بسم الله الرحمن الرحیم
تبدیل احادیث کتابهای غیر حدیثی به مقاله، راهکاری برای احیای برخی از احادیث
✍ محمد مهدی احسانی فر
امروز، مطالعه کتاب «تبصرة العوام فی مقالات الانام» را که اثری فارسی از قرن هفتم هجری است به پایان بردم. نویسنده این اثر، عالمی شیعی بوده و گفته شده که «سید مرتضی ابن داعی حسنی رازی» است. موضوع کتاب، کلامی و احتجاجی است و به همین مناسبت، در آن احادیثی وجود دارد.
گویا این کتاب سه بار تحقیق و چاپ شده است: یکی تحقیق عبّاس اقبال آشتیانی با چاپ اساطیر که از روی آن مطالعه کردم؛ دیگری تحقیق رحمت الله رحمتی با چاپ جامعه مدرسین و آن دیگر، تحقیق جعفر واعظی با چاپ انتشارات سخن. این دو تحقیق و چاپ را ندیدهام.
از این قبیل کتابهای غیر حدیثی مشتمل بر حدیث مربوط به پیش از قرن دهم هجری، فراوان داریم. از سوی دیگر، برخی از متون منتسب به معصومان علیهم السلام را در جایی نمی یابیم و گاهی در این کتابها پیدا می کنیم. همچنین گاهی نیاز به نسخه دیگری از یک حدیث داریم ولی در نقلیات موجود، نمی یابیم.
به نظرم می رسد که یکی از راههای یافتن برخی از احادیث مفقود، رفتن به سراغ این کتاب ها و یکی از راههای احیای احادیث درون این کتابها، تبدیل احادیث آن به مقاله های فهرستی و انتشار جداگانه است. با این روش، به سرعت، احادیث این کتابها در دسترس قرار می گیرد. پس از آن می توان بر پایه آن مقالات تحلیلی نیز نگاشت و یا روش حدیثی نویسندگان آن را شناسایی و تحلیل کرد.
به هر حال این پیشنهاد نیازمند یک حرکت دسته جمعی است (هرچند به صورت فردی هم قابل اجراست) و آغاز و پایان روشنی به شرح زیر دارد:
1. شناسایی کتابهایی که دارای این سه ویژگی باشند: غیر حدیثی، مشتمل بر تعداد قابل توجّهی از احادیث، نگاشته شده پیش از قرن دهم هجری (همین حالا می شود به صورت ذهنی اسامی حدود 40 - 50 کتاب را با این ویژگی ها برشمرد.)
2. تقسیم اینها میان چند نفر و یا آغاز به کار توسط یک نفر
3. تهیه آیین نامه ای مختصر در حد یک صفحه برای تعیین روش استخراج احادیث
4. استخراج احادیث
5. نگارش توضیحاتی در مقدمه و جمع بندی و نیز در صورت نیاز در جاهای دیگر ذیل برخی از احادیث
به همین راحتی می توانیم به مجموعه ای ارزشمند از احادیث خارج از دسترس، دست یابیم.
والحمد لله رب العالمین
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
چرا در سوره ماعون آمده است: وای بر نمازگزاران. چرا نفرموده وای بر بینمازها؟
در سوره ماعون آمده است: «فَوَیلٌ لِلْمُصَلِّینَ؛ الَّذینَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ»(۱)
این آیات درباره نمازگزارانی است که در حق نماز کوتاهی میکنند. هنگامی که کوتاهی در انجام این واجب مهم الهی چنین تبعاتی داشته باشد روشن است که ترککننده نماز گرفتاریهای به مراتب شدیدتری دارد.
در این آیات، خداوند در مورد نمازگزارانی که اشکالاتی در نماز خود دارند سخن میگوید، نمازگزارانی که سهو و غفلت از نمازشان دارند یا ریا میکنند و آنچنان که باید به نمازشان اهمیت نمیدهند. در واقع آیه ۴و۵ هم درباره همین نمازگزاران غافل است:
««ساهُون» از ماده «سهو» در اصل به معنی خطائی است که از روی غفلت سرزند، خواه در فراهم کردن مقدماتش مقصر باشد یا نه، البته در صورت اول معذور نیست، و در صورت دوم معذور است، ولی در اینجا منظور سهو توأم با تقصیر است.
باید توجه داشت: نمیفرماید: «در نمازشان سهو میکنند» چون سهو در نماز به هر حال برای هر کس واقع میشود، بلکه میفرماید: «از اصل نماز سهو میکنند» و کل آن را به دست فراموشی میسپرند.
روشن است، این مطلب اگر یک یا چند بار اتفاق بیفتد، ممکن است از قصور باشد، اما کسی که پیوسته نماز را فراموش میکند و آن را به دست فراموشی میسپارد، پیدا است که برای آن اهمیتی قائل نیست، و یا اصلًا به آن ایمان ندارد.
برخی نیز گفتهاند منظور از «ساهُون» در اینجا به تأخیر انداختن نماز از وقت فضیلت است. به هر حال، وقتی فراموش کنندگان نماز، شایسته «ویل» هستند، آنها که به کلی ترک نماز گفته و تارک الصلوه هستند، چه حالی خواهند داشت؟!»(۲)
پی نوشتها:
۱. ماعون/۴و۵
۲. آیت الله مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، تهران،دار الکتب الإسلامیه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، صص۳۸۵و۳۸۶
پاسخگو را از لینک زیر دریافت کنید:
https://cafebazaar.ir/app/ir.pasokhgoo.app
وَاَمّا مَنْ کانَ مِنَ الفُقَهاءِ صَائِنا لِنَفْسِهِ حافِظاً لِدینِهِ مُخالِفاً لِهَواهُ مُطیعاً لِاَمرِ مَولاهُ فَلِلْعَوامِ اَنْ یُقَلِّدُوهُ
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
شایعات دعایی
✅ تاملی بر دعاهایی که در سجده آخر نماز خوانده می شود.
🔵 استاد سید محمد جواد شبیری می گوید:
آیت الله والد _مد ظله_ به حقیر امر فرمودند که دعاهای مأثوره را که مناسب است در سجده نماز خوانده شود از کتب حدیثی استخراج کنم. این یادداشت کوتاه در امتثال امر معظم له نگارش یافت.
اول ربیع الاول المولود ۱۴۳۵
🔵 پاره ای از دعاهای مأثور درسجود
یکی از رسمهای شایع در میان مومنان دعا کردن در سجده آخر نماز، بویژه در نماز جماعت است. در این سجده، دعاهای چندی مرسوم است، از جمله:
«یا ولی العافیة نسألک العافیة، عافیة الدنیا و الآخرة»
«یا لطیف ارحم عبدک الضعیف»
یا من له الدنیا و الآخرة ارحم من لیس له الدنیا و الآخرة»
هیچ_یک از این دعاها مأثور نیست[۱]، نه در خصوص سجده و نه در جای دیگر. لذا پیشنهاد میشود به جای این دعاها در سجده، دعاهای وارد شده در احادیث، بویژه احادیث معتبر خوانده شود.
🔵 ما در اینجا دو دعا را که در خصوص سجده نماز واجب و در سجده به طور کلی وارد شده نقل میکنیم.
▪️ دعای اول:
با سند صحیح از زید شحام _ثقة_ عن ابی جعفر علیهالسلام قال: ادع فی طلب الرزق فی المکتوبة و انت ساجد:
«یا خیر المسؤولین و یا خیر المعطین ارزقنی و ارزق عیالی من فضلک فانک ذوالفضل العظیم»
گفتنی است که در چاپ دارالکتب الاسلامیه از کافی ج۲ ص۵۵۱ ح۴، این دعا با افزودن کلمه «الواسع» بعد از «من فضلک» نقل شده است.
ولی در پنج نسخه خطی معتبر کافی[۲] و مصادر حدیثی و فقهی بسیار، این واژه ذکر نشده است[۳]. و نیز این دعا در مصباح المتهجد بدون این کلمه نقل شده است[۴].
له نظر میرسد که انس ذهنی برخی از ناسخان کافی با تعبیر «فضلک الواسع»[۵] سبب افزوده شدن سهوی این واژه شده است. بویژه با عنایت به این که در حدیث آغاز این باب کافی، که اندکی قبل از حدیث مورد بحث قرار گرفته دو بار این تعبیر تکرار شده است: «اللهم ارزقنی من فضلک الواسع الحلال الطیب … الا سعة من فضلک الواسع[۶]».
▪️دعای دوم:
«اللهم انی اسألک الراحة عند الموت و العفو عند الحساب»
این دعا را که به نقل راوندی در دعوات، امام کاظم علیه السلام آن را در سجده خود بسیار می خوانده اند[۷]. مرحوم کلینی درباب السجود و التسبیح و الدعاء فیه فی الفرائض والنوافل و مایقال بین السجدتین با سند صحیح از ابو جریر رواسی نقل کرده است. قال: سمعت ابا الحسن موس علیه السلام و هو یقول: … یرددها[۸].
در این باب کافی دعاهای چندی آورده شده که در سجده خوانده می شود.
( خلاصه شده )
#معرفی_سایت
سایت "تفسیر اهل بیت علیهم السلام"
این سایت حاوی احادیث و روایات معصومین علیهم السلام در تفسیر قرآن کریم همراه با ترجمه، روایات مربوط به هر آیه از قرآن کریم، روایات تفسیری.
آدرس سایت Alvahy.com
روی هر سوره که کلیک شود، روایات ذیل آن به همراه ترجمه نمایش داده می شود
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
کتاب شناسی حضرت زهرا سلام الله علیها.pdf
203.3K
✅ کتاب شناسی حضرت زهرا سلام الله علیها
🔖 این مقاله در چهار بخش سامان یافته است:
الف) معرفی کتاب های چاپی عربی، 79 عنوان کتاب
ب) معرفی کتاب های فارسی، 86 عنوان کتاب
ج) کتاب های اردو، 9 عنوان کتاب
د) کتاب هایی که بخشی از آنها در مورد حضرت زهرا است، 18 عنوان کتاب
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
وهابیت یکی از فرقه های منحرف اهل سنت است. آنها تحمل ذکر فضائل پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و اهل بیت آن حضرت را ندارند. اگر قدرت داشته باشند حتما ناقلین فضائل را تبعید و زندانی کرده و حتی آنها را به قتل می رسانند، هر چند که ناقلان فضائل بر مکتب خلفا باشند.
حاکم نیشابوری، یکی از علمای اهلسنت که «به دلیل نقل روایات و فضائل حضرت علی علیه السلام خصوصاً حدیث طیر و حدیث من کنت مولاه... و نوشتن کتابی در فضائل حضرت فاطمه(س) و دشمنی با معاویه، مورد خشم و نفرت عدهای قرار گرفت و در خانه زندانی شد» (1)
نسائی، یوسف گنجی شافعی و.... «به دلیل نقل فضائل اهلبیت مورد غضب و ضرب و شتم قرار گرفتند و بدترین برخورد ها با آنها شد». (2)
این تفکر سابقه دارد، سابقه به درازای تاریخ اهل سنت، آنجایی که سعید بن ابراهیم از پدرش نقل میکند: «عمر بن الخطاب به ابن مسعود و ابودرداء و ابوذر گفت: نقل حدیث از پیامبر برای چیست؟ و من گمان می کنم آنان را در مدینه حبس کرد تا از دنیا رفت!» (3)
حال اگر #عبدالحمید طعنه ای به مداحی وارد می کند، منظورش مشخص است، او با مداحی مشکلی ندارد، مشکلش با آنانی است که مدح میشوند؛ از مجلس مداحی امیرالمومنین و زهرای مرضیه سلام الله علیهما و حضرت اباعبدالله بیشتر ناراحت است تا جامعه مداحان و مداحی!
پینوشت:
1. سیر اعلام النبلاء، ذهبی، ج 17، ص 175، شرح حال حاکم، رقم 100.
2. البدایه و النهایه، ابن کثیر، ج 11، ص 132.
3. مُصنف ابن أبی شیبة، ابن أبی شیبة العبسی الکوفی، ج ۸، ص ۵۶۸، ح ۲۶۷۵۳.
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔴گرم است به هم پشت رقیبان پی قتلم
ای عشق دل افروز دل من به تو گرم است
تحریم کفار دستور هوشمندانه رسول الله صلی الله علیه و آله
✍ محمد مهدی احسانی فر
بسم الله ذی العزّة الدائمة و القوّة المتینة
رسول الله صلی الله علیه و آله و یاران ایشان در مکّه با شدیدترین آزارها و تحریمهای قریش رو به رو بودند.
پس از هجرت به مدینه نیز مشکلات زیادی همچون گسستگی اجتماعی ناشی از صدها سال جنگ اوس و خزرج، مهاجرت مسلمانان به مدینه و نیاز آنها به مسکن و شغل و سرمایه، جدیدبودن جامعه مدینه برای مهاجران و ... در مسیر راه ایشان قرار داشت؛ اما حدود دو سال پس از هجرت، دستور به تحریم قریش دادند.
شاید منافقان، این دستور را مسخره کرده و با روحیه "ترس عمیق" و "خود کم بینی" آن را مؤثر نمی شمردند. ولی این فرمان هوشمندانه در بازه ای کوتاه، اثر گذاشت و فشارهای شدیدی بر قریش و مکّیان وارد کرد.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، یکی از اجزای هویتی این انقلاب و بازوی مدافع اسلام زیر نظر مرجعیت عالی شیعه در دوران کنونی است.
هجمه اتحادیه اروپا به این نهاد پُرارزش آن هم به همراه توهین و تحقیر و تهمت، تهاجم به ارکان انقلاب اسلامی است.
به سیره رسول الله صلی الله علیه و آله مراجعه کنیم که "لقد کان لکم فی رسول الله اسوة حسنة"(سوره احزاب/آیه۲۲).
ایمان و اعتقاد راسخ ما این است که از آن حضرت، هیچ رفتار، گفتار و روشی از روی ندانستن، سهو، هوای نفس، هیجان و اموری از این دست صادر نشده بلکه "و ما ینطق عن الهوی ان هو الا وحی یوحی علّمه شدید القوی"(سوره نجم/آیات ۳ تا ۵).
مسؤولان انقلابی عزیز به حرفهای منافقان و "خود کم بینان" و "المرجفون فی المدینة"(سوره احزاب/آیه۶۰) و "ترسویان" و "ترسایان" توجه نکنند بلکه به فرموده امام راحل بزرگوار، تنها خدا را در نظر بگیرند و بدانند که در صورت مقابله به مثل با اتحادیه کافران "قریش مسلک"، امّت انقلابی پشتیبان آنها خواهند بود.
نمی توان دست روی دست گذاشت و به شعارهای رسانه ای بسنده کرد؛ چراکه به طور مستمر شاهد حملات واقعی آنها به انقلاب اسلامی مظلوم و مقتدر همراه با شنیدن نعره های طلبکارانه شان هستیم.
امروز این تهدید، فرصتی بزرگ برای ماست تا تکلیف خود را در اقتصاد و سیاست و فرهنگ و رسانه و آموزش و ... با اتحادیه مدافع روسپیان و لواط کاران و پشتیبانان صدّام و داعش و صهیونیسم روشن کنیم.
امروز ما در شرایط "شعب ابی طالب" و "آتش بس امام حسن علیه السلام" نیستیم؛ بلکه به فضل الهی در موقعیت احزابیم و اگر جایگاه خویش را به درستی بیابیم، به زودی به موقعیت خیبر خواهیم رسید.
امروز زمان عمل به فقه اهل بیت علیهم السلام و بازتعریف "تجارت با کافران محارب" و "نفی سبیل کافران" در فرهنگ و رسانه و آموزش است.
فراموش نکنیم که مردم ما خاطرات بسیار تلخی از جنایات وحشیان اروپایی در حملات متعدّد به ایران و کشتار مردم و غارت سرمایه های آنان و حمایت از رژیمهای خودباخته قاجار و پهلوی دارند.
"ولله العزّة و لرسوله و للمؤمنین"
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
#در_محضر_معصوم
وَ رُوِیَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله مَرَّ بِمَجْنُونٍ فَقَالَ مَا لَهُ فَقِیلَ إِنَّهُ مَجْنُونٌ فَقَالَ بَلْ هُوَ مُصَابٌ إِنَّمَا الْمَجْنُونُ مَنْ آثَرَ الدُّنْیَا عَلَی الْآخِرَةِ.
روایت است که پیامبر صلی الله علیه و آله از کنار دیوانه ای گذشت و پرسید: او را چه شده است؟ گفتند: او دیوانه است. فرمود: نه، مغز او بیمار است. دیوانه کسی است که دنیا را بر آخرت برگزیند.
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
عن الامام الهادی علیهالسلام: اَلدُّنْيَا سُوقٌ رَبِحَ فِيهَا قَوْمٌ وَ خَسِرَ آخَرُونَ.
امام هادی علیه السلام: دنيا بازاريست كه مردمى از آن سود برند و مردمى ديگر زيان كنند.
شهادت #امام_هادی_علیهالسلام تسلیت باد.🏴🏴
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith