هدایت شده از دانشگاه باقرالعلوم(ع)
#یادداشت_هفته
💢 تحلیل مسأله آوارگان لبنانی
✍ دکتر احمد رهدار عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
🔰 قسمت اول
۱) تحلیلگران جنگ به دو شیوه آن را روایت میکنند: برخی آن را در ذیل موضوعاتی کلان تحلیل میکنند؛ مثل اینکه شخصی بخواهد جنگ حزبالله و اسرائیل را در ذیل عناوینی مثل رابطه مقاومت و استقلال، رابطه مقاومت و آزادی، رابطه مقاومت و تمدن، رابطه مقاومت و وحدت امت و... بررسی نماید و برخی آن را در ذیل مسائل مهم ناشی از ماهیت جنگ تحلیل میکنند؛ مثل کسی که بخواهد جنگ حزبالله و اسرائیل را از طریق عناوینی مانند آوارگان، نسلکشی، تخریب شهرها، هزینههای مادی، تکنولوژیهای نظامی و... تحلیل نماید. معمولاً شیوه نخست، با رویکرد دغدغههای درازمدت، عناوین بنیادین و نتایج بالقوه و شیوه دوم، با رویکرد دغدغههای کوتاهمدت، عناوین دمدستی و نتایج بالفعل را بررسی مینماید. آوارگان نه بهعنوان موضوع، بلکه بهعنوان مسأله ضروری در هر جنگی مورد تأمل قرار میگیرد.
۲) جنگ ۲۰۲۴ حزبالله و اسرائیل (بر خلاف جنگ ۳۳ روزه) مختصاتی دارد که باعث شده است قبل از شروع، آوارگان آن به وجود آید. تاکنون بیش از یک میلیون نفر که اغلب، ساکنان جنوب لبنان و ضاحیه بیروت میباشند آواره شدهاند که کمتر از یکپنجم آنها توانستهاند به خارج از لبنان هجرت نمایند و بقیه آنها در مناطق مختلف لبنان به صورت پراکنده یا متمرکز پخش شدهاند. آوارگانی که به خارج از لبنان هجرت نمودهاند، ترجیح میدهند در کشور سوریه مستقر باشند و تنها تعداد اندکی از آنها به عراق و ایران سفر نمودهاند؛ دلیل این قضیه، علاوه بر نزدیکی بیشتر فرهنگ لبنان و سوریه (در مقایسه با نسبت فرهنگ لبنان و عراق یا لبنان و ایران)، نزدیکی جغرافیایی سوریه و لبنان میباشد که باعث میشود آوارگان امیدوار باشند در شرایط مقتضی بهراحتی بتوانند به کشور لبنان و منازل خود سرکشی نموده و برخی از مایحتاج ضروریشان را از منازل خود برداشت نمایند. ضمن اینکه آنها دوست دارند در زدیکترین مکان نسبت به فرزندان مجاهد و رزمنده خود که در حال جنگ با اسرائیل هستند باشند.
۳) برخی از آوارگان لبنانی به کشور عراق سفر نموده و اغلب تحت حمایت عتبه حسینیه در کربلا قرار گرفتهاند. در مجموع، فاصله نسبتاً زیاد فرهنگ لبنانی و عراقی (از جمله در خصوص میزان بهداشت عمومی، الگوی ارتباطات اجتماعی، نوع لهجه عربی و...) باعث شده است تا آوارگان لبنان بهرغم وجود شرایط مهیا در عراق، چندان از حضور در این کشور استقبال ننمایند. لازم به ذکر است که کمکهای مردمی عراق به آوارگان لبنانی، اختصاصی به آوارگان سفرکرده به عراق ندارد و در سوریه و لبنان نیز در حال توزیع میباشد.
۴) در حالی که هم به لحاظ هزینههای اقتصادی و هم به لحاظ امنیت، حضور آوارگان لبنانی در ایران مقرون بهصرفه میباشد، تعداد اندکی از آنها به ایران سفر کردهاند که از همین میان نیز، اغلب آنها تمایل دارند تا در مشهد مقدس سکنی گزینند و تنها کسانی که نزدیکانشان در قم مشغول به تحصیل یا کار هستند، در قم مستقر شدهاند. شهر مقدس مشهد علاوه بر اینکه شهری ارزان و دارای امکانات مناسب برای زائران امام رضا علیه السلام میباشد، بهدلیل وجود حرم امام رئوف در آنجا مناسبترین مکان برای آوارگانی است که سرشار از دردهای جسمی و فشارهای روحی هستند. ضمن اینکه پشتوانه مالی آستان قدس رضوی برای مدیریت آوارگان مانت بیشتری ایجاد مینماید.
۵) هزینه پذیرایی ماهیانه از یک خانواده پنجنفره در ایران حداکثر حدود ۲۵ میلیون تومان میباشد. این در حالی است که این هزینه برای یک خانواده پنجنفره در سوریه، ماهی ۷۵ و در لبنان، ماهی ۹۵ میلیون تومان میباشد. پیشنهاد پذیرایی از یک خانواده آواره در ایران یا سوریه یا لبنان، برای یک خانواده گسترده ایرانی، بهویژه از طریق توزیع مبلغ مورد نیاز به صورت ماهیانه در میان افراد خانواده، راهبردی عملیاتی میباشد. در این رویکرد به دلیل ارتباط مستقیم خانواده ایرانی با خانواده لبنانی، همزمان بسیاری از نتایج دیپلماسی شهروندی از جمله پایداری روابط، نیز حاصل میشود.
۶) ارسال کمک غیرنقدی به آوارگان لبنانی از ایران، هرچند بهلحاظ اقتصادی بسیار مقرون بهصرفه میباشد، اما حداقل در شرایط اضطراری کنونی توجیهی ندارد. متأسفانه در نخستین تجربه، محموله کمکهای غیرنقدی ایرانی در منطقه حسیاء در شهر حمص سوریه، توسط اسرائیل مورد بمباران قرار گرفت و علاوه بر تخریب کامل محموله، ساختمانها، ماشینها و افراد نیز آسیب جدی دیدند. علاوه بر این، ارسال کمکهای غیرنقدی به مدتزمان طولانی نیاز دارد که با وضعیت اضطراری آوارگان همخوانی ندارد. بهرغم این، میتوان بهصورت همزمان البته با اولویت قرار دادن کمکهای نقدی، مسیر ارسال کمکهای غیرنقدی را نیز هموار کرد و مشکلات آن را برطرف نمود.
🌱#حکمت_برای_زندگی
—•—•—•—•—•—•—•—•—•—
🆔 @BouNews
🌐 http://www.bou.ac.ir
—•—•—•—•—•—•—•—•—•—