eitaa logo
بصير
2.8هزار دنبال‌کننده
95.5هزار عکس
92.6هزار ویدیو
3.5هزار فایل
مشاهده در ایتا
دانلود
بپذیر اگر که قابل هستم دست من ‌را تو بگیر بی‌کس و سائل‌ هستم زیر لب ذکر بگویم نفس آغاز کنم که نگویی ، نوکری غافل‌ هستم 💫🌺 ✨💫🌺 https://eitaa.com/Basir_MN
🔴 امروز طبق تقویم شمسی سالروز مرگ میرپنج در ژوهانسبورگ در سال ١٣٢٣ شمسی است، دیکتاتوری که یکی از سیاه‌ترین دوران تاریخی کشور را رقم زده است، لذا سخن امروز را به این موضوع اختصاص می‌دهیم؛ ✍️ مورّخین داخلی و خارجی، حکومت رضاخان را ملغمه‌ای از استبداد، دیکتاتوری تمام عیار و دین ستیزی آشکار دانسته‌اند؛ در این دوران سیاه، نه خبری از مجلس و نمایندگان واقعی ملّت بود و نه اعتراضی از سوی کسی تحمّل می‌شد؛ ♦️رضاشاه پس از به قدرت رسیدن، سعی کرد، خودش را از بند روحانیون و طبقه مذهبی ایران رها سازد، لذا دین‌ستیزی عریان را به نمایش گذاشت و آشکارا فحشاء و منکر را در جامعه اسلامی ایران رواج داده و قبح گناه و معصیت را شکست! ✍️ امّا متأسفانه امروزه برخی از افراد جاهل و یا مغرض، مخصوصاً در شبکه‌های ماهواره‌ای و در فضای مجازی می‌خواهند که با فریب مردم و مثبت ارزیابی کردن اصلاحات اقتصادی رضاخان، پرونده سراسر سیاه و نکبت‌بار پهلوی اول را تطهیر نمایند؛ هرچند که هر انسان عاقل و منصفی با کمترین دقت در تاریخ ایران، می‌تواند به لیست بلندبالایی از خیانت‌ها و جنایت‌های رضاشاه و تاراج ایران در این دوره تاریک دست یابد که در پایان سخن امروز به بخشی از آن‌ها اشاره و قضاوت را به شما واگذار می‌نمائیم:👇 1️⃣ امضای پیمان ننگین سعدآباد با کشورهای همسایه (عراق، ترکیه و افغانستان) و جدایی بخش‌های عظیمی از ایران؛ از جمله جدایی رشته کوه‌های آرارات و بخشیدن آن به ترکیه؛ و بخشیدن اروند رود به عراق که سال‌ها بعد در جنگ تحمیلی، ملت ایران تاوان‌ آن را دادند و بسیاری از جوانان ما در همین منطقه به شهادت رسیدند؛ 2️⃣ جدایی دهکده توریستی فیروزه در خراسان شمالی و اعطای آن به روسیه که امروز جزو قلمرو ترکمنستان محسوب می‌شود؛ 3️⃣ جدایی دشت ناامید در سیستان به مساحت ۳ هزار کیلومتر در سال ۱۳۱۷؛ 4️⃣ اعطای مجوز به باستان شناسان آمریکایی برای کاوش در تخت جمشید و تاراج آثار باستانی ایران توسط آن‌ها؛ 5️⃣ غصب زمین‌های ۲۱۶۷ روستا در کشور و صدور سند این روستاها به نام شخص شاه! و قتل عام روستائیانی که از دادن زمین‌هایشان به رضاشاه سر باز زدند؛ 6️⃣ شکنجه وحشیانه مخالفان حکومت با روش‌های بی‌رحمانه و غیرانسانی؛ 7️⃣ کشتار و تبعید بیش از ۲۴ هزار نفر از مردم ایران؛ 8️⃣ قلع و قمع کردن عشایر ایران و تبعید بسیاری از آنان؛ 9️⃣ شکنجه، تبعید و کشتن نویسندگان، روشنفکران، شعرا و ادیبان، و روحانیون حامی ملت و کشور؛ 🔟 ممنوعیت مجالس و امام حسین(ع)؛ 1️⃣1️⃣ حرمت شکنی در حرم مطهّر امام رضا(ع) و به شهادت رساندن و مجروح کردن بیش از ۱۵۰۰ نفر در ؛ واقعه تجمّع مردم مشهد در تیر ماه سال ۱۳۱۴ در مسجد گوهرشاد در اعتراض به قانون تغییر لباس توسّط رضاخان که توسّط نیروهای دولتی سرکوب شد. ♦️ علّت اصلی این تحصّن اعتراض به اجباری شدن کلاه شاپو و سیاست‌های تغییر لباس و حصر آیت الله سید حسین قمی (در پی اعتراض به قوانین تغییر لباس) بود. ♦️ در ۲۰ تیرماه، درگیری اولیه در مسجد باعث شهادت ۲۰ نفر شد. پس از آن بر تعداد متحصّنین افزوده شد و بین ۱۵ تا ۲۰ هزار نفر در مسجد گوهرشاد و اطراف آن گرد آمدند. ♦️ فردای آن روز در ۲۱ تیرماه و پس از آنکه تلاش نظامیان برای متفرق کردن جمعیت با مقاومت مردم رو به رو شد، راههای ورود و خروج به مسجد گوهرشاد بسته و دستور شلیک صادر شد. ♦️ بدین ترتیب این تحصّن به شدت سرکوب و بیش از ۱۶۰۰ نفر شهید شدند. پس از این واقعه روحانیان سرشناس مشهد دستگیر شدند و تبعید شدند و به دستور رضا شاه برخی از روسای ادارات مشهد تغییر کردند. 2️⃣1️⃣ تأسیس ارتشی خودفروخته و وابسته که حتّی نتوانست ساعتی در برابر اشغالگران از شخص رضاشاه محافظت نماید به‌صورتی که شاه ایران با خفت و خواری هرچه تمام، تن به تبعید داد؛ 3⃣1⃣ روند تغییر لباس و که چندین ماه به طول انجامید و دولت حدود ۱۶۰ روز در حال ترویج بی حجابی و زمینه سازی برای کشف حجاب رسمی بود و سرانجام در روز 17 دی سال 1314 رسما کشف حجاب اتّفاق افتاد. ✍️ و صدها خیانت و جنایت دیگر که ملت بزرگ ایران هرگز آن‌ها را به فراموشی نخواهند سپرد! لذا مسلماً رضاخان نه تنها پدر ایران نوین نیست بلکه بانی تاراج و تخریب کشور و سپردن آن به بیگانگان و از بین برنده‌ی «دین و دموکراسی» و «استقلال و آزادی» در ایران است. https://eitaa.com/Basir_MN
7.28M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🟤 چی بودیم چی شدیم 📌 زمان 📌 کرمان بعد https://eitaa.com/Basir_MN
9.46M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🟤 سود و زیان حکومت در برهنگی یا ؟! ❗️افشای نامه محرمانه ایران به پادشاه عربستان درباره و فاسد شدن مردم https://eitaa.com/Basir_MN
🔮نفوذ بهائیت در دفتر فرح 🔸 در سال ۱۳۵۷، با اوج‌گیری خشم و مردم علیه ، دستور داد که اخبار و گزارش‌ها بدون به مسئولین و خاندان منتقل شود تا مقامات از اقداماتی که ممکن است خشم مردم را بیشتر کند، خودداری کنند. ✉️ نامه ذیل نیز به همین منظور نگارش شده است. جناب آقای دکتر نصر ریاست محترم دفتر مخصوص ... ایران محترماً بعرض میرساند، اطلاعات واصله حاکی است که در بین جامعه متوسط مذهبی بخصوص بازاریان و اصناف، مطالبی در مورد دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانوی ایران شایع گردیده... به شرح زیر بعرض می رسد: 1- از مدیران دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانوی ایران تعدادی پیرو و بوده و حتی سوابق عضویت در سازمانهای داشته و هم اکنون نیز به انواع مختلف به آزار و ایذاء می پردازند 2- فرهنگسراها و موزه‌ها محل تجمع و تجمل‌پرست بوده و اجتماع آنان و آمیزش با گروههای بهائی و بابی و عناصر ماده‌پرست، هدف از تشکیل این اماکن را دگرگونه ساخته و آنان را به صورت اماکن درآورده است 3- تعدادی از کارکنان دفتر مخصوص علیاحضرت به ظاهر از مشاغل خود برکنار، ولی بنابه توصیه دفتر در مشاغل حساس‌تر به خدمت گرفته شده و به نفع فرقه بابی و بهائی فعالیت دارند مدیر حفاظت 11/7/57 https://eitaa.com/Basir_MN
4.88M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
⚪️ بنازم به این مقایسه👌🏻😘 ♦️ جایگاه از دیدگاه و . https://eitaa.com/Basir_MN
2.83M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔵 وضعیت اسفناک مردم تهران در زمان ، به روایت یک مستند . 📚 منبع: فیلم مستند «پیش از انقلاب» به کارگردانی «دن شادور» /ساخته شده توسط اسرائیل https://eitaa.com/Basir_MN
📌 بررسی نقش آیت‌الله کاشانی در قیام ۳۰ تیر ۱۳۳۱ ⭐️ به مناسبت سالروز نقش آیت آیت‌الله کاشانی در قیام ۱۳۳۱ 🔷 ، روحانی سیاست‌ورز و زمان‌شناس، در تحولات ، نقشی کلیدی را ایفا کرد. ریشه‌های او به تهران، زادگاهش در سال ۱۳۰۰ هجری قمری بازمی‌گردد، اما صدای مبارزه‌اش از عتبات عراق تا قلب ایران طنین‌انداز شد. جوانی‌اش با جهاد علیه انگلیسی‌ها در عراق گره خورد و پس از شهادت پدرش، سردمدار ایستادگی مقابل اشغالگری شد و حتی نقشه اعدامش توسط استعمارگران ناکام ماند. 🔶 با بازگشت به ایران، مبارزه در عرصه‌ای وسیع‌تر پی گرفته شد. پس از سال‌ها دوندگی، اتحاد مردم زیر پرچم ، به رهبری و ، بذر وحشت را در دل عاملان داخلی و حامیان خارجی کاشت. قوام، چهره جدی محافظه‌کاران، دربار و حتی خود شاه، همگی مترصد آن بودند او و همراهانش را از میدان خارج کنند؛ اما موج حمایت مردمی از ملی شدن نفت و استقلال، طرح‌های پشت‌پرده را نقش بر آب می‌کرد. 🔷 آیت‌الله کاشانی دوشادوش جبهه ملی و مردم، در خیابان و مسجد و مجلس، به افشاگری و تشویق ایستادگی می‌پرداخت. رگه‌های ارتباطش با محمد مصدق، همدلی و اختلاف را توأمان داشت؛ اما وحدت در برابر انگلیس و اصرار بر استقلال نفت، سایه سنگینش را تا اعماق قدرت گسترانده بود. برخی از تنگ‌نظری‌ها و نیش‌وکنایه‌ها، آتش زیر خاکستر اختلاف را شعله‌ور می‌ساخت؛ به‌ویژه زمانی که مناسبات کاشانی با دولت مصدق رنگ و بوی انتقاد پیدا می‌کرد. 🔶 با شدت گرفتن کارزار انگلیس برای بازگرداندن سلطه بر ، فضای تهران پرشورتر از پیش شد. کاشانی با صدور اعلامیه‌های مهیج، مردم و بازاریان را به اعتصاب و اعتراض فراخواند و با خطابه‌های تند، به‌ویژه پس از کنار رفتن کوتاه مدت مصدق، مهر پررنگی بر صفحه قیام ۳۰ تیر گذاشت. مبهوت از این خروش، رفت و برگشت‌های سیاسیِ خطرناکی را تجربه کرد؛ گاهی نرمش، گاهی فشار، اما هر بار با هوشیاری کاشانی، خیابان‌ها و بازار تحریک می‌شدند. 🔷 تلاش و دربار برای کنار زدن مصدق، تنها با فعال شدن شبکه ارتباطی کاشانی با اصناف و مردم خنثی شد. با پافشاری و مقابله او، محاسبات مجلس سنا و محافل کودتاگر هر بار بهم می‌خورد. پافشاری بر نابودی وابستگی به انگلیس، راه را برای نفت ملی باز کرد. جبهه ملی و نهضت ملی با تمام ظرفیت‌های فکری و مردمی، به یک فضای اجتماعی بی‌سابقه شکل دادند که منشأ امید و هیجان بی‌نظیری شد. 🔶 در روزهای ملتهب تیرماه ۱۳۳۱، هنگامی که استعفای مصدق بهانه‌ای برای ورود قوام به صحنه شد، آیت‌الله کاشانی از دالان مسجد تا کف بازار، ندای قیام سر داد و دعوتش برای اعتصابات سراسری و مقاومت مدنی، خیابان‌های تهران را به میدان مصاف بدل کرد. شاه در گوشه‌ای از کاخ، مجبور شد سرنوشت سیاسی کشور را به پیش‌رانی مردم و پافشاری کاشانی بسپارد. 🔷 قیام ۳۰ تیر، با خون و ایستادگی، ورق تاریخی را برگرداند؛ مصدق به نخست‌وزیری بازگشت، قوام عقب نشست و جریان ملی با صلابت بیشتر، ابتکار عمل را به دست گرفت. حاصل تلاش آیت‌الله کاشانی و همدلی مردم، تثبیت نهضت ملی و عقب‌نشینی شاه و مخالفان داخلی و خارجی بود. عزمی که استقلال را از شعار به واقعیت نزدیک کرد و نشان داد پیوند دین و مردم می‌تواند سرنوشت یک ملت را رقم بزند. 🖇 متن کامل را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید https://eitaa.com/Basir_MN
📌 اتحاد برای خیانت و جنایت 🔷 ابوالحسن متولد دوم فروردین ۱۳۱۲ در همدان و فرزند آیت‌الله سید نصرالله بنی‌صدر، سال‌ها پیش از پیروزی انقلاب فعالیت سیاسی پررنگی داشت؛ از دانشگاه تهران تا زندان‌های رژیم و سرانجام مهاجرت به و تحصیل در سوربن. پس از اوج‌گیری انقلاب، همراه با (ره) در روزهای تبعید در پاریس حضور پیدا کرد و پس از بازگشت به ایران، از اعضای اصلی شورای انقلاب شد. با فروپاشی نظام شاهنشاهی، عرصه سیاسی کشور آماده نخستین انتخابات ریاست‌جمهوری شد؛ انتخاباتی که بیش از صد نامزد در آن ثبت‌نام کردند اما تنها هشت نفر در نهایت وارد رقابت شدند. در میان این اسامی، ابوالحسن بنی‌صدر با شعارهای پرآب‌وتاب و وعده‌هایی که بعدها با عملکرد او بی‌ارتباط جلوه کرد بیشترین آرا را به دست آورد و با فاصله با رقبا، او را به نخستین رئیس‌جمهور ایران بدل ساخت. 🔶 در حالی که امام خمینی (ره) به علت ناراحتی قلبی در بیمارستان بستری بود، بنی‌صدر اوج تبلیغات انتخاباتی را پشت سر گذاشت و شانس خود را برای پیروزی افزایش داد. روایت خاطرات از دیدار در با امام و آگاهی از مخالفت‌های ایشان با نامزدی بنی‌صدر، فضای آن ایام را به تصویر می‌کشد. بنی‌صدر با تکیه بر این پیروزی، علاوه‌بر ریاست‌جمهوری، از سوی امام مسئولیت فرماندهی کل قوا را نیز بر عهده گرفت، اما نگاه انتقادی و گاه خصمانه نسبت به سپاه، نهادهای انقلابی و دادگاه‌های انقلاب همواره در رفتار و سیاست‌گذاری‌هایش هویدا بود. تضاد با حضور و نقش روحانیت در دولت، مخالفت با مالکیت خصوصی و جدل با اصل ولایت‌فقیه، بنی‌صدر را از بسیاری بدنه‌های انقلابی جدا کرد. این شکاف‌ها به ویژه در موضوعات حساس‌تر، مثل ()، بیش از پیش نمایان شد؛ جایی که مخالفت علنی بنی‌صدر با اقدام دانشجویان پیرو خط امام آشکارا بروز یافت. 🔷 در مقطع گروگانگیری، بنی‌صدر در تعامل محرمانه با صادق قطب‌زاده و در هماهنگی با طرف‌های آمریکایی، برای آزادی گروگان‌ها بدون اطلاع امام و مجلس وارد عمل می‌شود؛ روندی که هیچ‌گاه به نتیجه نرسید و جز ناکامی و دامن زدن به بی‌اعتمادی‌ها سودی نداشت. از سوی دیگر، سازمان مجاهدین خلق به رهبری مسعود رجوی پس از شکست‌های پیاپی در انتخابات‌های خبرگان قانون اساسی، ریاست‌جمهوری و مجلس، از مناصب کلیدی دور ماندند و چاره‌ای جز نزدیکی به قدرت و نفوذ در حاکمیت نیافتند؛ بنابراین، اتحاد تاکتیکی مسعود رجوی و بنی‌صدر شکل می‌گیرد. جلسات روزانه و دو روز در میان موسی خیابانی و رجوی با بنی‌صدر، بیانگر رابطه نزدیک آنان در پشت پرده بود؛ رابطه‌ای که با هدف تأثیرگذاری بر سیاست‌های کلان کشور و پیشبرد مطامع ناکام مجاهدین خلق، فضای تلخ و ناآرام آن روزها را رقم زد. اسناد کشف‌شده از سازمان مجاهدین بعد از وقایع تیر و ۳۰ خرداد ۱۳۶۰، به صراحت اتحاد با بنی‌صدر را حلقه کلیدی برای ضربه به نظام و به زانو درآوردن جمهوری اسلامی نشان می‌دهد. 🔶 تحلیل‌های رجوی در دفتر مخصوص، برنامه حذف نهادهای انقلابی، استقرار نوعی نظام خشن استبدادی موسوم به "مجاهدتاریا" و تلاش برای دور زدن مشروعیت و مقبولیت عمومی، پرده از عمق همکاری و هم‌سویی این دو فکر برمی‌دارد. این اتحاد اما پیامدهای روشنی داشت: تضعیف فضای سیاسی کشور، تقویت بحران‌های امنیتی، ترویج اختلاف و چندپارگی و شکل‌گیری تندترین صف‌بندی‌های اجتماعی و سیاسی پس از انقلاب. ناکامی‌های عملیاتی، خیانت‌ها و جنایات پنهان‌شده در پشت صحنه این اتحاد، کار را بدان‌جا رساند که هم بنی‌صدر و هم رجوی راه خود را به سوی خروج و فرار از کشور پیش گرفتند. 🔷 در مرور این رخدادها، موضع‌گیری‌ها و عملکردهای خاص، نارضایتی‌های عمیق و جریان‌های موازی قدرت، اسناد تاریخی نقش کلیدی ایفا می‌کنند. دفتر خاطرات و آرشیوهای کشف‌شده، گواهی است بر پیوند استراتژیک این دو نفر در دوران التهاب و بحران، که منجر به یکی از آسیب‌زاترین فصل‌های سیاسی پس از انقلاب شد؛ فصلی سرشار از شواهد، تحلیل‌ها، و اسامی که هر یک گوشه‌ای از حقیقت پنهان این اتحاد برای خیانت و جنایت را عیان می‌سازد. 🖇 متن کامل فصلنامه را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید https://eitaa.com/Basir_MN
📌 پنجاه و هشت سال تبه‌کاری، خیانت و غارت(1) 🔷 در روزگار رضاشاه هرفردی که رویت می‌شد، دارای هزار مرتبه فریاد نارضایتی بود. عامل اصلی اعتراضات مردمی و بزرگان دینی چه در عصر و چه در و ، ساختار استبدادی و فساد مالی، به همراه اختناق و مفاسد اخلاقی بود. بحران‌های اقتصادی به وجود آمده در تاریخ گذشته ایران، ناشی از فساد طبقه حاکم، چپاول ثروت‌های ملی و عمومی و همچنین وجود مقامات بلندپایه حکومتی فاسد بوده است. فساد و رشوه‌خواری مقامات و اعضای خاندان سلطنتی به شدت با ارزش‌ها و عادت‌های اجتماعی طبقات متوسط و پایین جامعه سنتی ایران در تناقض بود که منجر به همین دوگانگی شدید طبقاتی گردید. ملت ایران در سال‌های ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۴، از خود شاه شنیده بودند که درآمدهای نفتی کشور سه یا چهار برابر شده است. بر همین اساس آنان سؤال می‌کردند که چرا دچار فقر و بحران اقتصادی شده‌اند و آن همه ثروت به یکباره چه شد و کجا رفت؟ از آن جا که رشوه‌خواری و فساد مالی خاندان سلطنتی، بر همگان آشکار بود، جامعه آگاه ایران با دیده تردید و انزجار به رژیم نگاه می‌کرد و این وضعیت برای آنان تحمل‌ناپذیر بود. 🔶 نیز به عنوان بزرگ‌ترین قدرت اقتصادی کشور و در عین حال وابسته به خانواده شاه این حس را تشدید می‌کرد. سعی داشت با تبلیغات گسترده، بنیاد پهلوی را به عنوان یک نهاد خیریه معرفی کند اما سوءاستفاده‌های گسترده این نهاد و افشای آن توسط نیروهای انقلابی، چهره این بنیاد را در نزد مردم به شدت مخدوش ساخت. در سراسر حکومت پهلوی آنچه اغلب به چشم می‌آید، تمایل درباری به کسب قدرت و گسترش آن حتی به بهای نقض قانون اساسی و دخالت در تمامی شئون زندگی ایرانیان بود. 🔷 در دهه آغازین حکومت محمدرضا پهلوی یکی از ابزارهای دربار برای مداخله در امور داخلی و حتی گاهی امور خارجی، سازمانی بود به نام سازمان املاک و مستغلات پهلوی که ظاهراً برای امور خیریه تاسیس شده بود تا نشانگر سخاوت و نوع‌دوستی دربار پهلوی باشد. اما این نهاد در حقیقت پوششی بود که اموال، املاک و مستغلات غصبی رضاشاه را به نام وقف بودن از مالیات و پس گرفته شدن آن توسط صاحبان حقیقی این اموال حفظ می‌کرد. این سازمان در سال ۱۳۵۱ خورشیدی به بنیاد پهلوی تغییر نام داد و با گسترش فعالیت خود وارد داد و ستدهای اقتصادی، فعالیت‌های فرهنگی و … شد تا با گسترش قدرت مالی به وظیفه اصلی خود که پشتیبانی از حامیان و طرفداران رژیم بود بپردازد. 🔶 فعالیت‌های بنیاد پهلوی به عنوان یک نهاد اقتصادی نیرومند و مصون از نظارت قوای سه‌گانه رژیم، اهمیت و جایگاه این نهاد را نشان می‌دهد. با توجه به فعالیت‌های اقتصادی و تجاری، این بنیاد در امور فرهنگی و واکنش منتقدان حکومت پهلوی را برمی‌انگیخت. بسیاری از انقلابیون، فارغ از هر گونه مسائل عقیدتی خود علیه آن، موضوع‌گیری‌هایی اتخاذ، و این سازمان را نمونۀ کامل فساد در رژیم معرفی نمودند. این بنیاد مستقیماً وابسته به شخص شاه و دولت حکومت پهلوی فعالیت‌های این بنیاد را به مشابه اقدامات و فساد شخص شاه تلقی و در مبارزات‌شان بر آن تکیه می‌کردند. 🔷 در ظاهر بنیاد پهلوی یک سازمان غیرانتفاعی خیریه بود که از وقف بخش بزرگی از اموال رضاشاه، محمدرضاشاه و دیگر اعضای خاندان پهلوی تشکیل شد اما در باطن این بنیاد از مهم‌ترین نهادهای اقتصادی و فرهنگی دربار پهلوی به شمار می‌آمد که نقش ویژه‌ای را در گردش‌آوری ثروت و بذل و بخشش‌های خانواده سلطنتی برای کسب اعتبار نزد صاحبان قدرت در خارج از ایران و پرداخت رشوه‌های کلان و کمک‌های انتخاباتی و غیره به سیاستمداران، روزنامه‌نگاران، صاحبان صنایع، بانک‌داران و سردمداران دولت‌ها ایفام می‌کرد. 🔶 پیش از رضا شاه، حکومت آرستوکراسی کاملاً سنتی بود که توانایی لازم برای اداره کشور را نداشت و با وقوع مشروطیت به هرج و مرج و بی‌ثباتی انجامید. کودتای ۱۲۹۹ که توسط رضا خان انجام شد، آغاز تغییرات بنیادین در ساختار قدرت بود؛ او با بازداشت اعیان و رجال سیاسی و متکی شدن به نظر عمومی که از آرستوکراسی خسته شده بود، توانست حمایت مردم را جلب کند. محبوبیت رضا شاه تا حد زیادی ناشی از نفرت اکثریت مردم نسبت به طبقه ممتاز پیشین بود. 🖇 متن کامل فصلنامه را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید https://eitaa.com/Basir_MN
📌 پنجاه و هشت سال تبه‌کاری، خیانت و غارت(2) 🔷 قدرت خود را همانند پدرش بر سه ستون نیروهای مسلح، شبکه حمایتی دربار و دیوان‌سالاری دولتی قرار داده بود. شبکه حمایتی دربار، با توزیع حقوق و مزایای کلان و ایجاد مشاغل پردرآمد، حلقه اطرافیان را فربه می‌ساخت و وفاداری آنان را تضمین می‌کرد. برای تحقق این هدف، مؤسسه‌ای مورد نیاز بود که دور از نظر مردم و حساب‌های رسمی، در قالبی به ظاهر خیرخواهانه، به انباشت دارایی و مدیریت ثروت بپردازد. ، پاسخ به این نیاز بود و بخش اعظم املاک و دارایی‌های سلطنتی زیر پرچم آن قرار گرفت. 🔶 نخستین نهاد وابسته، بنگاه ترجمه و نشر کتاب بود. سرمایه اولیه این بنگاه از عواید املاک سلطنتی تأمین شد و بزودی نظارت مستقیم مدیران بنیاد بر آن غالب شد. سایر شرکت‌های بزرگ و بنگاه‌های مالی یکی پس از دیگری به ساختار بنیاد افزوده شدند. ساختار حقوقی بنیاد، عنوانی غیرانتفاعی و خیریه داشت. اما در عمل، محور فعالیت آن در مسیر اهداف مالی و توسعه شبکه قدرت اقتصادی خاندان قرار گرفت. اهداف خیریه و عام‌المنفعه نه در اولویت بود و نه اجرا شد. 🔷 اداره کلان دارایی‌های و اعضای خانواده سلطنتی به بنیاد واگذار شد. بسیاری از مدیران و کارگزاران از حضور در هیئت مدیره شرکت‌های گوناگون، منافع و کمیسیون‌های کلان دریافت می‌کردند. ترکیب هیئت مدیره بنیاد پهلوی متشکل از مدیرعامل، شورای عالی و افرادی با سمت رسمی دولتی بود؛ نظیر نخست‌وزیر، وزیر دربار، رئیس مجلس سنا، رئیس مجلس و رئیس دیوان عالی کشور. نمایندگان شاه به طور مستقیم از طرف خود او منصوب می‌شدند. 🔶 هیئت مدیره، حق انتخاب مدیرعامل را نداشت و غالب اعضا به خاطر موقعیت و نقش‌شان عضویت می‌یافتند. ساختار انتخاب مدیران بسته و غیرشفاف بود. اولین مدیرعامل نیز از چهره‌های کاملاً مورد اعتماد شاه انتخاب شد. سرمایه بنیاد از درآمد زمین‌ها و شرکت‌های سلطنتی تأمین می‌شد و پول‌ها به سمت شرکت‌هایی همچون بانک عمران و پروژه‌های بزرگ ساختمانی هدایت شد و هدف تقویت بخش خصوصی و حفظ منافع اطرافیان بود. 🔷 با سرمایه کلان، با وجود ادعای اولیه حمایت از کشاورزی، منابعش را به پروژه‌های عظیم ساختمانی تغییر مسیر داد که این، نشانه‌ای از تحولات و انحراف از شعارهای اولیه بودند. بنیاد پهلوی در اسناد و اساسنامه، اهدافی چون بهداشت و رفاه و توسعه کشاورزی را ذکر کرده بود ولی تمرکز اصلی اقدامات، تجمیع ثروت، انتقال دارایی به خاندان سلطنتی و سودآوری برای اطرافیان بود. 🔶 بسیاری از پروژه‌های به ظاهر عام‌المنفعه، در اصل به نفع شرکت‌ها و افراد نزدیک شاه اجرا شد. واگذاری املاک و زمین‌های کشاورزی با شعارهای جمعی انجام گرفت اما منجربه مالکیت گروه خاصی گردید. کاهش فشار افکار عمومی درباره مالکیت فردی اموال شاه، نفوذ در اقتصاد کشور، حمایت پررنگ از بدنه رژیم، پاسخ به نظرات مشاوران خارجی و جلب رضایت مذهبیون با قالب “وقف” و “نیکوکاری”، از جمله اهداف تأسیس بنیاد بود. 🔷 ساختار بنیاد به گونه‌ای طراحی شد که هیچ نظارت واقعی بر مدیران و منافع صورت نگیرد. همین بی‌اعتنایی به اهداف عام‌المنفعه و واگذاری انحصاری مزایا، سبب افزایش نارضایتی عمومی و تکرار اعتراض اجتماعی شد. در سایه این ساختار و رویکرد، بنیاد پهلوی ابزار اصلی بقای قدرت اقتصادی سلطنت شناخته شد. اختلاف طبقاتی گسترده و نفوذ اقتصادی دربار، بخشی از زمینه‌های مخالفت و نارضایتی آشکار مردمی را فراهم آورد. 🖇 متن کامل فصلنامه را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید https://eitaa.com/Basir_MN