الإمامُ عليٌّ عليه السلام : فلْتَكُنِ الدنيا في أعيُنِكُم أصغَرَ مِن حُثالَةِ القَرَظِ ، و قُراضَةِ الجَلَمِ .
[نهج البلاغة: الخطبة32.]
امام على عليه السلام : دنيا بايد در ديده شما حقيرتر از تفاله برگ درخت سَلَم .[سَلَم : درختى است بيابانى كه از برگ آن در دبّاغى پوست استفاده مى شود ـ م.]و خرده هاى دم قيچى باشد .
[الحثالة ـ بالضمّ ـ : ما يسقط من قشر الشعير و الأرز و التمر و نحو ذلك ، و القَرَظ ـ بالتحريك ـ : ورق السلم يدبغ به الأديم ، و القُراضة : ما سقط بالقرض، و الجَلَم : الّذي يجزّ به الشعر و الصوف كالمقصّ
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : قالَ اللّه ُ تَبارَكَ و تَعالى : يا بنَ آدَمَ ، أطِعْني فيما أمَرتُكَ ، و لا تُعَلِّمْني ما يُصلِحُكَ
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند تبارك و تعالى فرموده است : اى آدميزاد! از فرمانى كه به تو داده ام اطاعت كن و صلاح كار خود را به من نياموز
بحار الأنوار : 71/178/24 به نقل از امالى صدوق
آیا رفتارم با برادر مؤمنم اینگونه است؟
عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْبَاقِرِ ع أَنَّهُ قَالَ:
امام باقر علیه السلام فرمودند:
أَحْبِبْ أَخَاکَ الْمُسْلِمَ
برادر دينى خود را دوست داشته باش
وَ أَحْبِبْ لَهُ مَا تُحِبُ لِنَفْسِکَ وَ اکْرَهْ لَهُ مَا تَکْرَهُ لِنَفْسِکَ
براى او چيزى را بخواه كه براى خود مىخواهى و چيزى را براى او نخواه كه براى خويشتن نمىخواهى
إِذَا احْتَجْتَ فَسَلْهُ وَ إِذَا سَأَلَکَ فَأَعْطِهِ
هرگاه به او نياز پيدا كردى،از او تمنا كن و هرگاه او از تو درخواستى داشت،به او عطا كن
وَ لَا تَدَّخِرْ عَنْهُ خَیْراً فَإِنَّهُ لَا یَدَّخِرُهُ عَنْکَ
هيچگاه خوبى را از او دريغ نكن تا او نيز خوبى را از تو مضايقه نكند
کُنْ لَهُ ظَهْراً فَإِنَّهُ لَکَ ظَهْرٌ
از او حمايت كن تا او نيز از تو حمايت كند
إِنْ غَابَ فَاحْفَظْهُ فِی غَیْبَتِهِ وَ إِنْ شَهِدَ فَزُرْهُ
اگر او از چشم تو پنهان شد،او را به نيكى ياد كن
وَ أَجِلَّهُ وَ أَکْرِمْهُ فَإِنَّهُ مِنْکَ وَ أَنْتَ مِنْهُ
اگر در حضور تو بود،او را بزرگ شمار و احترام كن؛زيرا او از توست و تو از او هستى
وَ إِنْ کَانَ عَلَیْکَ عَاتِباً فَلَا تُفَارِقْهُ حَتَّى تَسُلَّ سَخِیمَتَهُ وَ مَا فِی نَفْسِهِ
اگر او از تو گلايهاى دارد،از وى فاصله نگيرى تا آنكه از دليل ناراحتىاش باخبر شوى و آنچه در دل دارد، سؤال كنى
وَ إِذَا أَصَابَهُ خَیْرٌ فَاحْمَدِ اللَّهَ عَلَیْهِ
اگر نعمتى به او روى آورد،خداوند را سپاس و ستايش كن
وَ إِنِ ابْتُلِیَ فَاعْضُدْهُ وَ تَمَحَّلْ لَهُ
اگر دچار ناگوارى شد،او را مدد برسان و كارگشايى كن
امالی شیخ صدوق حدیث ۱۳ از مجلس ۵۲
امام صادق علیهالسلام فرمود:
مَنْ لَمْ یَقْدِرْ عَلَى صِلَتِنَا فَلْیَصِلْ صَالِحِی شِیعَتِنَا یُکْتَبْ لَهُ ثَوَابُ صِلَتِنَا وَ مَنْ لَمْ یَقْدِرْ عَلَى زِیَارَتِنَا فَلْیَزُرْ صَالِحِی مَوَالِینَا یُکْتَبْ لَهُ ثَوَابُ زِیَارَتِنَا
هر کس که نمىتواند نسبت به ما اظهار محبت کند، بر اوست که به دوستان صالح ما نیکى و محبت روا دارد؛ و کسى که نمىتواند به زیارت ما بیاید به زیارت دوستان شایسته ما بشتابد که در این صورت ثواب زیارت ما براى او ثبت خواهد شد
من لا یحضره الفقیه جلد2 ص 73
قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَا اَللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنَا خَلَقْتُ اَلْمُلُوكَ وَ قُلُوبُهُمْ بِيَدِي فَأَيُّمَا قَوْمٍ أَطَاعُونِي جَعَلْتُ قُلُوبَ اَلْمُلُوكِ عَلَيْهِمْ رَحْمَة وَ أَيُّمَا قَوْمٍ عَصَوْنِي جَعَلْتُ قُلُوبَ اَلْمُلُوكِ عَلَيْهِمْ سَخْطَة أَلاَ لاَ تَشْغَلُوا أَنْفُسَكُمْ بِسَبِّ اَلْمُلُوكِ تُوبُوا إِلَيَّ أَعْطِفْ بِقُلُوبِهِمْ عَلَيْكُمْ
رسول خدا صلّى اللّٰه عليه و آله فرمودند:خداوند عزّ و جل میفرماید:من خدائى هستم كه هيچ معبودى جز من نيست،حكّام را آفريدم در حالى كه دلهاى آنها در دست من است،هر گروهى از مردم كه مرا اطاعت كنند دلهاى آن حكام را نسبت به آنان مهربان خواهم کرد و هر گروهى كه مرا نافرمانى كنند دلهاى حاکمان را بر آنان غضبناك قرار خواهم داد.
پس خودتان را با دشنام دادن به پادشاهان سرگرم نكنيد،به سوى من توبه كنيد تا دلهاى آنها را نسبت به شما مهربان سازم.
امالی شیخ صدوق مجلس ٥٨ حدیث ۹
صلواتی پر فضیلت
امام باقر علیهالسلام فرمودند:
هر کس بعد از نماز عصر روز جمعه بگوید
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اَلْأَوْصِيَاءِ اَلْمَرْضِيِّينَ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِكَ وَ بَارِكْ عَلَيْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَكَاتِكَ وَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْهِمْ وَ عَلَى أَرْوَاحِهِمْ وَ أَجْسَادِهِمْ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ
خدای متعال برای او ۱۰۰ هزار حسنه مینویسد
۱۰۰ هزار گناه از او محو میشود
۱۰۰ هزار حاجت او روا میشود
۱۰۰ هزار درجه بالا میرود
امالی شیخ صدوق مجلس ۶۲ حدیث ۱۶
أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ يَقُولُ: تَقْعُدُونَ فِي اَلْمَكَانِ فَتُحَدِّثُونَ وَ تَقُولُونَ مَا شِئْتُمْ وَ تَتَبَرَّءُونَ مِمَّنْ شِئْتُمْ وَ تَوَلَّوْنَ مَنْ شِئْتُمْ قُلْتُ نَعَمْ قَالَ وَ هَلِ اَلْعَيْشُ إِلاَّ هَكَذَا
اسماعيل بصرى مىگويد:
از امام صادق عليه السّلام شنيدم كه مىفرمود: آيا شما در همه جا مىنشينيد و تعريف مىكنيد و هر چه مىخواهيد مىگوييد و از هر كه مىخواهيد بيزارى مىجوييد و نسبت به هر كه اراده مىكنيد اظهار دوستى مىكنيد؟
عرض كردم: آرى.
فرمود:آيا زندگى جز اين است؟!
الکافي ج ۸، ص ۲۲۹
امام صادق عليه السّلام فرمود:
چون شب جمعه فرا رسد خداى تعالى فرشتهاى را به آسمان دنيا فرو فرستد و چون صبح برآيد آن فرشته بر عرش نشيند كه بر فراز بيت المعمور است و از براى نبی اکرم و امیرالمؤمنین و امام حسن و امام حسین علیهم سلام الله منبرهایى از نور نصب شود آنان بر فراز آن منبرها می نشینند و فرشتگان و پيغمبران و مؤمنان همه بر گرد آن منبرها جمع می گردند و درهاى آسمان گشوده شود چون آفتاب از نيم روز بگذرد، رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله عرض كند: پروردگارا وعدهاى كه آن را در كتابت دادهاى فرا رسيده است و آن اين آيه است:
وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى لَهُمْ وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً
سپس فرشتگان و پيامبران نيز همين عرض را ميكنند، سپس نبی اکرم و امیرالمؤمنین و حسنین علیهم السلام به سجده می افتند و عرض می کنند: پروردگارا به خشم آى كه حريم تو هتك شده و برگزيدگانت كشته گشتهاند و بندگان شايستهات خوار و زبون گشتهاند فَـ يَفْعَلُ اللَّهُ ما يَشاءُ پس خداوند هر آنچه را بخواهد ميكند وَ ذَلِكَ يَوْمٌ مَعْلُومٌ و اين روز معيّنى است که در قرآن آمده است.
بحار الأنوار ج 52 ص 297 به نقل از غيبت نعمانى
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود: يا على! ششصد هزار گوسفند مىخواهى يا ششصد هزار دينار يا ششصد هزار جمله؟ عرض كرد: اى رسول خدا! ششصد هزار جمله. پيامبر فرمود: آن ششصد هزار جمله را در شش جمله جمع و خلاصه مىكنم.
ياعليُّ إذا رَأيتَ الناسَ يَشتَغِلُونَ بالفَضائلِ فاشتَغِلْ أنتَ بِإتمامِ الفَرائضِ
اىعلى! هرگاه ديدى مردم به فضايل ومستحبات مىپردازند، تو به كامل كردن فرايض بپرداز
وإذا رَأيتَ الناسَ يَشتَغِلُونَ بِعَمَلِ الدنيا فاشتَغِلْ أنتَ بعَمَلِ الآخِرَةِ
و هرگاه ديدى مردم سرگرم كار دنيايند، تو سرگرم كار آخرت شو
وإذا رأيتَ الناسَ يَشتَغِلونَ بِعُيوبِ الناسِ فاشتَغِلْأنتَ بِعُيوبِ نفسِكَ
و هرگاه ديدى مردم به عيبهاى مردم مىپردازند، تو به عيبهاى خودت بپرداز
وإذا رَأيتَ الناسَ يَشتَغِلونَ بتَزيينِ الدنيا فاشتَغِلْ أنتَ بتَزيينِ الآخِرَةِ
و هرگاه ديدى مردم به آراستن دنيا مىپردازند، تو به آراستن آخرت بپرداز
وإذا رَأيتَ الناسَ يَشتغِلونَ بكَثرَةِ العَمَلِ فاشتَغِلْ أنتَ بصَفوَةِ العَمَلِ
و هرگاه ديدى مردم به زيادى عمل مىپردازند، تو به خالص كردن عمل بپرداز
وإذا رَأيتَ الناسَ يَتوسَّلُونَ بالخَلقِ فَتَوَسَّلْ أنتَ بالخالِقِ.
و هرگاه ديدى مردم به خلق متوسّل مىشوند، تو به خالق متوسّل شو.
تحرير المواعظ العددية، ص: 431
چرا حضرت موسی علی نبیّنا و آله و علیه السّلام ترسید ولی حضرت ابراهیم علیه السّلام نترسید....
اسماعيل بن فضل هاشمى گويد از امام صادق (عليه السّلام) پرسيدم كه چطور وقتى موسى بن عمران ريسمانها و عصاهاى جادوگران را ديد در خود احساس ترس كرد ولی ابراهيم را كه در منجنيق نهادند و به آتش انداختند در خود احساس ترس نكرد؟
فرمود:
إِنَّ إِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حِينَ وُضِعَ فِي اَلْمَنْجَنِيقِ كَانَ مُسْتَنِداً إِلَى مَا فِي صُلْبِهِ مِنْ أَنْوَارِ حُجَجِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ
چون ابراهيم به آتش افكنده شد اعتماد بحجج الهى داشت كه در صلب او بودند ولی موسى چنين نبود براى همين احساس ترس كرد و ابراهيم احساس ترس نكرد.
امالی شیخ صدوق مجلس ۹۴ روایت دوم
امام صادق عليه السّلام فرمودند:
لقمان در سفارشهاى خويش به فرزندش چنين گفت:
خَفِ اَللَّهَ خَوْفاً لَوْ وَافَيْتَهُ بِبِرِّ اَلثَّقَلَيْنِ خِفْتَ أَنْ يُعَذِّبَكَ اَللَّهُ
اى پسرم از پروردگارت چنان بترس كه اگر عبادت ثقلين را نزد او ببرى،از كيفر او نگرانى داشته باشى
وَ اُرْجُ اَللَّهَ رَجَاءً لَوْ وَافَيْتَهُ بِذُنُوبِ اَلثَّقَلَيْنِ رَجَوْتَ أَنْ يَغْفِرَ اَللَّهُ لَكَ
و به رحمت او چنان اميدوار باش كه اگر گناه ثقلین را همراهت بردى، امید مغفرت و آمرزش داشته باشى.
امالی شیخ صدوق مجلس ۹۵ روایت ۵
رَأَى صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ رَجُلاً يَدْعُو وَ يَقُولُ اَللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ خَيْرَ مَا تُسْأَلُ فَأَعْطِنِي أَفْضَلَ مَا تُعْطِي
فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنِ اُسْتُجِيبَ لَكَ أُهَرِيقَ دَمُكَ فِي سَبِيلِ اَللَّهِ
نبی مکرم اسلام دیدند شخصی چنین دعا میکند و میگوید
بارالها بهترین چیزی که از تو خواسته شده را میخواهم پس تو نیز بهتر از آنچه عطا کردهای را به من عطا کن
پیامبر فرمودند اگر دعای تو مستجاب شود در راه خدا به شهادت خواهی رسید
عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ:
فَوْقَ كُلِّ ذِي بِرٍّ بَرٌّ حَتَّى يُقْتَلَ اَلرَّجُلُ فِي سَبِيلِ اَللَّهِ فَإِذَا قُتِلَ فِي سَبِيلِ اَللَّهِ فَلَيْسَ فَوْقَهُ بِرٌّ
امام صادق علیه السلام فرمودند بالاتر از هر خوبی؛ خوبی دیگری است تا زمانی که شخص در راه خدا به شهادت میرسد؛ دیگر بالاتر از شهادت خوبی نیست.