🔰 تفاوت «فلسفه دین» با «کلام»، «کلام جدید» و «الهیات فلسفی» ✳️#فلسفه_فلسفه_دین - ۲ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸#کلام یا #الهیات رشته‌های #دین‌پژوهی هستند که متصدی اثبات، تبیین و دفاع از عقائد دینی هستند. #کلام_جدید نیز همین وظیفه را برعهده دارد و صرفا به‌خاطر تازه بودن مسائل به کلام جدید موسوم شده‌ است. 🔸#الهیات_فلسفی نیز رشته دیگری در مجموعه رشته‌های دین‌پژوهی است که به دنبال تبیین فلسفی از آموزه‌های دینی است. 🔸#فلسفه_دین هم بنا بر تعاریفی که در یادداشت گذشته (فلسفه فلسفه دین ۱) ارائه دادیم، عبارت است از دانشی که بدون تعهد به دین خاصی، با روش عقلی به موضوعاتی می‌پردازد که در فهم حقیقت دین و پذیرش آن تأثیرگذارند. ⭕️این سه رشته دین‌پژوهی با وجود شباهت‌ها، تفاوت‌هایی نیز دارند. تفاوت اینها را در سه بخش موضوع، روش و غایت بررسی می‌کنیم: ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1️⃣ #موضوع و مسائل: 🔹رابطه میان مسائل فلسفه دین و مسائل کلام و الهیات فلسفی عموم و خصوص من وجه است. فلسفه دین به موضوعاتی می‌پردازد که در فهم حقیقت دین و پذیرش آن تاثیرگذارند. ولی کلام و الهیات فلسفی همه آموزه‌های اعتقادی را مورد بحث قرار می‌دهند. و از سوی دیگر برخی از موضوعات فلسفه دین مورد توجه کلام یا الهیات فلسفی نیست. 🔹بنابراین فلسفه دین دین با کلام و الهیات فلسفی یک حوزه مشترک و دو حوزه متفاوت دارند. 🔹حوزه مشترک میان اینها مباحثی مانند #اثبات_وجود_خدا، #صفات_خدا، #فعل الهی، #معجزه و #مسئله_شر است. 🔹حوزه اختصاصی کلام و الهیات فلسفی، باورهای فرعی اعتقادی هستند، مانند ویژگی‌های برزخ و قیامت است. همچنین آموزه‌های خاص هر دین در الهیات آن دین بحث می‌شود، مانند #تثلیث و #تجسد در #مسیحیت یا #وحی و #مهدویت در #اسلام. 🔹حوزه اختصاصی فلسفه دین شامل مباحثی همچون #علم_و_دین، #عقل_و_ایمان، #زبان_دین و #تجربه_دینی می‌شود که بیشتر جنبه معرفت‌شناختی دارند. 🔹کلام یا الهیات فلسفی اصالتا توجهی به این مسائل ندارند، اما ممکن است الهیدانی در اثر الهیاتی خود به این مسائل بپردازند که در این صورت الهیدان نقش فیلسوف دین را بازی کرده است. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 2️⃣ #روش: 🔹کلام از هر روشی که برای اثبات، تبیین و دفاع از دین مفید باشد، استفاده می‌کند. حتی ممکن است از جدل یا مغالطه نیز بهره ببرد ولی در قرون اخیر متکلمین سعی کرده‌اند روش‌هاب نادرست را کنار بگذارند و از روش‌های معرفت‌زا اعم از عقلی، نقلی و تجربی استفاده کنند. بر خلاف الهیات فلسفی و فلسفه دین که فقط با روش عقلی سروکار دارند. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 3️⃣ #غایت: 🔹هر سه دانش کلام، الهیات فلسفی و فلسفه دین از رشته‌های دین‌پژوهی هستند که #صدق_و_کذب_ادیان برایشان مهم است. لکن تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر دارند: 🔹الهیات فلسفی و کلام به دنبال اثبات صدق و تبیین دین خاصی هستند. در حالی که فلسفه دین چنین التزام و محدودیتی را نمی‌پذیرد. یعنی: 🔹اولا، کلام یا الهیات دغدغه اثبات صدق دین و مدعیاتش را دارد، ولی فلسفه دین دغدغه اثبات صدق را ندارد بلکه صدق و کذب را بررسی می‌کند. ممکن است حکم به صدق کند و ممکن است حکم به کذب کند. از همین رو نمی‌توان خبر از متکلمی بی‌دین داد، اما فیلسوفان دین ملحد به وفور یافت می‌شوند. 🔹ثانیا، الهیات متصدی اثبات و دفاع از دین متبوعش است ولی برای فلسفه همه #ادیان اهمیت دارند. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🛑 نکته مهم: باید میان #هدف_علم و #هدف_عالم تفاوت قائل شد. آنچه گفته شد در مورد هدف علم است نه عالم. از این رو ممکن است فیلسوف دینی که متعهد به دین خاصی است، با روشی کاملا سکولار به۸ بررسی مسائل فلسفه دین بپردازد و مطالبش را به نحوی ارائه دهد که هیچ نشانی بر جانبداریش وجود نداشته باشد. #ویلیام_آلستون، #آلوین_پلانتینگا، آیت‌الله #مصباح یزدی و آیت‌الله #جوادی_آملی نمونه‌هایی از این #فیلسوفان_دین هستند. ۲۱ آذر ۹۹ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ #فلسفه #فلسفه_اسلامی #فلسفه_دین_اسلامی #میرباباپور https://eitaa.com/Islamic_Philosophy_of_Religion/52 لینک این مطلب در اینستاگرام: https://www.instagram.com/p/CIpdtqWh3YQ/?igshid=1qotbgg06xok

#سخنرانی #الهیات_تاریخ ♦️الهیات تاریخ و منجی‌گرایی 🎙محسن الویری 🔸اگر بخواهیم چهارچوبی دانشی پیدا کنیم که همه ادیان بتوانند در آن چهارچوب درباره موضوع منجی‌گرایی گفت‌وگو کنند، آن چهارچوب الهیات تاریخ است. الهیات تاریخ بررسی عقلی و روشمند موضوع تاریخ در پهنه متن مقدس دینی است. گاه هدف از این بررسی، درست فهمیدن است، گاه تبیین برای دیگران است، گاه دفاع یا توجیه است و گاه نقد آن است. 🔹در بحث‌های الهیات تاریخ، چهار بحث عمده وجود دارد. بحث تاریخ جهانی و خدا و اینکه خدا در تاریخ چگونه حضور پیدا می‌کند. بحث بعدی بحث منازل تاریخ است. در این نگاه به صلیب کشیده شدن مسیح، یک منزل است. نکته سوم غایت تاریخ و بحث چهارم معنی تاریخ است. این چهار مسئله، مسائل اصلی الهیات تاریخ است. 🔸اگر ما آموزه مهدویت را در فرهنگ اسلامی با نگاه الاهیات تاریخ نگاه کنیم، به ویژه با قرائت مکتب اهل بیت(ع) از آموزه مهدویت، مهدویت عملاً با چند موضوع دیگر الاهیاتی جدید پیوند خواهد داشت و خواهیم دید چقدر پربار است و می‌توانیم افق‌های تازه پیدا کنیم و چهارچوبی برای گفت‌وگو پیدا کنیم. 🔹الهیات رنج، الهیات انتظار، الهیات پایان تاریخ، الهیات امید، الهیات مسیر حرکت تاریخ، الهیات عدالت، الهیات اجتماع، الهیات جهانی شدن، الهیات سعادت و فلاح و رفاه از جمله ابعاد الهیاتی مهدویت است. 🔸رستگاری نهایی بشر و برخورداری او از همه خوبی‌های این‌جهانی و رهایی از هر رنج و اندوه و ستم و تنگدستی، آرمانِ مشترکِ همه ادیان و مکتب‌ها و حتی اندیشمندانی است که به آینده بشریت اندیشیده‌اند. الهیات تاریخ می‌تواند چارچوبی علمی برای گفت‌وگو در این زمینه، بین همه باورمندان به فرجام نیکوی بشر با تأکید بر مهدویت فراهم آورد. 🔚 پایان #فلسفه #فلسفه_دین #فلسفه_دین_اسلامی #ولایت #امامت #مهدویت #انتظار #آخرالزمان #الهیات 📌آدرس کانال @Islamic_Philosophy_of_Religion