✍️ نقدی بر سخنان اخیر آیت الله علوی بروجردی
⁉️آیا اسلام کاری به علم نداشته است؟!
حجتالاسلاموالمسلمین همتی، مدیر موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) تهران:
◻️ اگر اسلام علم نیاورده و موضوعاتش فقط #ارشادی است، شاید یک یا دو بار اشاره کافی بود، اما در کتاب اصول کافی می بینیم که این همه ترغیب، تشویق، استحباب، کراهت، حرمت و توجه نسبت به احکام علم؛ آیا می شود گفت اسلام کاری با علم نداشته؟ و اگر کاری با علم نداشته است کافی بود یک اشاره ای می کرد.
◻️ ایشان یک تفسیری از پیامبر ارائه دادند مبنی بر اینکه حضرت یک #مرشدمعنوی بود.
سؤالی که در اینجا مطرح است اینکه آیا مرشدهای معنوی اهل جهاد و شمشیر بودند؟
پیامبر چگونه مرشد معنوی بود که اهل جهاد و شمشیر بود و نیز اهل اخذ زکات و اهل تشکیل حکومت است؟
همچنین صدها آیه قرآنی که ناظر به مسائل اجتماعی است و کدام مرشد معنوی است که دنبال اجرای احکام حد و قصاص در جامعه است؟
خب! اینگونه تفسیرها، تفسیرهای متاثر از دین شناسی های منفعلانه عرفانی مدل #مسیحیت است.
مسیحیت و انسان ضعیف شده از سرایت گناه!
آموزه فدا در مسیحیت که در آن اعتقاد به سرایت گناه آدم و حوا به تمامی نسل بشر و گناه آلودگی انسانها دارد، همواره از جهات گوناگون مورد پرسش گری جامعه مسیحی و پیروان سایر ادیان بوده است.
یکی از جنبه های این پرسش گری به ادعای ضعف انسانها بخاطر گناه اولیه بود تا جایی که بشر توانایی خلاصی از این گناه را نداشته و ضعیف شده بود. در این دیدگاه حتی تمامی انبیاء الهی تا قبل از عیسی مسیح گناهکار بوده اند!
برخی از مسیحیان معتقد بودند انسان توانایی خوب شدن را نداشت.در حقیقت اراده انسان بسیار ضعیف گشته بود. این مساله به نوعی با موضوع اختیار انسان در تضاد بود و می توان آن را به نوعی سلب اختیار از انسان قلمداد نمود. به عبارتی انسان در دنیا به علت گناه اولیه آدم و حوا توان خوب شدن را نداشت و این مساله بر خلاف یکی از حکمت های آفرینش که اختیار انسان و قدرت بر انتخاب خیر و نیکویی است بود.
آگوستین قدیس معتقد بود انسان نمیتواند کار نیکو انجام دهد و میگفت: «انسان خودش نمیتواند کارِ نیکو انجام دهد. از تجربه و مکاشفۀ مسیحی میتوان فهمید کـه انسان بهقدری به گناه آلوده شده است کـه نمیتواند خود را درمان کند». 1
شاید بتوان این گونه گفت که انسان در مسیحیت به چاهی افتاده است که خود توان نجات از آن را نداشت؛ و نمی توانست با اراده و اختیار خود نجات یابد. او تنها می بایست قرن ها به انتظار فیض و صلیب عیسی می نشست تا نجات یابد و کاری از دست خودش بر نمی آمد. این مساله تصویر نامناسبی از انسان را نشان می داد.
در حقیقت در نجات شناسی مسیحیت تحریف شده نمی توان نقشی را برای انسان دید؛ بلکه تنها می بایست به انتظار منجی نشست!
1-کالین براون، فلسفه و ایمان مسیحی، ترجمۀ طاطهوس میکائیلیان، ص4.
#مسیحیت
#مسیحیت_تبشیری
13.54M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
میگه به خدا چه ربطی داره؟
#مسیحیت
#مسیحیت_تبشیری
🔸پاسخ به شبهات
🔹 دیدن مسیح یا پدر
🔸 يکي از شاگردان مسيح از وی درخواست کرد : «ای آقا خدا را به ما بنمايان و مسيح به او فرمود : اين مدت زيادی که با شما بودم مرا نشناختی ای فيلبس؟ هر که مرا ببيند پدر را ديده است پس چگونه میگوئی به من خدا را بنمايان؟» [1]
🔸 الستر مک کراث در ذیل این آیه مینویسد : «این کلمات تأکیدی است بر این باور که پدر در پسر سخن میگوید و عمل میکند و بهعبارتدیگر خدا در مسیح و از طریق او عمل مکشوف میشود و دیدن عیسی در حکم دیدن پدر است.» [2]
🔹🔹 پاسخ:
اين آیه بر الوهيت مسيح دلالت ندارد چرا که مسيحيان معتقدند رؤیت خدا در دنيا محال است. در عهد عتيق به اين نكته اشاره شده است كه خداوند به موسی میفرماید تو روی مرا نخواهی ديد . [3]
پس اگر مسيح خدا باشد ، چگونه او ديده میشود
منبع :
[1]. یوحنا ۱۴ : ۸
[2]. الستر مک کراث، درآمدی بر الاهیات مسیحی، ترجمه عیسی دیباج، ص ۳۶۱
[3]. خروج ۳۳ : ۲۰
#مسیحیت
#قبساتی_از_مسیحیت
🔹پاسخ به شبهات
🔸 دیدن مسیح یا پدر
🔹 يکي از شاگردان مسيح از وی درخواست کرد : «ای آقا خدا را به ما بنمايان و مسيح به او فرمود : اين مدت زيادی که با شما بودم مرا نشناختی ای فيلبس؟ هر که مرا ببيند پدر را ديده است پس چگونه میگوئی به من خدا را بنمايان؟» [1]
🔹 الستر مک کراث در ذیل این آیه مینویسد : «این کلمات تأکیدی است بر این باور که پدر در پسر سخن میگوید و عمل میکند و بهعبارتدیگر خدا در مسیح و از طریق او عمل مکشوف میشود و دیدن عیسی در حکم دیدن پدر است.» [2]
🔹🔸 پاسخ:
اين آیه بر الوهيت مسيح دلالت ندارد چرا که مسيحيان معتقدند رؤیت خدا در دنيا محال است. در عهد عتيق به اين نكته اشاره شده است كه خداوند به موسی میفرماید تو روی مرا نخواهی ديد . [3]
🔸 پس اگر مسيح خدا باشد ، چگونه او ديده میشود
منبع :
[1]. یوحنا ۱۴ : ۸
[2]. الستر مک کراث، درآمدی بر الاهیات مسیحی، ترجمه عیسی دیباج، ص ۳۶۱
[3]. خروج ۳۳ : ۲۰
#مسیحیت
#مسیحیت_تبشیری
بسم الله الرحمن الرحيم
🌹 #تفسیر_قرآن #جلسه_626
🌹 #آیه_171 #سوره_نساء
🌸 يَا أهْلَ الْكِتَاَبِ لَا تَغْلُواْ فِى دِينِكُمْ وَلَا تَقُولُواْ عَلَى اللَّهِ إِلَّا الْحَقَّ إِنَّمَا الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ رَسُولُ اللَّهِ وَكَلِمَتُهُ أَلْقَاهَا إِلَى مَرْيَمَ وَرُوحٌ مِّنْهُ فََآمِنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَلَا تَقُولُوا ثَلَاثَةٌ انْتَهُوا خَيْراً لَكُمْ إِنَّمَا اللَّهُ إلَهٌ وَاحِدٌ سُبْحَانَهُ أَنْ يَكُونَ لَهُ وَلَدٌ لَهُ مَا فِى السَّماَوَاتِ وَمَا فِى الْأَرْضِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلا
ً
🍀 ترجمه: اى اهل كتاب! در دین خود افراط نكنید و نسبت به خدا جز حقّ، نگویید. همانا مسیح، عیسى پسر مریم، فرستاده ى خداوند و كلمه ى اوست كه به مریم القا نمود و روحى از سوی خداست. پس به خداوند و پیامبرانش ایمان آورید، و به تثلیث (خدایان سه گانه) سخن نگویید. (از این حرف) دست بردارید كه به نفع شماست. همانا اللّه معبودی یكتا است و از اینكه فرزندى داشته باشد منزّه است. آنچه در آسمان ها و آنچه در زمین است از آن اوست و خداوند براى تدبیر و سرپرستى هستى كافى است.
🌷 #لا_تغلوا: افراط نکنید، از حد تجاوز نکنید
🌷 #انتهوا: دست بردارید
🌷 #اله: معبود
🌷 #سبحان: پاک و منزه
🌷 #ولد: فرزند
🌷 #السماوات: آسمان ها
🌷 #الأرض: زمين
🌷 #کفی: کافی است
🌸 این آیه همانند سایر آیات سوره نساء در مدينه نازل شده است و به يكى از مهم ترين انحرافات جامعه #مسيحيّت يعنى مسأله #تثليث یا همان خدايان سه گانه اشاره كرده و آنها را از اين انحراف بزرگ برحذر مى دارد. نخست به آنان هشدار می دهد كه: يا أَهْلَ الْكِتابِ لا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ وَ لا تَقُولُوا عَلَى اللّهِ إِلاَّ الْحَقَّ: اى اهل کتاب! در دین خود از حد تجاوز نکنید و نسبت به خدا جز حق، نگویید. مسیحیان عقیده به تثلیث دارند، #الله را خدای پدر، #مسیح را خدای پسر و #جبرئیل را واسطه ی این دو خدا می دانند که این خود #کفر است. البته گروهی از آنان #حضرت_مریم را به جای جبرئیل یکی از خدایان سه گانه می دانند.
🔴 #قرآن به چند نكته كه هر كدام دليلى بر ابطال تثلیت (خدايان سه گانه) دارند اشاره مى كند:
1⃣ إِنَّمَا الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ: همانا مسیح، عیسی پسر مریم است. در #قرآن 17 بار، عیسی پسر مریم نسبت داده شده تا فرزند خدا بودن را نفی کند. در اناجیل هم از او به عنوان فرستاده خدا یاد شده است. در اناجیل حضرت عیسی علیه السلام 80 بار خود را بنده و رسول خدا معرفی کرده است.
2⃣ رَسُولُ اللّه: عیسی فرستاده خداست.
3⃣ وَ كَلِمَتُهُ أَلْقاها إِلى مَرْيَمَ: و کلمه ی اوست که به مریم القا نمود. کلمة الله به پیامبران و اولیا گفته می شود. همانطور که #کلمه بیانگر مطلبی است که در ذهن گوینده است ، پیامبران و اولیا بیانگر کمالات پروردگارند.
4⃣ وَ رُوحٌ مِنْهُ: و روحی از طرف خداست. اين تعبير كه در مورد آفرينش آدم و به يک معنى آفرينش تمام بشر نيز در #قرآن آمده است اشاره به عظمت آن روحى است كه خدا آفريد و در وجود همه انسان ها قرار داد.
🌸 سپس #قرآن به دنبال اين بيان مى فرماید: اكنون كه چنين است فَآمِنُوا بِاللّهِ وَ رُسُلِهِ وَ لا تَقُولُوا ثَلاثَةٌ انْتَهُوا خَيْراً لَكُمْ: پس به خداوند و پیامبرانش ایمان آورید، و به تثلیت سخن نگویید. و از این حرف دست بردارید که به نفع شما است. یعنی نگویید خدایان سه گانه اند. إِنَّمَا اللّهُ إِلهٌ واحِدٌ: و همانا الله معبودی یکتا است. يعنى، شما قبول داريد كه #خدا يکتاست در حالى كه اگر فرزندى داشته باشد شبيه او خواهد بود و با اين حال يگانگى معنى ندارد. سُبْحانَهُ أَنْ يَكُونَ لَهُ وَلَدٌ: و از اینکه فرزندی داشته باشد منزه است. له ما فی السماوات و ما فى الأرض: او مالک آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است مى باشد، همگى مخلوق اويند و او خالق آنهاست، و #مسيح نيز يكى از اين مخلوقات اوست. وَ كَفى بِاللّهِ وَكِيلاً: و خداوند برای تدبیر و سرپرستی هستی کافی است.
🔹 پیام های آیه 171 سوره نساء 🔹
✅ #غلوّ که همان افراط در دین است نشانه ى تعصّب نابجا است و در همه ى ادیان ممنوع مى باشد. یهود، «عُزیر» را فرزند خدا مى دانستند و مسیحیان «عیسى» را.
✅ میانه روى و اعتدال در همه جا لازم است و عشق به اولیاى #خدا نباید سر از افراط درآورد.
✅ غلوّ كردن درباره انسان ها، اگر چه پیامبر باشند، توهین به #خداوند و نسبت ناروا دادن به اوست.
✅ در #قرآن و #انجیل، حضرت عیسى پیامبر خدا معرفى شده است، نه خدا یا فرزند خدا.
✅ #قرآن، بیانگر عقاید صحیح و نفی کننده عقاید باطل است.
✅ #خداوند جسم نیست تا فرزند داشته باشد.
بسم الله الرحمن الرحيم
🌹 #تفسیر_قرآن #جلسه_627
🌹 #آیه_172 #سوره_نساء
🌸 لَنْ يَسْتَنْكِفَ الْمَسِيحُ أَنْ يَكُونَ عَبْداً لِلَّهِ وَلَا الْمَلائَِكَةُ الْمُقَرَّبُونَ وَمَنْ يَسْتَنْكِفْ عَنْ عِبَادَتِهِ وَيَسْتَكْبِرْ فَسَيَحْشُرُهُمْ إِلَيْهِ جَمِيعا
ً
🍀 ترجمه: مسیح از اینكه بنده خدا باشد هرگز امتناع ندارد و فرشتگان مقرّب نیز سرپیچى ندارند و هر كسی از بندگى خداوند سرپیچى كند و تكبّر ورزد، پس (بداند كه) به زودى همه را به نزد خود جمع خواهد کرد.
🌷 #لن_یستنکف: هرگز امتناع نمی ورزد.
🌷 #الملائکة_المقربون: فرشتگان مقرب درگاه الهی
🌷 #یستکبر: تکبر می ورزد
🌷 #فسیحشرهم: پس آنها را جمع خواهد کرد. از حشر به معنای جمع شدن می آید.
🔴 #شأن_نزول_آیه: این آیه همانند سایر آیات سوره نساء در مدينه نازل شده است. طايفه اى از مسيحيان نجران خدمت پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله رسيدند و گفتند: چرا تو مى گويى عیسی بنده خدا است در حالی که او بنده خدا نبوده بلکه فرزند خداست سپس این آيه 172 سوره نساء نازل شد و به آنها پاسخ گفت.
🌸 پيوند و ارتباط اين آيه با آيات گذشته كه درباره نفى و ابطال مسأله خدایان سه گانه #مسیحیت بود آشكار است. نخست با بيان ديگرى اینکه می گویند #مسيح پسر خداست را ابطال مى كند و مى گوید شما چگونه معتقد به این هستید که مسیح پسر خداست و می گویید او بنده خدا نیست در حالی که لَنْ يَسْتَنْكِفَ الْمَسِيحُ أَنْ يَكُونَ عَبْداً لِلّهِ وَ لاَ الْمَلائِكَةُ الْمُقَرَّبُونَ: مسیح از اینکه بنده خدا باشد هرگز امتناع ندارد و فرشتگان مقرب هم امتناعی ندارند. و مسلّم است كسى كه خود عبادت كننده است معنى ندارد كه #معبود باشد. حضرت علی علیه السلام می فرمایند: برایم همین افتخار بس که بنده ی تو باشم.
🌸 سپس #قرآن اضافه مى كند: و من یستنکف عن عبادته و یستکبر فسیحشرهم إليه جميعا: و هر کسی از بندگی خداوند سرپیچی کند و تکبر ورزد پس (بداند که) به زودی همه را به نزد خود جمع خواهد کرد. كسانى كه از عبادت و #بندگى پروردگار امتناع ورزند و اين امتناع از تكبّر و خودبينى سرچشمه بگيرد، #خداوند همه آنها را در روز قیامت حاضر خواهد ساخت و به هر كدام كيفر مناسب خواهد داد.
🔹 پيام های آیه 172 سوره نساء 🔹
✅ در امور دینى، افراط نباید کرد عیسى خود را بنده ى خدا مى داند، چرا شما او را فرزند خدا مى شناسید؟
✅ #مسیح، بنده خداست.
✅ فرشتگان مقرّب از جمله جبرئیل هم بندگى خدا را به جا می آورد، چرا جبرئیل را یكى از سه خدا مى دانید؟
✅ سرچشمه ى ترک #عبادت، تكبّر است و اگر روح استكبارى شد، همه نوع خطر را در پى دارد.
✅ #بازگشت همه به سوى خداست، پس از قیامت بترسیم و تكبّر نورزیم.
بسم الله الرحمن الرحیم
🌹 #تفسیر_قران #جلسه_702
🌹 #آیه_۷۲ #سوره_مائده
🌸 لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ ۖ وَقَالَ الْمَسِيحُ يَا بَنِيٓ إِسْرَآءيلَ اعْبُدُوا اللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمْ ۖ إِنَّهُ مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ وَمَأْوَاهُ النَّارُ ۖ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنْصَارٍ
🍀 ترجمه: همانا کسانی كه گفتند: خدا همان مسیح، پسر مریم است، قطعا كافر شدند؛ و در حالی که مسیح گفت: ای بنی اسرائیل! خدا را بپرستید که پروردگار من و پروردگار شماست، یقیناً هر كسی به خدا شرک ورزد، خدا بهشت را بر او حرام كند، و جایگاهش آتش است، و برای ستمكاران هیچ یاوری نیست.
🌷 #ابن: پسر
🌷 #اعبدوا: بپرستید
🌷 #مأواه: جایگاه
🌷 #النار: آتش
🌷 #أنصار: یاران
🌸 اين آيه در مدینه نازل شده است. این آیه و آيات بعد، از انحرافات مسيحيان سخن مى گويد؛ نخست از مهم ترين انحراف #مسيحيّت يعنى مسأله «الوهيّت مسيح» بحث كرده مى فرماید: «لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قالُوا إِنَّ اللّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ: همانا کسانی که گفتند: خدا همان مسیح، پسر مریم است، قطعا کافر شدند.» این در حالی بود که #مسیح آنها را دعوت به پرستش خدای یگانه کرده بود که قرآن می فرماید: « وَ قالَ الْمَسِيحُ يا بَنِي إِسْرائِيلَ اعْبُدُوا اللّهَ رَبِّي وَ رَبَّكُمْ: و در حالی که مسیح گفت: ای بنی اسرائیل! خدا را بپرستید که پروردگار من و پروردگار شماست»
🌸 و نيز #مسيح براى تأكيد اين مطلب و رفع هر گونه ابهام و اشتباه اضافه كرد: «إِنَّهُ مَنْ يُشْرِكْ بِاللّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ وَ مَأْواهُ النّارُ: به طور یقین هر کسی به خدا شرک ورزد، خدا بهشت را بر او حرام کرده» و نيز براى تأكيد بيشتر و اثبات اين حقيقت كه #شرک یک نوع ظلم آشكار است به آنها گفت: «وَ ما لِلظّالِمِينَ مِنْ أَنْصارٍ: و برای ستمکاران هیچ یاوری نیست.» آنچه در آيه فوق در مورد پافشارى مسيح علیه السلام روى مسأله #توحيد ديده مى شود مطلبى است كه با منابع موجود مسيحيّت نيز هماهنگ است و از دلايل عظمت #قرآن محسوب مى شود.
🔹 پیام های آیه ۷۲ سوره مائده 🔹
✅ در برابر انحرافات #بزرگ، باید قاطعیت نشان داد.
✅ کسی که از #مادر متولد شده است، چگونه می تواند خدا باشد؟
✅ #مشرک هرگز به بهشت نمی رود.
✅ خود عیسی علیه السلام ، مردم را به خدا پرستی دعوت می کرد.
✅ آنان که حضرت #عیسی علیه السلام را خدا می دانند ، کافر ، مشرک ، ظالم و از بهشت محرومند.
✅ شرک به #خدا، ظلم است.
✅ در قیامت #شفاعت است ولی شامل حال مشرکان نمی شود. http://eitaa.com/joinchat/1222639635C424d1b4ace
بسم الله الرحمن الرحیم
🌹 #تفسیر_قران #جلسه_707
🌹 #آیه_۷۷ #سوره_مائده
🌸 قُلْ يَآ أَهْلَ الْكِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعُوٓا أَهْوَآءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَأَضَلُّوا كَثِيرًا وَضَلُّوا عَنْ سَوَآءِ السَّبِيلِ
🍀 ترجمه: بگو: ای اهل كتاب! به ناحقّ در دینتان غُلوّ نكنید، و از هوس های گروهی كه یقیناً پیش از این گمراه شدند و بسیاری را گمراه كردند و از راه راست دور شدند پیروی نكنید.
🔹 پیام های آیه ۷۷ سوره مائده 🔹
🌷 #لَا_تَغْلُوا: از حد تجاوز نکنید
🌷 #لا_تَتَّبِعُوا: پیروی نکنید
🌷 #أَهْوَآء: هوا و هوس ها
🌷 #ضَلُّوا: گمراه شدند
🌷 #أضَلُّوا: گمراه کردند
🌷 #سَوَآءِ_السَّبِيل: راه راست
🌸 این آیه در مدینه نازل شده است. در اين آيه به پيامبر اسلام «صلّى اللّه عليه و آله» دستور مى دهد كه به دنبال روشن شدن اشتباه اهل كتاب در زمينه خدا دانستن #مسیح که نوعی غُلوّ برگرفته از افکار شرک آلود جمعیت های قبلی است ،در باره پيامبران الهى با استدلالات روشن از آنها دعوت كند كه از اين راه رسماً بازگردند و مى فرماید: «قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ لا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ: بگو ای اهل کتاب! به ناحق در دینتان از حد تجاوز نکنید» منظور از اهل کتاب #یهود و #نصارا است. غُلوّ نصارا روشن است و امّا در مورد غُلوّ يهود كه خطاب «يا اهل الكتاب» شامل آنها نيز می شود بعيد نيست كه اشاره به سخنى باشد كه در باره #عُزير، پيامبر خدا مى گفتند و او را فرزند خدا مى دانستند.
🌸 از آنجا كه سر چشمه غُلوّ، غالباً پيروى از هوى و هوس گمراهان است، براى تكميل اين سخن مى فرماید: «وَ لا تَتَّبِعُوا أَهْواءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَ أَضَلُّوا كَثِيراً وَ ضَلُّوا عَنْ سَواءِ السَّبِيلِ: و از هوس های گروهی که به طور یقین پیش از این گمراه شدند و بسیاری را گمراه کردند و از راه راست دور شدند پیروی نکنید» اين جمله اشاره به چيزى است كه در تاريخ #مسيحيّت نيز منعكس است كه مسأله تثليث و غُلوّ درباره مسيح علیه السلام در قرون نخستين مسيحيّت در ميان آنها وجود نداشت بلكه هنگامى كه بت پرستان هندى و مانند آنها به آيين مسيح پيوستند، چيزى از بقاياى آيين سابق را كه تثليث و شرک بود به مسيحيّت افزودند.
🔹 پیام های آیه ۷۷ سوره مائده 🔹
✅ در همه ى #ادیان، باید مرزهاى فكرى و عقیدتى حفظ شود و درباره شخصیّت ها غلوّ ممنوع است.
✅ غلوّ تنها درباره #عیسى علیه السلام نبود. بعضى از یهود هم درباره «#عُزَیر» غلوّ كرده، او را پسر خدا مىدانستند.
✅ علوم و هنرهاى باستانى ارزش دارد، ولى افكار و عقاید كهن نیاكان كه بر اساس هوس هاست و پایه اى ندارد، بى ارزش است و نباید پیروى نمود.
✅ #گمراهى مراحلى دارد: ابتدا انسان خود گمراه مى شود، «ضلّوا» سپس دیگران را گمراه مى كند، «اضلّوا» كم كم از هدایت به حقّ براى همیشه باز مى ماند.