🔆 معاد
** بیان علامه طباطبایی درباره تبدیل زمین در قیامت
و الظاهر أن اللام في الأرض للعهد في الموضعين معا و كذا في السماوات و السماوات معطوفة على الأرض الأولى و المعنى تبدل هذه الأرض غير هذه الأرض و تبدل هذه السماوات غير هذه السماوات.
و للمفسرين في معنى تبدل الأرض و السماوات أقوال مختلفة:
•فقيل: تَبدّل الأرضُ فضةً و السماواتُ ذهبا و ربما قيل إن الأرض تبدّل من أرض نقية كالفضة و السماوات كذلك.
•و قيل: تبدل الأرض نارا و السماوات جنانا.
•و قيل: تبدل الأرض خبزة نقية يأكل الناس منها طول يوم القيامة؛ همه زمین میشود یک نان پاکیزه.
•و قيل: تبدل الأرض لكل فريق مما يقتضيه حاله فتبدل لبعض المؤمنين خبزة يأكل منها ما دام في العرصات و لبعض آخر فضة و تبدل للكافر نارا.
انگار زمین، موم است؛ در دست یکی نان میشود؛ در دست دیگری، آتش میشود. گویی که اصلا واقعیت ندارد و ابزاری در دست آنهاست!
•و قيل: التبديل هو أنه يُزاد في الأرض و يُنقص منها و تَذهب آكامها و جبالها و أوديتها و شجرها و تمد مد الأديم و تصير مستوية لا ترى فيها عوجا و لا أمتا، و تتغير السماوات بذهاب الشمس و القمر و النجوم و بالجملة يتغير كل من الأرض و السماوات عما هو عليه في الدنيا من الصفات و الأشكال.
پنج نظر نقل کرده، هنوز نظر خودش را بیان نکرده است. سپس میگوید:
و منشأ اختلافهم في تفسير التبديل، اختلاف الروايات الواردة في تفسير الآية مع أن الروايات لو صحت و اتصلت كان اختلافها أقوى شاهد على أن ظاهرها غير مراد و أن بياناتها واقعة موقع التمثيل للتقريب.
اختلافات به جهت اختلاف روایات است.
حتی مبحث رویت هم که بسیار روی آن بحث است، آیه مشکلی ندارد. روایات مسلمی داریم؛ صدوق هم نقل میکند؛ اهل سنت هم نقل میکنند. مشکل آنان در روایات است؛ روایات آنان را به خطا انداخته است که این رویتی که حتما اتفاق میافتد، مثل ماه شب چهارده چه معنایی میدهد؟
خود فخر رازی هم اگر دقت کنید در کتاب کلامیاش قایل به کشف تام است ؛ اما در تفسیر، میگوید فقط روایات؛ و به روایات استناد میکند.
🔆 علامه معرفت : منشا متشابهات و نظریاتی که بعداً تولید میشود، همین روایات است که باعث آشفتگی ذهنی میشود و گرنه شاید آیات، آن زمان برای مردم ظاهر بوده یا اصلا سوالی برایشان مطرح نبوده است.
آن زمان که عرب آیات را میشنیده به این حد احساس تناقض نمیکرده و روی آیات بحث و جدل نداشتند.
ولی وقتی روایات بدینگونه میآید که مثلا : خدا را در قیامت چنان خواهی دید مانند ماه شب چهارده. اینها گیر میافتند؛ اهل سنت هم مانند فخررازی میگویند مضمون روایت اینگونه آمده است. ما قایل به تشبیه نیستیم.
و التدبر الكافي في الآيات التي تحوم حول تبديل الأرض و السماء يفيد أن أمر التبديل أعظم مما تتصوره من بسط الجبل على السهل أو تبديل التراب فضة أو خبزا نقيا؛
درنگ کافی در آیاتی که پیرامون این موضوع هست نشان میدهد امر تبدیل، بسیار بزرگتر است از آنکه ما آن را بر پهن شدن کوه بر بیابان یا تبدیل خاک به طلا یا نان پاک در نظر بگیریم.
#معاد
#نشانه_های_قیامت
#تبدیل_زمین
سروش:
💯 @bayyenat44
ایتا:
💯 @bayyenat313