سعید امیرارجمند و تألیف کتاب مهم دیگری در موضوع نگاه منجی‌گرایانه و آخرالزمانی در ایران پس از اسلام عنوان کتاب: انقلاب‌های آخرالزمان: آخرالزمان، انقلاب و واکنش در جهان ایرانی (Revolutions of the End of Time: Apocalypse, Revolution and Reaction in the Persianate World) نویسنده: سعید امیرارجمند سال انتشار: 2023 (انتشار اولیه دسامبر 2022) انتشارات: بریل (Brill) تعداد صفحات: 12+240 صفحه سعید امیرارجمند، استاد بازنشسته دانشگاه استونی بروک (دانشگاه ایالتی نیویورک) در آمریکاست که دکترای جامعه شناسی خود را در 1980 از دانشگاه شیکاگو دریافت کرده است. وی نویسنده‌ای پرکار است و کتاب‌ها و مقالات زیادی به ویژه با موضوع جامعه‌شناسی شیعیان در دوره آغازین غیبت و نیز مسائل سیاسی-اجتماعی ایران دوره معاصر دارد. از جمله کتاب‌های مهم او می‌توان به «سایه خدا و امام پنهان: مذهب، سازمان سیاسی و تغییرات اجتماعی در ایران شیعی از آغاز تا 1890م» (1984)، «عمامه به جای تاج: انقلاب اسلامی در ایران» (1988)، «پس از خمینی، ایران در زمان جانشینان او» (2009) و «جامعه‌شناسی اسلام شیعی» (2013) می باشد. همچنین مقالات «تسلی الهیات: آموزه غیبت نزد شیعه و گذار از آخرالزمان‌گرایی به قانون» (1998) و «بحران امامت و نهاد غیبت در تشیع اثنی‌عشری: دیدگاهی تاریخی-اجتماعی» (1996) از نوشتارهای مهم او در موضوع مهدویت است.

موضوع کتاب: کتاب درصدد بررسی باورهای آخرالزمانی در طول تاریخ ایران پس از اسلام تا دوره معاصر است و نویسنده درصدد است تا با حرکت در تاریخ پس از اسلام، باورهای تأثیرگذار آخرالزمانی و منجی‌گرایانه (یا ضد آن) را که در شکل‌گیری یا تغییر و تحول حکومت‌های سرزمین پهناور ایران مؤثر بوده‌اند، گزارش و تحلیل نماید. اگرچه امیرارجمند از عبارت جهان ایرانی یا فارسی شده (Persianate World) استفاده کرده (عبارتی که ظاهراً اولین بار توسط مارشال هاجسون در کتاب مهمش، سرگذشت اسلام، ابداع شده و منظور آن مناطقی است که تحت تأثیر زبان فارسی بوده‌اند؛ از میانه عراق گرفته تا سرزمین هند و آسیای میانه) ولی به نظر می‌رسد نویسنده از این عرصه فراتر رفته و به جنبه‌های دیگر مانند نمود این باورها در امپراطوری عثمانی و یا حتی داعش در دوره معاصر نیز پرداخته است. نویسنده در پیش‌گفتار کتاب با اشاره به اینکه وی در ژانویه 1979 (دیماه و بهمن 1357) و پیش از آمدن حضرت امام خمینی (ره) با ایشان مصاحبه کرده و این مصاحبه در مجلات غربی بلافاصله پس از انقلاب منتشر شده، اعلام می‌کند کتاب حاضر، آخرین کتاب از کتاب‌های سه‌گانه او در مورد انقلاب ایران است. وی موضوع کتاب را چنین توضیح می‌دهد: «این کتاب اسطوره‌های هزاره‌‌گرایانه شیعی و صوفی در مورد ظهور [امام] مهدی در آخرالزمان و گذار تدریجی و جزئی آن به اسطوره مدرن انقلاب به مثابه رستگاری و نجات بشر از ظلم و ستم را پوشش می‌دهد. موضوع اصلی این کتاب، اسطوره آخرالزمانی قدیمی ولی ماندگاری است که به عنوان انگیزه کنش انقلابی در جهان پارسی، قرن‌های متمادی تأثیرگذار بوده است. این اسطوره همچنان عامل مهمی در انقلاب‌های قرن بیستم است». وی با اشاره به اینکه نگارش اولیه این کتاب را در خانه بازسازی شده‌اش در کاشان در پاییز 2019 (1997ش) آغاز کرده و در مدت سه سال بعد و همزمان با دوران کرونا، نگارش آنرا پیش برده است، تاریخ نگارش پیش‌گفتار را آگوست 2022 (مرداد 1401) در شهرستان کاشان ذکر کرده است! برای مطالعه متن کامل گزارش -از جمله فصل بندی کتاب- به سایت غرب و مهدویت (westandmahdism.ir) مراجعه فرمایید. زهیر دهقانی آرانی خردادماه 1402

#نشست_علمی «آیین و کنش مادی در تشیع معاصر»، دانشگاه اگزتر، انگلستان 👈 مسیله #مادیت و خصوصاً مادیت دین، در سال‌های اخیر موضوع بررسی‌های بسیاری بوده و هر آینه توجه به بعد مادیت در ادیان و محوریتی که در جریان تطور دین دارند، بیشتر از گذشته مورد توجه پژوهش‌گران قرار می‌گیرد. گونه‌های مختلف بروزات دین از جمله در معماری، هنر، اشیا، دست‌سازه‌ها و حتی ابعاد مادیت یافته مفاهیم و اجزا غیرمادی دین مانند کتاب‌های دینی به مثابه یک شیء که تولید و توزیع و مصرف می‌شوند، همگی به عنوان بخش‌هایی از مادیت دین مورد بررسی قرار دارند. 👈 همنوا با تبدیل شدن مادیت دین به موضوعی داغ در علوم انسانی، بررسی‌ها درباره مادیت در #اسلام_شناسی و #شیعه‌_شناسی نیز افزایش قابل ملاحظه‌ای یافته است. به عنوان یک نمونه، می‌توان به نشستی علمی اشاره کرد که فردا و پس فردا درباره مادیت تشیع در دانشگاه اگزتر انگلستان برگزار می‌شود. در این نشست، درباره برخی ابعاد مادیت فرهنگ شیعی در کشورهایی مانند ایران و عراق و هند، سخنرانی‌هایی ایراد خواهد شد. کانال جامعه و فرهنگ | پیمان اسحاقی

🎥 #کشیش زاده‌ای که #مسلمان شد: «همه سوالات من در طول زندگی با مطالعه #قرآن پاسخ داده شد.» 🌐 فاران نیوز 🆔 @faran_news

#رویدادهای_آکادمی_بین_المللی_حکمت 🔷 آکادمی بین المللی حکمت با همکاری مرکز بین‌المللی مطالعات دینی دانشگاه تهران برگزار می‌کند: 💻 نشست مجازی 📌 «شیوه‌های آموزش و پژوهش علوم انسانی در دانشگاه‌های آمریکا» 🎙 با ارائه: دکتر عليرضا دوستدار عضو هیئت علمی دانشگاه شیکاگو، آمریکا 💠 دبیر نشست: دکتر مهدی صالحی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران 📎 زمان: سه‌شنبه ۳۰ خرداد ۱۴۰۲ 🕣 ساعت: ۲۰:۳۰ جهت ثبت نام و دریافت لینک ورود به جلسه، به این آدرس مراجعه کنید: https://hekmat.academy/event/research-methods-of-humanities-in-america/ #رویداد 🌐 در شبکه‌های اجتماعی ما را همراهی کنید:‌ تلگرام | اینستاگرام | ایتا | آپارات

📚 قوانین اسلامی درباره دریاها ✍️ حسن اس. خلیله "Islamic Law of the Sea: Freedom of Navigation and Passage Rights in Islamic Thought" Hassan S. Khalilieh Cambridge University Press 2019 Direct Access PDF ⬇️ http://ijtihadnet.com/wp-content/uploads/Hassan-S.-Khalilieh-Islamic-Law-of-the-Sea_-Freez-lib.org_.pdf ▫️▫️▫️▫️▫️▫️ 🕌 اسلام‌پژوهی مستشرقان | https://eitaa.com/Islam_Orientalism

📘 قاضیان زن در جهان اسلام؛ پژوهشی جامع در ابعاد نظری و حرفه ای (مجموعه مقالات) 📚 انتشارات بریل - 2017 🆔 @naqshine ▫️▫️▫️▫️▫️▫️ 🕌 اسلام‌پژوهی مستشرقان | https://eitaa.com/Islam_Orientalism

📘 The Historian of Islam at Work; Essays in Honor of Hugh N. Kennedy ✏️ Edited by Maaike van Berkel & Letizia Osti 🔸 Brill - 2022 🆔 @naqshine ▫️▫️▫️▫️▫️▫️ 🕌 اسلام‌پژوهی مستشرقان | https://eitaa.com/Islam_Orientalism

فراخوان کنفرانس درباره فخر رازی، دانشگاه آتلانتیک فلوریدا، آمریکا https://tumarandishe.ir/fa/post/2362 پایگاه خبری طومار اندیشه ▫️▫️▫️▫️▫️▫️ 🕌 اسلام‌پژوهی مستشرقان | https://eitaa.com/Islam_Orientalism

📕📗 دوره آموزشی «فرهنگ حسینی در ایران (رویکرد مفهومی و موضوعی)» 👈 با تدریس پیمان اسحاقی 👈 بر اساس #طرح_درس مفصل، شامل حدود یک صد کتاب، مقاله و پایان‌نامه عمدتاً به زبان انگلیسی 👈 جلسات آنلاین در بستر اسکای‌روم 👈 با تعداد معدودی بورسیه برای واجدان شرایط 👈 ثبت‌نام تا پنج‌شنبه همین هفته 👈 برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این دوره و ثبت نام در آن می‌توانید به این پیوند مراجعه کنید. 👈 حسب هماهنگی صورت گرفته میان آکادمی طومار اندیشه و موسسه برگزار کننده این دوره، اعضای کانال آکادمی طومار اندیشه می توانند با وارد کردن کد toumar1402 از ده درصد تخفیف ویژه بهره مند شوند. کانال آکادمی طومار اندیشه: @toumareacademy

🎓 دیوید پاوِرز ✨ آشنایی با پژوهشگران | سیره‌پژوهی 📗 معرفی کتابِ «زید: داستانِ غیرمشهورِ پسرخوانده‌ی محمّد» Powers, David. Zayd. Pennsylvania:University of Pennsylvania Press, 2014. 🔻 متأخرترین تک‌نگاریِ دِیوید پاورز با عنوان زید: داستانِ غیرمشهورِ پسرخوانده‌ی محمّد در سال ۲۰۱۴ میلادی در ۱۹۲ صفحه از سوی نشرِ دانشگاه پنسیلوانیا منتشر شده است. این کتاب، چنانچه از نامش پیداست، به بررسی شخصیت «زید» در متون تاریخی و سیره‌های اسلامی و عربی (و مقایسه‌ی آنها با متون بایبلی و پسابایبلی) می‌پردازد و برای ارائه‌ی تصویری کامل‌تر از زید، شخصیتِ فرزندش «اُسامة» و یکی از همسرانش «زینب» را نیز بررسی می‌کند. این کتاب در واقع دنباله‌ی تک‌نگاریِ پیشین او، یعنی کتاب مهم و بحث‌برانگیزِ «محمّد پدرِ هیچ‌یک از مردانِ شما نیست: ساختنِ آخرین پیامبر» است که در سال ۲۰۰۹م منتشر شده بود (به این کتاب نیز در فرسته‌های بعدی خواهم پرداخت). 🔻 ادعا و استدلال مرکزیِ پاوِرز در این کتاب این است که روایت‌های اصلیِ عربی و اسلامی درباره زید که به پذیرش او به‌عنوان فرزندخوانده از سوی محمّد در مکّه، نفی این فرزند‌خواندگی از سوی محمّد در مدینه، و ازدواج محمّد با همسرِ سابقِ او (یعنی زینب بنت جَحش) می‌پردازند جعلیاتی داستانی‌اند که قصدشان ایجادِ بافتاری ساختگی برای برخی از آیه‌های موجود در سوره‌ی احزاب بوده است. این آیه‌ها (مانند آیه‌های ۳۷ تا ۴۰ از سوره‌ی احزاب) می‌خواسته‌اند نشان بدهند که پیامبر بدون وارث مستقیم (چه پسرِ طبیعی و خَلقی و چه پسری از طریق فرزندخواندگی) بوده است. البته پاوِرز معتقد است که خودِ این آیه‌ها نیز پس از درگذشت محمّد به متنِ هنوز‌رسمی‌نشده‌ی قرآن افزوده شده‌اند. 🔻 بنابراین، روایت‌ها و متون سیره‌ی مربوط به زید، چارچوبی تفسیری و تاریخی ارائه می‌کنند که در آنها شأنِ نزول/صدور این آیه‌های ساختگی برای مخاطبانِ آن زمان، یعنی جامعه مسلمانان در دوره‌ی پساپیامبری/اُموی، درک می‌شده است. نظر پاورز بر این است که ظهور رقبای سیاسیِ متعدد مشروعیت و قدرت خلیفه را به چالش می‌کشیده است: رقبایی که مدعی مشروعیت بر اساس نسب‌بردن به محمّد یا بر اساس ادعای نبوت یا هر دو بوده‌اند. پس قُصّاص و سیره‌نویسان با افزودن‌ این آیه‌های ساختگی در قرآنِ هنوز رسمی‌نشده و برساختنِ روایت‌های تاریخی برای نزول/صدور آنها ادعای رقبای سیاسی را تضعیف کرده‌اند. همچنین، گزارش‌هایِ تاریخی موجود درباره‌ی زید، خانواده‌اش، و تعامل آنها با محمّد عملاً آیه‌‌‌ی ۴۰ از سوره‌ی احزاب را به ابزاری برای تحکیمِ آموزه‌ی برساخته‌ی «ختم نبوت» تبدیل کرده است. 🔻 پاورز در این کتاب کوشیده است تا نشان بدهد که روایت‌های عربی و اسلامیِ موجود درباره‌ی زید، اسامه، زینب، و تعامل آنها با محمّد و اطرافیانِ او تا چه حد مشابه (و برآمده از) روایت‌های بایبلی و پسابایبلیِ نظیر است که کارکردهایی مشابه داشته‌اند.‌ کتاب پس از یک پیش‌گفتار کوتاه (که ترجمه‌ی آن را در فرسته‌ی بعدی می‌آوردم) دربردارنده‌ی مقدمه‌ای مفصل،چهارِ فصل اصلی، و نتیجه‌گیری است. پاوِرز در هر یک از فصل‌های اصلیِ کتاب (به‌ترتیب با عنوان‌های «زید»، «زینب»، «مؤته»، و «اُسامه») ابتدا روایت‌های اسلامی و عربیِ موجود درباره‌ی شخصیتِ مورد بحث در آن فصل را می‌آورد و آنها را بررسی می‌کند، سپس روایت‌های نظیر بایبلی و پسابایبلی را می‌آورد، و در پایانِ هر بخش روایت‌های اسلامی و عربی را با روایت‌های بایبلی و پسابایبلی مقایسه می‌کند. پاورز در فصلِ پایانی، یعنی نتیجه‌گیری، همه‌ی موادِ‌ تاریخی را در کنار هم قرار می‌دهد تا به سود ادعایش استدلال کند. 🖋 زهیر میرکریمی ▫️▫️▫️▫️▫️▫️ 🕌 اسلام‌پژوهی مستشرقان | https://eitaa.com/Islam_Orientalism

کتابِ «زید: داستانِ غیرمشهورِ پسرخوانده‌ی محمّد»