#یادداشت_شماره_دهم ٢۴ ذی الحجه ١۴۴٣ 🔴 از طبیعت چگونه استفاده کنیم، «تسخیر» یا «تغییر»؟ دمیتری ایوانوویچ مندلیف، وقتی جدول تناوبی عناصر را تدوین کرد و گفت تمام عناصر موجود در کل دنیا، عبارتنداز همین تعداد عناصر موجود در جدول مندلیف که کشف شده اند یا در آینده کشف خواهند شد، شاید نمی دانست که رویکرد او موجب می شود، بشر براساس این جدول، به نحو عنصرپایه و با سنتز، به گونه ای در زمین تصرف می کند که عالم و آدم را در معرض خطرات روز افزون تشدید شونده قرار می دهد. مثلاً بشر براساس تصرف عنصرپایه، برای مواد شست‌وشوی بدن و لباس، انواع و اقسام شوینده ها را سنتز کرده و می کند. می دانیم که وقتی می خواهیم یک ماده شیمیایی را با استفاده از سنتز تولید کنیم، به دلیل پساب ها، گازهای اگزوز، تولید مواد شیمیایی ناخواسته، مواد اولیه مصرف نشده و غیره، آب و هوا و خاک به چالش کشیده شده و می شود. دیگر اینکه چون انسان، برخلاف خداوند، اِشراف ندارد و فقط جنبه شویندگی آن شوینده را اصل قرار داده و اثرات این شوینده را بر سلامت نمی تواند به طور کامل تحلیل کند، لذا وقتی یک شوینده را از طریق تغییر در مواد اولیه، طی واکنش شیمیایی، سنتز می کند، همین شوینده ای که در فرآیند سنتزش، عالم (محیط زیست) را به چالش کشیده بود، در حین استفاده، سلامتی آدم را هم به چالش می کشد. نمونه آن شوینده هایی که بیماری اگزما (خشکی پوست) را به ارمغان آورده اند. این در حالی است که در آیات و روایات ما ١١ نوع شوینده معرفی شده است. مثلاً پیامبر اسلام (ص) فرمودند تمامی پیامبران سر خود را با سدر می شستند. خب سدر و دیگر شوینده ها و تقریباً تمام موادی که اسلام به واسطه آن ها، نیازهای بشر، از جمله نیاز به شوینده را برطرف می کند، یک شیئی هستند که خداوند حکیم، حکمتش اقتضا کرد که چون نیاز به شست و شو را آفرید، پاسخ به نیاز را نیز با آفرینش آن شیء خلق کند و کرد. وقتی سدر، به عنوان یک گیاه، یک شیء موجود در طبیعت است، یعنی چه؟ یعنی سنتزی نیست و مانند تصرف عنصرپایه عالم را به چالش نمی کشد. همچنین وقتی خداوندی که اشراف دارد، می گوید از سدر برای شستن سر استفاده کنید، دیگر مثل ساینتیست ها، بعد از چند سال متوجه نخواهد شد که این سدر برای سلامتی انسان ضرر دارد. چون خالق، تکیه به اشراف دارد. لذا خداوند کار ما را راحت کرده است و برای برطرف کردن همه نیازهای واقعی بشر، اشیائی را خلق کرده است یا نحوه تهیه آن شیء را از طریق پیامبران به ما آموزش داده است و از ما خواسته تا این اشیائی که در آسمان ها و زمین هست را تسخیر کنیم. یعنی از این ها استفاده کنیم. در آیه ١٢ سوره جاثیه می خوانیم: «وَسَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مِنْهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ - و آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمين است به سود شما رام كرد همه از اوست قطعا در اين [امر] براى مردمى كه مى‏ انديشند نشانه‏ هايى است.» در مقابلِ تسخیر الهی اشیائی که احسن الخالقین، آفریده است، شیطان گفته است که انسان ها را امر به تغییر مخلوقات خداوند می کند. تغییری که به واسطه سنتزها و اصلاح ژنتیک ها، تراریخته ها و غیره، هر روز که به دامنه آن افزوده می شود، در عین حال ناکارآمدی های آن هم بیشتر به بشریت تحمیل می شود. آنجا که در سوره نساء خداوند می فرماید که شیطان گفته است: «لَعَنَهُ اللَّهُ ۘ وَقَالَ لَأَتَّخِذَنَّ مِنْ عِبَادِكَ نَصِيبًا مَفْرُوضًا ﴿١١٨﴾ وَلَأُضِلَّنَّهُمْ وَلَأُمَنِّيَنَّهُمْ وَلَآمُرَنَّهُمْ فَلَيُبَتِّكُنَّ آذَانَ الْأَنْعَامِ وَلَآمُرَنَّهُمْ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلْقَ اللَّهِ ۚ وَمَنْ يَتَّخِذِ الشَّيْطَانَ وَلِيًّا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْرَانًا مُبِينًا ﴿١١٩﴾ خدا شیطان را از رحمتش دور کرد؛ و [او] گفت: سوگند می خورم که از میان بندگانت سهمی مُعیّن [برای پیروی از فرهنگ ویرانگرم] برخواهم گرفت. و یقیناً آنان را گمراه می کنم، و دچار آرزوهای دور و دراز می سازم، و آنان را وادار می کنم که گوش های چهارپایان را بشکافند، و فرمانشان می دهم که آفرینش خدایی را تغییر دهند و هر کس شیطان را به جای خدا سرپرست و یار خود گیرد، مسلماً به زیان آشکاری دچار شده است [ با تحمیل ناکارآمدی به خود، دچار ضرر شده است]» یک مجموعه نظام ساز در قم، نحوه درست تصرف در طبیعت را که در اسلام آمده است، مبتنی بر تصرف شیء پایه، بیان کرده است 👈 (اینجا) @mountazer