#اصول_فقه ۷۳ #مذاق_شارع ۳ #مثال 🖋 در راستای روشن تر شدن بحث، مواردی را از کتب برخی فقها ذکر می نماییم: ـ مر حوم سید یزدی (رضوان الله تعالی علیه) در کتاب مساقات، ذیل مساله 26 می فرماید: «اگر بعد از اجرای عقد، ترک عمل کند، مالک مخیر است بین فسخ عقد و رجوع به حاکم شرعی جهت اجبار عامل و اگر رجوع به حاکم ممکن نباشد یا عسر و حرج داشته باشد، عدول از مومنین این امر را به عهده می گیرند». مرحوم حکیم (رضوان الله تعالی علیه) با این نظر مخالفت نموده و می فرماید: «قدر متیقن از ولایت عدول از مومنین، مواردی است که از «مذاق شارع» علم داشته باشیم که تصدی از هر شخصی رجحان دارد؛ در حالی که این علم در این مقام، وجود ندارد؛ به خصوص با توجه به این که در این مساله، ضرر را می توان با اعمال خیار، جبران نمود». سید جواد عاملی در مفتاح الکرامه در کتاب لقطه، ذیل عنوان «فیما لو ازدحم الملتقطان» می نویسد: «در این مساله روایتی وجود ندارد ولی «عقل» و «اعتبار» و «مذاق شریعت» اقتضا می کند که هر کدام از دو ملتقط که نسبت به نسب طفل و حریت او احفظ است و شدید تر او را صیانت می نماید و انس بیشتری به طفل دارد، اولویت با اوست». صاحب مفتاح الکرامه در این مساله، درکنار استناد به عقل، به مذاق شریعت نیز استناد نموده است، ولی همان طوری که در تعریف مذاق گذشت، یکی از مولفه های مفهومی مذاق شریعت، آن است که به آن، به صورت مستقل استناد شود و هیچ دلیل دیگری در مساله وجود نداشته باشد. البته طی تحقیق و تتبعی که نویسنده در کتب فقهی در موارد استعمال مذاق به انجام رسانده است، در بسیاری از موارد استناد فقها به مذاق، این اشکال وجود دارد؛ در حالی که بدیهی است که با وجود یکی از ادله اربعه در یک مساله، استناد به مذاق، علاوه بر غیر فنی بودن، لغو و بیهوده نیز می باشد. ـ محقق خویی در بحث اشتراط عقل و ایمان و عدالت در تصدی مرجعیت، می نویسد: «مستفاد از «مذاق شرع» آن است که شارع مقدس، حتی رضایت به این که کسی که این خصوصیات را ندارد، متصدی امامت جماعت گردد نیز ندارد، چه برسد به مرجعیت، که اعظم مناصب بعد از ولایت است». صاحب جواهر نیز برای مذاق شریعت، علاوه بر کارکرد سندی، کارکرد تقییدی و نیز کارکرد تفسیری قائل است، زیرا علاوه بر این که در موارد متعددی با تعابیر مختلف، به مذاق شارع استناد نموده است، در برخی موارد، آن را مقید اطلاق روایات و در مواردی نیز، آن را موجب تنزیل روایات بر معنایی غیر ظاهر می داند. ادامه دارد... 📚 کانال پژوهش های اصولی https://eitaa.com/joinchat/1772093454C44c5b95945

#اصول_فقه ۸۷ #مقاصد_شریعت ۵ #مثال ۱ 🖋 نمونه هایی از نصوص بیان گر احکام شرعی (همان برنامه های عملی که شارع حکیم برای هدایت بشریت، ابلاغ نموده است): ✅ سوره مبارکه آل عمران، آیه شریفه 97: فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَن دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ. ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺭﻭﺷﻦ [ ﺍﺯ ﺭﺑﻮﺑﻴّﺖ ، ﻟﻄﻒ ، ﺭﺣﻤﺖ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ]ﻣﻘﺎم ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺍﺳﺖ؛ ﻭ ﻫﺮ ﻛﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺁﻥ ﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ؛ ﻭ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺣﻘّﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﻭ ﻟﺎﺯم ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﻣﺮﺩم ﺍﺳﺖ ﻛﻪ [ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺩﺍﻱ ﻣﻨﺎﺳﻚ ﺣﺞ ] ﺁﻫﻨﮓ ﺁﻥ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻨﻨﺪ ، [ ﺍﻟﺒﺘﻪ ] ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ [ ﺍﺯ ﺟﻬﺖ ﺳﻠﺎﻣﺖ ﺟﺴﻤﻰ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻱ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﺑﺎﺯ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﺴﻴﺮ ]ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺁﻥ ﺭﺍﻩ ﻳﺎﺑﻨﺪ ، ﻭ ﻫﺮ ﻛﻪ ﻧﺎﺳﭙﺎﺳﻲ ﻭﺭﺯﺩ [ ﻭ ﺍﺯ ﺭﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻱ ﻛﻨﺪ ، ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺯﻳﺎﻥ ﺯﺩﻩ ]؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺧﺪﺍ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻥ ﺑﻲ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﺳﺖ. 🔆 فقهای عظام، از این آیه کریمه، وجوب حج را استنباط می نمایند و این حکم شرعی، یکی از هزاران برنامه شارع حکیم در راستای ایصال مکلفین به اهداف و مقاصد شریعت است. ✨ مقصد و هدف تشریع این حکم ممکن است در نصوص دیگری تبیین شده باشد که به آن علل الشرایع می گویند و علل الشرایع غیر از مقاصد شریعت است. 🔅مجموعه احکام عبادی شریعت دارای اهداف و مقاصد کلانی است که لازم است مورد توجه قرار گیرد تا جایگاه این اهداف در روند استنباط احکام شرعی، روشن گردد. ادامه دارد... 📚 کانال پژوهش های اصولی https://eitaa.com/joinchat/1772093454C44c5b95945

#اصول_فقه ۸۸ #مقاصد_شریعت ۶ #مثال ۲ 🖋 نمونه هایی از نصوص بیان گر احکام شرعی (همان برنامه های عملی که شارع حکیم برای هدایت بشریت، ابلاغ نموده است): ✅ البقره/43: وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ. ﻭ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺑﺮ ﭘﺎ ﺩﺍﺭﻳﺪ ، ﻭ ﺯﻛﺎﺕ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻳﺪ ، ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺭﻛﻮﻉ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﻛﻮﻉ ﻛﻨﻴﺪ [ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺑﺎ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﺧﺪﺍﺳﺖ ] . ✅ البقره/183: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ. ﺍﻱ ﺍﻫﻞ ﺍﻳﻤﺎﻥ ! ﺭﻭﺯﻩ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﻘﺮّﺭ ﻭ ﻟﺎﺯم ﺷﺪﻩ ، ﻫﻤﺎﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﻴﺸﻴﻨﻴﺎﻥ ﺷﻤﺎ ﻣﻘﺮّﺭ ﻭ ﻟﺎﺯم ﺷﺪ ، ﺗﺎ ﭘﺮﻫﻴﺰﻛﺎﺭ ﺷﻮﻳﺪ . ✅ البقره/275: الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَا لَا يَقُومُونَ إِلَّا كَمَا يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَانُ مِنَ الْمَسِّ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبَا وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا فَمَن جَاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَانتَهَىٰ فَلَهُ مَا سَلَفَ وَأَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ وَمَنْ عَادَ فَأُولَٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُون.َ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺭﺑﺎ ﻣﻰ ﺧﻮﺭﻧﺪ [ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩم ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻣﺮ ﻣﻌﻴﺸﺖ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ] ﺑﻪ ﭘﺎﻱ ﻧﻤﻰ ﺧﻴﺰﻧﺪ ، ﻣﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﻱ ﺧﺎﺳﺘﻦ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﺱ ﺧﻮﺩ ﺁﺷﻔﺘﻪ ﺣﺎﻝ ﻛﺮﺩﻩ [ ﻭ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺭﻭﺍﻧﻲ ﻭ ﻋﻘﻠﻲ ﺍﺵ ﺭﺍ ﻣﺨﺘﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ] ﺍﺳﺖ ، ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﺳﺒﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﮔﻔﺘﻨﺪ : ﺧﺮﻳﺪ ﻭ ﻓﺮﻭﺵ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺭﺑﺎﺳﺖ . ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺧﺮﻳﺪ ﻭ ﻓﺮﻭﺵ ﺭﺍ ﺣﻠﺎﻝ ، ﻭ ﺭﺑﺎ ﺭﺍ ﺣﺮﺍم ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﭘﺲ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺵ ﭘﻨﺪﻱ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺭﺳﺪ ﻭ [ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ﺯﺷﺖ ﺧﻮﺩ ] ﺑﺎﺯ ﺍﻳﺴﺘﺪ ، ﺳﻮﺩﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ [ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺁﻥ ] ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩ ، ﻣﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺍﻭﺳﺖ ، ﻭ ﻛﺎﺭﺵ [ ﺍﺯ ﺟﻬﺖ ﺁﺛﺎﺭ ﮔﻨﺎﻩ ﻭ ﻛﻴﻔﺮ ﺁﺧﺮﺗﻲ ] ﺑﺎ ﺧﺪﺍﺳﺖ . ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ [ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺯﺷﺖ ﺧﻮﺩ ] ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﻧﺪ [ ﻭ ﻧﻬﻲ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺍﺣﺘﺮﺍم ﻧﻜﻨﻨﺪ] ﭘﺲ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻫﻞ ﺁﺗﺶ ﺍﻧﺪ ، ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﻪ ﺍﻧﺪ . 🔆 فقهای عظام، از این آیه اول، وجوب نماز و زکات، از آیه دوم، وجوب روزه، و از آیه سوم، حرمت ربا را استنباط می نمایند و این احکام، نمونه هایی از هزاران برنامه شارع حکیم در راستای ایصال مکلفین به اهداف و مقاصد شریعت است. ✨ مقصد و هدف تشریع این احکام ممکن است در نصوص دیگری تبیین شده باشد که به آن علل الشرایع می گویند و علل الشرایع غیر از مقاصد شریعت است. گاهی اوقات، در یک نص، هم حکم شرعی بیان شده است و هم مقصد آن. نمونه آن نیز آیه دوم است که با عبارت «لعلکم تتقون»، هدف از تشریع صیام بیان شده است. 🔅مجموعه احکام معاملی شریعت نیز مانند مجموعه احکام عبادی اسلام، دارای اهداف و مقاصد کلانی است که لازم است مورد توجه قرار گیرد تا جایگاه این اهداف در روند استنباط احکام شرعی، روشن گردد. روشن است که مقاصد معاملات و عبادات، همسو با مقاصد کلی شریعت است، چنان چه مقاصد ابواب سیاسات (حدود و دیات و قضاء و ...) نیز هم سو با اهداف کلان شریعت است. 🔹 نصوص بیان گر احکام شرعی، نه تنها منحصر در قرآن کریم نیست، بلکه اکثر این نصوص، در کتب روایی مانند کافی، من لا یحضره الفقیه، تهذیب، استبصار، وسائل الشیعه، مستدرک الوسائل، جامع احادیث الشیعه و ... آمده است. ادامه دارد... 📚 کانال پژوهش های اصولی https://eitaa.com/joinchat/1772093454C44c5b95945

#اصول_فقه ۸۹ #مقاصد_شریعت ۷ #مثال ۳ 🖋 نمونه هایی از نصوص بیان گر مقاصد شریعت: ✅ سوره مبارکه حدید، آیه شریفه 25: لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ. ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻣﺎ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﻟﺎﻳﻞ ﺭﻭﺷﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻳﻢ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ ﺗﺮﺍﺯﻭ [ ﻱ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣﻖ ﺍﺯ ﺑﺎﻃﻞ ] ﻧﺎﺯﻝ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺗﺎ ﻣﺮﺩم ﺑﻪ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺑﺮ ﺧﻴﺰﻧﺪ ، ﻭ ﺁﻫﻦ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺩم ﻗﻮﺕ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻳﻲ ﺳﺨﺖ ﻭ ﺳﻮﺩﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ، ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻭﺭﺩﻳﻢ ﻭ ﺗﺎ ﺧﺪﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺪﺍﺭﺩ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺍﻭ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻧﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻏﻴﺎﺏ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﻳﺎﺭﻱ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ ; ﻳﻘﻴﻨﺎً ﺧﺪﺍ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺎﻱ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ. 🔆 بر اساس این آیه شریفه، هدف از ارسال رسل و انزال کتاب و میزان، قیام به قسط و عدل می باشد. بنابراین، عدالت فردی و اجتماعی یکی از مقاصد شریعت است. ✨ نتیجه آن است که تمام احکام شرعی اعم از عبادات و معاملات و سیاسات، برای رسیدن به این هدف و مقصد وضع شده اند. 🔅 سوال این است که اگر یکی از نصوص بیان گر احکام شرعی، در تضاد با عدالت اجتماعی باشد، آیا می توانیم در صدور و سند آن تشکیک نماییم؟ آیا نباید متن آن را طرح یا تأویل نمود؟ آیا بر فرض قطعی بودن سند و دلالت آن، در جهت صدور آن، احتمال تقیه وجود ندارد؟ آیا... ادامه دارد... 📚 کانال پژوهش های اصولی https://eitaa.com/joinchat/1772093454C44c5b95945

#اصول_فقه ۹۰ #مقاصد_شریعت ۸ #مثال ۴ 🖋 نمونه هایی از نصوص بیان گر مقاصد شریعت: ✅ سوره مبارکه نحل، آیه شریفه 44: ... و أَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ. ... ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ [ ﻫﻢ ] ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺗﻮ ﻧﺎﺯﻝ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺩم ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ [ ﻫﺪﺍﻳﺘﺸﺎﻥ ] ﺑﻪ ﺳﻮﻳﺸﺎﻥ ﻧﺎﺯﻝ ﺷﺪﻩ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﻨﻲ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ [ ﺩﺭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﻱ ﺗﻮ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﻖ ﻧﺎﺯﻝ ﺷﺪﻩ ] ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﻨﺪ. 🔆 بر اساس این آیه شریفه، هدف از نزول قرآن کریم، تعقل و تفکر می باشد. بنابراین، تعقل و تفکر، یکی از مقاصد شریعت است. ✨ نتیجه آن است که تمام احکام شرعی اعم از عبادات و معاملات و سیاسات، باید با این مقصد، هم سو و سازگار باشند. ادامه دارد... 📚 کانال پژوهش های اصولی https://eitaa.com/joinchat/1772093454C44c5b95945

#اصول_فقه ۹۱ #مقاصد_شریعت ۹ #مثال ۵ 🖋 نمونه هایی از نصوص بیان گر مقاصد شریعت: ✅ سوره مبارکه بقره، آیه شریفه 151: كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِّنكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُم مَّا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُون. َ ﻫﻤﺎﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ [ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻗﺒﻠﻪ ، ﻛﺎﻣﻞ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﻌﻤﺖ ﺍﺳﺖ ، ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻫﻢ ﻛﺎﻣﻞ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﻌﻤﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ] ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻤﺎ ﺭﺳﻮﻟﻲ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺁﻳﺎﺕ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻧﺪ ، ﻭ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ [ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻇﺎﻫﺮﻱ ﻭ ﺑﺎﻃﻨﻲ] ﭘﺎﻙ ﻭ ﭘﺎﻛﻴﺰﻩ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ، ﻭ ﻛﺘﺎﺏ ﻭﺣﻜﻤﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻰ ﺁﻣﻮﺯﺩ، ﻭﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﻧﺴﺘﻴﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ. ✅سوره مبارکه جمعه، آیه شریفه 2: هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ. ﺍﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩم ﺑﻲ ﺳﻮﺍﺩ، ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﻱ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ ﺗﺎ ﺁﻳﺎﺕ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ [ ﺍﺯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻫﺎﻱ ﻓﻜﺮﻱ ﻭ ﺭﻭﺣﻲ ] ﭘﺎﻛﺸﺎﻥ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ ﺣﻜﻤﺖ ﺑﻴﺎﻣﻮﺯﺩ ، ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﺍﻫﻲ ﺁﺷﻜﺎﺭﻱ ﺑﻮﺩﻧﺪ. 🔆 بر اساس این دو آیه شریفه، هدف از بعث رسل، تعلیم و تربیت، تزکیه نفس می باشد. بنابراین، تعلیم و تربیت و تزکیه نفوس، یکی از مقاصد شریعت است. ✨ نتیجه آن است که تمام احکام شرعی اعم از عبادات و معاملات و سیاسات، باید با این مقصد، هم سو و سازگار باشند. ادامه دارد... 📚 کانال پژوهش های اصولی https://eitaa.com/joinchat/1772093454C44c5b95945

#اصول_فقه ۹۲ #مقاصد_شریعت ۱۰ #مثال ۶ 🖋 نمونه هایی از نصوص بیان گر مقاصد شریعت: ✅ سوره مبارکه نساء، آیه شریفه 105: 🔆إِنَّا أَنْزَلْنَا إِلَيْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ لِتَحْکُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاکَ اللَّهُ وَ لاَ تَکُنْ لِلْخَائِنِينَ خَصِيماً ». 🔅ما این کتاب را به حق بر تو نازل کردیم؛ تا به آنچه خداوند به تو آموخته، در میان مردم قضاوت کنی؛ و از کسانی مباش که از خائنان حمایت نمایی. 🔆 بر اساس این آیه شریفه، هدف و مقصد از نزول قرآن کریم، تشکیل حکومت اسلامی می باشد. لازم به ذکر است، برخی از اهداف و مقاصدی که پیش از این بر شمردیم، در سایه تشکیل حکومت اسلامی محقق می شود. به عنوان مثال، تا زمانی که حکومت اسلامی وجود نداشته باشد، تعقل و تفکر صورت نمی گیرد؛ زیرا حکومت های طاغوتی، همیشه برای رسیدن به اهداف باطل و پلید خویش، در تلاش برای جلوگیری از تعقل و تفکر مردم هستند تا در سایه جهالت انسان ها، دوام و استمرار سلطه خویش را تضمین نمایند. هم چنین، تعلیم و تربیت، بدون تشکیل حکومت اسلامی، امکان پذیر نیست، زیرا حکومت طاغوتی، نتیجه تعلیم و تربیت انسان ها را حریت و آزادگی آنان، و در نتیجه، به خطر افتادن خودکامگی و استبداد خویش می دانند. به همین دلیل، نه تنها خود به تعلیم و تربیت نمی پردازند، بلکه با آن، مقابله نیز می نمایند. روشن است که مراد، تعلیم و تربیت بر اساس اسلام ناب است، و گرنه چه بسیارند حکومت هایی که نه تنها با اسلام تحریف شده مشکلی ندارند، بلکه مروج آن نیز هستند. از سوی دیگر، چنان چه در انتهای آیه شریفه مذکور، آمده است، تشکیل حکومت اسلامی نیز به غایت مقابله با خیانت و ظلم و به دیگر سخن، برقراری عدالت است. ✨نتیجه آن است که برخی از مقاصد شریعت، جنبه میانی دارند و برخی دیگر، جنبه نهایی. ولی به هر حال، تمامی احکام شریعت، هم سو با این مقاصد، جعل و تشریع شده اند. ادامه دارد... 📚 کانال پژوهش های اصولی https://eitaa.com/joinchat/1772093454C44c5b95945

#اصول_فقه ۹۳ #مقاصد_شریعت ۱۱ #مثال ۷ 🖋 نمونه هایی از نصوص بیان گر مقاصد شریعت: ✅ سوره مبارکه اعراف، آیه شریفه 157: 🔆الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِندَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنجِيلِ يَأْمُرُهُم بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ وَ يَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَ الْأَغْلاَلَ الَّتِي کَانَتْ عَلَيْهِمْ فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَ عَزَّرُوهُ وَ نَصَرُوهُ وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ‌. 🔅ﻫﻤﺎﻥ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﺳﻮﻝ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ « ﻧﺎﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺩﺭﺱ » ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﺧﻮﺩ [ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻭﺻﺎﻓﺶ ] ﺩﺭ ﺗﻮﺭﺍﺕ ﻭﺍﻧﺠﻴﻞ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﻣﻰ ﻳﺎﺑﻨﺪ ، ﭘﻴﺮﻭﻱ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ; ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﻱ ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ، ﻭ ﺍﺯ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺯﺷﺖ ﺑﺎﺯﻣﻰ ﺩﺍﺭﺩ ، ﻭ ﭘﺎﻛﻴﺰﻩ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺣﻠﺎﻝ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﺪ ، ﻭ ﻧﺎﭘﺎﻙ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺣﺮﺍم ﻣﻰ ﻛﻨﺪ و آنها را و بارهای سنگین، و زنجیرهایی را که بر آنها بود، (از دوش و گردنشان) بر می‌دارد، پس کسانی که به او ایمان آوردند، و حمایت و یاریش کردند، و از نوری که با او نازل شده پیروی نمودند، آنان رستگارانند. 🔆 بر اساس این آیه شریفه، هدف و مقصد از رسالت، «آزادی و رهایی از زنجیر های اسارت» می باشد. ✨نتیجه آن است که، هیچ یک از احکام شریعت، معارض و ناسازگار با این هدف، جعل و تشریع نشده است. ادامه دارد... 📚 کانال پژوهش های اصولی https://eitaa.com/joinchat/1772093454C44c5b95945

#اصول_فقه ۹۴ #مقاصد_شریعت ۱۲ #مثال ۸ 🖋 نمونه هایی از نصوص بیان گر مقاصد شریعت: ✅ سوره مبارکه نوح آیه شریفه 2 و 3: 🔆 قَالَ يَا قَوْمِ إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُّبِينٌ. أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاتَّقُوهُ وَأَطِيعُونِ. ﮔﻔﺖ: ﺍﻱ ﻗﻮم ﻣﻦ! ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻣﻦ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﻴﻢ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺍی آﺷﻜﺎﺭم. ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﭙﺮﺳﺘﻴﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻭ ﭘﺮﻭﺍ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻣﻦ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ. 🔆 بر اساس دو آیه کریمه، «عبادت و پرستش، تقوا و پرهیزگاری و اطاعت از پروردگار »، از دیگر اهداف و مقاصد شریعت (ارسال رسل) می باشد. 🔆 البته به تقوا و پرهیزگاری، در آیات فراوانی امر شده است، مانند آیه 119 سوره مبارکه توبه: 🔆يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ. 🔅ﺍﻱ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﻳﺪ ! ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﭘﺮﻭﺍ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺻﺎﺩﻗﺎﻥ ﺑﺎﺷﻴﺪ [ﺻﺎﺩﻗﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺮﻳﻨﺸﺎﻥ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﺭﺳﻮﻝ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﺍﺳﻠﺎم ﻫﺴﺘﻨﺪ]. ولی با دقت در کلمات این آیه شریفه روشن می شود که مفاد و لسان این آیه کریمه، بیان مقاصد شریعت نیست، بله بیان اوامر الهی است، در حالی که ما به دنبال تبیین نصوص بیان گر مقاصد شریعت هستیم، نه نصوص بیان گر اوامر الهی. ✨نتیجه آن است که، هیچ یک از احکام شریعت، معارض و ناسازگار با این هدف، جعل و تشریع نشده است. ادامه دارد... 📚 کانال پژوهش های اصولی https://eitaa.com/joinchat/1772093454C44c5b95945

#اصول_فقه ۹۵ #مقاصد_شریعت ۱۳ #مثال ۹ 🖋 نمونه هایی از نصوص بیان گر مقاصد شریعت: ✅ نصوص روایی: تبیین مقاصد شریعت، منحصر در نصوص قرآنی نیست، بلکه نصوص روایی فراوانی به بیان مقاصد شریعت پرداخته اند که به عنوان نمونه، از روایت ذیل می توان یاد کرد: 🔆 عن النبی (صلی الله علیه و آله و سلم): انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق. 🔅پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم): من برای تتمیم مکارم اخلاقی، مبعوث شده ام. 📚 بحار الانوار، ج 16، ص 260. ✨نتیجه آن است که، هیچ یک از احکام شریعت، معارض و ناسازگار با این هدف، جعل و تشریع نشده است. ادامه دارد... 📚 کانال پژوهش های اصولی https://eitaa.com/joinchat/1772093454C44c5b95945

#اصول_فقه ۹۶ #مقاصد_شریعت ۱۴ #مثال ۱۰ 🖋 نمونه هایی از نصوص بیان گر مقاصد شریعت: ✅ سوره مبارکه نحل آیه شریفه 36: 🔆وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُم مَّنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُم مَّنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلَالَةُ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ. 🔅ﻭ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺍﻣﺘﻲ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﻱ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻳﻢ ﻛﻪ [ ﺍﻋﻠﺎم ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ] ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﭙﺮﺳﺘﻴﺪ ﻭ ﺍﺯ [ ﭘﺮﺳﺘﺶ ] ﻃﺎﻏﻮﺕ ﺑﭙﺮﻫﻴﺰﻳﺪ . ﭘﺲ ﺧﺪﺍ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ [ ﻛﻪ ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ ] ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻛﺮﺩ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻲ [ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﻜﺒّﺮ ﻭ ﻋﻨﺎﺩﺷﺎﻥ ] ﮔﻤﺮﺍﻫﻲ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻘﺮّﺭ ﺷﺪ . ﭘﺲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﮕﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺄﻣﻞ ﺑﻨﮕﺮﻳﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎم ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻮﺩ . 🔆 بر اساس آیه کریمه، « دعوت به توحید و دوری از طاغوت »، از دیگر اهداف و مقاصد شریعت (بعث رسل) می باشد. ✅دعوت به توحید به معنای دعوت به ولایت الهی است و دوری از طاغوت نیز به معنای دوری از پذیرش ولایت غیر خداوند متعال است. ✅ در حقیقت، جان کلام این آیه شریفه این است که هدف از بعث رسل، حاکمیت ولایت الهی و ابطال و سرنگونی تمامی ولایت های دیگر است. ✨نتیجه آن است که، هیچ یک از احکام شریعت، معارض و ناسازگار با این هدف، جعل و تشریع نشده است. ادامه دارد... 📚 کانال پژوهش های اصولی https://eitaa.com/joinchat/1772093454C44c5b95945

#اصول_فقه ۹۷ #مقاصد_شریعت ۱۵ #مثال ۱۱ 🖋 نمونه هایی از نصوص بیان گر مقاصد شریعت: ✅ تا کنون، نمونه های متعددی از نصوص بیان گر مقاصد شریعت را، بیان نمودیم و وجه مشترک تمامی آن ها این بود که به صورت صریح، با الفاظی نظیر «بعثنا»، «ارسلنا»، «انزلنا» و ... ، اهداف و مقاصد شارع حکیم، از بعث رسل، انزال کتب و تشریع احکام شرعی را تبیین می نمود. ✅ نکته مهمی که در این جا ، لازم است به آن توجه داده شود، آن است که این گونه نیست که در تمامی نصوص بیان گر مقاصد شریعت، از این الفاظ، استفاده شده باشد، بلکه اساسا، شاخصه اصلی این نصوص، در بر داشتن این الفاظ نیست، بلکه شاخصه اصلی، آن است که باید، محتوای آن، از سنخ «هدف و مقصد» باشد، نه از سنخ «برنامه و قانون». ✅ تفاوت «هدف» و «برنامه» نیز روشن است، زیرا برنامه ها، همان قانونی هایی است که اگر اجرا شوند، مکلفین را به اهداف تشریع، می رسانند. ✅ نتیجه آن است که تمام آیات و روایاتی که بیان گر برنامه های شارع حکیم نیستند، بلکه اهداف و مقاصد شریعت را بیان می کنند، هر چند مشتمل بر الفاظ «بعثنا»، «انزلنا» و... نباشند، از مصادیق نصوص بیان گر مقاصد شریعت هستند؛ مانند آیه شریفه 11 سوره مبارکه ممتحنه: 🔆 ... وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي أَنتُم بِهِ مُؤْمِنُونَ. 🔅... ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﭘﺮﻭﺍ ﻛﻨﻴﺪ. ✅ در این آیه شریفه و نیز آیات و روایات فراوانی، به تقوا، دستور داده شده است و معلوم است که تقوا، هدف است، نه برنامه، زیرا علاوه بر آن که ماهیت آن، ماهیت هدفی است نه برنامه ای، به علاوه، در دیگر نصوص، برنامه های رسیدن به تقوا نیز تبیین شده است. ✅ به عنوان نمونه، در آیه شریفه 183 سوره مبارکه بقره آمده است: 🔆يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُون. َ 🔅ﺍﻱ ﺍﻫﻞ ﺍﻳﻤﺎﻥ! ﺭﻭﺯﻩ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﻘﺮّﺭ ﻭ ﻟﺎﺯم ﺷﺪﻩ ، ﻫﻤﺎﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﻴﺸﻴﻨﻴﺎﻥ ﺷﻤﺎ ﻣﻘﺮّﺭ ﻭ ﻟﺎﺯم ﺷﺪ، ﺗﺎ ﭘﺮﻫﻴﺰﻛﺎﺭ ﺷﻮﻳﺪ. ✅ در این آیه کریمه، تاکید شده است که یکی از برنامه هایی که امسال را به هدف مهمی چون تقوا می رساند، روزه داری است. بنابراین، احکام و برنامه های شارع حکیم، برای رسیدن به تقوا، تشریع شده است. ✅ البته در نصوص دینی، گاهی تقوا به عنوان یکی از مصادیق «علل الشرایع»، عنوان می شود، و گاهی به عنوان یکی از مصادیق «مقاصد شریعت»، و اتفاقا در این آیه شریفه، تقوا به عنوان «علل الشرایع» ذکر شده است، ولی از آن جایی که هر دو ماهیت هدفی دارند، لذا شاهد مثال خوبی برای تعیین ماهیت و سنخ تقوا می باشد. 🔹 تفاوت «علل الشرایع» با «مقاصد شریعت» در آینده خواهد آمد. ادامه دارد... 📚 کانال پژوهش های اصولی https://eitaa.com/joinchat/1772093454C44c5b95945