کتاب اخلاق و بازار، گفت‌وگويی دربارۀ دين، عدالت و علم اقتصاد است. علم اقتصاد متعارف، فاقد مايه هاي فلسفی، اخلاق و دينی است و نوعا اخلاق و دين را به‌عنوان مرز و حدود کنش های فنی اقتصادی درنظر می‌گيرند. اين کتاب فراتر از اين رويکرد متعارف، گفتگوی ميان علم اقتصاد، دين و عدالت را موضوع تحليل قرار می‌دهد. *سخنرانان: - دکتر سیدمحمدرضا امیری طهرانی‌زاده استادیارگروه پژوهشی مطالعات میان رشته‌ای و توسعه اقتصادی در پژوهشکده اقتصاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی - دکتر علی سعیدی مترجم کتاب عضو هیئت علمی گروه اقتصاد اسلامی دانشگاه قم  این نشست با مدیریت علمی دکتر علی‌اکبر ناسخیان، دبیر گروه اقتصاد شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی* در روز چهارشنبه ۸ آذر ۱۴۰۲ در سالن ادب پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار خواهد شد. لینک ثابت ورود مجازی به نشست‌های تخصصی شورای بررسی متون: https://webinar.ihcs.ac.ir/b/ihc-1qj-osz-jg8 🆔 @DrSaeedi

جز آنکه سر ز عجز بساییم روی خاک از ما به پیشگاه خدایی چه درخور است؟ 🆔 @DrSaeedi

#کارایی در بیان عرفی به‌معنای بیشترین بهره‌برداری از کمترین امکانات است. در مطالعات اقتصادی، اقتصاددان ایتالیایی، آلفردو پارتو، بیشترین سهم را در تبیین مفهوم کارایی اقتصادی داشته است و به همین جهت، این مفهوم در پژوهش‌های اقتصادی با نام او گره خورده است. پارتو به تبع استاد خود والراس تلاش می‌کرد با تفکیک حوزه‌های اثباتی از حوزه‌های هنجاری دانش اقتصاد، مباحث خود را عاری از هرگونه قضاوت هنجاری مطرح کند. در همین راستا او مفهومی از کارایی را مطرح کرد که ناظر به حالت‌های مختلف توزیع، بی‌تفاوت باشد. بااین‌حال، تمامی پروژۀ پارتو که در قالب اقتصاد رفاه دنبال می‌شد، در چارچوب مکتب اخلاقی #فایده_گرایی قرار دارد که بسیار پرمناقشه و نزاع‌برانگیز است. 🆔 @DrSaeedi

📌#اندیشکده_مطالعات_اقتصادی_آمریکا برگزار می‌کند: نشست تخصصی "بررسی تبعات جنگ غزه بر اقتصاد رژیم صهیونیستی" 🔻با حضور: 🎙دکتر #علی_سعیدی هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه قم 🎙دکتر #سید_محمدرضا_رضی پژوهشگر حوزه اقتصاد 👤دبیر: دکتر #حسن_عباسی_متقیان پژوهشگر مرکز مطالعات آمریکا 📆 زمان: چهارشنبه ۸ آذر ۱۴۰۲ ⏰ ساعت ۸ الی ۱۰ 📍مکان: پژوهشکده شهید صدر- سالن جلسات مرکز مطالعات آمریکا 📡 لینک حضور مجازی در نشست: https://www.skyroom.online/ch/sadr/studies-slamic-world •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• 🟥 پژوهشکده شهید صدر (ره) 📲@sadr_ir 🌐https://sadr.ihu.ac.ir/

هم اکنون در حال برگزاری است...

اصل 43 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: برای تامین استقلال اقتصادی جامعه و ریشه کن کردن فقر و محرومیت و برآوردن نیازهای انسان در جریان رشد با حفظ آزادگی او اقتصاد جمهوری اسلامی ایران براساس ضوابط زیر استوار می شود: 1 ـ تامین نیازهای اساسی : مسکن خوراک پوشاک بهداشت درمان آموزش و پرورش و امکانات لازم برای تشکیل خانواده برای همه. 2 ـ تامین شرایط و امکانات کار برای همه به منظور رسیدن به اشتغال کامل و قراردادن وسایل کار در اختیار همه کسانی که قادر به کارند ولی وسایل کار ندارند در شکل تعاونی از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر که نه به تمرکز و تداول ثروت در دست افراد و گروههای خاص منتهی شود و نه دولت را به صورت یک کارفرمای بزرگ مطلق درآورد. این اقدام باید با رعایت ضرورتهای حاکم بر برنامه ریزی عمومی اقتصاد کشور در هر یک از مراحل رشد صورت گیرد. 3 ـ تنظیم برنامه اقتصادی کشور به صورتی که شکل و محتوا و ساعات کار چنان باشد که هر فرد علاوه بر تلاش شغلی فرصت و توان کافی برای خودسازی معنوی سیاسی و اجتماعی و شرکت فعال در رهبری کشور و افزایش مهارت و ابتکار داشته باشد. 4 ـ رعایت آزادی انتخاب شغل و عدم اجبار افراد به کاری معین و جلوگیری از بهره کشی از کار دیگری. 5 ـ منع اضرار به غیر و انحصار و احتکار و ربا و دیگر معاملات باطل و حرام. 6 ـ منع اسراف و تبذیر در همه شوون مربوط به اقتصاد اعم از مصرف سرمایه گذاری تولید توزیع و خدمات. 7 ـ استفاده از علوم و فنون و تربیت افراد ماهر به نسبت احتیاج برای توسعه و پیشرفت اقتصاد کشور. 8 ـ جلوگیری از سلطه اقتصادی بیگانه بر اقتصاد کشور. 9 ـ تاکید بر افزایش تولیدات کشاورزی دامی و صنعتی که نیازهای عمومی را تامین کند و کشور را به مرحله خودکفایی برساند و از وابستگی برهاند.

🔰 بسیج دانشجویی و انجمن علمی اقتصاد اسلامی دانشگاه قم برگزار می کنند: 💯 سلسله نشست های اقتصادی «حرف نو» ⛔️ بررسی ابعاد پنهان اقتصاد ایران ⁉️ محلی برای پاسخ به سوالات اقتصادی که ذهنتان را درگیر کرده: 〽️ چرا اقتصاد ایران به ثبات نمی رسد؟ 📊 چرا تورم کنترل نمی شود؟ 🧐 راهکارهای بهبود اوضاع اقتصادی چیست؟ ✅ عدالت اقتصادی چیست؟ 📍 دانشگاه قم، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، سالن شهید صدر 📆 پاییز و زمستان 1402 📜 به همراه اعطای گواهی معتبر شرکت در دوره #حرف_نو #بسیج‌دانشجویی‌دانشگاه‌قم 🌐 @QomBasij

#عدالت_پژوهی #افلاطون افلاطون (۴۲۷ق.م تا ۳۴۷ ق.م) دیدگاه‌های خود را دربارۀ عدالت عمدتاً در کتاب جمهوری آورده است. این کتاب شامل ده بخش بوده و ساختار آن به‌صورت گفت‌وگوهای سقراط با دیگران است. افلاطون در ضمن این گفت‌وگوها به نقد دیدگاه‌های مختلف دربارۀ عدالت که در یونان آن زمان رواج داشت می‌پردازد و نهایتاً دیدگاه خود را از زبان سقراط بیان می‌کند. او عدالت به‌معنای ادای دین و رساندن حق به حق‌دار را با این مثال نقض می‌کند که برگرداندن اسلحه‌ای که نزد شما امانت است به صاحب آن زمانی‌که دیوانه شده است، عادلانه نیست (جمهوری، ۷). همچنین افلاطون در رد این نظریه که عدالت همان نفع قوی‌تر است این‌گونه استدلال می‌کند که حکمران از آن حیث که حکمران واقعی است در ادارهٔ کشور هیچ چیز را نباید در نظر داشته باشد جز نفع کسانی که در تحت حکومت او قرار دارند. در نگاه او، حکمرانی نوعی فن است و هیچ فنی از حیث اثر خاص همان فن، چیزی عاید صاحب فن نمی‌کند، بلکه باید آن اثر را با اثر دیگر یعنی کسب مال که میان همهٔ فنون مشترک است، جمع کنیم: «در همهٔ فنون و هنرهای فردی، باید میان اثر خاصی که از هر کدام از آنها حاصل می‌شود و هر کدام به سبب آن اثر، فن یا هنر نامیده می‌شود از یک سو، و فن پول‌درآوردن که همهٔ هنرها و فنون در آن مشترکند از سوی دیگر، فرق نهاد.» (جمهوری، ۲۳). نتیجهٔ فن پزشک تندرستی است و نتیجهٔ فن معماری ساختمان و نتیجهٔ فن حکمرانی خدمت به مردم. افلاطون ریشه عدالت را به فضائل برمی‌گرداند و بر این باور است که «فضیلت هر چیزی کاری است که آن چیز در نهایت درستی آن را انجام می‌دهد. فضیلت چشم، دیدن و فضیلت کارد بریدن است و فضیلت روح اندیشیدن، شور و حکومت است… عدالت فضیلت روح است و ظلم، فساد روح. انسان عادل خوب زندگی می‌کند و خوشبخت است و انسان ظالم بد زندگی می‌کند و بدبخت است» (جمهوری، ۳۳و۳۴). افلاطون اصل تساوی استعداد را از ریشه و بنیان باطل می‌شمرد و بر این عقیده است که خود طبیعت نه تنها این تساوی را برای انجام کارهای گوناگون از مردم دریغ کرده است، بلکه حتی در استعداد فطری آنان برای کسب فضایل انسانی نیز فرق قائل شده است (فاستر، 1358: ج 1، ص 125). بنابراین، پایگاه و موقعیت سیاسی شهروندان با هم فرق دارد و این فرق ناشی از تفوق فضیلت در طبقات بالاتر است. «از میان شما آنان‌که لیاقت حکومت بر دیگران را دارند، خداوند نهاد آنان را به طلا سرشته است و بنابراین، آن‌ها پربهاترین افرادند و اما خداوند در سرشت نگاهبانان نقره به‌کار برده و در سرشت برزگران و سایر پیشه‌وران آهن و برنج و چون اصل و مبدأ شما یکی است معمولًا فرزندان شما مانند خودتان خواهند بود.» (جمهوری، ۹۴) براساس این نگرش، پیکرۀ جامعه از طبقات سه گانۀ ذیل تشکیل می‌شود: 1. زمامداران؛ 2. جنگجویان یا نگاهبانان؛ 3. برزگران، صنعتگران و تولیدکنندگان. درمجموع می‌توان گفت عدالت اقتصادی از نظر افلاطون دو عامل اساسی دارد: 1. تقسیم کار بین طبقات پایین دست: هر کس فراخور استعدادش کاری بر عهده گیرد و آن را خود انجام دهد، نه این‌که به‌عهدۀ دیگری واگذارد، و از این طریق درآمدی را به خود اختصاص دهد. 2. الغای‌ مالکیت خصوصی دربارۀ ثروت و نوعی اشتراکیت بین حکمرانان: از نظر او قدرت اجتماعی و دولتمردان ممکن است زمینۀ ظلم اقتصادی و سرانجام جنگ طبقاتی و آسیب‌پذیری جامعه را فراهم سازد (آقانظری، ۱۳۸۳). اگرچه افلاطون، مبنای کنش عادلانه را برخورداری از فضیلت می‌داند و انسان عادل را مترادف با انسان فاضلی می‌داند که از رذائل اخلاقی منزه شده است،‌ اما در نظریۀ اجتماعی عدالت، با پیونددادن فضیلت‌ها در چارچوب نظام طبقاتی جامعه، به نوعی درجهت حفظ ترتیبات اجتماعی موجود و توجیه آن‌ها گام برمی‌دارد. مفروض‌گرفتن جایگاه طبقاتی موجود و ارتباط‌دادن آن با سرشت هر انسان، چندان قابل دفاع نیست. 🆔 @DrSaeedi

🖋 #ناترازی، مفهومی نامفهوم! 🔸 چند ماهی است در رسانه‌های جمعی، عبارت ناترازی بسیار پربسامد شده است و طوری این واژه بر مباحثات اقتصادی و سیاسی سایه افکنده که کمتر کسی درباره اصل و ریشه این اصطلاح تأمل می‌کند و عموما درباره محاسبات عددی و تکنیک‌های مقابله با آن سخن می‌گویند. 🔸 با این حال، وقتی دقیقتر به مفهوم ناترازی می‌پردازیم، می‌بینم این مفهوم ابهامات زیادی دارد تا جایی که نمی‌توان آن را به تنهایی حاوی دلالتی خاص دانست. آیا منظور از ناترازی، کسری است یا مازاد؟ در چه مقطع زمانی؟ در چه بازاری و برای چه نوع محصولی و در چه بخشی؟ 🔸 وقتی مفهومی آنقدر گستره معنایی داشته باشد که همه چیز را و در همه جا شامل شود، آن مفهوم بی‌خاصیت خواهد شد. اگر همه جا در اقتصاد ایران ناترازی هست، پس ناترازی دیگر مسأله نیست، بلکه ناترازی را باید به ناترازی خوب و بد تفکیک کرد و صرفا به ناترازی‌های بد پرداخت و این معیار خوب و بد، خود منشأ مباحث پیچیده‌ای است. 🔸 ناترازی به خودی خود، مفهومی حسابداری است نه اقتصادی و کسانی که دم از ناترازی می‌زنند یا واقعا هیچ تئوری اقتصادی ندارند یا اینکه تئوری خود را پشت این اصطلاح خنثی پنهان می‌کنند. 🔸 اگر مراد از رفع ناترازی همان ایده مخرب و زیانبار #گرانکن است، طرفداران آن، پرده و نقاب #علم_اقتصاد را کنار بزنند و صریحا ایده خود را مطرح و از آن دفاع کنند. برای این عده فقط ارجاعی میدهم به تجربه تاریخی #گرانسازی در کشور که در سه دهه اخیر بارها تکرار شده و نه تنها همان ناترازی‌های حسابداری را هم برطرف نکرده بلکه باعث تشدید عدم‌توازنها و شکاف طبقاتی و گسترش بی‌عدالتی و حتی نابودی کارایی و رشد شده است. 🔸 چالش اصلی دولت در جامعه امروز ما، فقدان اعتبار عمومی و نبود اقتدار سیاستگذاری است و متاسفانه بارها شاهد این بوده‌ایم که هر گاه دولت به سمت افزایش اقتدار و اعتبار عمومی حرکت کرده، طرحهای گرانسازی حامل‌های #انرژی و #کالاهای_اساسی روی میز سیاستگذار قرار می‌گیرد و با انواع توجیه‌ها دولت را تحت فشار قرار می‌دهند تا دست به این ناعقلانیت بزند. 🔸 آنان که دم از ناترازی نظام بانکی می‌زنند و از مداخله‌های دولت در نرخ‌ها و تسهیلات بانکی انتقاد می‌کنند، چرا از خود نمی‌پرسند که آیا از زمانی که #ساختار معیوبی به نام #بانکداری_خصوصی در کشور ایجاد شد، همان ناترازی‌های حسابداری بانک‌ها کمتر شده یا بیشتر؟ بانکهای خصوصی که با این همه نظارت و تکلیف دولتی، منابع عمومی را که از حق #خلق_پول به دست آورده‌اند برای منافع شخصی سهامداران و برای مال‌سازی و سفته‌بازی و بنگاهداری استفاده می‌کنند، اگر آزاد و رها گذاشته شوند معلوم نیست چه بر سر اقتصاد ملی می‌آورند. آیا به این فکر کرده‌اید که با چه مجوزی بانک خصوصی حق خلق پول پیدا کرده و با دست کردن در جیب مردم، ثروت‌های ملی را غارت می‌کند؟ 🔸 حل مشکل اقتصادی کشور در گرو اصلاح ساختارها و چارچوبهای فاسد است و این امر بدون اقتدار و اعتماد عمومی به دولت امکانپذیر نیست. با اصطلاح موهوم و جعلی #ناترازی به دولت و مردم آدرس غلط ندهید! 🆔 @DrSaeedi

امروز مجلس کلیات لایحه بودجه را رد کرد. یکی از نمایندگان اقتصادخواندۀ مجلس هم استدلال کرده که اگر نرخ ارز پایه را از ۲۸۵۰۰ به حدود ۳۷۰۰۰ تومان افزایش ندهیم، دولت نمی‌تواند درآمد کافی برای تامین مخارج را داشته باشد. این افزایش می‌تواند درآمدهای دولت از محل تسعیر نرخ ارز را افزایش دهد اما قطعا مخارج دولت را خیلی بیشتر افزایش می‌دهد و درنتیجه، کسری بودجه را بیشتر می‌کند. این پیشنهاد نه‌تنها تکراری و فاقد هرگونه نوآوری و خلاقیت است که بارها در سه دهه اخیر تکرار شده و نتیجه آن وضع فعلی اقتصاد است. بهتر است به جای افزایش نرخ ارز یا فشار بر دولت برای کاهش هزینه‌ها، عامل اصلی تورم یعنی خلق پول خصوصی را چاره کنیم. 🆔 @DrSaeedi

3⃣ سومین شماره از نشریه علمی-اقتصادی "صـــاد" 📌 پاییز ۱۴۰۲ صنعت خودروسازی 🔺صنعت خودروسازی در ایران 🔸خودرو چگونه گران شد؟ 🔹آیا واردات خودرو راهکار مناسبی است؟ 👤 مدیر مسئول: علی رحیمی 👤 سردبیر: محمدهادی غنچی ◽معاونت فرهنگی اجتماعی دانشگاه قم @moavenat_farhangi_qom

📉علم غیرواقع‌نما📈 👈 گزاره‌ها بدون هیچ‌گونه شواهدی، مفروض پنداشته می‌شوند و نتایج منطقی حاصل از آن‌ها لزوماً اشتباه است. Thomas Love Peacock, Crotchet Castle, 1831. 🔸 منطق روش‌شناختی اقتصاد ریاضی که امروز خود را پشت نقاب علم اقتصاد پنهان می‌کند از مجموعه‌ای از اصول موضوعه و فروض ساده‌شده استفاده می‌کند مانند اینکه «افراد دنبال حداکثری مطلوبیت شخصی خود هستند» یا «افراد می‌توانند تمام کالاها را به صورت کامل، بازتابی و متعدی، رتبه‌بندی کنند» یا «بازارها دارای شرایط رقابت کامل (آزادی ورود و خروج از بازار، اطلاعات کامل، همگنی کالاها و...) هستند» و سپس با استفاده از منطق صوری (ریاضیات) به نتایجی می‌رسند که با فرض نداشتن هیچگونه مغالطه صوری در محاسبات ریاضی، نظریه‌های اقتصادی را شکل می‌دهند که منطقاً به همان میزان که مفروضات آنها غیرواقعی و ساده‌انگارانه هستند، این نتایج هم غیر واقعی و ساده‌انگارانه‌اند. 🔸 اگرچه کسانی مثل فریدمن تلاش کرده‌اند آنچه را #اقتصاد_اثباتی می‌دانند از این مخمصه نجات دهند و ارزیابی نظریات اقتصادی را صرفاً به نتایج آنها موکول کنند و فروض را از بوته نقد خارج کنند، صرف‌نظر از ابتذال فلسفی آنها، در نهایت نتوانسته‌اند نظریات به‌اصطلاح علم اقتصاد را از رنگ و لعاب ارزشی و هنجاری پاک کنند. 🔸 آنچه امروزه به عنوان #علم_اقتصاد_محض یا #اقتصاد_نظری در دانشگاههای ما تدریس می‌شود نه تنها ارزش‌خنثی، جهانشمول و عقلانی محض نیست که صرفاً محتوی استدلالهایی مناقشه‌برانگیز و انتزاعی و بعضاً مغالطه‌آمیز در دفاع از #نظام_سرمایه‌داری است که خود را در پس پرده #بازار_آزاد پنهان کرده است. #پی‌نوشت از باب دفع دخل مقدر، نه هر بازاری بازار آزاد رقابتی است و نه هر نظام غیرسرمایه‌داری فاقد بازار، بلکه هر نظام اقتصادی بازار خاص خود را می‌سازد. 🆔 @DrSaeedi