اسرائیل در آستانه دگردیسی بنیادین؛چالشهای وجودی پس از جنگ غزه
در مقالهای که اخیراً در مجله فارن افرز منتشر شده، دو پژوهشگر غربی به نامهای ایان زولتمان، استاد سیاست بینالملل و نظریه سیاسی در دانشگاه دورهام بریتانیا، و ایان پاپ، استاد مطالعات اسرائیلی در دانشگاه مریلند آمریکا، به بررسی آینده اسرائیل پس از پایان جنگ غزه پرداختهاند.
این مقاله با عنوان «#افول_اسرائیل» به تحلیل چالشهای داخلی و خارجی پیش روی اسرائیل میپردازد و هشدار میدهد که این رژیم با آیندهای تاریک مواجه خواهد شد. نویسندگان استدلال میکنند که تنشهای سیاسی و اجتماعی داخلی، همراه با تغییرات جمعیتی و ایدئولوژیک، میتواند اسرائیل را به سمت یک دولت غیرلیبرال و قومی-مذهبی سوق دهد.
نویسندگان مقاله با اشاره به اعلامیه استقلال اسرائیل در سال 1948، یادآور میشوند که این رژیم در ابتدا متعهد شده بود تا یک دولت دموکراتیک با برابری کامل حقوق سیاسی و اجتماعی برای همه ساکنان، فارغ از دین، نژاد یا جنسیت باشد. با این حال، آنها استدلال میکنند که این وعده هرگز به طور کامل محقق نشده است.
فلسطینیها در اسرائیل برای دو دهه تحت حکومت نظامی زندگی کردند و دولت نتوانست تناقض بین اصل جهانی اعلامیه استقلال و نیاز محدود به ایجاد اسرائیل به عنوان یک دولت یهودی را حل کند.
این تناقض بارها و بارها در طول تاریخ اسرائیل بروز کرده و باعث ایجاد اختلالات سیاسی شده که سیاست و جامعه اسرائیل را شکل داده است. نویسندگان معتقدند که جنگ فعلی در غزه و بحران اصلاحات قضایی که قبل از آن رخ داد، اسرائیل را به سمت نقطه فروپاشی سوق داده و این رژیم را در مسیری غیرلیبرال و خشونتآمیز قرار داده است.
سیستم انتخاباتی مبتنی بر نمایندگی نسبی در اسرائیل، به احزاب حاشیهای و افراطی اجازه داده است تا وارد کنست شوند. از سال 1996، اسرائیل 11 دولت مختلف را تجربه کرده، که به طور متوسط هر دو سال و نیم یک دولت جدید تشکیل شده است.
در فاصله سالهای 2019 تا 2022، پنج دور انتخابات برگزار شد که در آن احزاب کوچک نقش مهمی در تشکیل و سرنگونی دولتها داشتند و تأثیری نامتناسب با اندازه خود به دست آوردند.
نتانیاهو پس از انتخابات نوامبر 2022، احزاب افراطی را به دولت آورد و آنها را در مرکز تصمیمگیری سیاسی قرار داد، هرچند که این احزاب همچنان در حاشیه باقی مانده بودند. در سال 2023، نتانیاهو و متحدانش در جناح راست، اصلاحات قضایی را پیشنهاد کردند که نظارت دادگاه عالی بر دولت را محدود میکرد.
این پیشنهادها به اعتراضات گستردهای منجر شد که شکاف داخلی در اسرائیل را بین کسانی که خواهان یک دولت دموکراتیک با قوه قضاییه مستقل هستند و کسانی که میخواهند دولت هر کاری که میخواهد انجام دهد، آشکار کرد.
نویسندگان هشدار میدهند که اگر مسیر فعلی تغییر نکند، اسرائیل به سمت «آیندهای همگن با چشماندازی تیره» حرکت خواهد کرد که در آن ارزشهای غیرلیبرال غالب خواهند بود و ماهیت دولت و جامعه را تعیین خواهند کرد. آنها پیشبینی میکنند که اسرائیل در مسیر تبدیل شدن به یک دولت استبدادی نه تنها در رفتارش با فلسطینیها بلکه با شهروندان خود نیز قرار دارد.
تغییرات جمعیتی و اجتماعی – سیاسی، از جمله افزایش مداوم جمعیت ارتدوکس و گرایش به سمت راست در میان جوانان یهودی اسرائیلی، همچنین کاهش تعداد یهودیان اسرائیلی که خود را سکولار میدانند، به ظهور یک جناح سیاسی مذهبیتر منجر شده است. این جناح، درگیری اسرائیل را به عنوان نبردی بین یهودیت و اسلام، بدون هیچ فضایی برای سازش بین آنها میبیند.
در میان سیاستمداران ملیگرای مذهبی افراطی که به دولتی با نقش مهم دین اعتقاد دارند، میتوان به بتسلئل اسموتریچ وزیر دارایی، ایتمار بن گویر، وزیر امنیت ملی و آوی معوز اشاره کرد که همگی بازیگران مهمی در دولت نتانیاهو هستند. آنها بخش کوچک اما تأثیرگذاری از جنبش صهیونیسم مذهبی معروف به «هاردال» را تشکیل میدهند.
پیروان این جنبش معتقدند که خداوند تمام فلسطین را به یهودیان بخشیده و ارزشهای غربی مانند جنبش همجنسگرایان را رد میکنند. نمایندگان این جریان در دولت، کنست، مدارس مذهبی «یشیوا» و مدارس آمادگی نظامی «مخینوت» حضور دارند و نظرسنجیها نشان میدهد که راست اسرائیل در آینده قابل پیشبینی تأثیرگذار خواهد ماند.
با این حال، نویسندگان خاطرنشان میکنند که بسیاری از اسرائیلیهای غیرمذهبی که معمولاً میانهرو بودند، پس از حملات حماس بیشتر به سمت دولت ملیگرای قومی افراطی متمایل شدهاند. این حملات برای این جریان ثابت کرده است که هیچ آشتی یا صلحی با فلسطینیها و حامیانشان ممکن نیست.
🛰 کانال خبری، تحلیلی👇👇
گفتمان انقلابی
🆔 eitaa.com/goftemaneenghlabi