#هر_روز_با_نهج_البلاغه 💠 حکمت ۱۵ ✅ وَ قَالَ ( علیه السلام ) : مَا کُلُّ مَفْتُونٍ یُعَاتَبُ . ⚜⚜⚜ ⚜ 🔱 ⚜ ⚜⚜⚜ و درود خدا بر او فرمود : هر فریب خورده ای را نمی شود سرزنش کرد . 🆔 @FM_javadAlaemme

#هر_روز_با_نهج_البلاغه 💠 شرح و تفسیرحکمت ۱۵ ✅ سرزنش گرفتاران چرا ؟ امام(عليه السلام) در اين کلام نورانى اش مى فرمايد : 🌸 «هر شخص گرفتارى را نمى توان سرزنش کرد (چه بسا بى تقصير باشد)» ؛ (مَا کُلُّ مَفْتُون يُعَاتَبُ). 🌺 سرچشمه گرفتارى ها و مشکلات و مصائبى که دامن گير انسان مى شود کاملاً مختلف است ؛ 🥀 گاه نتيجه مستقيم اعمال انسان است که بر اثر ندانم کارى ها ، سستى ها ، تنبلى ها و استفاده نکردن به موقع از فرصت ها دامان او را گرفته است . 🔸به يقين چنين شخصى درخور سرزنش است ؛ 📛 ولى گاه مى شود که اين مشکلات کفاره گناهان انسان است و خداوند مى خواهد او را به اين وسيله در دنيا پاک کند . 🔹چنين کسى گرچه به سبب گناهش درخور سرزنش است ولى چون مشمول لطف الهى شده سزاوار ملامت نيست 🔴 و گاه سرچشمه آن آزمايش هاى الهى است که خدا مى خواهد با آن مشکل و گرفتارى😔 بنده خود را پرورش دهد . 🆔 @FM_javadAlaemme

#هر_روز_با_نهج_البلاغه 💠 ادامه شرح و تفسير حکمت ۱۵ ✅ که همچون فولاد آبديده در کوره حوادث مقاوم سازد و يا همچون طلاى ناخالصى را که به کوره مى برند تا خالص گردد او را خالص سازد در اينجا نيز جاى سرزنش نيست ، 🌸 بنابراين همه گرفتاران و بلا ديدگان را نمى توان سرزنش کرد و حتى در آنجايى که انسان خود سرچشمه آن گرفتارى باشد باز گاهى جاهل قاصر است و گاه مقصر‼️ ؛ تنها اگر مقصر باشد در خور سرزنش است .✖️ 🌺 اين سخن تفسير ديگرى نيز دارد و آن اين که «مفتون» از ماده «فتن» و «فتنه» در اصل به معناى آزمايش کردن است ؛ 🔰 مثلا هنگامى که مى خواهند طلا را آزمايش کنند آن را به کوره مى برند تا وضع آن روشن شود 🌀و به همين جهت هر نوع فشار و گرفتارى و مشکلات و گمراهى به عنوان فتنه از آن ياد مى شود و مفتون در عبارت بالا به معناى فريب خورده باشد ؛ 🔸همان گونه که درباره شخص گرفتار اشاره شد اين حالت گاهى بر اثر تقصير و گاه بر اثر قصور و گاه بدون اختيار دامان انسان را مى گيرد 🔹 به همين منظور امام مى فرمايد : تمام کسانى که مفتون هستند سزاوار سرزنش نيستند . 🆔 @FM_javadAlaemme

#هر_روز_با_نهج_البلاغه 💠 حکمت ۱۶ ✅ وَ قَالَ ( علیه السلام ) : تَذِلُّ الْأُمُورُ لِلْمَقَادِیرِ حَتَّی یَکُونَ الْحَتْفُ فِی التَّدْبِیرِ . ⚜⚜⚜ ⚜ 🔱 ⚜ ⚜⚜⚜ 🌸 و درود خدا بر او فرمود : کارها چنان رام تقدیر است که چاره اندیشی به مرگ می انجامد . 🆔 @FM_javadAlaemme

#هر_روز_با_نهج_البلاغه 💠شرح و تفسیر حکمت ۱۶ 🌸 پيشى گرفتن تقدير و تدبير 🌸 ✅امام(عليه السلام) در اينجا به نکته مهمى اشاره مى فرمايد و آن اين که چنان نيست که هميشه انسان هاى مدير و مدبر پيروز گردند‼️; گاه تقديرات همه تدبيرات آنها را برهم مى زند . 🌺 مى فرمايد : «حوادث و امور ، تسليم تقديرهاست تا آنجا که گاه مرگ انسان در تدبير (و هوشيارى او) است» ؛ (تَذِلُّ الاُْمُورُ لِلْمَقَادِيرِ ، حَتَّى يَکُونَ الْحَتْفُ فِي التَّدْبِيرِ). 🥀 هدف از بيان اين نکته آن است که گرچه انسان بايد در همه امور هوشيارانه و مدبرانه عمل کند ؛ 🔸 اما چنين نيست که از لطف خدا بى نياز باشد . خداوند براى بيدار ساختن انسان و شکستن غرور و غفلت او گهگاه امورى مقدر مى کند ✖️ که بر خلاف تمام تدبيرها و پيش بينى ها و مقدمه چينى هاى انسان است 🔷 تا به او بفهماند در پشت اين دستگاه، دست نيرومندى است که هيچ کس بى نياز از لطف و محبت او نيست✔️. 🔰 در طول تاريخ گذشته و در زندگى خود بسيارى از اين صحنه ها را ديده ايم که گاه افراد بسيار هوشيار و قوى و صاحب تدبير⬇️ 🔨 ضربه هايى از تدبير و هوشيارى خود خورده اند و دست تقدير مسيرى جز آنچه آنها مى خواستند برايشان فراهم ساخته است . 🌸 تنها مطلبى که در اينجا تذکر آن لازم است اين است که هرگز مفهوم اين سخن آن نيست که انسان دست از تدبير و دقت و بررسى لازم در کارها بردارد و همه چيز را به گمان خود به دست تقدير بسپارد . 🌺 بلکه شعار «(وَأَنْ لَيْسَ لِلاِْنْسانِ إِلاّ ما سَعى) ؛ بهره انسان تنها با سعى و تلاش او ارتباط دارد» را نبايد هرگز فراموش کند 🥀 و به تعبير ديگر انسان نبايد از اراده و تقديرات الهى و اين که همه چيز به دست اوست غافل شود و نيز نبايد دست از تلاش و کوشش بردارد . 🆔 @FM_javadAlaemme

#هر_روز_با_نهج_البلاغه 💠حکمت ۱۷ ✅ وَ سُئِلَ ( علیه السلام ) عَنْ قَوْلِ الرَّسُولِ ( صلی الله علیه وآله ) غَیِّرُوا الشَّیْبَ وَ لَا تَشَبَّهُوا بِالْیَهُودِ ، فَقَالَ ( علیه السلام ) : إِنَّمَا قَالَ ( صلی الله علیه وآله ) ذَلِکَ وَ الدِّینُ قُلٌّ فَأَمَّا الْآنَ وَ قَدِ اتَّسَعَ نِطَاقُهُ وَ ضَرَبَ بِجِرَانِهِ فَامْرُؤٌ وَ مَا اخْتَارَ . ⚜⚜⚜ ⚜ 🔱 ⚜ ⚜⚜⚜ 🌸 و درود خدا بر او (از امام پرسیدند که رسول خدا (ص) فرمود: موها را رنگ کنید ، و خود را شبیه یهود نسازید یعنی چه ؟ ) 🌺 فرمود : پیامبر (ص) این سخن را در روزگاری فرمود که پیروان اسلام اندک بودند، اما امروز که اسلام گسترش یافته ، و نظام اسلامی استوار شده ، هر کس آنچه را دوست دارد انجام دهد . 🆔 @FM_javadAlaemme

#هر_روز_با_نهج_البلاغه 💠 شرح و تفسیر حکمت ۱۷ 🌸 تغيير حکم با تغيير شرايط 🌸 ✅ اين سخن حکمت آميز در واقع پاسخى است به سؤالى که بعضى از ياران امام درباره تفسير يکى از سخنان پيامبر اکرم(صلى الله عليه وآله) کرده اند به اين ترتيب که : 🌺 از امام درباره اين گفتار پيامبر(صلى الله عليه وآله) سؤال شد که فرموده است : موهاى سفيد خود را تغيير دهيد (رنگ و خضاب کنيد) و خود را شبيه يهود نسازيد . 🥀 (فَقَالَ(عليه السلام) : إِنَّمَا قَالَ(صلى الله عليه وآله) ذَلِکَ وَالدِّينُ قُلٌّ ، فَأَمَّا الاْنَ وَقَدِ اتَّسَعَ نِطَاقُهُ ، وَضَرَبَ بِجِرَانِهِ ، فَامْرُؤٌ وَمَا اخْتَارَ : 🔹امام(عليه السلام) فرمود : «اين سخن را پيامبر(صلى الله عليه وآله) زمانى فرمود که پيروان اسلام کم بودند اما امروز که اسلام گسترش يافته و آرامش و امنيت برقرار گشته (و اسلام استقرار يافته است) هر کسى مختار است (که رنگ و خضاب بکند يا نه)» 🔸 « نطاق » در اصل به معناى کمربند و يا کمربندهاى خاصى است که زنان به کمر مى بستند ؛ ولى در اينجا به معناى محدوده و قلمرو است، بنابراين جمله «اتَّسَعَ نِطاقُهُ» يعنى قلمرو اسلام گسترش يافته است. 🌸 «جِران» به معناى قسمت پايين گردن شتر است که به هنگام استراحت آن را به زمين مى نهد و تعبير به «ضَرَبَ بِجِرانِهِ» کنايه از حاکميت امنيت بر محيط اسلام است . 🔰 در آغاز اسلام که عدد مسلمانان کم بود و در ميان آنها گروهى از پيران نيز وجود داشتند ؛ 🔵 پيامبر اکرم(صلى الله عليه وآله) اصرار داشت که پيران چهره جوان به خود بگيرند تا مايه ترس و وحشت دشمن شوند و نشانى از ضعف در آنها ديده نشود ؛ ⬅️ به همين دليل دستور خضاب و رنگ کردن صادر شد . ❌ منتها براى اين که دشمنان اعم از يهود و مشرکان ، از نکته اين کار باخبر نشوند و دوستان نيز احساس ضعف نکنند ؛ پيامبر اکرم(صلى الله عليه وآله) اين دستور را مستند به عدم شباهت با يهود کرد که اين کار را به خود اجازه نمى دادند . ✅ امام(عليه السلام) به اين نکته دقيق اشاره مى کند که هر حکمى تابع موضوع خود است ؛ 🌺 اگر موضوع تغيير يابد آن حکم نيز عوض مى شود، همان گونه که اگر شراب سرکه شود و يا کافر مسلمان گردد حکم آن تغيير پيدا مى کند . 🌸امام(عليه السلام) مى فرمايد : ✨موضوع اين حکم رعب افکندن در دل دشمنان از طريق جوان نمايى پيران بوده و اين مربوط به زمانى است که عدد مسلمانان کم بود 🥀 اما در عصر امام که اسلام سراسر منطقه را فرا گرفته بود و حکومت اسلامى تثبيت يافته بود... ❌ نه ترسى از مشرکان وجود داشت و نه خوفى از يهود، ديگر موضوعى براى رعب افکندن در دل دشمن از طريق رنگ کردن موهاى سفيد باقى نمانده بود . 🆔 @FM_javadAlaemme

#هر_روز_با_نهج_البلاغه 💠 ادامه شرح و تفسیر حکمت ۱۷ ✅ در اينجا دو سؤال پيش مى آيد : 🌸 سؤال اول اين که ما معتقديم : «حَلاَلُ مُحَمَّد حَلاَلٌ أَبَداً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَحَرَامُهُ حَرَامٌ أَبَداً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَة ؛ حلال و حرام اسلام تا دامنه قيامت تغيير ناپذير است». 🔸 و اين اصل با آنچه در اين حديث آمده چگونه سازگار است ؟⁉️ 🌺 مرحوم مغنيه در شرح نهج البلاغه خود پاسخ خوبى به اين سؤال داده است که با توضيحى آن را مى آوريم : 📚 احکام شرع دو گونه است : 1⃣ احکامى که بر اساس موضوعات ثابت و فطرى تشريع شده مانند نماز و روزه و حج و... که تغييرپذير نيست ؛ 🔹 همچون قوانين ثابتى که در جهان آفرينش حکمفرماست . 2⃣ احکامى که بر اساس موضوعات متغير وارد شده است که با تغيير موضوع ، حکم عوض مى شود ؛ 🥀 مثلا ما مى دانيم خريد و فروش خون و اعضاى بدن انسان در سابق جزء محرمات بود ، 🔰 زيرا هيچ فايده مباحى نداشت ولى امروز که براى نجات جان مصدومان يا پيوند اعضا💔 آثار حيات بخش دارد کاملاً قابل خريد و فروش به قيمت هاى بالاست . ❗️امثال اين احکام در ميان احکام اسلامى کم نيست❗️ 🌸 مسئله رنگ آميزى موهاى سفيد که در اين کلام نورانى به آن اشاره شده است نيز از همين قبيل بوده ، 🌺 زيرا پغمبر اکرم در زمانى که يارانش کم و در ميان اين عده کم جمعى از ريش سفيدان بودند اين دستور را صادر کرد تا چهره پيرمردان جوان شود و سبب ترس دشمن گردد . 🔸(علاوه بر اين که در روحيه خود آنها نيز اثر مى گذارد و روح جوانى در آنها جوانه مى زند .)❣ 🔰 ولى هنگامى که شرايط عوض شد و جمعيت مسلمانان آن اندازه فزونى يافت که وجود پيرمردان محاسن سفيد در ميان آنها تأثيرى در قوت و قدرت مسلمانان نداشت ، طبعاً حکم هم عوض مى شود . ✳️ واضح است که حديث «حَلالُ مُحَمَّد» اشاره به بخش اول است . 🆔 @FM_javadAlaemme

#هر_روز_با_نهج_البلاغه 💠 ادامه شرح و تفسیر حکمت ۱۷ ✅ شبيه اين موضوع چيزى است که در بعضى از روايات آمده است که از امام باقر(عليه السلام) سؤال شد : 🌸 که ما شنيده ايم پيغمبر (و يارانش) در طواف با سرعت و شبيه دويدن حرکت مى کردند آيا ما هم اين گونه عمل کنيم و يا به طور معمولى راه برويم؟⁉️ 🌺 آن بزرگوار پاسخ دقيقى به اين سؤال دادند، فرمودند : پيغمبر اکرم اين دستور را در ماجراى حديبيه داد تا قريش چابکى آن حضرت و يارانش را ببينند (و بترسند) 🥀 ولى جمعى از عامه به سبب غفلت از اين موضوع که اين يک حکم موقت و در شرايط خاصى بوده است 🔸 هنوز اين کار را ادامه مى دهند ولى من و پدرم در طواف🕋 راه مى رويم». ⁉️سؤال دوم اين که مى دانيم خضاب يکى از مستحبات است چگونه امام مى فرمايد : امروز هر کس مخير است بين خضاب و ترک آن؟ 🔰پاسخ اين سؤال اين است که در آن زمان پيغمبر اکرم به ياران مسن خود الزام کرده بود که خضاب کنند و 🔹 امام(عليه السلام) مى فرمايد : آن الزام اکنون بر طرف شده و هرکس آزاد است و اين امر منافاتى با استحباب خضاب ندارد ، ✔️ زيرا آثار ديگرى در روحيه خود انسان و همسر و فرزندان و اطرافيان او ممکن است داشته باشد . 🆔 @FM_javadAlaemme

#هر_روز_با_نهج_البلاغه 💠 حکمت ۱۸ ✅ وَ قَالَ (ع) فِی الَّذِینَ اعْتَزَلُوا الْقِتَالَ مَعَهُ - خَذَلُوا الْحَقَّ وَ لَمْ یَنْصُرُوا الْبَاطِلَ . ⚜⚜⚜ ⚜ 🔱 ⚜ ⚜⚜⚜ 🌸 و درود خدا بر او ، فرمود : ( در باره آنان که از جنگ کناره گرفتند ) حق را خوار کرده ، باطل را نیز یاری نکردند . 🆔 @FM_javadAlaemme

#هر_روز_با_نهج_البلاغه 💠 شرح و تفسیر حکمت ۱۸ 🌸 بى طرف هاى منفى 🌸 ✅اين سخن حکيمانه امام مربوط به بعضى افراد سرشناس از مسلمانان مانند «سعد بن ابى وقاص» و «عبدالله بن عمر» است 🌺 که در جنگ جمل و صفين با امام همراهى نکردند وبه دشمنان او نيز نپيوستند ، بلکه بى طرف ماندند وبه عذرهاى واهى متوسل شدند . 🥀 امام درباره آنها مى فرمايد : «حق را تنها گذشتند و باطل را يارى نکردند» ؛ (خَذَلُوا الْحَقَّ، وَلَمْ يَنْصُرُوا الْبَاطِلَ). 🔸اشاره به اين که گرچه آنها به يارى باطل نشتافتند و در صف مقابل ما قرار نگرفتند ؛ 🖋 ولى چون به يارى حق برنخاستند و به پيام قرآن که مى گويد: 🔹 «(فَقاتِلُوا الَّتى تَبْغى حَتّى تَفىءَ إِلى أَمْرِ اللّه) ؛ ✔️ به آن گروه ظالمى که بر ضد پيروان حق (و امام مسلمين) برخاسته بجنگيد تا به فرمان گردن نهند» عمل نکردند درخور هر گونه سرزنش و ملامتند .🔥 🌹در اين که آيا اين گروه با على(عليه السلام) بيعت کرده بودند ولى در مسئله مبارزه با اصحاب جمل و جنايتکاران شام کوتاه آمده بودند يا از ابتدا زير بار بيعت نرفته بودند ، در ميان مورخان اختلاف نظر است . 📚 در بعضى از نقل ها آمده که اينها بيعت را پذيرفتند ولى به فرمان امام در مبارزه با اهل باطل عمل نکردند 🔰 و مطابق برخى ديگر از نقل ها از ابتدا زير بار بيعت با آن حضرت نرفتند ❗️و جزء اقليت ناچيزى بودند که بر خلاف جمهور مسلمين از بيعت با امام سر باز زدند .🚫 📙مرحوم علامه شوشترى معتقد است که اکثر روايات حاکى از آن است که اين گروه بيعت نکردند . 🆔 @FM_javadAlaemme

#هر_روز_با_نهج_البلاغه 💠 ادامه شرح و تفسیر حکمت ۱۸ ✅در اينجا اين سؤال پيش مى آيد ⁉️که اگر آنها بيعت نکردند چگونه امام انتظار داشت که به لشکر او بپوندند و با باطل مبارزه کنند ؟ 🌸پاسخ اين سؤال روشن است، زيرا اوّلاً جمهور مسلمانان و اکثريت قاطع مهاجران و انصار بيعت کرده بودند 🥀 و اين حجت براى همه مردم بود و ترک بيعت گناه بزرگى بود که از آنها سر زد.❗️ 🌺 ثانياً به فرض که آنها بيعت نکرده باشند ولى وظايف يک مسلمان را بايد انجام دهند و به آيات قرآن بايد عمل کنند 🔸 يعنى همان گونه که نماز و روزه و حج را بايد انجام دهند، به آيه شريفه (فَقاتِلُوا الَّتِى تَبْغي حَتّى تَفِىءَ إِلى أَمْرِ اللّه) نيز بايد گردن نهند. 🔹 اين يک وظيفه اسلامى است که به بيعت ربطى ندارد . 🔰 به خصوص اين که در حديثى نيز از پيغمبر اکرم(صلى الله عليه وآله) نقل شده است که فرمود : 🌸 «السّاکِتُ عَنِ الْحَقِّ شَيْطانٌ أَخْرَسٌ ؛ کسى که نسبت به حق بى طرف و بى تفاوت بماند و سکوت اختيار کند شيطان گنگى است». 🌺 به ويژه اين که کناره گيرى اين گونه افراد که به عنوان شخصيت هاى معروف جامعه اسلامى شناخته مى شدند ضربات شديدترى بر پيکر حق وارد مى کرد . 📛 📒قابل توجه اين که ابن عبدالبر در کتاب استيعاب در شرح حالات «عبدالله بن عمر» مى نويسد که به هنگام وفات مى گفت : ♨️هيچ چيزى ناراحت کننده اى در دلم از امر دنيا نيست جز اين که من با آن گروه ستمگر همراه على بن ابى طالب پيکار نکردم✖️. 🆔 @FM_javadAlaemme