🔊درس خارج فقه زكات ۱۳۹۷/۷/۲۲🗓 📌مسأله پرداخت زکات توسط مقرض

↩️ در مباحث گذشته گفته شد اگر شخصی مالی را قرض دهد و مال مذکور در دست مستقرض دارای شرایط زکات شود (مثلاً حول آن تمام شود) در این صورت زکات بر عهده مستقرض است، حال در همین فرض برخی گفته‌اند چینیم مقرض می‌تواند به جای مستقرض زکات را تبرعا پرداخت نماید چرا که پرداخت دیون دیگران جایز است. ✅ بیان اقوال: در مسأله فوق صاحب مدارک قائل به جواز پرداخت زکات توسط مقرض شده است، چه همراه اذن از مستقرض باشد چه نباشد، اما شهید در کتاب دروس پرداخت تبرعی زکات را مشروط به اذن از مستقرض کرده است. 🔶 نکته: برخی از قائلین به جواز پرداخت تبرعی زکات توسط مقرض چنین استدلال کرده‌اند : زکات مثل سایر دیون است، همانطور که در سایر دیون می‌توان از جانب غیر، دین را پرداخت کرد فلذا در زکات هم میتوان. به استدلال بالا اشکالاتی وارد است : 1⃣: زکات صرف دین نیست بلکه عبادت است و قصد قربت لازم دارد و در امور عبادی مادامی که شخص زنده است شخص دیگری نمی‌تواند به جای او انجام دهد‌. 2⃣: مخاطب روایات درباره زکات مشخص و معین است فلذا شخصی که مخاطب شارع نیست‌ (مقرض) نمی‌تواند زکات را بدهد. 3⃣: تفاوت دیگر دین با زکات آن است که مستحق دین فرد یا افراد مشخص هستند و می‌توانند ابراء کنند اما در زکات، مستحق آن فرد مشخص نیست(مثل فقرا) ✔️ بنابراین در استدلال به صحت پرداخت زکات توسط مقرض، نمی‌توان به دین بودن زکات تمسک کرد، بلکه باید بگوییم زکات عبادت است و اصل در آن این است که خود شخص باید پرداخت کند اما به واسطه دلیل خاص، جایگزینی غیر از شخص اصلی ممکن است، حال در صورت پرداختِ غیر، او در واقع از جانب نفر اصلی می‌پردازد فلذا باید نفراصلی را مطلع کند که ذمه‌اش را بری‌ کرده است و از او اذن بگیرد. 🔶 نکته: مرحوم سید می‌فرمایند در مسأله فوق احتیاط در آن است که مقرض در صورت پرداخت تبرعی زکات، از مقترض اذن بگیرد، البته در نهایت ایشان اقوی‌ را عدم اعتبار اذن دانسته و بدان فتوا می‌دهند. 📝 مسأله جدید: اگر مقترض هنگام قرض شرط کند که زکات مال مقروض را قرض دهنده بدهد، این شرط صحیح است، چراکه شامل "المومنون عند شروطهم" خواهد بود . از طرفی با توجه به اینکه این شرط به نفع مقرض نیست، مصداق ربا نیز نخواهد شد چراکه ربا درجایی است که شرط به نفع مقرض باشد. 📚 کلام صاحب جواهر در مسأله: ایشان شرط کردن به نحو بالا را صحیح می‌دانند البته طبق نظر ایشان حتی با قراردادن شرط مذکور همچنان ذمه مقترض مشغول خواهد بود و به واسطه شرط تنها حق اداء دین (توسط مقرض) برای او حاصل می‌شود فلذا اگر مقرض بر خلاف شرط عمل کند و زکات را ندهد، کسی که مشغول الذمه است مقترض است و به صرف شرط مذکور تکلیف از مقترض ساقط نشده است. 🔶 نکته: برخی اشکال کرده‌اند که شرط مذکور خلاف کتاب و سنت است، چرا که مخاطبِ شارع در زکات، مقترض است و او میخواهد این خطاب را متوجه مقرض کند در حالی که چنین نیست. 🔷 پاسخ: در شرط مذکور خطاب شارع تغییر نمی‌کند بلکه به واسطه ادله روایی خاص ، شخص مقرض نائب از مقترض خواهد بود فلذا شرطی مخالف با کتاب و سنت صورت نگرفته است. 📖روایات‌هایی که میتوانند دال بر مسأله فوق باشند : 🔹صحیحه عبدالله بن سنان قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ‏ بَاعَ‏ أَبِي‏ مِنْ‏ هِشَامِ‏ بْنِ عَبْدِ الْمَلِكِ- أَرْضاً لَهُ بِكَذَا وَ كَذَا أَلْفَ دِينَارٍ وَ اشْتَرَطَ عَلَيْهِ زَكَاةَ ذَلِكَ الْمَالِ عَشْرَ سِنِينَ وَ إِنَّمَا فَعَلَ ذَلِكَ لِأَنَّ هِشَاماً كَانَ هُوَ الْوَالِيَ در این روایت گفته شده که امام باقر (ع) وقتی زمینی را به هشام فروختند ، شرط کردند که زکات مال مذکور برای مدت ۱۰ سال بر عهده هشام باشد. نکته: احتمال دارد مراد از پرداخت زکات توسط خریدار، پرداخت زکاتِ سالهای گذشته باشد، بدین فرض که هشام والی بوده و زمین امام در دست او بوده و در ید او متعلق زکات نیز واقع شده، حال امام هنگام فروش شرط می‌کند که باید زکات سال‌های گذشته را خودش بدهد. 🔹عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: بَاعَ أَبِي أَرْضاً مِنْ سُلَيْمَانَ بْنِ عَبْدِ الْمَلِكِ بِمَالٍ فَاشْتَرَطَ فِي بَيْعِهِ أَنْ يُزَكِّيَ هَذَا الْمَالَ مِنْ عِنْدِهِ لِسِتِّ سِنِينَ در این روایت نیز حضرت زمینی را می‌فروشند و شرط می‌کنند که زکاتِ شش سال گذشته بر عهده خریدار باشد.

مهمتر از درس، اعتقاد صحیح است؛ مهمتر از درس، عمل صالح است. درس برای این است که بدانیم باید چگونه رفتار کنیم، اگر خود را اصلاح نکنیم درس خواندن هم فایده ندارد......

رمز موفقیت در این است که جسم خود را به بیداری در طلوع فجر عادت دهید؛ اگر مطالبی را متوجه نمی شوید یا رزق مادی شما کم شده، هنگام فجر بروید در خانه خدا، بخواهید که رزق مادی و معنوی شما را زیاد کند و از همان ساعات روز فعالیت خود را شروع کنید.

هان ای دل عبرت بین! 🔰 امیرالمومنین (ع) فرمود: «إِنَ‏ الْمُؤْمِنَ‏ إِذَا نَظَرَ اعْتَبَرَ» 🔸 یکی از نشانه های استقرار «ایمان» در قلب، چشم عبرت بین است. مومنین به هر چیزی که نگاه می کنند، عبرت هایی را در می یابند که مردم عادی متوجه آنها نمی شوند. 🔸مومن، چه به خوبی های عالم نظر بیاندازد و چه به پلیدی ها، نکته ای نغز برای ادامه «دین داری» اش در می یابد.

🔰 خلیفه خدا شدن 💠 نمونه ای از هر آنچه که در هستی وجود دارد، درون انسان قرار داده شده است. جماد، نبات، ملَک، شیطان و... همه و همه در وجود انسان قرار دارد. هرچه استعداد در عالم هستی هست، درون انسان نیز هست. از این جهت، انسان طرفه معجونی است! 💠 اگر انسان بتواند؛ آن استعدادهای الهی را به مرحله فعلیت برساند و آنچه را که از رذائل اخلاقی محسوب می شود رها کند و غبار از آئینه پاک وجود خود برگیرد، « ... به مقام «خلیفة اللهی» می رسد... »

💠اطلاعیه💠 📚 آغاز درس خارج فقه حضرت آیت الله هاشمی علیا(دام ظله)، حوزه علمیه حضرت قائم(عج) چیذر

📖درس خارج فقه حضرت آیت الله هاشمی علیا(دام ظله) روزهای یکشنبه، دوشنبه، سه شنبه ساعت 6.30 تا 7 صبح در حوزه علمیه حضرت قائم(عجل الله تعالی فرجه الشریف) چیذر، از تاریخ 1401/7/17 آغاز می شود.

✳️ گناهِ شخص دین مدار 🌐 انحراف از دایره دین، انحراف از انسانیت است. دین داری به قدری ارزش دارد که می توان گفت: گناهی که از شخص «دین دار» سر می زند، بهتر است از اعمال حسنه ای که شخص کافر انجام می دهد. برای گناه شخص دین دار احتمال بخشش وجود دارد ولی حسنات شخص کافر قطعا پذیرفته نیست زیرا به واسطه کفر و بی دینی، اعمال او همگی هبط می شود. 🌐 امیرالمومنین (ع) می فرمود: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ‏ دِينَكُمْ‏ دِينَكُمْ‏ فَإِنَّ السَّيِّئَةَ فِيهِ خَيْرٌ مِنَ الْحَسَنَةِ فِي غَيْرِهِ » #اخلاق #گناه #انسان_دین_مدار #آیت_الله_هاشمی_علیا

#وحدت