#فقه_اقتصادی ۸۵ #بخش ۱ (احکام کسب های حرام) #فصل ۲ (سایر کسب های حرام) #گفتار ۳ (غش در معامله) #ادله #سنت 💠 حرمت غش در معامله با ادله اربعه ثابت شده است. دلیل روایی عبارت است از: 🔆 عن الامام الرضا علیه السّلام: لَيسَ مِنّا مَن غَشَّ مُسلِماً أو ضَرَّهُ أو ماكَرَهُ. هر كه به مسلمانى خيانت كند يا بدو زيان رساند و يا بدو نيرنگ زند، از ما نيست. 📚 وسائل الشیعه، ج ۱۷، ص ۲۸۴. @feghtesad_ir.

#فقه_اقتصادی ۸۶ #بخش ۱ (احکام کسب های حرام) #فصل ۲ (سایر کسب های حرام) #گفتار ۳ (غش در معامله) #ادله #سنت 💠 حرمت غش در معامله با ادله اربعه ثابت شده است. دلیل روایی عبارت است از: 🔆 عن النبی الاعظم صلى الله عليه و آله : مَن غَشَّ أخاهُ المسلِمَ نَزَعَ اللّه ُ مِنهُ برَكةَ رِزقِهِ ، و أفسَدَ علَيهِ مَعيشَتَهُ ، و وَكَلَهُ إلى نَفسِهِ. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر كس سرِ برادر مسلمان خود كلاه بگذارد، خداوند بركت را از روزى او بگيرد و زندگى او را تباه و پريشان سازد و او را به خودش وا گذارد. 📚 وسائل الشیعه، ج ۱۷، ص ۲۸۳. @feghtesad_ir.

#فقه_اقتصادی ۸۷ #بخش ۱ (احکام کسب های حرام) #فصل ۲ (سایر کسب های حرام) #گفتار ۳ (غش در معامله) #ادله #سنت 💠 حرمت غش در معامله با ادله اربعه ثابت شده است. دلیل روایی عبارت است از: 🔆 عن النبی الاعظم صلى الله عليه و آله : مَن غَشَّ المُسلمينَ حُشِرَ مَعَ اليَهودِ يومَ القِيامَةِ؛ لِأنَّهُم أغَشُّ الناسِ للمُسلِمينَ. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر كه [در معامله] با مسلمانان دغلكارى كند، روز قيامت با يهود محشور شود؛ زيرا اين جماعت دغلكارترين مردم نسبت به مسلمانان هستند. 📚 من لا یحضره الفقیه، ج ۴، ص ۱۴. @feghtesad_ir

#فقه_اقتصادی ۹۱ #بخش ۱ (احکام کسب های حرام) #فصل ۲ (سایر کسب های حرام) #گفتار ۵ (احتکار) #ادله #کتاب 💠 علمای اهل سنت به آیه ۲۹ سوره نساء در زمینه حرمت احتکار استدلال کرده‌اند: “يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ” و بیان کرده‌اند که اکل مال به باطل عبارت است از هر روشی که مالی را به مصرفی برسانند که خدای تعالی اجازه نداده و یااز آن نهی کرده باشد، مانند دغل بازی (غش در معامله) و رشوه و قمار و احتکار. ✅ نقد و بررسی: با توجه دقیق به آیه شریفه معلوم می‌شود که این آیه درصدد بیان حرمت معاملات غیر شرعیه است و ربطی به حرمت احتکار ندارد. چون احتکار عملی است که معمولا قبل از معامله و داد و ستد انجام می‌گیرد و محتکر برای اینکه سود بیشتری در معامله ببرد، اشیاء را احتکار و جمع آوری کرده و سپس به دلخواه خود و هر وقت که خواست، آنها را می‌فروشد. ولکن آیه شریفه به قرینه کلمه “بینکم” (که حاکی از این است که آیه شریفه از حالتی نهی می‌کند که این حالت بین بیش از یک نفر محقق می‌شود، در حالی که احتکار به وسیله یک نفر هم تحقق پیدا می‌کند) و همچنین جمله الا ان تکون تجاره عن تراض (که تجارت کردن از روی رضایت طرفین، از جمله قبلی استثناء شده است، پس جمله قبلی هم مربوط به تجارت و معامله خواهد بود) ناظر به معاملات غیرشرعی است یعنی معاملاتی که اجتماع بشری را از رسیدن به سر منزل سعادت و خوشبختی مانع بوده و او را به مهلکه فساد و تباهی سوق می‌دهد، مثل ربا و قمار و معاملات غرری و در قالب عبارت فنی و فقهی می‌توان گفت که حرف “باء” در کلمه “بالباطل” یا از برای سببیت است، یعنی اموال خود را به وسیله اسباب - عقود و ایقاعات - باطله، مثل ربا و قمار و غیره رد و بدل نکنید، چون هر چند که قمار و ربا و دیگر اسباب باطله می‌تواند پیش عرف سبب و علت انتقال بوده و عرف این چنین انتقالاتی را به رسمیت بشناسد، ولکن از دید شرعی باطل و حرام بوده و نمی‌تواند عامل انتقال اموال باشد و یا از برای مقابله: یعنی اموال خود را در موقع خرید و فروش در مقابل اشیائی که از نظر شرعی مالکیت ندارند نفروشید، مثل مشروبات الکلی و گوشت خوک و امثال اینها، چون از نظر شرعی مالکیت ندارند و نمی‌توان در ازای آنها پول پرداخت کرد، پس آیه شریفه بنابراین فرض از پرداخت پول در مقابل اشیا بی ارزش - از نظر شرعی - نهی می‌کند. @feghtesad_ir

#فقه_اقتصادی ۹۲ #بخش ۱ (احکام کسب های حرام) #فصل ۲ (سایر کسب های حرام) #گفتار ۵ (احتکار) #ادله #کتاب 🔆 وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ الَّذِي جَمَعَ مَالًا وَعَدَّدَهُ. وای بر هر نکوهشگر عیب جوی، آنکه مالی را گرد آورده و می‌شمارد. 📚 سوره همزه، آیه ۱و2. 🔆 أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ. شما را فزونی جستن (در اموال و نسب) مشغول گردانید، تا اینکه قبرها را زیارت کردید (وارد قبر شدید و دستان از دنیا و زینت‌های او کوتاه شد.) 📚 سوره تکاثر، آیه ۱و2. ✅ نقد و بررسی: با مراجعه به تفاسیر مختلف و معانی لغوی کلمات آیات معلوم می‌شود که مراد از این دو آیه هم نکوهش جمع آوری و روی هم انباشتن مال و تفاخر زیادی ثروت است. لذا با این دو آیه هم نمی‌توان راجع به احکام احتکار نفیا و اثباتا استدلال کرد. بعد از اینکه معلوم شد از نظر آیات قرآنی دلیلی بر حرمت احتکار نداریم به بررسی آیات در این زمینه می‌پردازیم. @feghtesad_ir

#فقه_اقتصادی ۹۳ #بخش ۱ (احکام کسب های حرام) #فصل ۲ (سایر کسب های حرام) #گفتار ۵ (احتکار) #ادله #سنت 💠 احتکار به پیکره اقتصاد جامعه ضربه وارد کرده و نرخ کالاها را بالا برده و مردم را از لحاظ معیشتی در تنگنا قرار می‌دهد. از این رو، پیامبر اکرم (صلی الله علیه واله وسلم) از این کار منع نموده و آن را گناهی بسیار عظیم معرفی فرموده و از عواقب آن، به شدت برحذر داشته‌اند. ✅ در روایتی آن حضرت می‌فرماید: الجالب الی سوقنا کالمجاهد فی سبیل الله و المحتکر فی سوقنا کالملحد فی کتاب الله. الجالب مرزوق المحتکر ملعون. آنانکه به بازار ما چیزی وارد می‌کنند، مانند کسی است که در راه خدا جهاد می‌کند و آنکه در بازار احتکار می‌نماید، مانند کسی است که در کتاب خدا کافر به شمار می‌آید. وارد کننده روزی می‌خورد و محتکر لعنت می‌برد. 📚 نهج الفصاحه، ص ۲۷۸. @feghtesad_ir

#فقه_اقتصادی ۹۴ #بخش ۱ (احکام کسب های حرام) #فصل ۲ (سایر کسب های حرام) #گفتار ۵ (احتکار) #ادله #سنت 💠 روی عن النبی الاعظم صلی الله علیه وآله وسلم: من احتکر الطعام اربعین یوما ثم تصدق به لم تکن صدقته کفاره الاحتکار. کسی که مواد غذایی مورد استفاده مردم را به مدت چهل روز احتکار نماید و سپس آن را صدقه دهد، کفاره گناه احتکارش نخواهد شد. در اسلام صدقه دادن از جمله کارهایی است که ثواب بسیاری برای آن در نظر گرفته شده است، ولی گناه احتکار مایحتاج روزمره مردم، به قدری سنگین است که اگر محتکر تمام اموال احتکار شده را در راه خدا صدقه بدهد و در بین مردم تقسیم نماید، باز هم کفاره آن نخواهد بود. 📚 مهجه البیضاء، ج ۳، ص ۱۶۶. @feghtesad_ir

#فقه_اقتصادی ۹۵ #بخش ۱ (احکام کسب های حرام) #فصل ۲ (سایر کسب های حرام) #گفتار ۵ (احتکار) #ادله #سنت 💠 روی عن النبی الاعظم صلی الله علیه وآله وسلم: من احتکر الطعام اربعین یوما فقد بری من الله و بری الله منه. هر کس ارزاق عمومی را به مدت چهل روز احتکار نماید، از خداوند بیزاری جسته و خداوند هم از وی بیزار است. 📚 سنن ابن ماجه، ج ۲، ص ۷۲۸. @feghtesad_ir

#فقه_اقتصادی ۹۶ #بخش ۱ (احکام کسب های حرام) #فصل ۲ (سایر کسب های حرام) #گفتار ۵ (احتکار) #ادله #سنت 💠 روی عن النبی الاعظم صلی الله علیه وآله وسلم: لایحتکر الا خاطی. دست به احتکار نمی‌زند، مگر انسان خطاکار. در این گفتار، آن حضرت این عمل را شایسته انسان‌های مومن و با وجدان ندانسته و فقط کسانی را که اهل گناه و خطا هستند، عامل این کار بیان نموده. از این روایت معلوم می‌شود که محتکرین انسان‌های آلوده به خطا و گناه هستند. کسانی که ایمان به خدا دارند و دارای وجدان بیداری هستند و برای افراد جامعه ارزش قائلند دست به این عمل نمی‌زنند. 📚 ککنز العمال، ج ۴، ص ۹۷. @feghtesad_ir

#فقه_اقتصادی ۹۸ #بخش ۱ (احکام کسب های حرام) #فصل ۲ (سایر کسب های حرام) #گفتار ۶(درآمد از اعیان نجسه) #ادله #کتاب 🖋 منظور از اعیان نجس یا اشیای نا پاک، اشیائی است که در شرع مقدس، حکم به نجاست آن ها شده است. به اعیان نجس، نجاست نیز گفته می شود و کسب در آمد از طریق آن ها، فی الجمله به ادله اربعه ثابت شده است. 💠 ادله قرآنی: 🔆 حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ۚ ذَٰلِكُمْ فِسْقٌ ۗ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ ۚ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا ۚ فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِإِثْمٍ ۙ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ. 🔅 گوشت مردار، و خون، و گوشت خوک، و حیواناتی که به غیر نام خدا ذبح شوند، و حیوانات خفه‌شده، و به زجر کشته شده، و آنها که بر اثر پرت‌شدن از بلندی بمیرند، و آنها که به ضرب شاخ حیوان دیگری مرده باشند، و باقیمانده صید حیوان درنده -مگر آنکه (بموقع به آن حیوان برسید، و) آن را سرببرید- و حیواناتی که روی بتها (یا در برابر آنها) ذبح می‌شوند، (همه) بر شما حرام شده است؛ و (همچنین) قسمت کردن گوشت حیوان به وسیله چوبه‌های تیر مخصوص بخت آزمایی؛ تمام این اعمال، فسق و گناه است -امروز، کافران از (زوال) آیین شما، مأیوس شدند؛ بنابر این، از آنها نترسید! و از (مخالفت) من بترسید! امروز، دین شما را کامل کردم؛ و نعمت خود را بر شما تمام نمودم؛ و اسلام را به عنوان آیین (جاودان) شما پذیرفتم- امّا آنها که در حال گرسنگی، دستشان به غذای دیگری نرسد، و متمایل به گناه نباشند، (مانعی ندارد که از گوشتهای ممنوع بخورند؛) خداوند، آمرزنده و مهربان است. 📚 سوره مبارکه مائده، آیه شریفه ۳. @feghtesad_ir

#فقه_اقتصادی ۹۹ #بخش ۱ (احکام کسب های حرام) #فصل ۲ (سایر کسب های حرام) #گفتار ۶(درآمد از اعیان نجسه) #ادله #کتاب 🖋 منظور از اعیان نجس یا اشیای نا پاک، اشیائی است که در شرع مقدس، حکم به نجاست آن ها شده است. به اعیان نجس، نجاست نیز گفته می شود و کسب در آمد از طریق آن ها، فی الجمله به ادله اربعه ثابت شده است. 💠 ادله قرآنی: 🔆 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنْصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ. 🔅 ای کسانی که ایمان آورده‌اید! شراب و قمار و بتها و ازلام [= نوعی بخت‌آزمایی]، پلید و از عمل شیطان است، از آنها دوری کنید تا رستگار شوید! 📚 سوره مبارکه مائده، آیه شریفه ۹۰. @feghtesad_ir

#فقه_اقتصادی ۱۰۰ #بخش ۱ (احکام کسب های حرام) #فصل ۲ (سایر کسب های حرام) #گفتار ۶(درآمد از اعیان نجسه) #ادله #کتاب 🖋 منظور از اعیان نجس یا اشیای نا پاک، اشیائی است که در شرع مقدس، حکم به نجاست آن ها شده است. به اعیان نجس، نجاست نیز گفته می شود و کسب در آمد از طریق آن ها، فی الجمله به ادله اربعه ثابت شده است. 💠 ادله قرآنی: 🔆 الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِنْدَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ ۚ فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ ۙ أُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ. 🔅 همانها که از فرستاده (خدا)، پیامبر «امّی» پیروی می‌کنند؛ پیامبری که صفاتش را، در تورات و انجیلی که نزدشان است، می‌یابند؛ آنها را به معروف دستور می‌دهد، و از منکر باز میدارد؛ اشیار پاکیزه را برای آنها حلال می‌شمرد، و ناپاکیها را تحریم می کند؛ و بارهای سنگین، و زنجیرهایی را که بر آنها بود، (از دوش و گردنشان) بر می‌دارد، پس کسانی که به او ایمان آوردند، و حمایت و یاریش کردند، و از نوری که با او نازل شده پیروی نمودند، آنان رستگارانند. 📚 سوره مبارکه اعراف، آیه شریفه ۱۵۷. @feghtesad_ir