جمله بزرگترین ایدئولوگ های سلفیه جهادی ادامه یافت. تالیف«مراجعات لا تراجعات» طارق الزمر از رهبران جماعت اسلامی مصر که به اتهام دست داشتن در ترور سادات سه دهه زندانی بود؛ همه نمونه‌هایی از تغییر کنش افراط گرایانه به عمل دعوی و بعضاً سیاسی در این جریان است. این تبار، به راحتی امکان تئوریک برای کنش‌های امروزین جولانی را فرآهم می‌کند. 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1
« اسلام گرایان عرب؛ از وصول الي السلطة تا الزامات مابعدالسلطة» 🔸اسلام گرایان سیاسی عرب پس از فروپاشی نظم خلافت، با شعار جذاب «الاسلام هو الحل»و«تطبیق الشریعه فی المجتمع» امید زیادی در دل جامعه دیندار نهادند که تأسیس اخوان المسلمین در 1928 آغاز این ایده بود. 🔹هر اندازه که ایدئولوژی های قومی، پان عرب، لیبرال و...از هویت انسانِ مسلمان دور جلوه می‌نمود؛ وعده اسلامگرایانِ سیاسی جذابتر به نظر می‌رسید. 🔸لذا جنبش های اسلامی در جهان عرب با سرمایه اجتماعی قابل توجهی هدفشان را بر«وصول الی السلطه» سوق داده و همه تلاش‌ها بر پایین کشیدنِ حکامِ مستقر متمرکز شد. 🔹خروجی عینی این وعده اسلامگرایان، تجربه اخوان در مصر و تونس بود که در ناکارآمدی آن تردیدی نیست. انگار اسلامگرایان به یک چیز هرگز نیندیشیده بودند و آن الزامات«مابعد السلطه» بود. 🔸این جنبش ها تا قبل از رسیدن به قدرت«وصول الی السلطه» اپوزیسیونِ نظم مستقر بودند. اما پس از به قدرت رسیدن، باید پاسخگوی نیازهای اولیه و ثانویه همه اعضای جامعه بوده و سخت‌تر از آن، بر اساس ایده های تاسیسی«الاسلام هو الحل» بتوانند مدل حکمرانی متفاوتی از نظم های غربی ارائه نمایند. ناتوانی در پاسخ به این دو‌مطالبه، در نهایت منجر به از دست دادن سرمایه اجتماعی و تعیین سرنوشت رهبران (مرسی و غنوشی)در زندان شد. 🔸امروز نیز که اسلامگرایان سوری گام اول«وصول الی السلطه» را پیموده‌، به نظر نمی‌رسد ایده منسجمی برای«مابعد السلطه»داشته باشند. جنبش هایی که بلافاصله پس از رسیدن به قدرت، باید از مطالبه گری به پاسخگویی و مسئولیت پذیری تغییر رویه دهند. باتوجه به اینکه الزاماتِ دنیای اداره، به مراتب پیچیده تر از رسیدن به قدرت است؛ از این منظر آینده به مراتب سخت تر از گذشته خواهد بود. چون شهروندان نیازهای عمومی را طلب می‌کنند و پیروانِ دلبسته به ایده اسلامگرایان نیز مدل حکمرانیِ جدیدی طلب می‌کنند؛ که برای رهبران جنبش نااندیشیده تلقی می‌شود. 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1