💠 پنجاه و یک سال قبل؛
بحرین چگونه از ایران جدا شد؟
🔹بحرین، هرچند از قدیمالایام جزو ایران بود، اما از ابتدای سده ۱۳۰۰ با حضور پررنگ مستشاری انگلیس در آنجا و سیاستهای ضدایرانی او، به یکی از چالشهای سرزمینی ایران تبدیل شد. تعبیر «خلیج عربی» را هم سال ۱۳۱۶، بلگریو، مستشار حاکم دستنشاندهی بحرین در همین راستا ابداع و ترویج کرد. سال ۱۳۳۵ وقتی بلگریو از کار برکنار و یک انگلیسی دیگر در بحرین مستقر شد، ایران ادعای حاکمیت خود بر این جزیره را جدیتر از قبل مطرح کرد. یک سال بعد در تقسیمبندی جدید استانهای ایران، بحرین به عنوان استان چهاردهم اعلام شد. اقدامی که انگلستان را بر ادعای قیمومیت بر بحرین مصممتر کرد. انگلیس عزم کرده بود، بحرین از ایران جدا شود.
🔹اختلافات ایران و انگلیس بر سر بحرین چندین سال ادامه داشت.مدلهای مختلفی مطرح بود، از میانجیگری شورای امنیت که خواست ایران بود تا میانجیگری چهار کشور منطقه که خواست نمایندگان آلخلیفه بود. شاه پس از آن که یقین کرده بود در برابر اراده انگلیس برای جدایی بحرین از ایران نمیتواند مقاومت کند، در تلاش بود حداقل بتواند در برابرش چیزی بدست بیاورد. در طرح انگلیس و آمریکا قرار بود ایران در برابر واگذاری بحرین، امتیازاتی بگیرد. شاه خردادماه ۱۳۴۸ در دیدار با استوارت، وزیر امور خارجه انگلیس از او پرسیده بود در برابر انصراف از بحرین، انگلیس برای ماجرای جزایر سهگانه کاری خواهد کرد؟ استوارت پاسخ داده بود دولت بریتانیا نمیتواند چنین اطمینانی بدهد، اما از نفوذ خود بر شیوخ مورد حمایتش برای ترغیب نسبت به تفاهم با ایران استفاده خواهد کرد. پس از کش و قوسهای فراوان، ایران نهایتا با پیشنهاد انگلیس مبنی بر میانجیگری اوتانت، دبیرکل سازمان ملل موافقت کرد. او نیز تصمیم گرفت، نه از «همه مردم»بحرین، بلکه از «نمایندگان ساکنین بحرین» نظرسنجی کند. اقدامی که همه معنایش را متوجه میشدند. این اتفاق در سفر فروردین ۱۳۴۹ پنج نماینده سازمان ملل به بحرین اتفاق افتاد و گزارش رسمی آنها مبنی بر موافقت اکثریت بحرینیها با جدایی از ایران، اردیبهشتماه به تصویب شورای امنیت سازمان ملل رسید.
🔹خردادماه، منوچهر ظلی، معاون وزارت امور خارجه ایران در راس هیات حسن نیت به بحرین رفت. آبانماه، شیخ عیسی بن حمد آل خلیفه، امیر بحرین به ایران آمد و خط هوایی تهران منامه برقرار شد. ۲۳ مرداد ۱۳۵۰ بحرین رسما اعلام استقلال کرد و ایران اولین کشوری بود که آن را به رسمیت شناخت. شاه در تماس تلفنی با شیخ عیسی حاکم بحرین، ضمن تبریک به او گفت از عضویت این کشور در سازمان ملل پشتیبانی خواهد کرد. با آن که همه میدانستند انگلیس، پشت پردهی جدایی بحرین است، اما هم شاه و هم حاکم بحرین ژست ضدانگلیسی گرفتند و تخلیه منطقه از نیروهای انگلیسی در نتیجه استقلال بحرین را تبریک گفتند. روزنامه اطلاعات هم در سرمقالهاش نوشت: «بعد از آنکه شاهنشاه ما ابتکار عمل را برای شکستن طلسم صدوپنجاهساله استعماری و پایان بخشیدن به جدایی ایران و بحرین بدست گرفتند و بر اثر این ابتکار، مردم بحرین فرصت یافتند تحت نظارت سازمان ملل متحد نسبت به سرنوشت خود تصمیم بگیرند، پیوسته ملت ایران مترصد آن بود که اراده مردم بحرین صورت تحقق پیدا کند و حال که شقّ استقلال و خودمختاری را پذیرفتهاند، هرچه زودتر آخرین بندهای استعمار را از دست و پای خود بردارند.»
🔹برای مطالعه بیشتر درباره بحرین، جلد سوم کتاب «تمامیت ارضی ایران در دوران پهلوی» که به این موضوع اختصاص دارد را بخوانید.
❗️تصاویر: مراسم به حکومت رسیدن شیخ عیسی بن سلمان آلخلیفه ، حاکم بحرین ؛ پاییز ۱۳۴۰ شمسی. در دو طرف صندلی او نمایندگان حکومت انگلیس حضور دارند.
منبع:
موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی
#برگی_از_تاریخ
#بحرین_عضوی_جدا_شده_از_پیکر_ایران_بزرگ
✅ با ما همراه شوید
🌎 #کانال_دیده_بان_سیاسی 🌍 👇👇
❌️#سروش
https://sapp.ir/joinchannel/DcslYjCJgtyKmvNIfWwrkEHa
❌#روبیکا
https://rubika.ir/DIDBANSEASY
❌#ایتا
https://eitaa.com/DIDBANSEASY
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄