عوامل قساوت قلب الإمام أمير المؤمنين عليّ عليه السلام : مَن يَأمُلُ أن يَعيشَ غَدا فَإِنَّهُ يَأمُلُ أن يَعيشَ أبَدا ، ومَن يَأمُلُ أن يَعيشَ أبَدا يَقسو قَلبُهُ ، ويَرغَبُ في دُنياهُ ، ويَزهَدُ فِي الَّذي وَعَدَهُ رَبُّهُ تَبارَكَ وتَعالى. امام أمير المؤمنين على عليه السلام : هر كه آرزو دارد كه فردا [ نيز در اين دنيا ] زندگى كند ، در واقع ، آرزو دارد كه تا ابد زندگى كند، و هر كه آرزوى زندگى كردن تا ابد را داشته باشد ، دلش قسی مى گردد، و به دنيا راغب مى شود، و به آنچه پروردگارش ـ تبارك و تعالى ـ به او وعده داده است ، بى رغبت مى گردد. بحار الأنوار : ج 73 ص 167 ح 31

عوامل قساوت قلب عنه عليه السلام : إنّ كَثرَةَ المالِ مَفسَدَةٌ للدِّينِ، مَقساةٌ لِلقلوبِ . امام أميرالمؤمنين على عليه السلام : بسيارى مال و ثروت، مايه تباهى دين و قساوت قلب است. تحف العقول : 199

عوامل قساوت قلب عنه عليه السلام : النَّظَرُ إلَى البَخيلِ يُقسي القَلبَ . امام أميرالمؤمنين على عليه السلام : نگاه كردن به شخص بخيل، دل را سخت مى گرداند. تحف العقول : 214

درمان قساوت قلب رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله ـ لمّا شَكا إلَيهِ رجُلٌ قَساوَةَ قَلبِهِ ـ : إذا أرَدتَ أن يَلينَ قَلبُكَ فَأطعِمِ المِسكينَ وامسَحْ رَأسَ اليَتيمِ . پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ به مردى كه از سختدلى خود نزد آن حضرت شِكوه كرد ـ فرمود: اگر مى خواهى دلت نرم شود، مستمند را اطعام كن و بر سر يتيم دست نوازش بكش مشكاة الأنوار : 292/885

درمان قساوت قلب الإمامُ الباقرُ عليه السلام : تَعَرَّضْ لِرِقَّةِ القَلبِ بكَثرَةِ الذِّكرِ في الخَلَواتِ امام باقر عليه السلام : رقّت قلب را با ذكر بسيار [خدا ]در خلوتها، بجوى تحف العقول : 285

درمان قساوت قلب الإمامُ أميرالمؤمنين عليٌّ عليه السلام ـ وقد رُئيَ علَيهِ إزارٌ خَلَقٌ مَرقوعٌ فقيلَ لَهُ في ذلكَ ـ : يَخشَعُ لَهُ القَلبُ ، وتَذِلُّ بهِ النفسُ ، ويَقتَدي بهِ المُؤمنونَ . امام أميرالمؤمنين على عليه السلام ـ وقتى جامه اى كهنه و وصله خورده بر تن امام عليه السلام ديدند و علت را پرسيدندـ فرمود: اين جامه، دل را فروتن مى كند و نفس را خوار و رام، مى گرداند و براى مؤمنان، سر مشق است. نهج البلاغة: الحكمة103.

‏رسول الله (صلّی الله علیه و آله و سلم‏)‏ قَالُوا (الحَوارِيّونَ لِعِيسَى) «يَا رُوحَ اللَّهِ فَمَنْ نُجَالِسُ» إِذًا قَالَ «مَنْ يُذَكِّرُكُمُ اللَّهَ رُؤْيَتُهُ وَ يَزِيدُ فِي عِلْمِكُمْ مَنْطِقُهُ وَ يُرَغِّبُكُمْ فِي الْآخِرَةِ عَمَلُهُ» حواریون حضرت عیسی (علیه‌السلام) پرسیدند: با چه کسی هم‌نشینی کنیم؟ فرمود آنکه دیدارش شما را به یاد خدا اندازد و سخنش دانش شما را زیاد کند و کردارش شما را مایل به آخرت نماید. الکافی، ج ۱، ص: ۳۹

‏امام صادق علیه السلام‏ إِذَا رَقَّ أَحَدُكُمْ فَلْيَدْعُ فَإِنَّ الْقَلْبَ لَا يَرِقُّ حَتَّى يَخْلُصَ هرگاه رقت قلبی برای یکی از شما حاصل شد، دعا کند چرا که رقت قلب حاصل نمی‌شود مگر آنکه دل خالص شده باشد. الکافی، ج ۲، ص: ۴۷۷

‏امام صادق علیه السلام‏ مَعَاشِرَ الشِّيعَةِ كُونُوا لَنَا زَيْناً وَ لَا تَكُونُوا عَلَيْنَا شَيْناً قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً وَ احْفَظُوا أَلْسِنَتَكُمْ وَ كُفُّوهَا عَنِ الْفُضُولِ وَ قَبِيحِ الْقَوْلِ هان ای شیعیان، باید شما زینت ما باشید و مبادا رفتار شما چهره زیبای ما را زشت نشان دهد، به مردم گفتار نیک بگوئید و زبان خود را حفظ کرده و از سخنان زیادی و زشت خودداری نمایید. بحار الانوار، ج ۶۸، ص: ۳۱۰

‏امام باقر علیه السلام‏ يَنْبَغِي لِلْمُؤْمِنِ أَنْ يَكُونَ دُعَاؤُهُ فِي الرَّخَاءِ نَحْواً مِنْ دُعَائِهِ فِي الشِّدَّةِ سزاوار است برای مؤمن که دعایش در وقت راحتی همان گونه باشد که در وقت سختی است. الکافی، ج ۲، ص: ۴۸۸

امیرالمومنین میفرمایند: الدَّاعِی بِلَا عَمَلٍ کَالرَّامِی بِلَا وَتَر دعا کننده بدون عمل مانند تیر انداز بدون کمان است. شاید یکی از اسرار کلام امام زمان که میفرمایند: أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ زیاد برای تعجیل فرج دعا کنید همانا فرج شما در این دعاست همین باشد که دعاگوی فرج اعمالش نیز مورد رضایت حضرت است والا تیرش به هدف اصابت نمی کند