موضوع بحث: 🔹 دلیل توحید در اطاعت: ✅ مالکیت حقیقی و مطلق الهی ✅ علم مطلق الهی 🔹 ضرورت تعبد در دستورات عبادی @M_Shajarian

موضوع بحث: 🔹 معنای توحید در استعانت 🔹 ضعف جسمی و روحی انسان 🔹 نیازمندی انسان به بی‌نیاز مطلق @M_Shajarian

موضوع بحث: 🔹 ادامه بحث از توحید در استعانت 🔹 محدودیت دانش انسان در قرآن @M_Shajarian

موضوع بحث: 🔹 ادامه بحث از توحید در استعانت 🔹 آیا توسل به اولیای الهی شرک نیست؟ @M_Shajarian

موضوع بحث: 🔹 ادامه بحث از توحید در استعانت 🔹 کیفیت تدبیر عالم: سبب سازی و سبب سوزی @M_Shajarian

موضوع بحث: 🔹 توحید در عبادت 🔹 نقد تعریف وهابیان از عبادت @M_Shajarian

🔹 شب عاشورای حسینی @M_Shajarian

مسئله شر از دیدگاه ملاصدرا و نورمن گیسلر 🔹 شر چیست و تعریف دقیق فلسفی آن کدام است؟ 🔹 «شر ادراکی» به چه معناست و چه جایگاهی در مباحث مربوط به شر دارد؟ 🔹 خدای عادل، حکیم، قدرتمند، عالم و مهربان به چه دلیل صحنه گیتی را به رنگ شر آمیخته است و چرا در مقابل رنج‌های فراوان انسان اقدامی نمی‌کند؟! 🔹 آیا اساسا راه‌حل فلسفی قابل قبولی برای حل مسئله شر وجود دارد؟ 🔹 بر فرض وجود چنین راه‌حلی، درجه اقناع آن به چه میزان است و آیا فردی را که در متن بلایی سهمگین گرفتار آمده است آرام می‌کند؟ 🔹 وقتی خدا را به خاطر درد و رنجی که انسان می‌برد، محکوم به بی‌عدالتی و ناتوانی یا حتی نبودن و توهمی بودن می‌کنیم، به چه میزان با عقل حکم کرده و به چه میزان از احساسات و عواطف انسانی متاثر هستیم؟ ✅ در مقاله «مسئله شر از دیدگاه ملاصدرا و نورمن گیسلر» ـ که به تازگی در مجله پژوهشی تاملات فلسفی منتشر شده است ـ حتی‌المقدور پاسخ سوالات فوق را تبیین کرده‌ام و دیدگاه دو فیلسوف مذکور در باب برخی از این پاسخ‌ها را بررسی نموده‌ام. ✅ لینک دریافت مقاله: http://phm.znu.ac.ir/article_36931_79b21dee20780ae215d17413cd9e4d43.pdf مهدی شجریان @M_Shajarian

تاملی پیرامون مسئله فیلترینگ محتوای ضددینی 🔹 در دنیای مجازی، در ضدیت با باورهای دینی و مذهبی ما، مطالب فراوانی منتشر می‌شود. از ترویج قرائت‌های دگراندیشانه به مذهب تشیع یا مخالفت با اصل این مذهب تا تقابل با اصل ایمان و ترویج بی‌خدایی و آتئیسم. 🔸 اما آیا «فیلترینگ» این دست مطالب در فضای مجازی قابل دفاع است؟ آیا دلیل فقهی قابل قبولی برای لزوم چنین سیاستی وجود دارد؟ 🔹 در مقاله «تاملی پیرامون مسئله فیلترینگ محتوای ضد دینی» ـ که در «همایش بین‌المللی دین فرهنگ و فناوری» پذیرفته شد و در جلد اول مجموعه مقالات به چاپ رسید ـ پاسخ این سوالات را بررسی کرده‌ام. 🔸 به باور این مقاله، فیلترینگ گسترده نظام‌های فکری رقیب، بستر «تفکر آزاد» را برمی‌چیند و در بسیاری از افراد به شکل‌گیری اعتقادات متزلزل و سست و تقویت روح جزم‌گرایی می‌انجامد. 🔹 سایه سنگین فیلترینگ، پیامدهای منفی تربیتی فراوانی را برای کاربران اینترنتی به دنبال دارد: «دعوت به قانون‌شکنی»، «باور به ضعف مکتب تشیع از پاسخگویی»، «احساس توهین فیلترکنندگان به شعور کاربران» و «تربیت گلخانه‌ای»، برخی از این پیامدها هستند. 🔸 راهکار پرهیز از این پیامدهای منفی، رفع «تدریجی» فیلترینگ این محتواها، به‌موازات اقدامات عملی جایگزین است. «فرهنگ‌سازی در دنیای حقیقی»، «تقویت محتواهای اینترنتی پاسخگو» و «فراهم آمدن امکان دستیابی به هر دو نظام فکری» برخی از این اقدامات هستند. مهدی شجریان @M_Shajarian

بسمه‌تعالی دروس بنده در سال تحصیلی جاری در حوزه علمیه مدینه‌ العلم، به شرح ذیل است: 🔹 کلام: بدایه المعارف از ابتدا، ساعت ۷ صبح لینک کانال کلاس: https://eitaa.com/joinchat/3438673985C1c505e520e 🔸 اصول فقه: اصول فقه مظفر (بخش اول مباحث الفاظ)، ساعت ۸ صبح لینک کانال کلاس: https://eitaa.com/joinchat/3440181313C0f73913956 🔹 فقه: شرح لمعه (از ابتدای کتاب الاجاره)، ساعت ۹ لینک کانال کلاس: https://eitaa.com/joinchat/3441360961C4a85e6701c 🔸 اصول فقه: رسائل (از ابتدای مباحث قطع، پایه ۷)، ساعت ۱۰ لینک کانال کلاس: @rasael1shajarian 🔹 فلسفه: بدایه الحکمه (از ابتدا، پایه ۷)، ساعت ۱۱ لینک کانال کلاس: @bedayehshajarian ✅ روزانه فایل صوتی هر جلسه در کانال‌های فوق در "پیام رسان ایتا" بارگذاری می‌شود. ✅ به دلیل شرایط کرونائی، فعلا کلاس‌ها مجازی برگزار می‌شود. مهدی شجریان @M_Shajarian

💢 گذر از چیستی به چرائی 💢 ضرورت "درس رسمی" شدن فلسفه در حوزه ✍ مهدی شجریان مطالعه احوالات گذشتگان از سوئی و تجربه‌های شخصی در مواجهه با مخاطبان از سوئی دیگر، تغییر ماهیت سوال‌های دینی مردم را نشان می‌دهد و خبر از یک گردش بنیادین در این حوزه دارد. محور سوال‌ها هر چه جلوتر می‌رویم از «چیستی» به «چرائی» در حال تغییر است. آنچه دیروز در کانون توجه عموم مردم، حتی اقشار تحصیل کرده بود، پرسش از چیستی «وظایف شرعی»، چیستی «فعل اخلاقی» و چیستی «باورهای اعتقادی» بود و پاسخ‌های ما مقدمه‌ای بود برای التزام عملی و قلبی مردم، بدون کمترین چالش نظری. امروز اما وضعیت متفاوت شده است. سوالات مردم، حتی اقشار عمومی با تحصیلات آکادمیک کمتر، محوریت دیگری یافته است و عمدتا حول چرائی «وظیفه شرعی»، چرائی «فعل اخلاقی و غیراخلاقی» و چرائی «باور اعتقادی» است. در این مجال نمی‌خواهم علت این تحول را واکاوی کنم یا از بایستگی یا نابایستگی این چرخش سخن بگویم، بلکه نکاتی در شرایط فعلی به ذهنم مرور می‌کند که شاید برای طلبه امروز در مقام مواجهه با این دست مخاطب‌ها، خالی از فایده نباشد: ۱. تقویت روحیه تعبد مردم در «دستورات فقهی فردی» و «مناسک عبادی»، امری ضروری است. نباید ذائقه مردم در این خصوص را عقلی کرد. حکمت عقلی تراشیدن برای نماز و روزه و حج و ... مخاطب امروز را اقناع نمی‌کند. در باب این مسائل - که جنبه ثانوی دارند و متاخر از مسائل اعتقادی هستند - رجوع به آتوریته و التزام تعبدی به آن، عین تعقل است؛ اما متاسفانه برخی از ما طلاب به دنبال حل و فصل عقلی و برهانی این مسائل هستیم و طرفه آنکه در مسائل بعدی ـ که عقل در آن‌ها نقش محوری دارد ـ کمتر همراه عقلیم! ۲. بر خلاف مناسک عبادی و دستورات فردی فقهی، «فقه سیاسی و اجتماعی»، به فراخور پیدایی موضوعات مستحدثه و شکل گیری ساختارهای پیچیده و نوین در حیات اجتماعی، نیازمند اقناع اندیشه بیشتر و بهره‌گیری وافر از ظرفیت عقل است. عقل به عنوان یکی از چهار دلیل استنباط احکام فقهی، در تاریخ فقه ما کمتر مورد عنایت قرار گرفته است و امروزه در متن این تحول بنیادین، بیش از هر روز دیگری نیازمند به فعلیت رساندن ظرفیت‌های بالقوه عقل در این حوزه هستیم. ۳. در «مسائل اخلاقی» و «مسائل اعتقادی» اما، نیازمندی امروز ما به تلاش عقلی بسیار بیشتر است. طیف پربسامد مکاتب فلسفی در حوزه متافیزیک و فلسفه اخلاق و نیز مکاتب معرفت‌شناسی مختلف، رقبای جدی امروز ما هستند. اگر پرسشگر از چرائی را قانع نکنیم، به سمت یکی از این رقبا سُر می‌خورد و سَر سفره کانت، هیوم، راسل و امثالهم خواهد نشست. اگر عقل مستقل را در عداد راه‌های پاسخگویی به مسائل بنیادینِ «فقه اجتماعی»، «اصول اخلاق» و «باورهای اعتقادی» قرار ندهیم و به استظهار از کتاب و سنت بسنده کنیم، در این میدان رقابت، خواهیم باخت. باید رقبا را خوب بخوانیم و بشناسیم و با روش مناسب توان مواجهه با آن‌ها را کسب کنیم و این همه بدون تلاش عقلی و فلسفی و با فقه و اصول خواندن به تنهایی، میسر نمی‌شود. ۴. دفاع از فلسفه یعنی دفاع از روش فلسفی نه لزوما آراء فیلسوفان. آراء فیلسوفان مانند یافته های علمی هر بشر دیگری حتی فقیهان و متکلمان و ... باید محل نقض و ابرام قرار گیرد تا درخت علم میوه‌های بیشتری نثار کند. اما در این میان دفاع از روش فلسفی به معنای «معتبر شمردن عقل مستقل» در شناخت مسائل دینی، از بایسته‌ترین نیازهای امروز ما است. خلاصه اینکه بدون بهره گیری از عقل مستقل و روش فلسفی، توان مصاف با سوالات امروز مخاطبان خود با محوریت "چرائی" را نخواهیم داشت. دریغ که با این همه، هنوز در حوزه ما فلسفه درس جنبی است و در انگاره برخی اگر کفر و الحاد نباشد، دست کم لغو و بی فایده است! _ کانال استاد مهدی شجریان (مدرس حوزه و دانشگاه): @M_Shajarian ✅ @feghheakbar

✅ پیشنهاد مطالعه: خاطره جذاب و خواندنی یک طلبه جهادی خوش‌قلم، از غسل دادن کرونائی‌ها ... @M_Shajarian https://www.hawzahnews.com/news/920794/%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B7%D9%84%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%88%D9%84