🔴 سوال
🔹آیا امامت در مذهب امامیه امری موروثی است؟
⭕️ پاسخ:
♦️گاهی مشیت خدای متعال بر این تعلق میگیرد که یکی از مناصب الهی مانند نبوت در خانواده خاصی قرار گیرد و دیگر دودمانها در آن شریک نشوند، چنان که دربارۀ منصب نبوت پس از رحلت حضرت ابراهیم (علیه السلام) چنین بوده است، آنجا که میفرماید:
«به ابراهیم فرزندانی به نام اسحاق و یعقوب بخشیدیم و نبوت و کتاب آسمانی را در دودمان او قرار دادیم».
📚 عنکبوت, 27.
🔺گزینش ذریۀ ابراهیم (علیه السلام) برای نبوت و نزول کتاب، در برابر دیگر خانوادهها، به معنی موروثی بودن مقام نبوت نیست، زیرا در این صورت باید امر نبوت در میان فرزندان یک پیامبر نسل اندر نسل منتقل گردد، در حالی که چنین نبود، گاهی پدر و پسر به ترتیب به مقام نبوت نایل میآمدند، مانند داود و سلیمان(علیهماالسلام)
ولی در دیگر موارد، پس از رحلت پیامبر، نور نبوت به فرزندان او نمیرسید، بلکه به افراد دیگر از خاندان بزرگ حضرت ابراهیم (علیه السلام) منتقل میگشت.
و یا گاهی پدر و پسر در یک زمان پیامبر بودند مثل حضرت یعقوب و حضرت یوسف (علیهماالسلام) که اتفاقاً در این مورد, پسر بر پدر ولایت داشت. اگر امر موروثی بود, چنین اتفاقی نمی افتاد.
🔺خلاصه این که گزینش یک دودمان بزرگ برای فیض نبوت، غیر از موروثی بودن آن مقام میباشد و امامت امامان دوازدهگانه (علیهم السلام) نیز از همین مقوله است.
🔸طبق روایاتی که میگویند : الأئمة الاثنی عشر من قریش
📚کنزالعمال ج6 ص210
🔺خاندان قریش برای ولایت و خلافت از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) برگزیده شدهاند، ولی مقصود از «قریش» همه قبایل چهارگانه آن نیست بلکه خصوص بنیهاشم است که از #منزلت و #فضیلت بالایی برخوردارند و این نور در این خاندان باقی خواهد ماند، امّا نه به معنای موروثی که از پدر به فرزند منتقل شود، بلکه به همان شیوهای که در انتقال نبوت در خاندان ابراهیم (علیه السلام) بیان گردید.
🔸از این رو پس از شهادت حسن بن علی (علیهماالسلام) مقام ولایت به برادر آن حضرت, یعنی امام حسین (علیه السلام) رسید و همچنین پس از شهادت امام صادق(علیه السلام) با وجود فرزندی به نام «عبدالله بن افطح»، خلافت الهی از آن فرزند دیگرش، موسی بن جعفر (علیهماالسلام) شد.
♦️با بررسی زندگانی پیشوایان این حقیقت کاملا روشن میشود که اختصاص رهبری امت به خاندان «بنی هاشم»، ربطی به موروثی بودن امامت ندارد و گزینش امام به اختیار کسی حتی امام پیشین نیست، بلکه باید به روشی غیر از وراثت تعیین شود.
🔺به تعبیر دیگر انتخاب ولی، امری انتصابی است یعنی به نصب الاهی صورت است. به امر خدای متعال امامان و انبیا (علیهم السلام) انتخاب می شوند و نه به انتخاب امام یا پیامبر پیشین.
📚منابع جهت مطالعه بیشتر:
1️⃣راهنمای حقیقت،سبحانی،ص378
2️⃣بحار الانوار ج25 ص249 باب9
https://eitaa.com/Basir_MN