✅ #مصاحبه ⏮ مصاحبۀ روزنامۀ شهرآرا با آیت‌الله ملک‌زاده 🗓 سال ۱۳۹۵ 🔶 منظور ما از اجتماع در بحث «فقه‌الاجتماع» جمعی است که در درون خود دارای نوعی از تعامل، اتصال و ارتباط انسانی و دارای یک جهت وحدت در راستای غرض و غایتی خاص باشد. 🔶 موضوع فقه‌الاجتماع هم دربردارنده اجتماعاتی کوچک با روابطی طبیعی، صمیمانه، شخصی، نزدیک و سنتی و با پیوندهایی مستحکم و با دوام میان اعضای آن‌هاست و هم مشتمل بر اجتماعی بزرگ از انسان‌ها در قالبی نظیر جامعه مدرن با روابطی پیچیده و غیر احساسی می‌باشد. 🔶 درباره موضوع فقه‌الاجتماع دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد ولی به عقیده ما، موضوع فقه‌الاجتماع افزون بر جمع، جامعه و اجتماع، فردِ دارای حیات اجتماعی نیز هست. فرد مقید به جامعه و اجتماع و فرد مقید به زندگی اجتماعی یعنی فردی که در جامعه بشری در کنار انسان‌های دیگر زندگی می‌کند و در حال تعامل، دادوستد و کنش و واکنش با آن‌هاست. #فقه_الاجتماع #تفقه_جامع #آیت_الله_ملک_زاده #آيت_الله_محمد_حسين_ملک_زاده @Fiqh_al_Ijtima

✅#معرفی_مقاله ◀️ مقالۀ «گستره و روش‌شناسی فقه الاجتماع توسط حجت الاسلام و المسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه و حجت الاسلام و المسلمین مجید رجبی، در بهار 1399، در نشریۀ «فقه»، متعلق به پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، منتشر شده است. 🔸 در این مقاله، نویسندگان در صدد ارائۀ تصویری کلّی از فقه الاجتماع و برخی ممیزه‌های اساسی آن در قیاس با فقه فردی هستند. 🔸از نظر نویسندگان، در فقه الاجتماع، علاوه بر «افراد»، امور کلان نظیر «جامعه»، «تاریخ» و «ساختارها» نیز مکلّف بوده و مخاطب خطاب‌های شرعی قرار دارند. 🔸به تبع، در «احکام» نیز باید قائل به توسعه شد، به نحوی که احکام علاوه‌ بر رفتارها، به راهبردها و ساختارها نیز تعلق می‌گیرد. 🔸به اعتقاد نویسندگان، به لحاظ رویکرد، فقه الاجتماع واجد رویکردی حکومتی است؛ به این معنا که افزون بر مصالح فردی، مصالح عموم مسلمانان و اسلام نیز در نظر گرفته می‌شود. 🔸الگوی نظری نویسندگان در مواجهه با خطابات و ادله، رویکرد حکمی-اجتهادی است. #مقاله #فقه_الاجتماع #الگوی_حکمی_اجتهادی #استاد_خسروپناه #مجید_رجبی #مبادی_فقه_الاجتماع @Fiqh_al_Ijtima

✅#معرفی_کتاب 🔸«فقه اجتماعی»، نوشتۀ حجت الاسلام دکتر محمد جواد ارسطا و حجت الاسلام محمد مهدی فر. این کتاب در سال 1399 توسط انتشارات مکث اندیشه در قُم به چاپ رسیده است. 🔸در مقدمۀ کتاب سه عنصر به عنوان اصلی‌ترین ا«اقتضائات تدویق فقه اجتماعی» معرفی شده‌اند: الف- نگاه جامع به منابع دینی؛ ب- تفکیک میان ثابت و متغیر و؛ ج- کشف ضوابط ادارۀ حکومت و جامعه. 🔸عنوان بخش دوم، «مفهوم، ویژگی‌ها و ضوابط فقه حکومتی» است. در این بخش، نویسندگان «تفاوت فقه فردی و اجتماعی» و «روش استنباط ضوابط حاکم بر فقه اجتماعی» را مورد بحث قرار می‌دهند. 🔸 بخش چهارم و پنجم، به ترتیب رابطۀ «فقه اجتماعی و حکومت اسلامی» و «ساختار مطلوب حکومت اسلامی» را به بحث می‌گذارند. با توجه به تخصص نویسندگان در دانش حقوق، این بخش سویۀ حقوقی پررنگی دارد. #فقه_الاجتماع #مبادی_فقه_الاجتماع #استاد_محمد_جواد_ارسطا #ارسطا #محمد_مهدی_فر #فقه_اجتماعی @Fiqh_al_Ijtima

✅#معرفی_مقاله ◀️ مقالۀ «روش‌شناسی فقه اجتماعی از دورۀ تأسیس تا دورۀ تثبیت» نوشتۀ حجت الاسلام محمد باقر ربانی و حجت الاسلام دکتر قاسم ابراهیمی پور در تابستان سال نود و شش، در نشریۀ «معرفت فرهنگی اجتماعی» چاپ شده است. 🔸در این مقاله ابتدا تصویری کلّی از فقه فردی و فقه اجتماعی ارائه می‌شود و وجوه تمایز این دو رویکرد فقهی (از جمله تفاوت آن‌ها در غایت و ظرفیت انتقادی فقه اجتماعی) بیان می‌شود. 🔸 در ادامۀ مقاله، با رویکردی تاریخی، علل حرکت تدریجی فقه شیعه به سوی جهت‌گیری اجتماعی مورد بحث قرار می‌گیرد. 🔸از نظر نویسندگان، هم زمینه‌های فردی و شخصیتی (نظیر نظریه‌های مورد قبول یک فقیه) و هم عوامل اجتماعی، نظیر چرخش قدرت و بروز زمینه برای تأمل فقهی در مسائل مربوط به قدرت و حاکمیت، در تقویت تدریجی رویکرد اجتماعی در فقه موثر بوده است. 🔸 در میان عوامل اجتماعی، رویدادهای سیاسی-اجتماعی مهمی نظیر «ظهور حکومت صفویه»، «جنبش تحریم تنباکو»، «نهضت مشروطه»، «شکل‌گیری حزب الدعوة در عراق» و «انقلاب اسلامی ایران» در تمرکز فقهاء بر وجوه سیاسی-اجتماعی فقه و توجه بیشتر آن‌ها به رویکرد اجتماعی موثر بوده‌اند. #فقه_الاجتماع #فقه_اجتماعی #الاتجاه_الاجتماعی #روش_شناسی_فقه #محمد_باقر_ربانی #قاسم_ابراهیمی_پور @Fiqh_al_Ijtima

✅#معرفی_مقاله ◀️ مقالۀ «اجتهاد شیعی و روش‌شناسی فقه اجتماعی نوشتۀ سید روح الله سیدی آقاملکی، پژوهشگر علوم اجتماعی و فارغ التحصیل دانشگاه باقر العلوم، در تابستان هزار و سیصد و نود هشت، در نشریۀ فرهنگ پژوهش چاپ شده است. 🔸 این مقاله، پس از طرح مباحث مقدماتی، ابتدا تصویری تاریخی از ادوار فقه سیاسی-اجتماعی شیعه ارائه می‌کند. نویسنده، دوران فقه سیاسی-اجتماعی شیعه را به پنج دورۀ کلّی تقسیم می‌کند: الف- عصر پیامبر تا آغاز حکومت بنی امیه. ب- شکل‌گیری خلافت بنی امیه تا دورۀ حکومت صفویه (دورۀ مخالفت حکومت با فقه شیعه). ج- حکومت صفویه تا عصر مشروطه (دورۀ تعامل فقهاء و حکومت). د- دوران مشروطه تا انقلاب اسلامی ایران (دورۀ نظارت فقهاء). ه- عصر پس از انقلاب اسلامی (دورۀ حکومت اسلامی). 🔸 در بخش دوم، ارکان اجتهاد مطلوب در عصر حکومت اسلامی (دورۀ پنجم/ دورۀ انقلاب اسلامی)، توضیح داده شده است. از نظر نویسنده، مهم‌ترین تغییرات باید در حیطۀ توسعه و تدقیق در «موضوع‌شناسی» از یکسو و ارتقاء «روش‌شناسی» از سوی دیگر، محقق شوند. 🔸 موضوعات را از جهات گوناگون می‌توان تقسیم کرد: مانند «موضوعات شرعی»، «موضوعات عُرفی»، «موضوعات قانونی» و «موضوعات فنّی و تخصصی». 🔸در بخش روش‌شناسی، نویسنده بر نسبت عقل با اجتهاد مصطلح تمرکز نموده و دیدگاه‌های گوناگون در این باب را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. #سید_روح_الله_سیدی #سیدی_آقاملکی #فقه_الاجتماع #روش_شناسی_فقه #فقه_اجتماعی #فقه_الحکومه @Fiqh_al_Ijtima

✅ #بریده_کتاب ◀️ «فقیه به مثابه حافظ مصالح اجتماعی و محور وحدت سیاسی و اجتماعی جامعه شیعه» در کلام آیت الله العظمی صافی گلپایگانی 🔸«ففي الغيبة الكبري ... لا بد بطريقٍ أولي للإمام من رعاية مصالح شيعته، و دفع ما يؤدي إلي ضياع أمرهم و انحلاله، و ذلك بنصب القيِّم علي أمورهم، الحافظ لشئونهم الاجتماعية و السياسية، و قوانين دينهم و دنياهم. و ليس ذلك بالإجماع و الاتفاق إلا ولاية الفقهاء ... كل ما يقع تشريعاً تحت مسئولية الإمام عليه السلام و رعايته مما يرتبط بمصالح الامة الإسلامية و شئون الولاية علي الناس، و تقام لحفظها الحكومات يكون ذلك واقعاً تحت مسئولية الفقهاء و رعايتهم و إدارتهم». * ضرورة وجود الحكومة او الولاية للفقهاء، صافی گلپایگانی، لطف الله، ص: ١٥ 🔸ترجمه: «پس در دوران غیبت کبری ... به طریق اولی لازم است امام مصالح پیروان خویش را رعایت نموده و آنچه مایه نابودی و انحلال امر آنهاست دفع نماید، آن هم از طریق منصوب كردن کسانی که سرپرستی امور آنها را به دست گرفته، حافظ شؤون اجتماعی و سیاسی ایشان و قوانین دین و دنیای آنها باشند. ... و چنین شأني بنا به اجماع و اتفاق فقها منحصر در فقيه است .... پس هرآنچه تشریعا در حوزه مسؤليت هاي امام معصوم عليه السلام مي باشد و رعايت آن مربوط به مصالح امت اسلامي و از جمله شؤون ولايت و سرپرستی بر مردم است و حکومت ها حافظ آن هستند، واقعا تحت مسؤليت، رعايت و اداره فقهاست». #آیت_الله_صافی_گلپایگانی #صافی_گلپایگانی #فقه_السیاسه #فقه_السياسة #فقه_الاجتماع #مصالح_اجتماعی #ولایت_فقیه @Fiqh_al_Ijtima

✅ #سخنرانی_علمی ◀️ سخرانی استاد عبدالحسین خسروپناه با عنوان «تبیین فقه نظام ولایی» مورخ ۶ دی ۱۴۰۰ در مدرسۀ فقاهت حوزۀ علمیۀ مشهد برگزار شده است. 🔸 در این سخنرانی، استاد خسروپناه به تبیین «فقه الاجتماع»، «فقه اجتماعی»، «فقه ولایی» و «فقه نظام ولایی» می‌پردازد. #عبدالحسین_خسروپناه #استاد_عبدالحسین_خسروپناه #فقه_الاجتماع #فقه_اجتماعی #فقه_السیاسه #فقه_نظام_ولایی @Fiqh_al_Ijtima

✅#معرفی_کتاب ◀️ کتاب فلسفه فقه الاجتماع حاصل درسگفتارهای استاد عبدالحسین خسروپناه می باشد که توسط حجت الاسلام مجید رجبی تقریر شده است. ◀️ این کتاب به صورت مشترک توسط انتشارات دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام و پژوشگاه فقه نظام در زمستان ۱۴۰۰ منتشر شده است. 🔸 این کتاب با نگاهی درجه دوم و فلسفی به مباحثی نظیر چیستی فقه مضاف، فقه الاجتماع، گستره و کارآمدی آن، مفهوم حکم شرعی و فرایند آن در مقام ثبوت و اثبات، نسبت فقه الاجتماع با دانش های اجتماعی دیگر، مکاتب و رویکردهای فقه الاجتماع مطرح شده است. #فقه_الاجتماع #فلسفه_فقه_الاجتماع #فلسفه_علوم_اجتماعی #استاد_خسروپناه #عبدالحسین_خسروپناه #مجید_رجبی @Fiqh_al_Ijtima

✅#بریده_کتاب ◀️ شهید ثانی در کتاب شریف اللمعة الدمشقية بیان می‌کند: «ولیقصد المصلي الانبیاء و الملائکة و الائمة و المسلمین من الإنس و الجنّ». اللمعة الدمشقية، ص 31 🔸 ترجمه: «و نمازگزار باید در سلام نمازِ خویش، پیامبران، فرشتگان و پیشوایان دین و مسلمانان انس و جنّ را قصد نماید [قصد رساندن سلام به ایشان را در سر داشته باشد]». 🔸 نکته: در عبادت فردی نماز نیزْ قصد ابلاغ سلام به پیامبران و فرشتگان و امامان و مسلمانان، موجب احساس وحدت و احساس همبستگی با جریان حق می‌شود. 🔸اقتباس از گفتار استاد سیدعلی خراسانی. #شهید_ثانی #سید_علی_خراسانی #حکم_اجتماعی #حکم_جماعی #فقه_الاجتماع @Fiqh_al_Ijtima7

✅#بریده_کتاب ◀️ علامۀ حلّی و تصویر فقه به مثابه دانش تنظیم زیست انسانی 🔸علامۀ حلّی (648-726ق) فقیه بزرگ شیعه در قرن هفتم، دانش فقه را عهده‌دار تنظیم همۀ ساحات زیست انسانی می‌داند. تعبیر علامۀ حلّی در کتاب «تحریر الأحکام الشرعية علی مذهب الإمامية» چنین است: «و أفضل العلم بعد المعرفة باللّه تعالى علم الفقه، فإنّه الناظم لأمور المعاش و المعاد، و به يتم كمال نوع الإنسان، و هو الكاسب لكيفيّة شرع اللّه تعالى، و به يحصل المعرفة بأوامر اللّه تعالى و نواهيه الّتي هي سبب النجاة، و بها يستحق الثواب، فهو أفضل من غيره» 🔸ترجمه: «پس از شناخت خدای، نیکوترین دانشْ فقه باشد، زیرا سامان‌دهندۀ کارهای این جهان و آن جهان است و کمال نوع انسان بدو حاصل گردد، و همین علم باشد که کیفیت شرع خدای را آشکار سازد. بدوست که شناخت امرها و نهی‌های خدا- که همان ریسمان و چارۀ نجات است- میسّر گردد و بدین شناخت است که آدمی شایستۀ ثواب گردد. پس فقه از غیر آن نیکوتر باشد». 🔸برگرفته از مقالۀ «تفقه جامع و مسألۀ کارآمدی در حکمرانی اجتهادی»، نوشتۀ استاد سیدعلی خراسانی، منتشرشده در نشریۀ رهیافت اندیشۀ، پاییز 1401 #فقه_الاجتماع #تفقه_جامع #سید_علی_خراسانی #ماهیت_فقه @Fiqh_al_Ijtima