⚪️ انسان یک نفس یا چند نفس ؟ بیان دیدگاه ها
📜برگرفته از نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۴۹۱_۴۹۹
آیا در هر فرد از انسان ، یک نفس وجود دارد یا نفوس متعددی در آن وجود دارد؟
🔰بیان دیدگاه ها
1⃣افلاطون :سه نفس
بر اساس آنچه که به افلاطون نسبت داده شده ، هر فردی از انسان دارای سه نفس عقلانی ، غضبی و شهوانی است و هر یک از این نفوس نیز وظیفه خاصی دارند.
2⃣مشائیان: وحدت نفس و تعدد قوا
به اعتقاد مشائیان ، هر فرد انسان دارای نفس واحد و این نفس واحد دارای قوای متکثر (قوای نباتی، حیوانی ، انسانی) دارد. این قوا ، مغایر هم هستند و هر قوه وظیفه خاصی غیر از وظیفه قوه دیگر دارد.
شایان به ذکر است که از منظر ایشان قوا غیر از نفس است ولی مستقل و بیگانه از نفس نیستند و نفس سبب ارتباط آنها است و آنها را برای فعالیت های خود به خدمت می گیرد.
3⃣صدرالمتالهین : وحدت نفس و قوا
از دیدگاه صدر المتالهین:
اولا: نفس هر انسان واحد است.ثانیا : قوای نفس حقیقتا متکرثند و حقیقت هر یک از آنها غیر دیگری است(همان طور که مشائیان نفس را واحد و دارای قوای متکثر می دانستند)؛ ثالثا در عین حال که قوا حقیقتا متکثرند ، مراتب وجود نفس بوده و در خارج با یک مصداق بسیط و به عین وجود نفس موجودند(برخلاف مشائین که قوا را مغایر نفس می دانستند)؛و رابعا افعال انسان در عین حال که فعل مستقیم قوا هستند ، فعل مستقیم نفس هستند ؛ چرا که نفس به جهت اتحادی که با قوا دارد ، در موطن و مرتبه قوا حاضر بوده و فعل مورد نظرش را انجام می دهد(برخلاف مشائین که قوا را فاعل بی واسطه و نفس را فاعل با واسطه می دانستند)
4⃣فخر رازی: وحدت نفس و انکار قوا
فخر رازی هر چند همانند مشائیان و ملاصدرا نفس را واحد می داند ، اما بر خلاف آنها منکر وجود قوا است و همه افعال را خود نفس انجام می دهد.
5⃣استاد فیاضی: دو نفس (نفس نباتی و نفس حیوانیِ ناطق)
#مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی
#استاد_فیاضی
#فلسفه
#آیت_الله_فیاضی
◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی
🆔 @FayaziPhilosophicalSchool
⚪️ انسان یک نفس یا چند نفس ؟ بیان دیدگاه استاد فیاضی
📜برگرفته از نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۴۹۹_۵۰۰
🔰دو نفس : نفس نباتی ، نفس حیوانیِ ناطق
از دیدگاه استاد فیاضی هر فرد انسانی دارای دو نفس است : نفس نباتی و نفس حیوانی ناطق ؛ توضیح آنکه ، هر انسان مرکب از روح و بدن است ؛ روح ، موجودی مجرد است که همه افعال ادراکی و تحریکیِ اختیاری انسان از آن صادر می شود ، ولی بدن موجودی است مادی و دارای نفس مستقل که همه افعال نباتی از آن نفس موجود در بدن صادر می شود . برای تبیین دقیق تر نفس نباتی باید توجه کرد بدن هر انسان هم چون گیاه ، افعال نباتی نظیر تغذیه ، رشد و تولید مثل دارد که این افعال از اصل جسمیت جسم ناشی نشده اند ؛ چرا که اگر ناشی از اصل جسمیت جسم باشد ، همه اجسام دارای این آثار خواهند بود که قطعا چنین نیست، پس این آثار از امر دیگری غیر از جسمیت جسم ناشی شده است که نفس نام دارد.
ویژگی خاص نفس نباتی آن است که کار هایش آگاهانه نیست.
نکته دیگر اینکه نفس نباتی در جسمِ بدن، همان صورت نوعیه آن است و همان طور که صورت نوعیه هر جسم در خارج به عین وجود آن جسم موجود است، نفس نباتی نیز در خارج ، به عین وجود بدن موجود می باشد
اما نفس حیوانیِ ناطق همان روح مجرد انسانی است که همه افعال آگاهانه از جمله ادراک و تحریک اختیاری از آن صادر می شود ، ناگفته پیداست در بین افعالی که از ما صادر می شود، همه افعالی که از قوای حیوانی و انسانی صادر می شوند ، به صورت آگاهانه هستند؛ به همین دلیل ، ما از نفسی که افعال آگاهانه از آن صادر می شود؛ به نفس حیوانیِ ناطق تعبیر کردیم.
#مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی
#استاد_فیاضی
#فلسفه
#آیت_الله_فیاضی
◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی
🆔 @FayaziPhilosophicalSchool
⚪️ وحدت یا کثرت نوعی نفوس؛ بیان دیدگاه ها
📜برگرفته از نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۵۰۶_۵۰۸
بحث درباره این مسئله است که آیا همه افراد انسان ، یک ماهیت نوعی دارند یا انواع مختلفی هستند که هر یک از آن انواع ، فرد یا افرادی را تحت خود دارند؟درباره این موضوع چند دیدگاه وجود دارد:
1⃣ابن سینا : وحدت نوعی نفوس در حدوث و بقاء
به اعتقاد ابن سینا و برخی دیگر از فیلسوفان ، نفوس انسان ها هم در هنگام حدوث و هم در بقاء، نوع واحدی هستند لذا افراد انسان در ماهیت نوعی انسانی با یکدیگر اختلاف ندارند و اگر اختلافی هست، در تشخصات فردی آنها است .
2⃣صدر المتالهین : وحدت نوعی نفوس در حدوث و کثرت نوعی و جنسی در بقا
به اعتقاد ملاصدرا همه افراد انسان در هنگام حدوث ، نوع واحد هستند و ماهیت نوعی واحدی دارند ، اما در بقا و ادامه حیات خود در اثر نیات و اعمالی که کسب می کنند، دارای ملکاتی می شوند که آن ملکات هویت اصلی آنها را تشکیل می دهد و به چهار جنس تبدیل می شوند که هر کدام از آن اجناس ، انواع مختلفی را تحت خود دارند؛ این اجناس عبارتند از : ماهیت جنسی مَلَکی ، شیطانی ، بهیمی و سَبُعی.
3⃣استاد فیاضی: کثرت نوعی نفوس در حدوث و بقا
از نظر استاد فیاضی، نفوس انسانی هم در هنگام حدوث و هم در بقا کثرت نوعی دارند ؛ از این رو انسان ها از همان هنگام که آفریده می شوند با یکدیگر اختلاف نوعی دارند و از نوع واحد نیستند.برای اثبات دیدگاه استاد فیاضی هم استدلال عقلی و هم استدلال نقلی وجود دارد.
🔹بیان دو نکته در مورد دیدگاه استاد
۱.مقصود از کثرت نوعی انسان ها این نیست که هر فرد انسان ، نوع خاصی باشد بلکه مقصود، اصل کثرت نوعی انسان هاست و لو هزاران فرد تحت ماهیت نوعی واحدی باشند.
۲.مقصود از نوع ، خصوص نوع حقیقی نیست و انواع اضافی که شامل اجناس می شود را نیز در برمی گیرد.
#مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی
#استاد_فیاضی
#فلسفه
#آیت_الله_فیاضی
◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی
🆔https://eitaa.com/joinchat/136052851Ce0e1da4c36
🔰 المپیاد علوم عقلی
▫️اولین المپیاد علوم عقلی با محوریت کتاب بدایة الحکمه نگاشته مرحوم علامه طباطبایی رضواناللهتعالیعلیه توسط مرکز تخصصی آموزش فلسفه اسلامی و مؤسسه آموزشی پژوهشی نفحات با همکاری دیگر مؤسسات و مراکز تخصصی آموزشی برگزار میگردد.
▫️این المپیاد ویژه طلاب و دانشجویان متولد سال ۱۳۷۰ به بعد است.
- برای طلابی که پس از تحصیلات دانشگاهی وارد حوزه علمیه شدهاند، شرط سن سال ۱۳۶۷ به بعد است.
⏱ مهلت ثبتنام: تا ۲۰ مردادماه ۱۴۰۱
⏱ زمان برگزاری المپیاد: ۱۵ مهرماه ۱۴۰۱
🖥 جهت ثبتنام به سامانه آموزشی نفحات به آدرس ذیل مراجعه نمایید؛
http://elearn.nafahat-eri.ir/
📱جهت بیان سؤالات و دریافت پاسخهای خود میتوانید با پشتیبان المپیاد به آیدی زیر در پیامرسان ایتا در ارتباط باشید؛
@Olympiad1401
🏷 کانال اختصاصی المپیاد:
https://eitaa.com/Olympiadhekmat1401
@falsafeh_eslamii
https://eitaa.com/joinchat/729677891Cc0cea1ba96
📝پرسش و پاسخ
📎برگرفته از کتاب متفرقات فلسفیة ص ١٠٩
📜الفرق بین نظریة تجسم الأعمال و نظرية العلاقة التكوينية بين العمل و الجزاء
🗞 السؤال
ما الفرق بين نظرية تجسم الأعمال و بين النظرية التی تفترض أن العلاقة بين العمل و الجزاء تكوينية من نمط العلة و المعلول ، فهل أن نظرية التجسم لا تقبل العلية بینهما کما یبدو أو شيء آخر؟
📃الجواب
نعم في نظرية التجسم لا علية بين العمل و الجزاء و إنما هناك وجود واحد و الجزاء باطن العمل بالتعبير العرفاني ، و وجهه الآخر غير المحسوس فعلا بالتعبير الفلسفي .
علما: أننا نقبل نظرية التجسم ولكن جزئيا لا بنحو الموجبة الكلية
#پرسش_و_پاسخ
#آیت_الله_فیاضی
#فلسفه_اخلاق
◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی
🆔 @FayaziPhilosophicalSchool
مکتب فلسفی استاد فیاضی
⚪️ وحدت یا کثرت نوعی نفوس؛ بیان دیدگاه ها 📜برگرفته از نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۵۰۶_۵۰۸ بحث دربا
⚪️ وحدت یا کثرت نوعی نفوس؛ بیان ادله عقلی دیدگاه برگزیده
📜برگرفته از نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۵۰۹_۵۱۰
برای اثبات دیدگاه استاد فیاضی هم استدلال عقلی و هم استدلال نقلی وجود دارد که در اینجا به بیان استدلال عقلی می پردازیم.
پیش از بیان استدلال، لازم است به سه نکته اشاره کنیم :
نکته اول : همان طور که پیش تر بیان شد، علیت یا خارجی است یا تحلیلی .
نکته دوم: در بحث اصالت وجود بیان کردیم که ماهیت من حیث هی اعتباری است و در خارج وجود ندارد اما "ماهیتِ موجود" در خارج به عین وجود و به تبع آن موجود است.
نکته سوم :ماهیت ، علت تحلیلیِ آثار و اعراض خود است ؛ مثلا ماهیت انسان در خارج با صفت تعجب به یک وجود موجود است ، علت تحلیلیِ تعجب است ؛ زیرا تعجب یکی از آثار و اعراض انسانیت است و آثار و اعراض شیء ، معلول آن و برخاسته از آن است .
📖بیان استدلال
پس از ذکر این نکات به اصل استدلال می پردازیم .
مقدمات این استدلال به شرح زیر است:
1⃣ در میان انسان ها افرادی هستند که از بدو تولد یا حدوث در کیفیات نفسانی (صفات نفسانی) با یکدیگر مختلف هستند. روشن است این سنخ از اختلافات (اختلاف در کیفیات و صفات نفسانی) اولا به زمان حدوث اختصاص ندارد و در بقا نیز در میان انسان ها وجود دارد و ثانیا اختلافات ذکر شده از سنخ اختلافات نوعی هستند.
2⃣اختلاف در کیفیات نفسانی ، نشانه اختلاف در طبیعت و جوهر نفوس است ؛ زیرا از یک سو ، آثار و اعراض طبیعت ، معلول تحلیلیِ طبیعت هستند، و از سوی دیگر، اختلاف معلولها دلیل بر اختلاف علت هاست؛ از این رو ، کیفیات و صفات نفسانی که آثار طبیعت نفس هستند و در خارج به عین وجود نفس انسانی موجودند، معلول تحلیلیِ طبیعت نفس بوده و اختلاف در آنها _که اختلاف نوعی است_ نشانه اختلاف نوعی در ماهیت نفوس انسانی است.
در نتیجه، نفوس انسان ها هم در هنگام حدوث و هم در بقا اختلاف نوعی دارند.
#مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی
#استاد_فیاضی
#فلسفه
#آیت_الله_فیاضی
◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی
🆔 @FayaziPhilosophicalSchool
🏴 إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ
آیت الله ناصری از علمای برجسته اخلاق و اساتید حوزه علمیه اصفهان دارفانی را وداع گفت.
بدینوسیله ارتحال عالم ربانی حضرت آیت الله ناصری قدس سره را به اطلاع عموم مؤمنین و علاقمندان می رسانیم و از خداوند متعال علو درجات ایشان را خواستاریم.
◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی
@FayaziPhilosophicalSchool
📝پرسش و پاسخ
📎برگرفته از کتاب متفرقات فلسفیة ص ۲۳۲
📜المراد من الکنه
🗞 السؤال
فی وجوده تعالى و صفاته المقدسة انتهيتم في المتفرقات إلى أن ما يمكن علمه هو الجهة المشتركة دون ما به الامتياز فلأنه لا يعرف إلا سلبا.
فهل التعبير بالكنه و أنه تعالى لا يعرف كنهه أو كنه ذاته و كنه وجوده و صفاته يرجع إلى مجهولية جهة الإمتياز أو يقصد منه شىء آخر أیضا مجهول علاوة على مجهولية جهة الإمتياز؟
📃الجواب
یراد من الکنه مجموع ما به الاشتراك و ما به الإمتياز أي الحقيقة بكلها و عدم إمكانية المعرفة بالمجموع بسبب إغلاق ما به الامتياز على المعرفة البشرية .
كما أن الأسماء المستأثره داخلة في الكنه
#پرسش_و_پاسخ
#آیت_الله_فیاضی
#فلسفه
◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی
🆔 @FayaziPhilosophicalSchool
مکتب فلسفی استاد فیاضی
⚪️ وحدت یا کثرت نوعی نفوس؛ بیان دیدگاه ها 📜برگرفته از نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۵۰۶_۵۰۸ بحث دربا
⚪️ وحدت یا کثرت نوعی نفوس؛ بیان ادله نقلی دیدگاه برگزیده
📜برگرفته از نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۵۱۰_۵۱۵
با مطالعه در آیات و روایات به این نتیجه می رسیم که ادله نقلی متعددی بر کثرت نوعی نفوس در هنگام حدوث و بقا وجود دارد . در این قسمت از آنها اشاره می کنیم .
۱. آیه :كَمَا بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ*فَرِيقًا هَدَىٰ وَفَرِيقًا حَقَّ عَلَيْهِمُ الضَّلَالَةُ ۗ
روایت ذیل این آیه در تفسیر قمی به شرح ذیل است:الباقر (علیه السلام)- فِی رِوَایَهًِْ أَبِیالْجَارُودِ قَوْلُهُ کَما بَدَأَکُمْ تَعُودُونَ فَرِیقاً هَدی وَ فَرِیقاً حَقَّ عَلَیْهِمُ الضَّلالَةُ قَالَ خَلَقَهُمْ حِینَ خَلَقَهُمْ مُؤْمِناً وَ کَافِراً وَ شَقِیّاً وَ سَعِیداً وَ کَذَلِکَ یَعُودُونَ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ مُهْتَدٍ وَ ضَالٌّ یَقُولُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّیاطِینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ وَ هُمُ الْقَدَرِیَّهًُْ الَّذِینَ یَقُولُونَ لَا قَدَرَ وَ یَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ قَادِرُونَ عَلَی الْهُدَی وَ الضَّلَالَهًِْ وَ ذَلِکَ إِلَیْهِمْ إِنْ شَاءُوا اهْتَدَوْا وَ إِنْ شَاءُوا ضَلُّوا وَ هُمْ مَجُوسُ هَذِهِ الْأُمَّهًِْ وَ کَذَبَ أَعْدَاءُ اللَّهِ الْمَشِیَّهًُْ وَ الْقُدْرَهًُْ لِلَّهِ کَما بَدَأَکُمْ تَعُودُونَ مَنْ خَلَقَهُ اللَّهُ شَقِیّاً یَوْمَ خَلَقَهُ کَذَلِکَ یَعُودُ إِلَیْهِ وَ مَنْ خَلَقَهُ سَعِیداً یَوْمَ خَلَقَهُ کَذَلِکَ یَعُودُ إِلَیْهِ سَعِیداً
بر اساس این آیه و تفسیری که امام باقر علیه السلام از آن ارائه فرمودند ، خداوند از همان ابتدای خلقت ، برخی از انسان ها مومن و برخی را کافر آفرید و در قیامت نیز انسان ها به همان شکلی که در ابتدای خلق آفریده شده اند باز خواهند گشت. از این بیان فهمیده می شود انسان ها از همان آغاز خلق و در هنگام حدوث با یکدیگر تفاوت دارند . روشن است این سنخ تفاوت یعنی تفاوت میان سعادت و شقاوت از سنخ تفاوت نوعی است.
بنابراین نفوس انسان ها هم در هنگام حدوث و هم در بقا تفاوت نوعی دارند .
تذکر: لازم به ذکر است اشکال اختیار نیز با مسبوق بودن علم ازلی خداوند به خلق مندفع هست.
۲: تفاوت انسان ها در طینت
بر اساس برخی از روایات مومنان از طینت علیین و کافران از طینت سجین آفریده شده اند و از همان ابتدای خلق ، طینت این دو گروه با یکدیگر متفاوت بوده است:
عن علی بن الحسین«ان الله عزوجل خلق النبیین من طینة علیین؛ قلوبهم و ابدانهم، و خلق قلوب المؤمنین من تلک الطینة، و جعل خلق أبدان المؤمنین من دون ذلک. و خلق الکفار من طینة سجین؛ قلوبهم و أبدانهم
روشن است که تفاوت در طینت ، نشانه اختلاف نوعی آنها است ؛ از این رو ،نفوس انسان ها از هنگام حدوث و نیز در بقاء با یکدیگر اختلاف نوعی دارند.
۳:سعادت و شقاوت در ابتدای خلق
بر اساس برخی روایات، انسان ها از ابتدا و در شکم مادر سعید یا شقی هستند:
عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ عَنْ مَعْنَى قَوْلِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلشَّقِيُّ مَنْ شَقِيَ فِي بَطْنِ أُمِّهِ وَ اَلسَّعِيدُ مَنْ سَعِدَ فِي بَطْنِ أُمِّهِ فَقَالَ اَلشَّقِيُّ مَنْ عَلِمَ اَللَّهُ وَ هُوَ فِي بَطْنِ أُمِّهِ أَنَّهُ سَيَعْمَلُ أَعْمَالَ اَلْأَشْقِيَاءِ وَ اَلسَّعِيدُ مَنْ عَلِمَ اَللَّهُ وَ هُوَ فِي بَطْنِ أُمِّهِ أَنَّهُ سَيَعْمَلُ أَعْمَالَ اَلسُّعَدَاءِ .
#مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی
#استاد_فیاضی
#فلسفه
#آیت_الله_فیاضی
◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی
🆔 @FayaziPhilosophicalSchool
📝پرسش و پاسخ
📎برگرفته از کتاب متفرقات فلسفیة ص٢٢٢
📜اثر القول بحرفیة وجود المعلول
🗞 السؤال
على تفسير الأعلام للمعلول أنه معني حرفي و وجود رابط و إنكارهم استقلاله في حد نفسه وو اقعه و بالقياس إلي علته الذي رفضتموه بشدة ،هل يلزم مشكل عقائدي أو أن الخلاف علمي صرف؟
📃الجواب
الثاني
#پرسش_و_پاسخ
#آیت_الله_فیاضی
#فلسفه
◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی
🆔 @FayaziPhilosophicalSchool