📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 120
🔖 آیات: ۴۴ و ۴۵
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅آیه ۴۴ بقره:
«أتامرون الناس بالبر وتنسون انفسکم وانتم تتلون الکتاب افلا تعقلون»
آیا مردم را به نیکی (و ایمان به پیامبری که صفات او آشکارا در تورات آمده) دعوت میکنید، اما خودتان را فراموش مینمایید؛ با اینکه شما کتاب (آسمانی) را میخوانید! آیا نمیاندیشید؟
✅ آیه ۴۵ بقره:
«واستعینوا بالصبر والصلاة وانها لکبیرة الا علی الخاشعین»
از صبر و نماز یاری جوئید؛ (و با استقامت و توجه به پروردگار، نیرو بگیرید؛) و این کار، جز برای خاشعان، گران است.
1⃣یکی از سوالات خدا از بنی اسراییل که منحصر به آنها هم نیست این است که چرا شماری دیگران را #امر_به_معروف (کار نیکی) میکنید که خود انجام نمیدهید؟ آنچه در این جمله بد است «عمل نکردن به آن نیکی» است نه امر دیگران به آن امر نیک. لذا گوید چرا خودتان عمل نمیکنید- نه اینکه چرا آن را به دیگران امر میکنید.
2⃣پس کسی که به امر نیکی عمل نمیکند باز هم #وظیفه اش راجع به امر دیگران به آن امر نیک از بین نرفته است بلکه خودش هم باید به آن امر عمل کند. از معصوم پرسیدند آیا ما باید به تمام معروفها عمل کنیم تا بتوانیم دیگران را امر به معروف کنیم؟ فرمودند همین که #اهل_معروف باشید و به آن اهمیت دهید برای امر به معروف کافیست.
3⃣پس #عدالت، شرط امر به معروف نیست و لذا در امام جماعت عدالت لازم نیست و اگر برخی معاصی را انجام داد باز هم موظف به #امر_به_معروف و #نهی_از_منکر است. علاوه بر این، برای وجود شرط عدالت در امر به معروف هیچ نص یا دلیلی نداریم.
4⃣علاوه بر اینکه اگر امر به چیزی میکنیم باید خودمان هم عامل باشیم، نباید چیزی را که نمیخواهیم عمل کنیم را بگوییم (لم تقولون ما لا تفعلون) نمونه این مورد، منافقانند که در صدر اسلام نمیخواستند به #جهاد بروند اما میگفتند میرویم. این ربطی به بحث امر به معروف و نهی از منکر ندارد بلکه مربوط به #نفاق است که میخواهند خود را مومن نشان دهند درحالیکه عملاً نمیخواهند. اما مورد اول تنها ناشی از #ضعف_نفس است.
5⃣در مورد اخیر گوید #حسن_فاعلی داشته باشید یعنی اول نیت خود را پاک کنید و دروغ نگویید و سپس ٫حسن_فعلی داشته باشید و کار خوب کنید. در مورد امر به معروف هم اگر شخص به چیزی که عمل نمیکند امر کند چون عالم به خیر است دو گناه دارد زیرا خودش به جهت علم به معروف، به جهنم میرود و دیگری را با امر به آن به بهشت میبرد اما اگر امر نکرد و خودش هم جاهل به خیر بود یک گناه بیشتر ندارد اما حتی با این اوصاف نیز توصیه به امر به معروف شده است.
6⃣اگر کسی نداند که باید به گفته اش عمل کند، #عقل_نظری وی ضعیف است و اگر بداند و عمل نکند #عقل_عملی وی ضعیف است که غالبا مورد دوم پیش می آید.
7⃣اگر کسی دید که وقتی مطلب جالبی میبیند سریع آنرا مینویسد یا یاد میگیرد تا به بقیه بگوید، معلوم میشود آنرا برای دیگران آموخته نه برای #تهذیب_نفس! اما اگر تا مطلبی دید ابتدا خودش متاثر شد معلوم است که وارد مرحله تهذیب نفس شده است و دیگران را هم هدایت خواهد کرد.
8⃣امام علی گوید اگر کسی میخواهد پیشوای دیگران شود اول خودش را #تهذیب کند و سپس بجای حرف زدن سعی کند با رفتارش پیشوای دیگران و هدایتگر آنها باشد. آنگاه امیرالمومنین کسانی را که امر میکنند و عمل نمیکنند را لعنت کرد که منظورش توبیخ #نسیان_نفس است نه امر به معروف.
9⃣در آیه بعد به بنی اسراییل گوید حال که به حکومت رسیدید در برابر مشکلات فراوانی که بر راهتان خواهد بود از خدا بواسطه «صبر» و «نماز» #استعانت وکمک بگیرید. #استقامت در برابر مشکلات همان صبر است لذا استقامت کنید و نماز بخوانید که خدا کمکتان میکند چون همه کاره شما، خداست و شما هیچ توانی در برابر سختی ها نداشته و ندارید.
0⃣1⃣در «لا اله الا الله وحده وحده وحده» تکرار وجود ندارد بلکه جهات سه گانه وحدت را گوید که شامل #وحدت_ذاتی، #وحدت_صفاتی و #وحدت_افعالی است یعنی جز خدا هیچ چیز نیست و همه چیز از اوست چه وجود موجودات، چه صفاتشان و چه افعالشان..
┏━━━━━━━━🌺🍃━┓
@KhatmeNoor
#کانال_قرائات_تجوید_حفظ_تفسیر
┗━━🍃🌺━━━━━━━┛
📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 121
🔖 آیات: ۴۵ و ۴۶
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅ آیه ۴۵ بقره:
«واستعینوا بالصبر والصلاة وانها لکبیرة الا علی الخاشعین»
از صبر و نماز یاری جوئید؛ (و با استقامت و توجه به پروردگار، نیرو بگیرید؛) و این کار، جز برای خاشعان، گران است.
✅ آیه ۴۶ بقره:
«الذین یظنون انهم ملاقو ربهم وانهم الیه راجعون»
آنها کسانی هستند که میدانند دیدارکننده پروردگار خویشند، و به سوی او بازمیگردند.
1⃣مردم عادی از چند جهت در زحمتند: هم باید مصایب و #مشکلات_زندگی را تحمل کنند، هم باید #تکالیف_الهی را انجام دهند و هم عده ای مستکبران بر اینها میتازند.
2⃣حال برای آسان شدن از این مشکلات، چون تمام قدرت از آن خداست پس تنها مستعین و تکیه گاه، خداست. #استعانت به خداوند یعنی تقرب و نزدیکتر شدن به خداوند، زیرا هر چه به مبدا قدرت نزدیکتر شویم کارها برای ما آسانتر میشود. تقرب با «عبادت» است و مهمترین عبادت، #صبر و #صلاة است.
3⃣یک سری تکالیف از سوی خداوند بر بنی اسراییل بار شد مثل حفظ دین و نفروختن آن به ثمن قلیل. حال راه آسان شدن تکالیف، #تقرب بوسیله صبر و نماز است.
4⃣انسان هر درجه که به خدا نزدیک میشود در همان لحظه پاداشش را میگیرد نه اینکه تا انتهای راه باید برود تا خدا در آخرت به او پاداش دهد بلکه تنها پاداش نهایی و بالاتر در آخرت داده میشود.
5⃣نمازی که بوسیله آن انسان از خدا مدد دریافت میکند نماز #خاشعین است نه هر نمازی، زیرا قرآن گوید نماز برای انسان سنگین است مگر برای خاشعین. تنها انسان خاشع، خاکسار و دلشکسته است که در #جنگ_درونی میتواند پیروز باشد برعکس جنگ بیرونی که در آن باید به مستکبران تازید.
6⃣یکی از برجسته ترین مصادیق #صبر، روزه است. این، تطبیق صبر است نه تفسیر واژه صبر. انجام صدقات واجب، #واجب_عینی است و حل مساله محرومیت محرومان، #واجب_کفایی.
7⃣برطرف کردن محذورات دینی انسان، از طریق #نماز است (ان الصلاة تنهی عن الفحشاء و المنکر) و حل مشکلات زندگی مادی با #صبر. حدیث شریفی داریم که گوید کسی که همیشه بیاد خداست دائم الصلاة است و گویا همیشه در نماز است و دایم الصلاة بودن، چاره حل مشکلات زندگیست.
8⃣اکثریت مردم بخاطر ترس از جهنم به تکالیف عمل میکنند پس #جهنم یک نعمت بزرگیست که سوره الرحمان نیز این را بعنوان «نعمت» و رحمت، گوشزد میکند. اگر جهنم نبود اکثریت مومنین و موحدین اهمیتی نمیدادند و گمراه میشدند.
9⃣نمازگذار کسیست که به عهدش وفا میکند و به شهاداتش اهمیت میدهد و مراقب نمازهایش هست پس #نماز_خواندن کار سختی است و تنها از انسان متواضع و «خاکسار» ممکن است و چنین انسانی بر مشکلات فائق خواهد آمد. لذا برای کفار و منافقین، نماز خواندن بسیار سخت است چون اخلاصی ندارند و باید ریا کنند چون خشوعی در برابر خدا ندارند.
0⃣1⃣آنچه انسان را خاضع میکند، #یاد_آخرت و مرگ است و این تنها عامل است. ممکن نیست کسی یاد احتضار باشد و خاشع در برابر خدا نشود. قیامت آنچنان قوی است که گمان به وجود آن هم انسان را شدیدا خاضع خواهد کرد چه برسد به آنکه مومن به آخرت یقین دارد! لذا آیه مورد بحث، #ظن و گمان به دیدار خداوند در آخرت را نیز برای خاشع شدن کافی میداند.
┏━━━━━━━━🌺🍃━┓
@KhatmeNoor
#کانال_قرائات_تجوید_حفظ_تفسیر
┗━━🍃🌺━━━━━━━┛