«ما و اقامه عدالت»
به بهانه مسأله گاز در کشور
🔻زمانی که مواهب و خیرات اجتماعی (social goods) به ویژه در اقتصاد مانند انرژی با محدودیت روبرو می شوند طبیعتاً تنازعات اتفاق می افتد. این هنگام، آغاز ورود عدالت اجتماعی به میدان برای حل تنازعات و توزیع عادلانه است.
🔺عدالت اجتماعی از مفهوم گرفته تا چگونگی بسط آن در جامعه، از پیچیده ترین و غامض ترین فضائل اجتماعی است. اینکه این خیرات اجتماعی بر اساس نیاز توزیع شود یا حق؟ بر اساس شایستگی عرضه شود یا کار متقابل؟ اینکه حق نسل بعد رعایت شود یا اساسا عدالت بین نسلی یک اولویت نیست؟ اینکه توزیع کننده منابع چه کسی ست؟ و ده ها سوال دیگر که حتی تبیین سوال ها نیز در این مقال نمی گنجد چه رسد به آنکه بخواهیم در باب جوابش بحث کنیم.
🔹این یک سر ماجراست که به حاکمیت بر می گردد چرا که منابع را در اختیار دارد. مردم انتظار می کشند تا انرژی با معیارهای عادلانه توزیع شود.
🔶اما بخش دیگر ماجرا مقوله «عدالت در مصرف» است؛ جایی که حاکمیت تلاش خود را انجام داده است و این لحظه، آغاز ورود مردم به مقوله رفتار عادلانه است.
آیه «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ» شاید همینجاست که به عاملیت و نقش مردم در بسط عدالت اشاره می کند. پیامبران مبعوث شده اند تا مردم عدالت را برپا دارند. عدالت در مصرف یکوجه از وجوه این آیه است.
🔹با وجود دسترسی حدود ۹۰ درصد از مردم ایران به گاز در این دوران که تلاش ستودنی جمهوری اسلامی ست، اکنون زمان تلاش مردم در بحث «عدالت در مصرف» است. این کنش عادلانه در مصرف شاید با کم کردن یک درجه پکیج ها و بخاری ها و پوشیدن فقط یک لباس گرم در منزل رخ دهد. اینجاست که ما هم می توانیم عامل بسط و اقامه عدالت ذیل آن آیه ۲۵ سوره حدید مذکور باشیم.
#عدالت_اجتماعی
#عدالت_اقتصادی
#جهاد_تبیین
@ahmad_olyaei
🆔@Dailynotes20
📝 عدالت یا مصلحت؟ (و اللازم لکم لاحق)
✍️ میلاد کیانی
🔸عدالت اجتماعی از مفاهیمی است که از دیرباز در شرق و غرب، در ممالک اسلامی و غیر اسلامی بسیار مورد بحث و رد و اثبات قرار گرفته و مناقشه پیرامون آن بین موافقان و مخالفان به حدی شدید بود که درمورد علی علیه السلام گفته شده «قتل لشدة عدله».
🔸سوال اساسی اینجاست که هرچند عدالت اجتماعی، مفهومی مقدس و از سلسله مفاهیم مهم در نظامات اجتماعی اسلامی است، اما آیا منافی مفهومی چون مصلحت و مصلحت سنجی است؟! و به عبارت دیگر آیا بزرگ مرد تاریخ و اول شهید عدالت، مصلحت سنجی نمیکرد؟!
یقینا چنین است که علی هم مصلحت سنجی میکرد. مولای متقیان، قبل از خلافت، تحقق عدالت را فدای مصالح اهم کرده و ۲۵ سال به ظاهر خانه نشین شد و پس از نشستن بر کسی امارت هم به فرموده خود، دهها حکم مسلم الهی را به جهت مصالح اجتماعی و به دست تدبیر خود تعطیل نمود. چه عدالتی بالاتر از اجرای دین؟! پس چرا علی علیه السلام آن مرد دین، حکم خدا را تعطیل نمود؟ به جهت مصلحتی که او تشخیص داد. مصلحتی که زمینه ساز زیست موحدانه جامعه بود. اساسا عدالت اجتماعی لازم است، اما نه به عنوان غایت اصلی که اگر چنین بود بسیار شبیه شرک مینمود! آن عدالت اجتماعیای عدل و حسن است که بستر ساز توحید باشد و غایت اصلی، چیزی جز توحید و جامعه توحیدی نیست.
تأکید میشود که هرچند غالبا تحقق عدالت اجتماعی، مصداق «العدل حسن» است ولی گاهی مصالح دیگری مصداق عدل حسن، و مصداق «وضع الشیء فی موضعه» هستند. در این یک کلام، هزار نکته باریک تر از مو نهفته است.
🔸جان کلام: آنکه چوب عدالت بر سر مصلحت میکوبد ، و آنکه هر روز به مصلحتی نو تکه ای از تن نیمه جان عدالت را در جامعه برمیکند؛ هر دو بعض اسلام را مومن و بعض دیگر را کافر شده اند! آری، اسلام معجونی است عقلانی که هرچند از ولی تحقق عدالت را در بستر اجتماع خواسته، اما نگاه نافذی هم برای تشخیص مصلحت به او داده و تبعیت از او را بر جامعه ایمانی همچون تبعیت از خدای متعال واجب نموده تا با این تبعیت و این آمیختن عدالت و مصلحت و عقل و تدبیر، امام و امت، شتابان به سوی تمدن اسلامی و توحید حرکت کنند.
🔸مراقب باشیم؛ عدالت خواه هرگز مقابل ولی نخواهد ایستاد. نه در جایی که به تشخیص ولی، عدالت اجتماعی برای تحقق یک مصلحت اهم کنار گذاشته شود و نه در جایی که تیغ عدالت علوی، انگشتان خودش را ببرد.
مصلحتبین هم هرگز راضی به مماشات و تساهل و تسامح نخواهد شد. بلکه مصلحت سنجی را ابزاری برای تحقق دین در بستر جامعه میبیند؛ آنچنانی که عدالت ابزار همین آرمان است.
✅ تنها کسانی به مقصد میرسند که تابع محض باشند نه آنانکه تندتر یا کندتر بروند.
#عدالت
#مصلحت
#عدالت_اجتماعی
#نویسندگان_حوزوی
@HOWZAVIAN
❇️ علامه طباطبایی و رویکرد تهاجمی در برابر تمدن غرب(۱)
🖋 حمزه شیختبار
🔸 آبان هر سال، بهانهای است تا اندیشوران، مروری بر زندگی سراسر درخشان علامه طباطبایی رضوان الله علیه داشته باشند. تا کنون، ابعاد گوناگونی از شخصیت این مرد بزرگ، توجه متفکران را به خود جلب کرده است؛ دغدغه فلسفی و فکری، توجه علاقمندان علوم معقول را به چهره فلسفی کمنظیر این فیلسوف بزرگ جلب نموده است؛ آنان که دل در گروی اسرار سلوکی و سفر معنوی دارند نیز، همواره شیفته زندگی عرفانی این عارف شهیر بودهاند؛ غواصان دریای ژرف معارف قرآنی نیز همیشه المیزان را در رده نخستین منابع بالینی خود، حفظ نموده و با آن مأنوس بوده و هستند؛ حتی گهگاه، عدهای، هرچند به ندرت، به منزلت فقهی و اصولی این فقیه سترگ نیز پرداختهاند.
❗️با این همه، بنظر میرسد جلوهای از شخصیت علامه طباطبایی همچنان در محاق است و آن، نگاه نافذ و تیزبین و انتقادی علامه طباطبائی نسبت به #تمدن_غرب و رهاورد آن برای بشریت است.
✅ گزاف نیست بگوییم علامه، آگاهانه، بارها و بارها، از سیئات فرهنگ و تمدن غرب پرده برداشته و پرونده قصور و تقصیرهای این تمدن را افشا کرده و مواجههی فعال و تهاجمی بر آن داشتهاند. این هجمه فعال، در چند جبهه سامان پذیرفته است که به مرور به خلاصهای از آن اشاره میشود:
1⃣ معرفتشناسی در تمدن غرب؛
علامه، بارها هشدار دادهاند که یکی از نقصهای تمدن غرب، حصر روش معرفتی، بر معرفت حسی و تجربی است[1و2] حتی ایشان اعتقاد دارد که این کاستی معرفتی که غرب، دچار خرافه آن شده است، بسی مهمتر از خرافاتی است که جوامع شرقی را بدان متهم میکنند. چرا که غرب، تجربه را آن چنان کارگشا شمرده است که بیش از اختیارات و تواناییهای آن، از آن انتظار دارد و تلاش میکند تمام دادهها-هرچند دادههای غیر تجربی را-با این ابزار، ارزیابی کند غافل از آن که ابزار تجربه، توان اثبات یا نفی چیزی را ندارد.[3]
2⃣ تقلید کورکورانه، سکه رائج در غرب؛
نقص پیش گفته در معرفت شناسی تمدن غرب، موجب شده است که آنها دینداران را به تقلید متهم کنند و حال آن که خود، در شؤون مختلف فردی و اجتماعی خود دچار تقلیدهای کورکورانه و بی دلیل از دیگران هستند هرچند آن را تغییر نام نهند.[4] علامه معتقد است آن مقدار از فضائل اخلاقی و حتی پیشرفتهای مدنی که در جوامع غربی به چشم میآید چیزی جز تبعیت از میراث ادیان الهی و تعالیم انبیاء نیست و بر این مطلب استدلال هم ذکر میکنند. البته ایشان تصریح میکند که غربیها، با این تقلید هرچند ناقص تا حدودی به پیش رفتند ولی امتهای اسلامی با بیاعتنایی به گنجینه ارزشمند خویش، دچار عقبماندگی شدند.[5]
ایشان تصریح دارد که تأثیرگذاری اسلام بر جهان غرب، مطلبی است که مورد اعتراف روشنفکران اروپایی نیز واقع شده است.[6]
علامه، به مسأله حقوق زن اشاره کرده و تأکید میکند که اسلام، بسی پیش از غرب، آزادی زن را تضمین کرده است و غرب، بعد از مدتها تلاش کرد از اسلام تقلید کند هرچند در این تقلید ناشیانه عمل کرد.[7]
3⃣ ناکارآمدی تمدن غرب در اداره انسان؛
از نظر ایشان، بر خلاف آن چه روشنفکران غربزده میپندارند که تمدن غرب الگوی ایدهآل بشریت در پیشرفت و سعادت است[8] غرب، در تأمین سعادت بشر، ناموفق عمل کرده است و صرف قدرت ظاهری و یا پیشرفت مادی، از نظر اسلام، سعادت به حساب نمیآید بلکه سعادت آن است که بعد جسمانی و روحانی بشر را تحت تأثیر قرار دهد.[9] تمدن غرب، در اجرای #عدالت_اجتماعی نیز ناکام بوده است و با نادیده گرفتن مفسده ربا و مصلحت انفاق، پایههای عدالت را لرزان ساخته است.[10] آنچه غرب، به ارمغان آورده است تنها یک تمدن با محوریت لذت مادی است.[11] همین امر سبب شده است که غرب، موفق به حفظ اخلاق نیز نشود.[12]
4⃣ شعارهای دروغین تمدن غرب؛
میتوان گفت اوج غرب ستیزی علامه طباطبایی در جایی است که مظالم تمدن غرب را بر می شمرد؛ او تمدن غرب را، بخاطر شعارهای خوش خط و خال ولی دروغینی همچون آزادی، مالکیت، استقلال، حفظ منافع مشترک و ... مورد مذمت قرار میدهد.[13] و تصریح میکند که تمدن غرب، نه تنها به این شعارها عمل نکرد بلکه با استثمار ملتها، شیوهای از بردگی مدرن را بنیان نهاده است. ایشان، وحشیگریهای غرب در جنگ جهانی دوم، اشغال ایران، مظالم فرانسه و انگلیس و آمریکا و اروپای شرقی را به عنوان نمونههای باقیماندن رسم بردگی در بین غربیها متذکر میشود.[14] و حتی تأکید میکند که آفریقا و آسیا قربانی طمع و غارت غربیها گشتهاند.[15]
📌 ادامه در فرستهی بعد👇🏻
#معرفی_فیلم
#عدالت_اجتماعی
✍تا کنون فیلم های زیادی درباب عدالت و عدالتطلبی ساخته شده است. یکی ازین فیلم ها، «مرد عمل A Man of Action » است. این فیلم اسپانیایی بنابر داستان واقعی یک مبارز آنارشیست بنام لوسیو اورتوبیا Lucio Urtubia Jiménez در سال ۲۰۲۲ به کارگردانی خاویر رویز کالدرا ساخته شده است.
🔹این روستایی رنج دیده که سال ۲۰۲۰ فوت کرد، با پرچم عدالت اجتماعی و مبارزه علیه سرمایه داری آمریکایی که خود را در بانکداری نشان می دهد، شروع به سرقت بانک ها به صورت مسلحانه و جعل پول و چک کرده و اموال بدست آورده را به گروه های مبارزاتی می دهد.
🔸خیلیها معتقدند یکی از علل پیروزی گروههای چپ گرا در آمریکای جنوبی در دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی همین پولهایی بود که لوسیو اورتوبیا در چاپخانههای زیرزمینی جعل میکرد.
🔹میگویند چگوارا پولهای اوتوربیا را قبول نکرد چون معتقد بود با دستمال کثیف نمیتوان شیشهای را تمیز کرد.
🔸عدالت طلبی به همان میزان که واجب و ضروری ست، اگر بی قاعده و بی اصول باشد می تواند تبعات منفی زیادی برای جامعه داشته باشد و حتی عدالت را ذبح کند. ما، در برخی عدالتطلب های جامعهی امروز نیز آفت هایی میبینیم. این آفت ها حاصل دو چیز است؛ یک. فاصله گرفتن عدالت خواهان از عدالت پژوهی, دو. تقلیل عدالت اجتماعی به مبارزه با فساد (هرچند بخش عمده ای از آن است).
🔹تماشای این فیلم به پژوهشگران عرصه عدالت، عدالتخواهان، علاقمندان به تاریخ جنبش های سیاسی و عدالت طلب توصیه می شود.
🌐 لینک تماشا از تلویبیون؛
https://telewebion.com/episode/0x5fbec6a
@ahmad_olyaei
🆔@Dailynotes20