💢ریشه‌ی ورزشِ #زورخانه‌ای در کجاست⁉️ پاسخ را اگر بخواهیم خیلی کوتاه بدهیم می‌شود: در آیینِ #مهر🌞 #مهرپرستی یکی از کهن‌ترین شاخه‌ از مجموعه ادیان ایرانی بود. این دین به‌خصوص در دوران هخامنشی و اشکانی بسیار مورد توجه بود و حتی به روم نیز راه پیدا کرد و سه قرن در روم، مهم‌ترین دین اروپایی‌ها بود. ولی در دوران ساسانی با پررنگ‌تر شدن دین زرتشتی، دیگر ادیان ایرانی از جمله مهرپرستی کم‌رنگ شدند. مهرپرستان در عبادتگاه‌های خویش که مهرابه نام داشت، عبادت می‌کردند. میان آیین مهر در مهرابه‌ها و ورزش #زورخانه‌ای در زورخانه‌ها شباهت‌های عجیبی وجود دارد. نخستین ارتباط، مربوط به شکل و نمای #زورخانه‌ها و مهرابه‌هاست. معابد مهری در دورترین نقاط تاریخ در غارها برگزار می‌شد. اما بعدها با گسترش شهرنشینی، در داخل شهرها مکان‌هایی زیرزمینی شبیه به غار ساخته می‌شد که به آن‌ها مهرابه می‌گفتند. ورود به مهرابه‌ها از طریق پله‌هایی که به زیرزمین می‌رفت انجام می‌شد. در محوطه اصلی، یک گود بزرگ قرار داشت که مراسم مذهبی داخل این گود برگزار می‌شد. در دو طرف گود، سکوهایی برای نشستن حضار وجود داشت. بر روی دیوار نیز همیشه صحنه‌ای از کشته‌شدن #گاو به دست مهر ایزد مهر حجاری می‌شد.  زورخانه‌ها نیز همیشه به همین شکل هستند. اغلب به صورت زیرزمینی ساخته می‌شوند (طی پنجاه سال اخیر این روند تغییر کرده و زورخانه‌های جدید روی زمین ساخته می‌شوند) و در داخل آن، #گودی وجود دارد که مکان اصلی ورزش پهلوانی است و اطراف آن نیز از سکوهایی برای نشستن تماشاگران پوشیده شده است. نکته دیگر این است که مهرابه‌ها همیشه در کنار چشمه‌ای از آب قرار داشتند. #زورخانه‌های قدیمی ایران نیز معمولا در کنار سرداب‌ها ساخته می‌شدند. مهم‌ترین وجهه ورزش زورخانه‌ای، کُشتی پهلوانی است. این کُشتی‌گرفتن نیز ریشه در آیینِ #مهر دارد. بنابر اساطیر ایرانی، مهر ءس از زاده شدن از دل کوه، برای آن که قدرت خود را بسنجد با #خورشید کشتی گرفت. او در این کُشتی بر خورشید پیروز شد و سپس مهر با جوانمردی دست راست خود را به سمت خورشید که بر زمین افتاده بود دراز کرد. خورشید دست او را گرفت و بلند شد. آن‌ها با یکدیگر دست دادند و این نشان #بیعت خورشید و مهر بود. از این زمان مهر به عنوان ایزد نگهبان و نگهدار خورشید شد. این مدل کُشتی‌گرفتن و سپس دستگیری از #پهلوان شکست‌خورده کاملا در کشتی زورخانه‌ای بدون تغییر مشاهده می‌شود. شباهت دیگر آن است که پهلوانان در گود زورخانه اغلب #برهنه هستند و تنها یک لنگ به کمر می‌بندند. این سنت اشاره به #لخت‌زاده‌شدنِ مهر از دل کوه دارد. نکته بعدی آن است که مراتب زورخانه‌ها نظیر کهنه‌سوار، مرشد، پیشکسوت، صاحب‌زنگ، صاحب‌تاج و نوچه، ما را کاملا به یاد مراتب #هفت‌گانه‌ی پیروان #مهر می‌اندازد که نشان از منشا مشترک این دو است. در آداب زورخانه‌ای یک پهلوان علاوه بر داشتن قدرت جسمانی باید دلیر و طاهر و سحرخیز و پاک‌نظر باشد و دستگیری از بینوایان و عیاری و جوانمردی در وجودش نهادینه شده باشد. این نیز کاملا با آداب #مهرپرستی مطابقت دارد. در بخش مهر یشت از کتاب اوستا همیشه ایزد مهر پیوندی ناگسستنی با تعهد و راستگویی دارد و دشمن دروغ و دروغگویان و حامی همه ضعفاست. #مهر ایزد جنگاوری و حامی سربازان بود. برای همین پس از آغاز جنگ‌های ایران و روم، سربازان و فرماندهان ارتش روم، تحت تاثیر باورهای مربوط به این ایزد ایرانی قرار گرفته و آن را با خود به اروپا بردند و #مهرپرستی در روم شکل گرفت. بنابراین نخستین مهرپرستان اروپا، سربازان و جنگاوران بودند و این خود دلیل دیگری است که زورخانه‌ها، تکامل یافته‌ی مهرابه‌های قدیمی ایرانی هستند. در کل با شواهد و قرائن موجود، به اطمینان می‌توان گفت که زورخانه و ورزش‌های زورخانه‌ای، نمونه‌ای تکامل یافته از آیین‌های مربوط به #مهرپرستی هستند که ریشه‌ای پنج هزار ساله در ایران دارد. با تغییر دین در ایران ابتدا به دین زرتشتی و سپس به اسلام، اهمیت آیین‌های دینی مهرپرستی از بین رفت اما بخش مربوط به پهلوانی به صورت یک ورزش غیر دینی باقی ماند. #مهرابه‌ها، زورخانه نام گرفتند، جای تصاویر مهر بر روی دیوارها، تصاویر رستم و #حضرت‌علی جای گرفت و #کشتی‌های‌آیینیِ‌مهرپرستی جای خود را به کشتی‌های پهلوانی داد. ✍🏻نویسنده: بهمن انصاری  🌐http://www.asrislam.com/fa/news/29561