حکمت 234 - تفاوت اخلاقى مردان و زنان
وَ قَالَ عليهالسلام خِيَارُ خِصَالِ اَلنِّسَاءِ شِرَارُ خِصَالِ اَلرِّجَالِ اَلزَّهْوُ وَ اَلْجُبْنُ وَ اَلْبُخْلُ فَإِذَا كَانَتِ اَلْمَرْأَةُ مَزْهُوَّةً لَمْ تُمَكِّنْ مِنْ نَفْسِهَا وَ إِذَا كَانَتْ بَخِيلَةً حَفِظَتْ مَالَهَا وَ مَالَ بَعْلِهَا وَ إِذَا كَانَتْ جَبَانَةً فَرِقَتْ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ يَعْرِضُ لَهَا
و درود خدا بر او، فرمود: برخى از نيكوترين خلق و خوى زنان، زشتترين اخلاق مردان است، مانند، تكبّر، ترس، بخل، هر گاه زنى متكبّر باشد، بيگانه را به حريم خود راه نمىدهد، و اگر بخيل باشد اموال خود و شوهرش را حفظ مىكند، و چون ترسان باشد از هر چيزى كه به آبروى او زيان رساند فاصله مىگيرد
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : اِتَّقُوا اللّه َ و صِلُوا الأرحامَ ، فإنّهُ أبقى لَكُم في الدنيا و خَيرٌ لَكُم في الآخِرَةِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : از خدا بترسيد و صله رحم به جاى آوريد ؛ زيرا اين كار مايه پايندگى بيشتر شما در دنياست و در آخرت براى شما بهتر است
سأل نبینا صلى الله علیه و آله و سلم جبرئیل علیه السلام: "هل تضحک الملائکة و تبکی؟" قال: نعم تضحک فی ثلاث تعجباً, و تبکی فی ثلاث ترحماً:
أما الاول: فالرجل یلغو کل یوم, ثم یصلی العشاء ویأخذ بعدها فی اللغو فتضحک الملائکة و تقول: لم تشبع فی طول یومک یا غافل, أفتشبع فی هذه الساعة؟
و الثانی: الدهقان یأخذ المروءة و یضرب الجدر المشترک مرائیا انه یعمر نصیبه و یزیل الحشیش و غرضه أن یزید فی کروته, فتضحک منه الملائکة و تقول: انک ما شبعت من هذا الجریب أفتشبع من هذا؟
و الثالث: المرأة البارزة إذا ماتت فیسجى قبرها حتى یسوى علیه اللبن لئلا یطلع على حجمها فتضحک الملائکة و تقول: حین کانت مشتهاة فما سجیتموها, و الآن صارت منفرة فسجیتموها؟
وأما بکاؤهم فی الثلاث:
فالأول: الغریب إذا خرج لطلب العلم فأدرکه الموت,
و الثانی: الشیخ والشیخة إذا تمنیا ولداً و رزقهم الله و فرحا و قالا: هو خادمنا فی آخر عمرنا و مشیع جنازتنا ثم أدرکه الموت فی حیاتهما فإن الملائکة تبکی قبل بکائهما على ولدهما,
و الثالث: الیتیم إذا استیقظ من منامه و أخذ یبکی لتسرع إلیه أمه و هو لایذکر موتها, فلما سمعت الدایة بکاءه صاحت علیه بصوت کریه: ماهذا البکاء؟ فلما سمع صوتها تذکر موت الوالدة فیسکت آیسا فعند ذلک تبکی الملائکة.
ترجمه:
روزی رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم از جبرئیل علیه السلام پرسید: آیا ملائکه هم خنده و گریه می کنند؟ جبرئیل گفت آری. ملائکه در سه جا از روی تعجب می خندند و در سه جا از روی ترحم گریه می کنند.
اما آن مواضعی که خنده تعجب دارند عبارتند از:
1. کسی که تمام روز را به کار های لغو و امور دنیوی مشغول است و چون نماز عشا می خواند باز هم به ادامه همان کار ها می پردازد. در اینجا ملائکه می خندند و می گویند. در طول روز از این کار ها سیر نشدی که این یک ساعت از شب را هم به آن افزودی؟
2. کشاورزی که مرز بین زمین خود و زمین دیگری را بهم می زند و به حق دیگران تجاوز می کند و یا از سهمیه آب دیگران بر می دارد تا حاصل بیشتری به دست آورد. در اینجا ملائکه می خندند و می گویند تو که به سهم خود قانع نبودی و از محصول آن سیر نشدی آیا از این اندکی که از حق دیگران بر میداری سیر می شوی؟
3. زن بد حجابی می میرد. چون او را در قبر می گذارند و روی آن را از خشت و خاک می پوشانند ملائکه می خندند و می گویند: تا او زنده بود و خواهان داشت او را نپوشانیدند حالا که مرده و همه از او نفرت دارند او را می پوشانند!
و اما آنجا که ملائکه از روی ترحم می گریند عبارت است از:
1. کسی که غریبانه از خانه اش برای تحصیل علم خارج شود و مرگ او فرا رسد.
2. زن و مرد پیری که آرزوی فرزند دارند و خداوند به آنها فرزندی عطا کند و آنها به او دل بندند و او را عصای پیری خود بدانند اما مبتلا به داغ ان فرزند گزدند. در این جا ملائکه بیش از پدر و مادر او می گریند.
3. یتیمی که پدر و مادر خود را از دست داده چون از خواب بیدار شود بدون توجه به این که پدر و مادر ندارد گریه سر دهد و دایه او فریاد زند این گریه برای چیست؟ چرا گریه می کنی؟ و یتیم که صدای او را می شنود مردن مادر خود را به خاطر می آورد و به ناچار ساکت می شود. این جا نیز ملائکه می گریند.
مشکینى على، تحریر المواعظ العددیة، ناشر الهادى، قم، سال 1424 ق، نوبت هشتم، ص 242
امام صادق علیه السلام
إِذَا بَعَثَ اللَّهُ الْمُؤْمِنَ مِنْ قَبْرِهِ خَرَجَ مَعَهُ مِثَالٌ يَقْدُمُ أَمَامَهُ كُلَّمَا رَأَى الْمُؤْمِنُ هَوْلًا مِنْ أَهْوَالِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ قَالَ لَهُ الْمِثَالُ «لَا تَفْزَعْ وَ لَا تَحْزَنْ وَ أَبْشِرْ بِالسُّرُورِ وَ الْكَرَامَةِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ» ... فَيَقُولُ لَهُ الْمُؤْمِنُ «يَرْحَمُكَ اللَّهُ ... مَنْ أَنْتَ؟» فَيَقُولُ «أَنَا السُّرُورُ الَّذِي كُنْتَ أَدْخَلْتَهُ عَلَى أَخِيكَ الْمُؤْمِنِ فِي الدُّنْيَا»
چون خدا مؤمن را از قبرش در آورد، تمثالی با او خارج شود که در جلو او راه رود، و هر گاه مؤمن یکی از هراسهای روز قیامت را بیند تمثال به او گوید: «نترس و غم مخور، ترا مژده باد به شادی» ... مؤمن به او گوید: «چه خوب کسی بودی تو ... تو کیستی؟» تمثال گوید: «من آن شادیای هستم که در دنیا به برادر مؤمنت رساندی».
الکافی، ج ۲، ص: ۱۹۰
عنه صلى الله عليه و آله : مَن سَرَّهُ أن يُبسَطَ لَهُ في رِزقِهِ ، و يُنسَأ لَهُ في أجَلِهِ فَليَصِلْ رَحِمَهُ .
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله : هر كه خوش دارد روزى اش زياد شود و مرگش به تأخير افتد ، صله رحم كند
۲۶ روز تا غدیر
أَلَا وَ مَنْ أَحَبَ عَلِيّاً (علیه السلام) فَقَدْ أَحَبَّنِي وَ مَنْ أَحَبَّنِي فَقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ وَ مَنْ رَضِيَ عَنْهُ كَافَأَهُ الْجَنَّةَ
پیامبر اکرم(صل الله علیه و آله و سلم) فرمود: اگر کسی امام امیر المومنین علی(علیه السلام) را دوست بدارد، مرا هم دوست دارد، و کسی که مرا دوست داشته باشد، خدا از او خشنود است، و کسی که خدا از او راضی باشد، در عوض به او، بهشت را میدهد.
۲۵ روز تا غدیر
أَلَا وَ مَنْ أَحَبَّ عَلِيّاً لَا يَخْرُجُ مِنَ الدُّنْيَا حَتَّى يَشْرَبَ مِنَ الْكَوْثَرِ وَ يَأْكُلَ مِنْ طُوبَى وَ يَرَى مَكَانَهُ فِي الْجَنَّةِ
بدانيد، هر كس على را دوست بدارد، از دنيا نمی رود مگر اينكه از حوض كوثر بنوشد و از درخت طوبى بخورد و جايگاه خود را در بهشت ببيند.
۲۴ روز تا غدیر
أَلَا وَ مَنْ أَحَبَّ عَلِيّاً قُبِلَ صَلَاتُهُ وَ صِيَامُهُ وَ قِيَامُهُ وَ اسْتَجَابَ لَهُ دُعَاهُ
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمودند:
هر كس على را دوست بدارد، نماز، روزه و شب زندهدارىاش پذيرفته میشود و دعايش مستجاب میگردد.
۲۳ روز تا غدیر
أَلَا وَ مَنْ أَحَبَّ عَلِيّاً اسْتَغْفَرَتْ لَهُ الْمَلَائِكَةُ وَ فُتِحَتْ لَهُ أَبْوَابُ الْجَنَّةِ الثَّمَانِيَةُ يَدْخُلُهَا مِنْ أَيِّ بَابٍ شَاءَ بِغَيْرِ حِسَابٍ
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمودند:
هر كس على را دوست بدارد، فرشتگان براى او طلب آمرزش میكنند و درهاى هشتگانه بهشت بر او گشوده میشود تا از هر درى كه بخواهد، بدون حساب وارد شود.
۲۴ روز تا غدیر
أَلَا وَ مَنْ أَحَبَّ عَلِيّاً أَعْطَاهُ اللَّهُ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ وَ حَاسَبَهُ حِسَابَ الْأَنْبِيَاءِ
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمودند:
آگاه باشيد، هر كس على را دوست بدارد، خداوند نامه عملش را به دست راستش میدهد و به حساب او همچون حساب انبيا رسيدگى میكند.
۲۳ روز تا غدیر
أَلَا وَ مَنْ أَحَبَّ عَلِيّاً هَوَّنَ اللَّهُ عَلَيْهِ سَكَرَاتِ الْمَوْتِ وَ جَعَلَ قَبْرَهُ رَوْضَةً مِنْ رِيَاضِ الْجَنَّةِ
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمودند:
بدانيد هر كس على را دوست بدارد، خداوند شدّت و سختى جان دادن را بر او آسان میكند و قبرش را باغى از باغهاى بهشت قرار میدهد.
۲۱ روز تا غدیر
أَلَا وَ مَنْ أَحَبَّ عَلِيّاً أَعْطَاهُ اللَّهُ بِكُلِّ عِرْقٍ فِي بَدَنِهِ حَوْرَاءَ وَ شُفِّعَ فِي ثَمَانِينَ مِنْ أَهْلِ بَيْتِهِ وَ لَهُ بِكُلِّ شَعْرَةٍ فِي بَدَنِهِ حَوْرَاءُ وَ مَدِينَةٌ فِي الْجَنَّةِ
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمودند:
آگاه باشيد، هر كس على را دوست بدارد، خداوند به تعداد رگهاى بدنش از حوریهاى بهشت به او میبخشد و در مورد هشتاد نفر از اقوام و خويشانش، شفاعت میكند و به تعداد موهاى بدنش، از حوريان بهشتى و از شهرهاى بهشت برخوردار میشود.