دعاهای قرآنی دعای هفتم: دعای موسی علیه السلام در طلب مغفرت از خدا قرآن كريم در آيات شانزدهم و هفدهم سوره ي قصص به طلب آمرزش موسي و عدم پشتيباني او از مجرمان اشاره مي‌كند و مي‌فرمايد: (قَالَ رَبِّ إنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي فَغَفَرَ لَهُ إنَّهُ هُوَ الغَفُورُ الرَّحِيمُ* قَالَ رَبِّ بِمَا أ نْعَمْتَ عَلَيَّ فَلَنْ أكُونَ ظَهِيراً لِلْمُجْرِمِينَ). «(موسي) گفت: «پروردگارا! در حقيقت من به خودم ستم كردم؛ پس مرا بيامرز. » و (خدا) او را آمرزيد؛ [چرا] كه تنها او بسيار آمرزنده [و] مهرورز است. * (بازموسي) گفت: «پروردگارا! به (پاس) نعمتي كه به من دادي، پس پشتيبان خلاف‌كاران نخواهم بود.». نكته‌ها و اشاره ها: ۱. هر چند موسي قتل عمد انجام نداده بود، و كشته شدن فرد قبطي در هنگام دفاع از مظلوم، گناهي به شمار نمي آمد و با عصمت موسي منافاتي نداشت، اما از آن جا كه اين قتل به مصلحت نبود و پيامدهايي براي موسي و بني اسرائيل داشت، ترك اولي به شمار مي‌آمد؛ از اين رو موسي از خدا تقاضاي آمرزش و مستور شدن كرد و خدا نيز او را بخشيد و از دشمنان مستور كرد و نجات داد. ۲. موسي با خدا پيمان بست كه به شكرانه ي نعمت‌هاي الهي، هرگز با فرعونيان مجرم همكاري نكند و در كنار بني اسرائيل بماند. آري؛ مجرمان نعمت‌هاي الهي را پاي مال مي‌كنند و سرمايه‌هاي مردم و خويش را با گناهان خود برباد مي‌دهند؛ پس اگر كسي پشتيبان آنان باشد، در نابودي نعمت‌هاي خدا شريك شده و سپاس عملي نعمت او را به جا نياورده است. ۳. پشتيباني از مجرمان و گناهكاران يكي از زشت ترين گناهان است و در قرآن و در احاديث اسلامي نكوهش شده است و ياري ستمكاران باعث مي‌شود كه انسان شريك سرنوشت شوم آنان شود. آموزه‌ها و پيام ها: ۱. اگر خطايي كرديد، به درگاه خدا اعتراف كنيد و از او آمرزش بطلبيد كه او بسيار آمرزنده و مهرورزاست. ۲. اگر كسي از خدا آمرزش بخواهد، فوري او را مي‌بخشد. ۳. به شكرانه ي نعمت‌هاي الهي، پشتيبان مجرمان نباشيد۱. سؤال: جمله ی «ظَلَمْتُ نَفْسِی» به خودم ظلم کردم، از زبان کسی که به پیامبری می‌رسد چه معنایی دارد؟ پاسخ: مراد از ظلم به خود در اینجا، گرفتار شدن به آثار اجتماعی قتل غیر عمد است، نه گناه، تا با مقام عصمت منافات داشته باشد. زیرا خداوند، موسی را مخلَص می‌داند؛ «إِنَّهُ کٰانَ مُخْلَصاً» ۲ و کسی که به این درجه نائل گردید دیگر گناه نمی کند، زیرا شیطان اقرار کرده که قدرت نفوذ در مخلصین را ندارد. «فَبِعِزَّتِکَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ. إِلاّٰ عِبٰادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ»۳. پیام ها: ۱- در دعا، خداوند را با کلمه مبارکه ی «رَبِّ» بخوانیم. «قٰالَ رَبِّ» ۲- هر چند کار خلاف، عمدی نباشد ولی نباید از آثار طبیعی و وضعی آن غافل بود. «ظَلَمْتُ نَفْسِی» (حضرت موسی به قصد نجات یک مؤمن وارد صحنه شد و ناخواسته مرتکب قتل گردید و در واقع گناهکار به حساب نمی آمد؛ امّا این عمل، کار او را دشوار کرد و این یک آفت بود. ) ۳- افراد صالح حتّی در برابر کجی‌های غیر عمدی نیز بلافاصله استغفار می‌کنند و از تبعات آن دوری می‌گزینند. «فَاغْفِرْ لِی» (حضرت موسی با استغفار خود چند چیز را از خداوند درخواست کرد، هم محو آثار اجتماعی کار خود را، هم برطرف شدن نگرانی از آینده را و هم دفع توطئه‌های انتقام جویانه ی فرعونیان را. ) ۴- دعای انبیا مستجاب است. «فَغَفَرَ لَهُ». شاید مراد از نعمت در جمله ی «أَنْعَمْتَ عَلَیَّ»، غفران و بخشش الاهی باشد. پیام ها: ۱- قدرت جسمی، از نعمت‌های الهی است. «بِمٰا أَنْعَمْتَ عَلَیَّ» (موسی قدرتی داشت که با یک مشت توانست کافری را از پا در آورد. ) ۲- شکر نعمت‌های الهی، دوری از ستم به دیگران است. «بِمٰا أَنْعَمْتَ عَلَیَّ فَلَنْ أَکُونَ ظَهِیراً لِلْمُجْرِمِینَ» شکرانه ی بازوی توانا بگرفتن دست ناتوان است ۳- همکاری با گنهکاران نیز گناه است. «فَلَنْ أَکُونَ ظَهِیراً لِلْمُجْرِمِینَ» (به گفته ی روایات، راضی بودن به گناه دیگران هم گناه بحساب می‌آید. )۴. ---------- ۱. تفسير قرآن مهر، ج ۱۵، ص: ۲۷۳. ۲. مریم، ۵۱. ۳. ص، ۸۲-۸۳. ۴. تفسیر نور، ج ۷، ص۳۰. 🌴 احسن الحدیث 🌴 ویژه‌ی نکته‌های قرآنی اعم از تفسیر، علوم قرآن، معرفی آثار قرآنی و... https://eitaa.com/ahsanalhadis1 https://eitaa.com/ahsanalhadis2 🌺~🌺~🌺~🌺 ✅#بانک_کتب_حوزوی 🔰🔰 🆔‌ @kotob_howzavy