حوزه دانشجویی شریف
شماره (۲۵) 💠 تلاطم گروههای مختلف در میان امواج سنتیها و نوسلفیها
🔹 وهابیت، دیوبندیه، سلفیه البانی، سلفیه حزبی، نوسلفیون جهادی و سایر نوسلفیون، گروههایی هستند که از منشأ پیدایش، با تفکرات ابنتیمیه رشد کردند و قد کشیدند.
در کشاکش اصلاح اعتقادات و اصلاح سیاسی حکومتها، تکان تکان خوردند و هر کدام کم یا زیاد به یک سمت گرایش پیدا کردند. گروههایی که برخی از جهاتی به یکدیگر نزدیک و از جهاتی از هم دورند.
🔸 در آزمایشگاه سلفیت، سه عنصر اصلی به میزانهای مختلف در گروهها وجود دادهاند. این سه معیار از این قرارند:
1⃣ سلفیت: میزان اصلاحگرا بودن در حوزه اعتقادات، احکام، اخلاق.
گروههایی که در هر سه حوزه تبعیت از علمای قرن چهارم به بعد را جایز ندانند و در هر سه زمینه قائل به امکان اجتهاد شخصی شوند، در اوج این سلفیت قرار دارند و بالاترین میزان از این عنصر را دارا می باشند.
2⃣ صوفیه: میزان وجود معنویت. ابنتیمیه از همان ابتدا با صوفیگری مخالف بود و با آنها دشمنی میکرد. اما میزان این دشمنی در میان گروههای سلفی به یک میزان نبوده و برخی معنویتگراتر و برخی آن را تا حدودی حرام دانستند.
3⃣ بنیادگرایی: میزان مصلحت اندیشی در تصمیمات امروزی.
با ظهور عصر مدرنیته، بسیاری از قوانین و مسئلههای حیاتی انسانها دچار تغییر و تحول شد. سلفیون نیز که در این عصر زندگی میکردند و با این تغییرات روبرو شده بودند، لازم داشتند که با جهان اطرافشان ارتباط بگیرند و تعامل کنند. حال باید تصمیمی سخت میگرفتند؛ یا باید به خاطر بسیاری از تفکرات سنتی سلفی خود با خیلی از این تغیرات مبارزه می کردند و دایره خود را جدا می کردند، یا میبایست مصلحتسنجی کرده و تن به انجام برخی کارها در خلاف جریان سلفیت میداندند.
این سه ملاک همچون عناصر تشکیل دهنده یک ماده به میزانهای مختلفی در این گروه ها وجود دارند و کم و زیاد میشوند.
#تاریخ_همگرایی_و_واگرایی_مذاهب_اسلامی
#استاد_قطرانی
🔻
@hdsharif
hd.sharif.ir
حوزه دانشجویی شریف
شماره (۲۶) 💠 گروههای عصر حاضر جهان سلفیت و ویژگیهای آنها
🔹 پس از شناخت عناصر تشکیلدهنده گروههای سلفی، لازم است که هر گروه یک به یک مورد بررسی قرار بگیرد.
◀️ وهابیت (سلفیه نجدی)
ساخته و پرداخته دست محمد بن عبدالوهاب. آنها که بخش دینی و شرعی عربستان را تأمین میکنند، همیشه بر این تلاش بودند که عربستان را کاملا یک کشور دینی کنند. آنان به راحتی تکفیر میکردند و به راحتی دست به کشتار میزدند. برخی از آنان نه تنها علمای شیعه را، بلکه عوام شیعیان را نیز تکفیر میکردند. وهابیون از حیث سلفیت و بنیادگرا بودن به میانه نزدیکترند و معنویت گراییشان چندان به چشم نمیآید.
◀️ دیوبندیه
آنان که در روستایی به نام دیوبند شروع بکار کردند، حال دارای سیستم آموزشی قدرتمندی می باشند. آنها کمترین میزان از معیار سلفیت را برخوردارند و در معنویتگرایی مقداری به میانه نزدیک میشوند.
◀️ سلفیه البانی
وهابیون با وجود سلفی بودنشان، اما همچنان در حوزه اعتقادات از حنبلیها تبعیت میکنند و این در حالی است که سلفیه البانی که مؤسس آن شخصی با نام البانی بوده است، در تمامی حوزهها اعم از اعتقادات و فقه و اخلاق، قائل به سلفیت میباشند. آنان وهابیون را علمای درباری و خودشان را گروهی مستقل و تنها که مشغول کارهای علمی میباشد، میدانند.
سلفیه البانی در میان تمامی گروههای سلفی، بیشترین میزان از معیار سلفیت و بنیادگرایی را دارا میباشد و در مقابل خیلی معنویتگرا نمیباشد. آنها اجتهاد شخصی را در تمامی حوزهها قبول دارند و اساسا هیچگونه مصلحتسنجی را نمیپذیرند.
◀️ سلفیه حزبی
اساسا حزب در نگاه شیعه و سنی چندان أمر ممدوح و ستایش شدهای نیست. از آنجایی که سلفیه حزبی جزو دسته سنتی از سلفیون بودند، نباید طبق قاعده چندان تمایلی به ایجاد حزب و ورود به سیاست نشان میدادند. اما آنها خلاف جریان آب حرکت کرده و برای خود حزبی تشکیل دادند. در این گروه نیز سلفیت و بنیادگرا بودن پر رنگ میباشد و اساسا معنویتگرایی چندان به چشم نمی خورد.
#تاریخ_همگرایی_و_واگرایی_مذاهب_اسلامی
#استاد_قطرانی
🔻
@hdsharif
hd.sharif.ir
حوزه دانشجویی شریف
شماره(۲۷) 💠 ضعیف شدن حکومت های اسلامی در عصر پیدایش انقلاب صنعتی
🔹 در عصری که همه سرگرم و شگفتزده ابداعات و اختراعات دانشمندان بودند، حکومتهای بزرگ ایرانی و عثمانی حرکتی رو به زوال را آغاز کردند.
نه دیگر شکوه عظمتی از حکومت عثمانی در میان بود و نه نام و نشانی از قدرت صفوی. در آخر حکومت عثمانی در ۱۹۲۴ میلادی سقوط میکند و اهل تسنن را وارد عصری جدیدی میکند.
🔸 با فروپاشی حکومت عثمانی و از بین رفتن قدرت حکومتهای ایرانی، سرزمینهای اسلامی به تاراج غربیها میروند و طعم تلخ استعمار را میچشند.
با این تحول، دغدغهها نیز متفاوت میشود. اهل تسننی که تا به دیروز حکومت قدرتمند اسلامی داشتند و در اوج شکوه و اقتدار به سر میبردند، امروز نه تنها آن حکومت را ندارند، بلکه برخی از آنها حتی دیگر سقف بالای سر و دیواری که آنان را از سوز سرما محافظت کند نیز ندارند.
شیعیان نیز بعد از سالیان دراز در اوج قدرت و عزت بودن، حال ضعیف شده و رد پای کفار اجنبی را در زندگیشان احساس می کنند. البته ناگفته نماند که این درد مشترکی بود که شیعه و سنی با هم تجربه اش میکردند و از همین رو سؤالات مهم جدیدی ذهنشان را پر میکند.
چه شد که کار به اینجا کشید❓
چه شد که ما حکومت اسلامی را از دست دادیم❓
وجه ضعف ما در کجا بود❓
اما سؤال مهم تری که ذهن ها را به خود مشغول می کند، این است که حال در این شرایط باید چه کرد❓
چطور می توان دوباره به آن عظمت قبل باز گشت❓
سؤالاتی که صد سال است ذهن مسلمانان را به خود مشغول کرده است.
🔹 غرور و عزت آنها از هم پاشیده بود و هر کسی که میتوانست ذرهای از این ضخم را التیام ببخشد و به سؤالات آنها پاسخ دهد، مورد توجه قرار میگرفت. از طرفی جایگاه آنان در میان این نظم جهانی مشخص نبود و ارزششان نامشخص مانده بود.
🔸در این میان، افراد زیادی به این سؤالات پاسخ دادند. از ماجرای ۱۱ سپتامبر اسامه بن لادن گرفته تا انقلاب اسلامی ایران و بهار عربی. پاسخ دهندگان به این سؤالات به ۳ دسته تقسیم شدند:
غرب گرایان:
غرب گرایان استدلال ساده ای داشتند. باید از تجربه دیگران استفاده کرد و راه رفته را دوباره نرفت. غربی ها مسیری را رفتند، جواب گرفتند و پیشرفت کردند. حال چرا ما نرویم؟
نژاد پرستان:
آنها که عامل قدرت و به هم پیوستگیشان را نژاد می دانستند، حکم کردند که راه چاره در اتحاد نژادی است و این نژاد است که می تواند عزت و قدرت را برگرداند. بر همین مبنی ابتدا پانترکیسم در فضای ترکیه و سپس عربگراها در فضای کشور های عربی ایجاد شدند.
اسلام گرایان:
سومین دسته از پاسخ از سوی اسلامگرایان بود. کسانی که نجات را در اسلام اصیل میدیدند و علت شکست و عقب افتادگی امروز را در دور شدن از آن.
❇️ نکته قابل توجه این است که این تقسیم بندی ها هیچ ربطی به نوع مذهب ندارد و اساسا هر کدام از مذاهب میتوانند به این سه قسم، تقسیم شوند. یعنی هم میتوان شیعه لیبرال و غرب گرا، نژادپرست، و شیعه اسلامگرا داشت.
#تاریخ_همگرایی_و_واگرایی_مذاهب_اسلامی
#استاد_قطرانی
🔻
@hdsharif
hd.sharif.ir
👥 فهرست اولیه اساتید چهارمین دوره جهت گیری تخصصی
🔗 ثبت نام در رویداد از طریق:
💻 www.jahatgiri.ir
🇮🇷 چهارمین رویداد جهت گیری تخصصی برادران
▫️روش تصمیم گیری و انتخاب آینده تخصصی
📍ویژه دانشجویان ورودی ۹۸ و ۹۷ کارشناسی
▫️برادران▫️
🕰 زمان برگزاری: ۱ تا ۶ شهریور ۱۴۰۱
📅 بازه ثبت نام: از ۱۵ الی ۲۷ مردادماه
➕دوره بصورت حضوری برگزار میگردد.
➕با حضور اساتید برجسته حوزه، دانشگاه و صنعت و ...
💰هزینه دوره ۴۰۰ هزارتومان است.
🔸 برای فعالین فرهنگی و تشکیلاتی با ۳۰درصد تخفیف
(۱۲۰هزارتومان تخفیف) است.
🔸 برای شرکت گروهی ۳ نفر به بالا
۲۰درصد تخفیف (۸۰هزارتومان تخفیف) است.
🔸 همچنین شما میتوانید با استوری پوستر ما و ارسال شات استوری پس از ۲۰ ساعت ۱۰درصد تخفیف (۴۰ هزارتومان تخفیف) نیز دریافت کنید.
🔴 شما میتوانید از مجموع این تخفیف ها نیز استفاده کنید.
💡برای کسب اطلاعات بیشتر به دایرکت مراجعه نمایید.
اطلاعات تکمیلی تر به مرور اعلام خواهد شد.
___
🆔 https://ble.ir/jahat_baradaran
#جهت_گیری #جهت #جهت_گیری_تخصصی #انقلاب #انقلابی #انقلاب_اسلامی #اسلام #رویداد #تهران #دانشگاه #دانشجویی #دانشجو
حوزه دانشجویی شریف
شماره(۲۸) 💠 تصویر و شناخت غربی ها از امروز جهان اسلام چیست؟
🔹 «تدبیر این است که عناصری از جهان اسلام که با صلح و جامعه جهانی هم راستا و از دموکراسی و مدرنیته استقبال می کنند، تقویت شوند.»
با بهوجود آمدن ماجرایی همچون ۱۱ سپتامبر، انقلاب اسلامی ایران و حملات آمریکا به عراق و افغانستان، ابر قدرتهایی همچون اروپاییها و آمریکاییها متوجه شدند که دیگر دوران انزوای گروههای اسلامگرا به سرآمده است و قرار است بیش از پیش آنان را آن هم از فاصله نزدیک و چشم تو چشم ببینند. در راستای نیازی که بعد از سقوط حکومتهای ایرانی و عثمانی بهوجود آمد و پاسخهایی که به آن دادند، گروههای متعددی بهوجود آمدند. غرب نیز ناچار از شناخت و تصمیمگیری راجع به آنها شد.
🔸 کتاب «اسلام دموکراتیک متمدن؛ همکاران، منابع و راهبردها» گزارش سیاستی است که در سال ۲۰۰۵ توسط چیریل بینارد از پژوهشگران اندیشکدۀ رند منتشر شد. بینارد اتریشی از پژوهشگران برجسته این اندیشکدۀ معتبر آمریکایی است که حوزه مطالعاتی وی خاورمیانه، افغانستان و توانمندسازی زنان میباشد. بینارد که همسر زلمای خلیل زاد سفیر اسبق آمریکا در عراق و افغانستان است، این مطالب را پس از وقایع ۱۱ سپتامبر مینویسد. علاوه بر جایگاه اندیشکده، پژوهشگر و رابطه سببی که با خلیل زاد دارد، این نوشته از نقشه راههای مهمی است که در آن به ایالات متحده راهبردهایی کلان برای برخورد با جهان اسلام پیشنهاد میدهد.
🔹 چیریل در ابتدا سعی میکند تمامی مسلمانان عصر امروز را در دستهبندیهایی قرار دهد. او این شناخت را مقدمهای ضروری برای تعامل با جهان اسلام میداند. تعاملی که برای او با گسترش تحرکات مسلمانان در جهان، مثل نان شب واجب و با اهمیت میشود.
در کتاب خود میگوید در حال حاضر در دستهبندیهای جهان اسلام ۴ گروه وجود دارد:
1⃣ تقلیدیون (سنتیها/محافظه کارها): این افراد جامعهای محافظهکار میخواهند و به مدرنیته، نوآوری و پیشرفت به دیده تردید نظر میکنند.
2⃣ بنیادگراها (اصولیون): این افراد ارزشهای دموکراتیک و فرهنگ امروز غرب را نفی میکنند. اینان حکومتی اقتدارگرا میخواهند که بتواند دیدگاه افراطیشان از شریعت و اخلاق اسلامی را پیادهسازی کند. البته آنان برای رسیدن به هدف خود آمادهاند که از فناوریهای نوین نیز استفاده کنند.
3⃣ مدرنیستها: آنها میخواهند که جهان اسلام جزئی از مدرنیته جهانی شود. اسلام را مدرن کرده و آن را برای همراهی با دنیای معاصر مورد بازخوانی قرار دهند. یعنی اساسا میخواهند در خوانشی که تا به حال از دین داشتند دست بزنند و آن را تغییر دهند.
4⃣ سکولارها: این گروه میخواهد که دنیای اسلام جداشدن دین از حکومت را مانند دیگر دموکراسیهای ساخته و پرداخته غرب بپذیرد و البته دین در حوزههای خصوصی افراد منحصر بماند.
#تاریخ_همگرایی_و_واگرایی_مذاهب_اسلامی
#استاد_قطرانی
🔻
@hdsharif
hd.sharif.ir
حوزه دانشجویی شریف
شماره(۲۹) 💠 راهبرد غرب در مواجهه با گروههای مختلف جهان اسلام؟
🔹 "چیریل بینارد" پس از روشن کردن گروهها، شیوه تعامل با هر یک را بیان میکند.
از آنجایی که بنیادگرایان با غرب و به طور خاص ایالات متحده دشمنی میکنند و با درجات مختلف بر تضعیف و نابودی مدرنیته و تمدن نوین غرب اصرار دارند، هیچ طرح پیشنهادی برای حمایت از آنان جز برخی تعاملات تاکتیکی گذرا که آن هم در راستای اهداف غرب صورت میگیرد، نمیتوان داد.
🔸 اما با سنتیها که بطور عام نظرات معتدلانهتری نسبت به بنیادگرایان دارند لکن کسی که مخلصانه دموکراسی جدید و فرهنگ مدرن و ارزشهای آن را پذیرفته باشد، در میان آنان نمیتوان پیدا کرد، باید فعلا یک تسامح متزلزل و موقت داشت. قطعا خطر سنتیها به میزان بنیادگرایان جدی نمیباشد.
🔹 طبعا مدرنیستها و سکولارها نزدیکترین گروه به غرب از جهت سیاستها و ارزشها هستند. اما بطور کلی جایگاه ضعیفتری نسبت به دیگر گروهها در میان توده مردم دارند. در نتیجه به کمک منابع مالی و تریبونی که در فضای عمومی نظراتشان را بیان کند، نیاز دارند.
🔸 اسلام سنی سنتی دارای برخی از عناصر دموکراتیک است که میتوان با به کارگیری آنها، به مبارزه با اسلام سرکوبگر و مستبدی رفت که بنیادگرایان به آن دعوت میکنند، ولی با همه این وجود نمیتواند گروه پیشران اسلام دموکراتیک و غربی قرار بگیرد. بلکه این مهم را باید بر دوش مدرنیستهای مسلمان قرار داد. گروهی که اقدامات آنها به سبب موانعی، تضعیف شده است.
🔹 آنچه بیان شد بخشی از طرحی است که در ذهن غربیها میگذرد.
برنامهای که قصد به انزوا کشاندن، و یا تغییر ماهیت اسلام را دارد و لازم است که مسلمین نیز در مقابل راهبردی را اتخاذ کنند. مناسبترین راهکار در این وضعیت، طرحی است تحت عنوان وحدت.
#تاریخ_همگرایی_و_واگرایی_مذاهب_اسلامی
#استاد_قطرانی
🔻
@hdsharif
hd.sharif.ir
حوزه دانشجویی شریف
💠 شماره(۳۰) وحدت، راهکاری آشنا در تاریخ ایرانیان
🔹شیعه و سنی، دو فرقهای هستند که از همان ابتدا، دچار درگیریها و رفت و برگشتهایی سبک و سنگینی میشدند.
خیلی کم پیش میآمد که آنان دچار نزاعها و کشت و کشتارهای سنگین شوند. اما گاه اتفاقاتی پیش میآمد که این درگیریها را سنگین و رابطه میان شیعه و سنی را با اهمیت میکرد. یکی از این اتفاقات، ظهور حکومت صفوی در قرن ۱۶ میلادی بود.
🔸 با ظهور حکومت صفوی، مذهب رسمی ایرانیان از اهل سنت به تشیع جابجا میشود. بعد از سالها سنی بودن، حال همه باید شیعه میشدند و از این پس خواندن نماز جمعه به شیوه اهل سنت را ترک و به جای آن طریقه شیعه را جایگزین میکردند.
خطبا باید وصف فضیلتهای ائمه اثنی عشری را میگفتند و لعن سه خلیفه برایشان آزاد شده بود. خیلیها نگران بودند و اختلاف و درگیری بیش از پیش، این دو فرقه را تهدید میکرد.
🔹نگرانی آنها تا حدی به جا، و تا حدی نابجا بود. آنان حق داشتند، چون این تغییر از آن جهت که ناگهانی بود و از قبل نیز سوءسابقه داشت، بسیار با اهمیت و خطرناک بود. عدهای یک عمر بر شیوهای زندگی کرده و از آن روز قرار بود درست بر خلاف آن شیوه زندگی کنند.
اما نگرانیشان نابجا بود چرا که ایرانیان با پیش زمینه قبلی و بستر مناسبی برای پذیرش تشیع رشد کرده و جلو آمده بودند.
🔸 جهان اهل تسنن در قرون ابتدایی خود در حوزه اخلاق بسیار به تصوف گرایش داشت. گرایشی که بسیار به جهان و تفکرات تشیع نزدیک و امکان تاثر از آن را دارا بود. امروزه در تصوف مفاهیمی همچون قطب، انسان کامل، ولی خدا وجود دارد که اساسا از جنس فضای آکادمیک اهل تسنن نمی باشد. پس از کجا آمده است؟
از جهان تشیع.
نزدیکی میان این دو فرقه، موجب تاثیرگذاریهای بسیاری از جانب تشیع بر روی تصوف شده است.
🔹 همین مسئله موجب می شود تا وقتی شاه اسماعیل صفوی، تصمیم بر تغییر مذهب رسمی ایرانیان به تشیع می گیرد، مردم با رویی باز آن را می پذیرند. آری در این میان درگیریها و کشمکش هایی نیز بوجود میآید، لکن اینطور نبوده که شاه اسماعیل با زور و قدرت سعی بر شیعه کردن ایرانیان کرده باشد که اساسا این کار محال است.
🔸 اما این تغییر، درگیریهای اساسی و خونینی را با حکومت عثمانی در پی داشت که البته چندان دور از انتظار هم نبود. همین درگیری ها موجب می شود تا وقتی چرخ گیتی می چرخد و نوبت حکومت به نادرشاه افشار می رسد، او به فکر بیفتد و برای بدن پاره پاره جهان اسلام، کاری کند. او راه چاره را در وحدت میان شیعه و سنی میبیند و طرحی را مطرح می کند که در تاریخ با "وحدت نادری" نام می گیرد.
#تاریخ_همگرایی_و_واگرایی_مذاهب_اسلامی
#استاد_قطرانی
🔻
@hdsharif
hd.sharif.ir