🔊 درس خارج فقه زکات ♨️ 🗓 ۱۳۹۷.۷.۱۸ زکات مال مغصوب و مسروق

↩️ در جلسه گذشته گفته شد که مرحوم سید بین مال مغصوب و مسروق با دین تفاوت قائل شده است، بدین صورت که اگر مال شخص مورد غصب واقع شود و او به سهولت بتواند مال را پس بگیرد، در اینصورت زکات بر او لازم است. اما در دین ولو او بتواند مالش را به راحتی هم پس بگیرد اما زکات لازم نیست. فرق بین این دو مورد این است که در غصب، مال مغصوب عین شخصی است و او مالک عین است، اما دین بر ذمه است و شخص مالک آن نیست. 📙کلام صاحب مدارک: دین دو حالت دارد، گاهی صاحب دین از گرفتن آن امتناع میکند ولی مدین آماده پرداخت است ، در اینصورت اختلاف است که آیا زکات واجب است یا نه؟ اما گاهی صاحب دین خواهان گرفتن دین است اما مدیون اینکار را نمی‌کند و دین را نمی‌دهد، در فرض اخیر اتفاق است که زکات بر شخص واجب نیست. 📗صاحب جواهر نیز در فرض اخیر می‌فرمایند: بلا خلاف أجده 📚 اقوال در مسأله: وجوب زکات در فرض اول (نگرفتن عمدی از جانب دائن): الشیخان در مقنعه و خلاف و مبسوط و الجمل و العقود و المرتضی علی ما حکی عدم وجوب مگر بعد از قبض : مشهور فقهاء ✅ بررسی روایات: 🔶دسته اول: روایاتی که نفی زکات بر دین کرده‌اند مطلقا: عن ابی‌عبدالله(علیه السلام) قَالَ: قُلْتُ لَهُ(ضمیر به امام عائد است) لَيْسَ‏ فِي‏ الدَّيْنِ‏ زَكَاةٌ فَقَالَ لَا. می‌گوید عرض کردم که در دین زکات نیست، حضرت به طور مطلق فرمود که نه. موسی بن جعفر قَالَ: لَيْسَ‏ عَلَى‏ الدَّيْنِ‏ زَكَاةٌ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ رَبُّ الدَّيْنِ أَنْ يُزَكِّيَهُ در این روایت به صورت مطلق می‌فرماید که زکات بر دین لازم نیست ( چه اخذ دین سهل باشد یا صعب)، البته اگر شخص خودش بخواهد زکات بدهد استحباب دارد در هر دو صورت. 🔶دسته دوم: روایات دال بر وجوب زکات به ۲ شرط: اول گرفتن دین و دوم گذشت حول (البته شرط دوم در اموالی است که شرط تعلق زکات به آنان گذشت سال است‌.) قُلْتُ لِأَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا ع الرَّجُلُ‏ يَكُونُ‏ لَهُ‏ الْوَدِيعَةُ وَ الدَّيْنُ فَلَا يَصِلُ إِلَيْهِمَا ثُمَّ يَأْخُذُهُمَا مَتَى يَجِبُ عَلَيْهِ الزَّكَاةُ قَالَ إِذَا أَخَذَهُمَا ثُمَّ يَحُولُ عَلَيْهِ الْحَوْلُ يُزَكِّي در این روایت‌ حضرت وجوب زکات را مشروط بر اخذ دین و‌ گذشت حول دانسته‌اند.(چه به راحتی بگیرد چه به سختی ) سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ يَكُونُ‏ لَهُ‏ الدَّيْنُ‏ عَلَى‏ النَّاسِ‏ تَجِبُ فِيهِ الزَّكَاةُ قَالَ لَيْسَ عَلَيْهِ فِيهِ زَكَاةٌ حَتَّى يَقْبِضَهُ فَإِذَا قَبَضَهُ فَعَلَيْهِ الزَّكَاةُ.... در این روایت نیز وجوب زکات به شرط قبض دین است.(البته این روایت شرط گذشت حول که در روایت نخست بود را ندارد، در نتیجه اطلاق این روایت از این ناحیه را مقید به گذشت حول می‌نماییم. ) ❇️ جمع روایات: این دو دسته از روایات می‌گویند مادامی که شخص دین خود را نگرفته است زکات ندارد، اما اگر آنرا گرفت باید زکات را بدهد، بنابراین زکات دین لازم نیست. (چه به سختی و چه به آسانی) 🔶دسته سوم: تفصیل بین آنجایی که تاخیر از خود طرف است و نمی‌گیرد و آنجایی که امکان گرفتن ندارد.

❎ روش جمع مرحوم خویی: در وجه جمع مذکور ابتدا طائفه اول و دوم جمع شد سپس اطلاق آنها با دسته سوم مقید شد. اما آقای خویی دسته اول و سوم را با هم و نتیجه آن دو را با دسته دوم جمع کرده آند. طبق این سخن روایات دسته اول که مطلقا میگفتند زکات در دین نیست، مقید به حالتی هستند که اخد دین سخت باشد فلذا در فرض سهولت زکات لازم است‌. حال دسته سوم این نتیجه را مقید به حالت قبض دین کرده‌اند، یعنی اگر اخذ دین راحت بود و از طرفی قبض آن نیز صورت گرفت، در این حالت زکات لازم است.

یکی از آثار توکل این است که انسان از هَم و غم ها استراحت می کند.... تنگ دست شد، دیگران او را اذیت کردند و با امثال این گرفتاری ها [که برای متدینین هم فراوان است] آرام کنار می آید، همه را در راه خدا می بیند، بنابراین صبور است و شکور .... و فقط بر خدا تکیه می کند.

✅ ظن بد به دیگران ⛔️ ❎ظن بد نسبت به دیگران، اشتباه است. حتی درباره ی یک آدم فاسق ... چون عاقبت انسان را خدا می داند، بعضی ها گناه کار هستند، توبه می کنند و عوض می شوند و بر عکس چه بسا انسان های عابدی که امتحانات الهی در آن ها تغییراتی ایجاد می کند .....

🔊 شرح دعای مکارم الاخلاق ✅ 📝 یکی از این دعاهای حضرت دعای مکارم الاخلاق است، دعای خیلی فوق العاده‌ای است که لازم است همه مومنین و شیعیان این دعا را بخوانند تفسیر آن را ببینند و عمل کنند، اگر می‌خواهند یک انسان به معنای واقعی متخلق به اخلاق الهی و اسلامی باشند، وَ كَانَ‏ مِنْ‏ دُعَائِهِ‏ عَلَيْهِ‏ السَّلَامُ‏ فِي‏ مَكَارِمِ‏ الْأَخْلَاقِ.

اصل حسد خوب است حسد در ذات انسان است، اصل حسد بد نیست، شاید خوب هم باشد، چون انسان را وادار می کند که کار کند، اما حسدی که در مقام ضرر به غیر باشد بد است، لذا در قرآن هم دارد ".... و من شر حاسد اذا حسد" نفرمود که: "و من شر حاسد" چون همه حاسد هستند، اما حاسدی که "اذا حسد" یعنی در مقام عمل باشد، خطرناک است.

در این دریای متلاطم به انواع رنج ها و سختی ها خداوند یک راهی برای نجات بنده بسوی خود قرار داده .......

✅ توفیق مجانی نیست ♨️ از آسمان "توفیق" به صورت مجازی نمی آید؛ هر کسی موفق شد در اثر همت عالی، جهاد و استقامت، عنایات خدا را به خود جذب کند، آن وقت خداوند قطعا از او حمایت می کند. اگر دعا می کنید که "من توفیق خدمت می خواهم" باید همت شما هم همان مطلوب زبانی شما باشد و گرنه در نظر خدا دروغ می گویید.

🟠 بر حق! 🟠 🔰 وقتی قافله سیدالشهدا در راه کربلا بود، امام حسین (ع) به اطرافیان خود فرمود :«در خواب دیدم که ندا می دهند که مرگ همپای قافله ما در حرکت است.» حضرت علی‌اکبر سوال پرسید که: «آیا ما بر حق نیستیم؟» امام حسین (ع) فرمود: «چرا هستیم». علی‌اکبر گفت: «پس دیگر باکی از مرگ نیست» 🔰انسان اگر باور کرد که در طریق حق است و اگر معتقد بود که پس از مرگ حساب و کتابی وجود دارد، دیگر از مرگ و مصیبت های دنیا باکی ندارد و همه‌ی امور دنیوی برای او آسان می‌شود.

🔶 گناه ترک ولایت 🔸 ظهر عاشورا وقتی شمر روی سینه اباعبدالله (ع) نشست، مولا فرمود: «کمی آب به دهان خشک من برسان». 🔸 امام حسین (ع) که دیگر نیازی به آب نداشتند. هدف شان این بود که به تاریخ نشان بدهند کسی که در وادی گناهِ «ترک ولایت» قدم می گذارد، ممکن است تبدیل به چه موجود پست و خبیثی گردد.