ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
❁﷽❁ا
#معانی_الأحکام
#الصیام
◼️صیام (۲)
🔄 بیان شد که صوم در أدله، به صبر تعبیر شده است.
🔘 خداوند متعال در سوره مبارکه بقره، آیه ۴۵ میفرماید:
«وَ اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَكَبيرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخاشِعين».
الصَّبْرُ الصِّيَامُ وَ قَالَ: إِذَا نَزَلَت بِالرَّجُلِ النَّازِلَةُ وَ الشَّدِيدَةُ فَلْيَصُمْ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ: وَ اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ يَعْنِي الصِّيَامَ.
📓الكافي (ط - الإسلامية)، ج۴، ص ۶۴
↩️ پس امر به استعانت از صبر و صلاة، همان امر به طلب عون از صیام و صلاة است.
🔘 امیرالکلام مولانا علی بن ابیطالب (علیه السلام) در خطبه نورانیت خود به حقیقت این دو فرایض تصریح فرمودند که:
«فالصبر رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله، و الصلاة إقامة ولايتي».
📓المناقب (للعلوي) / الكتاب العتيق، ص ۶۹
↩️ حقیقت صبر، رسول اللّه (صلّى اللّه عليه و آله) است، و صلاة مؤوّل به ولایت شده که حمل آن جز بر خاشعین کبیر است.
پس صبر در وجود حضرت ختمی مرتبت (صلی الله علیه و آله) به ظهور رسيده است.
⏪ بنابراین حقیقت صیام آنگاه برای مکلف تحصیل می شود که در سیره و محیای آن حضرت تفقه نماید.
🕌
┄┅┅❅💠💠 💎💠💠❅┅┅┄
💠 ناصرات المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
❁﷽❁ا
#معانی_الأحکام
#الصیام
◀️ در مبحث گذشته اثبات شد که حقیقت صبر و صوم در نصوص به حمل ولایت ولی الله الاعظم معنا شده و لذا بمنزله رأس الایمان مخطوب است.
حقیقت معنای صبر، حمل است و حمل در أتم و أکمل معنا، تحمّل است.
و مراد از حمل، حمل ولایت است.
وقتی حمل ولایت بمعنی الاتم و الاکمل صورت بگیرد، صبر محقق می شود. پس أعلی مرتبه حمل ولایت، صبر و تحمّل است.
لذا صبر یا تحمّل ولایت، عهدی بوده که خداوند متعال آنرا از شیعیان و مومنان اتخاذ فرموده است.
🔘 چنانچه حضرت لسان الله الناطق امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
«خَلَقَ شِيعَتَهُمْ، أَخَذَ عَلَيْهِمُ الْمِيثَاقَ وَ أَنْ يَصْبِرُوا وَ يُصَابِرُوا وَ يُرَابِطُوا».
📓الكافي (ط - الإسلامية)، ج۱، ص ۴۵۱
🔘 آن حضرت مراد از عبارت " أَنْ يَصْبِرُوا وَ يُصَابِرُوا وَ يُرَابِطُوا " را در گزاره های مختلفی چنین تفسیر فرمودند:
«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا على الفرائض وَ صابِرُوا على المصائب وَ رابِطُوا على الأئمة».
«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا على دينكم وَ صابِرُوا عدوكم ممن يخالفكم».
📓تفسير الصافي، ج۱، ص ۴۱۱
📓إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، ج۱، ص ۱۶۴
↩️ عبارات مصدّر به ایمان است، پس ایمان مقدم بر صبر و صوم است، وقتی مکلف، معنون به مومن شود، صبر بر فرائض برای او ایجاد می شود. صبر بر فرائض یعنی حمل معرفة الامام چون أصل الفرائض، معرفت به ولایت است؛ «إِنَّ الْفَرَائِضَ الْوَاجِبَةَ بَعْدَ الْوَلَايَةِ الصَّلَاةُ وَ الزَّكَاةُ وَ الصَّوْمُ وَ الْحَجُّ وَ الْجِهَادُ وَ الْأَمْرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْيُ عَنِ الْمُنْكَر و ..».
سپس صبر در مصائب و صبر در برابر أعداء باید تحقق پذیرد، چون شیطان لعین قسم خورده تا در برابر صراط مستقیم یعنی ولایت قرار گیرد؛ «لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِراطَكَ الْمُسْتَقيم».
آخرین گزاره عبارتست از: " وَ رابِطُوا على الأئمة "، واو در اینجا از نوع نتیجه است، به این معنا که ثمره پذیرش ولایت و حمل آن و صبر در برابر مصائبی که از سوی اعداء وارد می شود به " رابِطُوا على الأئمة " منتج می شود.
⏪ لذا چون جمیع شئون ولایت به معنای اتم و اکمل ولایت در وجود ذی وجود خاتم المرسلین حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله) نشسته است و همه وجود آن حضرت، فرائض ولايت می باشد و سیره و همچنین محیای آن حضرت منحصرا طریق الولایة است،
حقیقت صوم و صبر می باشند.
لذا مکلفین برای اقامه صلاة باید به أسوه حسنه حقیقت صبر و صوم که نجیّ الله حضرت لولاک لما خلقت الافلاک می باشد، تأسی جویند.
🕌
┄┅┅❅💠💠 💎💠💠❅┅┅┄
💠 ناصرات المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
ا❁﷽❁ا
◼️صیام (۳)
🔄 بیان شد که حقیقت صوم، در وجود مبارک حضرت ختمی مرتبت (صلی الله علیه و آله) به ظهور رسيده است.
زیرا صوم، صبر است و
صبر، حمل ولایت بمعنی الأتم و الأکمل می باشد.
و از آنجا که همه وجود آن حضرت، فرائض ولايت و تبلیغ آن بود، حقیقت صوم و صبر می باشد.
به همین سبب حضرت قرآن جمیع مکلفین را به استعانت از صیام و صلاة امر می فرماید، چون حمل صلاة که حقیقت آن ولایت است، جز بر خاشعان، کبیر است؛
🔘 يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرين (سوره مبارکه بقره، آیه ۱۵۳)
🔘 عن مولانا الامام الباقر (علیه السلام):
یعنی: «عَلَيْكُمْ بِالصَّبْرِ وَ الصَّلَاةِ، فَإِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِين».
📓دعائم الإسلام، ج۱، ص ۱۳۳
↩️ در این کریمه شریفه تصریح شده است که ذات اقدس احدیت، معیت با صابرین دارد؛
یعنی معونه و معیت الله تبارک و تعالی با مومنانی است که به حمل اکمل و اتم معرفة الامام رسیده باشند.
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
🔘 خداوند متعال در سوره مبارکه مریم خطاب به آن حضرت (سلام الله علیها) چنین می فرماید:
«فَقُولي: إِنِّي نَذَرْتُ لِلرَّحْمنِ صَوْماً فَلَنْ أُكَلِّمَ الْيَوْمَ إِنْسِيًّا».
↩️ این کریمه به یکی از وجوه صیام دلالت دارد.
به بیان دیگر حضرت مریم مامور به صیام الصمت می شود،
و این صوم که در منابع به وجهی از وجوه صوم تعبیر شده، اشعار به درجه ای از مراتب صبر دارد و مقدمه معجزه عبدالله می باشد.
🔘 «فَأَشارَتْ إِلَيْهِ قالُوا كَيْفَ نُكَلِّمُ مَنْ كانَ فِي الْمَهْدِ صَبِيًّا،
قالَ: إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتانِيَ الْكِتابَ وَ جَعَلَني نَبِيًّا».
↩️ از این کریمه استفاده می شود، زمانی که قلوب، صاحب صوم و صبر شود،
نیل به حقیقت این معنا، تمهیدی برای قیام خواهد بود.
همانگونه که صلح امام مجتبی (علیه السلام) که ظهور اتم و اکمل صبر و صوم بود،
مقدمه قیام حضرت ابوعبدالله الحسین (علیه السلام) گردید.
🔘 امام مجتبی (علیه السلام) در سخنی بر این مطلب تصریح فرموده اند:
➖ قلْتُ لِلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ: يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ! لِمَ دَاهَنْتَ مُعَاوِيَةَ وَ صَالَحْتَهُ وَ قَدْ عَلِمْتَ أَنَّ الْحَقَّ لَكَ دُونَهُ وَ أَنَّ مُعَاوِيَةَ ضَالٌّ بَاغٍ ؟
➖ امام (علیه السلام) پس از تصریح بر این مهم که امام در هر زمان چه قائم و چه قاعد (إِمَامَانِ قَامَا أَوْ قَعَدَا)؛ مطلقا حجت الله است، به تعلیل صلح اشاره کردند:
عِلَّةُ مُصَالَحَتِي لِمُعَاوِيَةَ عِلَّةُ مُصَالَحَةِ رَسُولِ اللَّهِ لِبَنِي ضَمْرَةَ وَ بَنِي أَشْجَعَ وَ لِأَهْلِ مَكَّةَ حِينَ انْصَرَفَ مِنَ الْحُدَيْبِيَةِ،
أُولَئِكَ كُفَّارٌ بِالتَّنْزِيلِ
وَ مُعَاوِيَةُ وَ أَصْحَابُهُ كُفَّارٌ بِالتَّأْوِيلِ.
📗علل الشرائع، ج۱، ص ۲۱۱
↩️ همانطور که صلح حضرت ختمی مرتبت (صلی الله علیه و آله) مقدمه فتح مکه گردید،
صلح امام حسن مجتبی (علیه السلام) و بعبارت دیگر محمدی بودن امام حسن بن علی (علیهما السلام) که ظهور صبر و صیام است، مقدمه قیام حسینی (علیه السلام) گشت.
⬅️ صبر حضرت السید الزکی امام حسن (علیه السلام) در وصیت نامه ای که به حضرت ابوعبدالله الحسین (علیه السلام) نمودند، با این مضمون که:
«احْمِلْنِي عَلَى سَرِيرِي إِلَى قَبْرِ جَدِّي رَسُولِ اللَّهِ لِأُجَدِّدَ بِهِ عَهْداً
ثُمَّ رُدَّنِي إِلَى قَبْرِ جَدَّتِي فَاطِمَةَ بِنْتِ أَسَدٍ رَحْمَةُ اللَّهِ عَلَيْهَا، فَادْفِنِّي هُنَاكَ
"وَ سَتَعْلَمُ يَا ابْنَ أُمِّ أَنَّ الْقَوْمَ يَظُنُّونَ أَنَّكُمْ تُرِيدُونَ دَفْنِي عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ، فَيَجْلِبُونَ فِي مَنْعِكُمْ عَنْ ذَلِكَ" وَ بِاللَّهِ أُقْسِمُ عَلَيْكَ أَنْ تُهَرِيقَ فِي أَمْرِي مِحْجَمَةَ دَم»،
نیز موجب رسوایی أعداء آل الرسول (علیهم السلام) گشت.
📓الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، ج۲، ص ۱۷
⬅️ بنابراین براساس مقدماتی که بیان شد، وجود مبارک حضرت السید الزکی امام حسن مجتبی (علیه السلام) متناظر با صوم و صبر
و قیام حضرت ابوعبدالله الحسین (علیه السلام) متناظر با صلاة می باشد؛
در تبيين بطن ديگري از اين شريفه «اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ»، بمعنای امر به استعانت از بسیط معنای صوم؛ یعنی حضرت السبط الاکبر امام حسن (علیه السلام) و
و بسيط معناي صلاة نائل می شویم كه اقامه آن در اتم معنا در قيام حسيني است.
چنانچه در زیارت ناحیه مقدسه خطاب بوجود مبارک آن حضرت شده است:
«أَشْهَدُ أَنَّكَ قَدْ أَقَمْتَ الصَّلَاة».
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
ا❁﷽❁ا
◼️صیام (۴)
☑️ ارکان روزه: ظرف زمانی
◀️ یکی از ارکان صیامِ مفروض، ظرفِ وجوب آن یعنی ماه مبارک رمضان است.
مکلفین با رویتِ حلول ضیافت الله، باید نیت صیام مفروض بنمایند.
از آنجا که شهر الله المبارک در صیام موضوعیت دارد و از ارکان آن می باشد، لذا به تبیین تعلیل آن در این بحث خواهیم پرداخت.
🔘 خداوند متعال در آیه مبارکه ۳۶ سوره توبه در خصوص شهور می فرماید:
«إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنا عَشَرَ شَهْراً في كِتابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ مِنْها أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذلِكَ الدِّينُ الْقَيِّم».
🔘 ذیل این کریمه تصریح شده است:
«فَغُرَّةُ الشُّهُورِ شَهْرُ اللَّهِ عَزَّ ذِكْرُهُ وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضَان».
📓الكافي (ط - الإسلامية)، ج۴، ص ۶۶
⬅️ بنابراین تعداد شهور عندالله معدود و متعیّن، و در کتاب الله مسطور بوده است،
در میان شهور، شهر الله، ماه مبارک رمضان سید و غُرَّه شهور می باشد.
⬅️ مستفاد از کریمه و روایات ذیل آن مانند کلام مولانا الامام العسکری (علیه السلام) بدست می آید که هریک از أیام و شهور، صاحب وجود و روح، وجوه و شئونی می باشند که معرفت به آنها، تحصیل معرفة الله است.
🔘 «نحن الأيّام ونحن الشهور»
🔘 و نیز فرمودند: «نَحنُ اللَّیَالِی وَ الأیّام وَ مَن لَم یَعرِف هَذِهِ الأیَّام، لَم یَعرِف الله حَقَّ مَعرِفَتِهِ»
📓الصراط المستقیم،ج۲،ص ۱۵۹
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
⬅️ اولویت و توقیر أهمیت معرفت به حقیقت ماه مبارک رمضان، بعنوان شهر مفروض صیام، با توجه به آنچه در ادله آمده است إضعاف یافته است:
🔘 شهْرَ رَمَضَانَ الَّذِي اخْتَصَصْتَهُ مِنْ سَائِرِ الشُّهُورِ، وَ تَخَيَّرْتَهُ مِنْ جَمِيعِ الْأَزْمِنَةِ وَ الدُّهُورِ، وَ آثَرْتَهُ عَلَى كُلِّ أَوْقَاتِ السَّنَةِ بِمَا أَنْزَلْتَ فِيهِ مِن الْقُرْآنِ وَ النُّور.
📓المزار الكبير (لابن المشهدي)، ص ۶۲۳
⬅️ ماه مبارک رمضان به دلیل اسبابی که در نصوص به برخی از آنها اشاره شده، از میان جمیع شهور و أزمنه و دهور اختیار و اصطفا شده است.
◀️ در خصوص حقیقت معنای این ماه و اسباب تفضّل آن بر سایر شهور، در لسان حضرات معصومین (علیهم السلام) اشاره شده است:
🔘 فإِنَّ رَمَضَانَ اسْمٌ مِنْ أَسْمَاءِ اللَّهِ
وَ هُوَ الشَّهْرُ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ جَعَلَهُ اللَّهُ مَثَلًا وَ عِيداً،
أَلَا وَ مَنْ خَرَجَ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ مِنْ بَيْتِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ نَحْنُ سَبِيلُ اللَّهِ الَّذِي مَنْ دَخَلَ فِيهِ يُطَافُ بِالْحِصْنِ وَ الْحِصْنُ هُوَ الْإِمَامُ ... .
📓بصائر الدرجات في فضائل آل محمد صلى الله عليهم، ج۱، ص ۳۱۱
⬅️ رمضان، اسمی از اسماء الله تبارک و تعالی می باشد.
سپس در ادامه روایت به حقیقت اسم الله با این بیان تصریح شده است:
بدانيد که هر كس در ماه رمضان از خانه خود خارج شود و رهسپار راه خدا گردد که ماییم همان راه خدا، كه هر كس وارد اين راه شد به دور قلعه ای محكم می گردد و حصن حصین همان وجود مبارک أسماء الله الحسنی یعنی امام است.
🔘 همانگونه که صاحب الأعوام و الشّهور أمیرالمومنین علی (علیه السلام) در خطبه افتخار خویش فرمودند:
«أنا الصیام و أنا شهر رمضان».
📓مشارق أنوار اليقين في أسرار أمير المؤمنين عليه السلام، ص ۲۶۱
⬅️ من حقیقت روزه و ماه مبارک رمضان هستم.
⏪ بنابراین برای شهور و أیام، حقیقت و روحی جعل شده،
از میان شهور ماه مبارک رمضان به عنوان اسم الله تبارک و تعالی اصطفا و اختیار گشته و به همین سبب، معرفت به ظهر و بطن آن در أخبار مورد تصریح قرار گرفته است.
وفق آنچه در خطبه حضرت صاحب الایام و الشهور، أب الائمه امیرالمومنین علی (علیه السلام)، حقیقت این ماه، ارجاع به وجود مبارک آن حضرت دارد.
البته در مستندات شئونات متکثره ای شهرالله ذکر گردیده است که در مبحث آتی به تبیین آنها خواهیم پرداخت.
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
◀️ منطبق با أخبار وارده، ماه مبارک رمضان که سید و غرّه شهور است، قلبی دارد که آن لیلة القدر می باشد.
🔘 غرَّةُ الشُّهُورِ شَهْرُ اللَّهِ عَزَّ ذِكْرُهُ وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَلْبُ شَهْرِ رَمَضَانَ لَيْلَةُ الْقَدْرِ.
📓الكافي (ط - الإسلامية)، ج۴، ص ۶۶
◀️ حقیقت لیلة القدر وجود مبارک حضرت أم الائمة و الابرار فاطمة الزهرا (سلام الله علیها) است.
🔘 آنگونه که امام صادق (علیه السلام) ذیل آیه مبارکه «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ» فرمودند:
«اللَّيْلَةُ فَاطِمَةُ وَ الْقَدْرُ اللَّهُ
فَمَنْ عَرَفَ فَاطِمَةَ حَقَّ مَعْرِفَتِهَا فَقَدْ أَدْرَكَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ
وَ إِنَّمَا سُمِّيَتْ فَاطِمَةُ لِأَنَّ الْخَلْقَ فُطِمُوا عَنْ مَعْرِفَتِهَا».
📓تفسير فرات الكوفي، ص ۵۸۱
⏪ بنابراین حقیقت سید الشهور ماه مبارک رمضان ارجاع به وجود مبارک حضرت سید الوصیین مولی الموحدین أمیرالمومنین علی (علیه السلام) دارد،
و حقیقت قلب ماه مبارک، به وجود مقدس حضرت روح التی بین جنبیّ صدیقه طاهره (سلام الله علیها) دارد.
تحصیل معرفت فاطمی که قلب سید الشهور است، موجب تحصیل طهارت و ورود در حصن حصین ولایت علوی است.
فَإِنَّا نَسْأَلُكِ إِنْ كُنَّا صَدَّقْنَاكِ إِلَّا أَلْحَقْتِنَا بِتَصْدِيقِنَا لَهُمَا
لِنُبَشِّرَ أَنْفُسَنَا بِأَنَّا قَدْ طَهُرْنَا بِوَلَايَتِكِ.
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
ا❁﷽❁ا
◼️صیام (۴)- قسمت دوم
☑️ ارکان روزه: ظرف زمانی
🔄 در بحث گذشته اشاره شد که حقیقت شهور و ایام به ذوات مقدسه اهل بیت (علیهم السلام) ارجاع دارد.
همچنین در میان شهور، شهرالله المبارک به أب الائمه مولانا امیرالمومنین علی (علیه السلام) ارجاع داشت و ازاینرو إدخال در این ماه تعبیر به ورود در حصن حصین شده است.
◀️ رمضان، " شَهْرُ الطَّهُور " است،
در اصل لغت از رمض بمعنای شدت حرارت است.
🔘 آنگونه که در حدیث نبوی تصریح شده، رمضان، سوزاننده ذنوب است.
«إنّما سمّي رمضان، لأنّ رمضان يرمض الذنوب».
📓رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين، ج۶، ص ۱۱
🔘 نیز در جای دیگر تعبیر (یرمض الذنوب) مقید برای مومنین ذکر شده است:
«أَرْمَضَ اللَّهُ تَعَالَى فِيهِ ذُنُوبَ الْمُؤْمِنِينَ وَ غَفَرَهَا».
⬅️ در شرح عبارات مذکور و نیز تبین چگونگی غفران ذنوب در ماه رمضان آمده است:
«مَن صامَ رَمَضانَ؛ و عَرَفَ حُدودَهُ؛ و تَحَفَّظَ مِمّا كانَ یَنبَغی لَهُ أن یَتَحَفَّظَ فیهِ، كَفَّرَ ما قَبلَهُ»؛
یعنی [إذا] عرفوا حق رمضان صار كفارة لهم و أذهب عنهم ذنوبهم و طهرهم منها و إنما يتم ذلك بانقضاء رمضان؛
بنابراین تحصیل معرفت نسبت به حق رمضان و حدود آن، و رعایت آن حدود، موجب ازاله ذنوب و تطهیر مکلف خواهد شد.
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
ا❁﷽❁ا
◼️صیام (۵)- قسمت چهارم
☑️ ارکان روزه: ظرف زمانی
🔄 بیان شد که ماه مبارک رمضان؛
🔹 شهر طهور
🔹 شهر نزول حضرت قرآن در لیلة القدر بصورت دفعی می باشد
🔹 که در آن " فِيها يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ " محقق می شود.
🔘 حضرت سلطان الرضا (علیه السلام) فرمودند:
جُعِلَ الصَّوْمُ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ خَاصَّةً دُونَ سَائِرِ الشُّهُورِ،
لأَنَّ شَهْرَ رَمَضَانَ هُوَ الشَّهْرُ الَّذِي أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى فِيهِ الْقُرْآنَ؛
و فِيهِ لَيْلَةُ الْقَدْرِ الَّتِي هِيَ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ
وَ فِيها يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ ... .
📓هداية الأمة إلى أحكام الأئمة عليهم السلام، ج ۴، ص ۲۳۶
◀️ بسم الله الرحمن الرحیم
حم وَ الْكِتابِ الْمُبين إِنَّا أَنْزَلْناهُ في لَيْلَةٍ مُبارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرين فِيها يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ (سوره مبارکه دخان، آیات ۱ الی ۳)
⬅️ براساس این کریمه شریفه در لیله ی مبارکه ی قدر ، يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكيمٍ است.
🔹 يفْرَقُ أى يعرف و يتميّز و يتجلّى كلّ أمر ذى حكمة.
🔹 در لیلة القدر همه أمر حکیم از یکدیگر متمایز می شود،
یعنی کلّ أمر معروف می شود و هر امری از امر دیگر تفریق می شود،
این مفارقت و تمایز در لیله ی مبارکه است که محققِ کثرت است.
لذا برخی مفسرین، به قرینه "یفرق"، "حکیم" را به بسیط، تعریف کرده اند.
📓 قاموس قرآن، ج۲، ص ۱۶۵
⏪ از اینجا سببیت لیلة القدر برای کلّ امر بدست می آید،
چون اگر لیلة القدر نبود، کل أمر و همان حقیقت حضرت قرآن إلی الابد، هرگز دفعتا نازل نمی گشت.
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
🔘 ذیل آیات مبارکات سوره دخان، جهت تشریح معنای حقیقی و اشارت موجود در آن آمده است:
أَمَّا حم فَهُوَ مُحَمَّدٌ
أَمَّا الْكِتابُ الْمُبِينُ فَهُوَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيٌّ
أَمَّا اللَّيْلَةُ فَفَاطِمَةُ
و أَمَّا قَوْلُهُ فِيها يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ، يَقُولُ: يَخْرُجُ مِنْهَا خَيْرٌ كَثِيرٌ.
📓الكافي، ج١، ص۴٧٩
⏪ ذات بسیطِ لیله مبارکه که در آن کلّ امر حکیم، تفصیل و تمییز می یابد،
حضرت أمّ أبیها (علیها السلام) می باشد که کوثر الکثرة است؛
وَ مَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثِيراً
که وجود مبارکش، کلّ خیر کثیر است و خیر کثیر از او خارج می شود.
و به سببیتِ وجود مبارک لیلة القدر حضرت کوثر الکثرة است که کلّ أمر حکیم مفترق شده و نازل گشته و برای عباد الرحمن تشریع و تبیین می گردد.
پس اگر وجود مبارک آن حضرت نبود، هرگز کلّ أمر که همان حقیقت حضرت قرآن است، نازل نمی شود.
⬅️ آن امر بسیط، در لیله مبارکه به کثرت می رسد و معروف می شود؛
آنچه در كُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْناهُ في إِمامٍ مُبينٍ، بسیط الحقیقه بوده است، در لیله مبارکه فاطمی کثرت می یابد.
در صورت شرایع دین و در عالم شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ،
أمر صلاة و صیام و زکات و حج و خمس که هر یک صورت امام مبین می باشند، از یکدیگر افتراق و تمییز می یابند.
⏪ به همین سبب صیام که از زمان علّم آدم وضع گردیده، در لیلة مبارکة خطاب به جمیع مکلفین در این ماه مبارک، نازل شد و تشریع گشت،
زیرا همانطور که در ابتدای این باب هم بیان شد، صوم، حمل ولایت امام مبین، بمعنی الاتم و الاکمل است.
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
ا❁﷽❁ا
◼️صیام- قسمت پنجم
☑️ ابتنای تکالیف بر تَیسِیر
بسم الله الرحمن الرحیم
شَهْرُ رَمَضانَ الَّذي أُنْزِلَ فيهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَ الْفُرْقانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَ مَنْ كانَ مَريضاً أَوْ عَلى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُريدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَ لا يُريدُ بِكُمُ الْعُسْر
ماه رمضان ماهی است که قرآن در آن نازل شده برای هدایت بشر و برای امتیاز حق از باطل، پس هر که دریابد ماه رمضان را باید آن را روزه بدارد، و هر که بیمار یا در سفر باشد، ایام دیگری را روزه بگیرد که خداوند برای شما حکم را آسان خواسته و تکلیف را مشکل نگرفته است.
🔄 بیان شد که صیام در ماه مبارک رمضان واجب شد، چون در لیلة القدرِ این ماه که خیرٌ مِن ألف شهر است و حقیقت آن، أمّ الکتاب حضرت صدیقه کبری (سلام الله علیها) می باشد،
حضرت قرآن که " هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَ الْفُرْقانِ " می باشد، إنزال یافت و آن امر بسیط الهی، در لیله مبارکه فاطمی کثرت یافت.
و صوم که حقیقت آن، حمل ولایت امام مبین، بمعنی الاتم و الاکمل است، خطاب به جمیع مکلفین تشریع گشت.
◀️ گرچه ظرف وجوب صیام، ماه مبارک رمضان می باشد، اما از عموم عام حکم، مریض و مسافر ترخیص داده شده اند.
⬅️ علت ترخیص در حکم، تسهیل و تیسیر شارع مقدس در احکام است.
چنانچه حضرت ختمی مرتبت (صلی الله علیه و آله) فرمودند:
«بعثت عليكم بالحنيفيّة السّمحة السّهلة البيضاء».
📓 روضة المتقين في شرح من لا يحضره الفقيه (ط - القديمة)، ج ۲، ص ۱۴۷
و در نصّ کریمه به عنوان تعلیل حکم تصریح شده است:
يُريدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَ لا يُريدُ بِكُمُ الْعُسْر
و العلّة تعمّم؛
براین اساس، قاعده مذکور که در کریمه به عنوان تعلیلی برای ترخیص حکم استعمال شده، تخصیص به صیام ندارد، بلکه مجرای آن در جمیع تشریع است.
بنابراین تشریع از منظر شارع مقدس ابتنا بر یُسر دارد و نه عُسر.
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
◀️ قاعده مذکور (ابتنای تشریع بر یسر) بطنی دارد که در أخبار مفسّره ذیل کریمه، تبیین آن آمده است:
🔘 امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
«الْيُسْرُ الْوَلَايَةُ وَ الْعُسْرُ الْخِلَافُ وَ مُوَالاةُ أَعْدَاءِ اللَّهِ».
📓 البرهان في تفسير القرآن، ج۱، ص ۳۹۴
🔘 در حدیثی دیگر فرمودند:
«فَذَلِكَ الْيُسْرُ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام».
📓 مناقب آل أبي طالب عليهم السلام (لابن شهرآشوب)، ج۳، ص ۱۰۳
🔘 و از امام باقر (علیه السلام) مرویست:
«الْيُسْرُ عَلِيٌّ علیه السلام،
وَ فُلَانٌ وَ فُلَانٌ (الاول و الثانی لعنة الله علیهما) الْعُسْرُ،
فَمَنْ كَانَ مِنْ وُلْدِ آدَمَ لَمْ يَدْخُلْ فِي وَلَايَةِ فُلَانٍ وَ فُلَانٍ».
📓 تفسير العياشي، ج۱، ص ۸۲
⏪ پس یسر، ولایت جامع الأحکام أمیرالمومنین علی (علیه السلام)
و عسر، ولایت جبت و طاغوت امت، اولی و دومی (لعنة الله علیهما) است.
اینکه تشریع مبتنی بر یسر می باشد، یعنی اساس شریعت بر مبنای ولایت یعسوب الدین و أولاده (علیهم السلام) می باشد.
قرار گرفتن تحت ولایت امام، محقِّق معنای یسر در أحکام شریعت است.
زیرا ظواهر تشریع با غرض ایصال عباد به حقیقة العبودیة جعل شده،
لذا در فروعات أحکام به مکلفین رخصت داده شده تا التفات ایشان متوجه مقصد اصلی مولا در مسیر عبودیت باشد.
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
ا❁﷽❁ا
◼️صیام- قسمت پنجم
☑️ حکمت تشریع صیام
بسم الله الرحمن الرحیم
يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُون
(سوره مبارکه بقره، آیه ۱۸۳)
◀️ منتهای این آیه مبارکه که در مقام تشریع روزه می باشد، به عبارت شریف «لَعَلَّكُمْ تَتَّقُون» ختم شده است.
پس از آنکه شارع مقدس در این کریمه به تشریع صوم بر جمیع امم از زمان علّم آدم تصریح می فرماید، غرض این شرعه از شرایع را با این گزاره تبیین می فرماید که: «لَعَلَّكُمْ تَتَّقُون».
⏪ پس تقوا، غرض مولا از تشریع صیام بوده،
و حضرت قرآن که جمیع تشریع می باشد، هدایتِ تخصیص یافته به متقین است: «ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فيهِ هُدىً لِلْمُتَّقين».
⬅️ تقوا، " خَيْر الزَّادِ " است و جمیع مکلفین امر به تزوّد نسبت بآن شده اند؛ «تَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوى».
⬅️ لذا إکرام عبد، عند المعبود، علی حسبِ تزوّد تقوا متعیّن می شود؛
«إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ».
⬅️ و متّقین، عند ملیک مقتدر إلتجا می یابند؛
«إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ».
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
◀️ اما حقیقت تقوا که خود از اوامر علیحده الهی است و کذلک غرض تشریع صوم می باشد، باید مورد مداقه قرار گیرد.
🔘 مولی الموحدین أمیرالمومنین علی (علیه السلام) در یکی از خطبات خویش فرمودند:
لَقَدْ كَانَ حَبِيبِي رَسُولُ اللَّهِ كَثِيراً مَا يَقُول:
«يَا عَلِيُّ حُبُّكَ تَقْوَى وَ إِيمَانٌ وَ بُغْضُكَ كُفْرٌ وَ نِفَاق».
📓 الأمالي (للصدوق)، النص، ص ۲۵
🔘 همچنین از امام صادق (علیه السلام) مرویست:
«الْمُتَّقُون، شِيعَةُ عَلِي»
📓 كمال الدين و تمام النعمة، ج۱، ص ۱۸
↩️ بنابراین حقیقت تقوا، ولایت است،
و متّقی، شیعة مِن شعاع نور أهل البیت (علیهم السلام) می باشد که امر به تزوّد بتقوی شده است.
✔️ تزوّد، باب تفعّل للمطاوعه است،
و لذا تزوّد تقوا، متعلقِ اراده و اختیار عبد می باشد؛
یعنی فعل مندوحه ایست که مدرّج می باشد،
بنابراین بقدر إهتمامی که عبد در تحصیل تقوا دارد، نزد مولا إکرام و نزد ملک مقتدر جایگاه پیدا می کند.
⏪ به این ترتیب، حقیقت صوم که حمل ولایت بمعنی الاتم و الاکمل است، موجب تحصیل تقوا یعنی ولایة الإمام می شود.
به این معنا که صائمین (حاملین امر امام)، متقین (محبّ و موالی) می باشند.
و جایگاه متقین فی معقد صدق عند ملیک مقتدر، است؛ یعنی موضعِ ایشان، نزد آن کسیست که جمیع شئون ولایت به معنای اتم و اکمل ولایت در وجود ذی وجودش قرار دارد.
🔘 چنانچه حضرت ختمی مرتبت (صلی الله علیه و آله) راجع بدان فرمودند:
«يَا عَلِيُّ! مَنْ أَحَبَّكَ وَ تَوَلَّاكَ، أَسْكَنَهُ اللَّهُ مَعَنَا فِي الْجَنَّةِ
ثُمَّ تَلَا رَسُولَ اللَّهِ: إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِر».
📓 تأويل الآيات الظاهرة في فضائل العترة الطاهرة، ص ۶۰۹
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
ا❁﷽❁ا
◼️صیام- قسمت ششم
☑️ حدود الله عزوجل
بسم الله الرحمن الرحیم
أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيامِ الرَّفَثُ إِلى نِسائِكُمْ هُنَّ لِباسٌ لَكُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ
عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتانُونَ أَنْفُسَكُمْ فَتابَ عَلَيْكُمْ وَ عَفا عَنْكُمْ
فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَ ابْتَغُوا ما كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيامَ إِلَى اللَّيْلِ
وَ لا تُبَاشِرُوهُنَّ وَ أَنْتُمْ عاكِفُونَ فِي الْمَساجِدِ
تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلا تَقْرَبُوها كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آياتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُون.
(سوره مبارکه بقره، آیه ۱۸۷)
◀️ برای صوم، حدودی تشریع شده است،
از جمله آنها، رعایت مُفطِراتی است که در صدر کریمه تصریح شد؛
مانند عدم جواز أکل از زمان تبیّن خیط أبیض تا لیل (اذان صبح تا اذان مغرب).
اگر مکلف، ملتزم و مراعی این حدود الهی باشد، صیامش تمام خواهد بود.
وَ مَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُون؛
تعدّی از حدود الله، خروج از طاعت مولا بسوی معصیت است، و مقتضای این خروج، اطلاق ظالم بر فاعلِ معصیت است.
ظلم، مبعّد عن المولا است.
زیرا در لسان نصّ، مکلفین امر به عدم قرب به منهیات شده اند؛ فَلا تَقْرَبُوها.
پس اگر مکلفی مرتکب مفطرات شود، منفصل از قرب شده است.
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
⏪ بنابراین در شریعت مقدس اسلام، التزام به حدود الهی موجب قرب عبد است و تعدّی از آن، مبعّد می باشد.
سبب قرب و بعدِ مطروح، به حقیقت حدود الله ارجاع دارد.
🔘 حضرت فاصِل الخطابات امام صادق (علیه السلام) در کلامی، تفصیل این مبحث را مطرح نمودند، لذا متأصل به این کلام مبحث مزبور را تبیین خواهیم نمود.
▫️ أنَّ اللَّهَ حَدَّهَا بِحُدُودِهَا لِئَلَّا يَتَعَدَّى حُدُودَهُ أَحَدٌ؛
خداوند براى اين مقررات و حدود را قرار داده تا كسى بر آن تجاوز نكند.
↩️ پس حدود، تشریع شده تا همه مکلفین طبق آن حدود عمل کنند.
▫️ و لَوْ كَانَ الْأَمْرُ كَمَا ذَكَرُوا لَعُذِرَ النَّاسُ بِجَهْلِهِمْ مَا لَمْ يَعْرِفُوا حَدَّ مَا حُدَّ لَهُمْ وَ لَكَانَ الْمُقَصِّرُ وَ الْمُتَعَدِّي حُدُودَ اللَّهِ مَعْذُوراً وَ لَكِنْ جَعَلَهَا حُدُوداً مَحْدُودَةً لَا يَتَعَدَّاهَا إِلَّا مُشْرِكٌ كَافِر؛
↩️ از آنجا که حدود برای اطاعت وضع شده،
پس مقصّر (جاهل نسبت به حدود شرعی) و متعدّی حدود الله، معذور نمی باشند.
و با استناد به این کریمه «تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلا تَعْتَدُوها وَ مَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُون»، بر آنها، مشرک کافر اطلاق می شود.
➖ پس از تبیین این اصل، به حقیقت حدود الله در قالب عبارات ذیل تصریح فرمودند:
▫️ أنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى اخْتَارَ الْإِسْلَامَ لِنَفْسِهِ دِيناً وَ رَضِيَ مِنْ خَلْقِهِ؛
شارع مقدس دین اسلام را بعنوان دین مرضی و مختارش برگزیده و لَمْ يَقْبَلْ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِه.
برای تبیین تشریع که مشتمل بر حلالها و حرامها الی یوم القیامة است، حججی را مبعوث فرمود.
▫️ همْ أَصْلُهُ وَ مِنْهُمُ الْفُرُوعُ الْحَلَالُ وَ ذَلِكَ سَعْيُهُمْ وَ مِنْ فُرُوعِهِمْ أَمْرُهُمْ شِيعَتَهُمْ وَ أَهْلَ وَلَايَتِهِمْ بِالْحَلَالِ مِنْ إِقَامِ الصَّلَاةِ وَ إِيتَاءِ الزَّكَاةِ وَ صَوْمِ شَهْرِ رَمَضَان و ... ؛
أصل، آن حضرات می باشند و از فروع آنها حلال بوجود آمده که از آن فروع، امرِ أهل ولایت و شیعیان به اقامه نماز و ایتای زکات و روزه ماه مبارک رمضان و ... است.
پس حلال چيزى است كه آنها جايز بدانند و حرام چيزى است كه آنها حرام بدانند.
▫️ فعَدُوُّهُمْ هُمُ الْحَرَامُ الْمُحَرَّمُ وَ أَوْلِيَاؤُهُمُ الدَّاخِلُونَ فِي أَمْرِهِمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَة،
فَهُمُ الْحَرَامُ الْمُحَرَّمُ وَ أَصْلُ كُلِّ حَرَامٍ وَ هُمُ الشَّرُّ وَ أَصْلُ كُلِّ شَرٍّ وَ مِنْهُمْ فُرُوعُ الشَّرِّ كُلِّهِ وَ مِنْ ذَلِكَ الْفُرُوعُ الْحَرَامُ وَ اسْتِحْلَالُهُمْ إِيَّاهَا؛
دشمنان آن حضرات، حرام واقعى و اصل همه محرّمات و کلّ شرّ اند و همه فروعات شرّ از آنهاست و حرام از فروع آنها و حلال شمردن آنهاست،
و پيروان آنها تا روز قيامت داخل در اوامر آنهایند.
▫️ إنِّي أُخْبِرُكَ أَنَّ الدِّينَ وَ أَصْلَ الدِّينِ هُوَ رَجُلٌ
وَ ذَلِكَ الرَّجُلُ هُوَ الْيَقِينُ وَ هُوَ الْإِيمَانُ وَ هُوَ إِمَامُ أُمَّتِهِ وَ أَهْلِ زَمَانِهِ ؛
بتو خبر می دهم كه ريشه دين و پايه آن، یک شخص است که آن امام امت است.
➖ پس از تبیین این حقیقت، به نتیجه کلام تصریح می فرمایند:
فَمَنْ عَرَفَهُ عَرَفَ اللَّهَ وَ دِينَهُ وَ مَنْ أَنْكَرَهُ أَنْكَرَ اللَّهَ وَ دِينَهُ وَ مَنْ جَهِلَهُ جَهِلَ اللَّهَ وَ دِينَهُ وَ لَا يُعْرَفُ اللَّهُ وَ دِينُهُ وَ حُدُودُهُ وَ شَرَائِعُهُ بِغَيْرِ ذَلِكَ الْإِمَامِ ؛
معرفة الله و دین به معرفت امام است و انکار او، انکار الله و دین است.
جهل به معرفت امام، جهل به دین و حدود و شرایع الهی است.
⏪ بنابراین از آنجا که أصل تمام حدود الهی به وجود مبارک امام ارجاع دارد؛
حلالها و امر به اطاعت از محللات از فروع آن اصل است
و حرامها و امر به تبعیت از محرمات از فروع أعداء ایشان است.
بنابراین صیام، زمانی تمام است که معرفت به أصل این حدود حاصل شده باشد.
پس هرگاه مکلف، معرفت به آن حضرات تحصیل کند، حدود الله را اقامه نموده است.
و چون اراده شارع مقدس به تعیین حدود تعلق گرفته، تقصیر و جهل او در معرفة الامام معذور نیست و فاعل مقصّر به کافر مشرک معنون می شود، پس بطریق اولی متعدی حدود نیز چنین خواهد بود.
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
ا❁﷽❁ا
◼️صیام- قسمت هفتم
☑️ تکبیر در شَهْر اللَّهِ الْأَكْبَر
بسم الله الرحمن الرحیم
وَ لِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَ لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلى ما هَداكُمْ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُون
◀️ فریضه صیام در شهر الله الاسلام، ماه مبارک رمضان تشریع شده است.
⬅️ فمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْه؛
پس هر مکلفی که شهر مبارک رمضان را شهود کند، بر ذمه او صیام، فرض می شود ،
شهودِ سیّد الشهور، بمعنای معرفت به حقیقت آن است که بیان شد به وجود مبارک أب الأئمه امیرالمومنین علی (علیه السلام) ارجاع دارد.
🔘 در روایتی امام باقر (علیه السلام) فرموده اند:
مَنْ دَخَلَ عَلَيْهِ يُطَافُ بِالْحِصْنِ وَ الْحِصْنُ هُوَ الْإِمَامُ فَيُكَبِّرُ عِنْدَ رُؤْيَتِهِ ؛
دخول در این ماه، طواف در حصن است
و مراد از حصن، وجود مبارک امام است
که با رویت * او ، عبد ملزم به " تکبیر " است.
* مراد از رؤیت، دیدن با چشم بصر نیست، بلکه منظور شهود و معرفت بالنورانیة امام است.
↩️ بر اساس مستند مزبور، آغاز تکلیف صیام نیز با ذکر الله أکبر است.
تکبیر در آغاز تکلیف، بمعنای تحریم است ،
به این معنا که صائم، مُحرم می شود
و از هرآنچه موجب بُعد یا عصیان او از طاعت امام است ، امساک نموده و برائت می جوید ،
در غیر اینصورت افعال او تخصصا از عنوان صیام خارج خواهد بود.
🔘 همانگونه که امام باقر (علیه السلام) فرمودند:
«لَا صِيَامَ لِمَنْ عَصَى الْإِمَامَ».
📓 بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج۹۳، ص ۲۹۵
↩️ به امساک درصورتیکه در طاعت امام نبوده باشد، صوم اطلاق نمی شود و چنین فعلی تخصصا از عنوان صوم خارج خواهد بود.
درنتیجه تکمیل عدّه صیام که مامورٌ به بعدی مکلفین است، سالبه به انتفای موضوع خواهد بود.
چون آنکه به شهود حقیقت این شهر الله برسد،
باید عدّه صیام را تکمیل نماید ،
آنگونه که فرموده اند :
وَ لِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ.
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
◀️ حال وقتی صائم، مُحرم گشت و وارد حصن الإمام در سیدالشهور شد، و تحصیل معرفت نمود ،
پس از اتمام عدّه ،
به سبب إهتدایی که برای او محقق شده است،
بار دیگر تکبیر می گوید ؛
وَ لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلى ما هَداكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُون؛
تا خدا را به خاطر اینکه شما را هدایت کرده تکبیر بگویید و شکرگزار باشید.
🔘 در تفسیر کریمه آمده است:
التَّكْبِيرُ التَّعْظِيمُ لِلَّهِ وَ الْهِدَايَةُ الْوَلَايَةُ،
وَ الشُّكْرُ الْوَلَايَةُ وَ الْمَعْرِفَة.
📓 المحاسن، ج۱، ص ۱۴۲ و ۱۴۹
⏪ پس صائم به سبب هدایتش به ولایت و معرفت بدان، ذات اقدس الهی را تعظیم و تحمید می نماید ،
🔘و به لسان حضرت رضا (علیه السلام) :
"إِنَّمَا هُوَ تَعْظِيمٌ لِلَّهِ وَ تَحْمِيدٌ عَلَى مَا هَدَى وَ عَافَى" ؛
این تکبیر به سبب تعظیم و تحمید خداوند تبارک و تعالی است که او را بسوی صراط مستقیم یعنی ولایت ولی الله الاعظم ، هدایت کرده و به همین سبب به او عافیت بخشیده است.
📓 علل الشرائع، ج۱، ص ۲۶۹
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
ا❁﷽❁ا
◼️صیام- قسمت هفتم
☑️ فطر
◀️ شهر الله الطهور، پس از یک ماه کفّ نفس و ورع عن محارم الله، منتهی به یوم الفطر (روز نخست شوال المکرم) می شود.
⬅️ فطر، اشاره به نوع صبغت و خلقت معاینة اللّهي و معرفة اللّهیِ عموم مکلفین (النّاس) دارد؛
همان امر تشریعی که خداوند تبارک و تعالی در آیه ۳۰ سوره مبارکه روم بدان تصریح فرموده است:
«فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ».
🔘 در حدیث شریف نبوی نیز تاکید شده که عموم مکلفین بر اساس همان فطرت توحیدی متولد می شوند:
كُلُّ مَوْلُودٍ يُولَدُ عَلَى الْفِطْرَةِ حَتَّى يَكُونَ أَبَوَاهُ يُهَوِّدَانِهِ وَ يُنَصِّرَانِهِ وَ يُمَجِّسَانِه.
📓 الكافي (ط - الإسلامية)، ج۲، ص ۱۳
↩️ فطرة الله همان دین قیمی است که در کریمه مورد أمر شارع مقدس قرار گرفته است.
فاطر مطلق از مکلفین، استقامت در فطرة الله را طلب فرموده است،
چون هر مولدی بر فطرتش خلق می شود، پس استقامت و بقاء در آن مطلوب مولاست.
◀️ حقیقت فطرت که همان دین قیم می باشد، براساس نصوص، معرفة الامام و ولایت پذیری است؛
🔘 حضرت باقر علم الاولیین و الآخرین (علیه السلام) ذیل این کریمه شریفه فرمودند:
فِي قَوْلِهِ تَعَالَى فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفاً قَالَ: هِيَ الْوَلَايَةُ.
📓 الكافي (ط - الإسلامية)، ج۱، ص ۴۱۹
⏪ صائم پس از یکماه روزه داری که حقیقت آن حمل ولایت بمعنی الاتم و الاکمل، وارد فطر می شود و به سوی فاطر رجوع می کند؛
یعنی به أصل فطرتش که مبتنی بر ولایت بوده است، ارجاع پیدا می کند.
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
◀️ فاطر کسی است که عموم مکلفین براساس رحمت او (وَ صَبَغَهُم فی رَحمَته) فطرت ربوبی یافته و خلق شده اند.
⬅️ فاطر از اسامی خداوند تبارک و تعالی می باشد،
که در لغت تعبیر به مبدع و مخترع و خالق شده است.
🔘 حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) در خطبه مبارکه مفاخره به اشتقاق نام مبارک خود از فاطریت ذات تصریح فرمودند:
➖ قالَ عَلِيٌّ : أَنَا الَّذِي اشْتَقَّ اللَّهُ تَعَالَى اسْمِي مِنْ اسْمِهِ فَهُوَ الْعَالِي وَ أَنَا عَلِيٌّ
➖ قالَتْ فَاطِمَةُ : وَ أَنَا كَذَلِكَ فَهُوَ الْفَاطِرُ وَ أَنَا فَاطِمَة.
📓 الفضائل (لابن شاذان القمي)، ص ۸۱
↩️ از این اشتقاق تحصیل می شود که فاطریت شارع مقدس که بمعنای إعطای وجود به مخلوقات و معرفت بخشیدن به آنهاست، در فاطمه (سلام الله علیها) نهفته است.
⬅️ فاطریت فاطر مُنبعث از رحمت او می باشد،
تخصیص فطرت به خلق با اقرار ایشان به عهد ربوبیت، و صبغه رحمة اللّهی بوده است.
بدین ترتیب، خلق با تمتّع از رحمت واسعه الهی موجود شدند.
رحمت مطلق الهی در وجود مبارک حضرت أمّ الرّحمة بظهور رسیده است.
پس وجود به واسطه حضرت رحمة الله الواسعة (سلام الله علیها) به جمیع خلق اعطا شده،
اما صبغه رحمة اللّهی برای مومنین به سبب ولایت پذیریشان بصورت أخص ظهور می یابد،
به این معنا که رحمة الله الواسعة، أمّ الرّحمة برای مومنین و مومنات می باشد.
🔘 إنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى خَلَقَ الْمُؤْمِنَ مِنْ نُورِهِ
وَ صَبَغَهُمْ فِي رَحْمَتِهِ
وَ أَخَذَ مِيثَاقَهُمْ لَنَا بِالْوَلَايَةِ
فَالْمُؤْمِنُ أَخُو الْمُؤْمِنِ لِأَبِيهِ وَ أُمِّهِ أَبُوهُ النُّورُ وَ أُمُّهُ الرَّحْمَةُ.
📓 بصائر الدرجات في فضائل آل محمد صلى الله عليهم، ج۱، ص ۸۰
⏪ بنابراین خلق بواسطه حضرت رحمة الله الواسعه، فطرت یافته اند،
و إرجاع به فطر، رجوع کافه خلق به حضرت مادر (سلام الله علیها) است.
أمّی بودن حضرت ختمی مرتبت (صلی الله علیه و آله) به همین معنا اشاره دارد،
و مخاطب اصلی أمرِ "فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفاً " آن حضرت می باشد،
لذا خطاب به حضرت فاطمه (سلام الله علیها) همواره چنین می فرمودند:
"فداک ابوک يا فاطمه و انت ام ابيها".
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
◼️صیام- قسمت هشتم
☑️ صدقه یا زکات فطره
بسم الله الرحمن الرحیم
قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى وَ ذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى
◀️ با حلول غروب ليله عيد الفطر، مومنین، مکلف به إخراج «زکات فطره یا صدقه فطره» می شوند.
➖ خداوند متعال زکات را " صدقه" خوانده است؛
«خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُم وَ تُزَكِّيهِمْ بِها».
➖ و صدقه به عمل تامّ و صحیح مِن جميع الجهات و الشرائط اطلاق می شود.
صدقه، ریشه در صدق مومن دارد و برهان بر صدق و وفای عهد او می باشد؛
«منَ الْمُؤْمِنينَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْه».
و «الصدّقة برهان».
📚 بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج۸۱، ص ۲۴۵
⏪ بنابراین زکات، به این دلیل صدقه تسمیه شده است که موجب إکمال و صحت فعل می شود؛
✔️ اگر زکات، مالی باشد،
إخراج آن موجب إکمال و صحت و بقای أموال می شود.
🔘 چنانچه امیرالمومنین علی (علیه السلام) فرموده اند:
«مَنْ أَدَّى زَكَاةَ الْفِطْرَةِ تَمَّمَ اللَّهُ لَهُ بِهَا مَا نَقَصَ مِنْ زَكَاةِ مَالِهِ».
📓 وسائل الشيعة، ج۹، ص ۳۱۸
✔️ و اگر زکات، معنوی باشد، اعطای آن مسّبب إکمال و إتمام أعمال مکلف می شود.
🔘 همانطور که إمام الهدی حضرت صادق (علیه السلام) فرمودند:
«إِنَّ مِنْ تَمَامِ الصَّوْمِ، إِعْطَاءَ الزَّكَاةِ يَعْنِي الْفِطْرَةَ
كَمَا أَنَّ الصَّلَاةَ عَلَى النَّبِيِّ مِنْ تَمَامِ الصَّلَاةِ
از کمال روزه، پرداخت فطریه است،
همان گونه که صلوات بر پیامبر (صلی الله علیه و آله) از کمال نماز است،
لِأَنَّهُ مَنْ صَامَ وَ لَمْ يُؤَدِّ الزَّكَاةَ فَلَا صَوْمَ لَهُ إِذَا تَرَكَهَا مُتَعَمِّداً
وَ لَا صَلَاةَ لَهُ إِذَا تَرَكَ الصَّلَاةَ عَلَى النَّبِيِّ
چرا که هر کس روزه بدارد، اما زکات نپردازد، اگر به عمد ترک کرده باشد، برای او روزه ای نیست،
و نیز کسی که صلوات بر پیامبر (صلی الله علیه و آله) را ترک کند، نمازی برای او نیست.
إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَدْ بَدَأَ بِهَا قَبْلَ الصَّوْمِ، فَقَالَ:
" قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى وَ ذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى"»؛
خدای متعال، پیش از روزه، زکات را گفته و فرموده است:
رستگار شد کسی که زکات داد و نام پروردگارش را یاد کرد، و نماز خواند.
📓 وسائل الشيعة، ج۹، ص ۳۱۸
⬅️ مؤدّای کلام حبل المتین امام صادق (علیه السلام) که زکات را به عنوان "عمل صالح" تعبیر فرموده اند،
رأی مذکور را تایید می کند.
🔘 منْ خَتَمَ صِيَامَهُ بِقَوْلٍ صَالِحٍ أَوْ عَمَلٍ صَالِحٍ تَقَبَّلَ اللَّهُ مِنْهُ صِيَامَهُ.
فَقِيلَ: يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ! مَا الْقَوْلُ الصَّالِحُ؟
قَالَ: شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ إِخْرَاجُ الْفِطْرَةِ.
📓 همان
⏪ بنابراین زکات فطره یا صدقه فطره، عمل صالحی است که موجب إتمام صوم می شود.
↩️ در بحث ماضی بیان شد که یوم الفطر، روز إرجاعِ صائم پس از یکماه ورع از محارم الله بسوی أصل فطرت است که حقیقتش ولایت و معرفة الإمام می باشد.
⏪ به این ترتیب سبب اینکه صوم، با صدقه فطره اتمام می یابد آن است که صائم پس از تحصیل حقیقت صیام، با عمل صالحش، آن عهدی را که در أصل فطرتش إتخاذ شده بوده را به صداقت می رساند و تصدیق می کند.
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
⬅️ مؤدّای کلام حبل المتین امام صادق (علیه السلام) که زکات را به عنوان "عمل صالح" تعبیر فرموده اند،
رأی مذکور را تایید می کند.
🔘 منْ خَتَمَ صِيَامَهُ بِقَوْلٍ صَالِحٍ أَوْ عَمَلٍ صَالِحٍ تَقَبَّلَ اللَّهُ مِنْهُ صِيَامَهُ.
فَقِيلَ: يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ! مَا الْقَوْلُ الصَّالِحُ؟
قَالَ: شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ إِخْرَاجُ الْفِطْرَةِ.
📓 همان
⏪ بنابراین زکات فطره یا صدقه فطره، عمل صالحی است که موجب إتمام صوم می شود.
↩️ در بحث ماضی بیان شد که یوم الفطر،
روز إرجاعِ صائم پس از یکماه ورع از محارم الله بسوی أصل فطرت است،
که حقیقتش ولایت و معرفة الإمام می باشد.
⏪ به این ترتیب سبب اینکه صوم، با صدقه فطره اتمام می یابد آن است که:
صائم پس از تحصیل حقیقت صیام،
با عمل صالحش،
آن عهدی را که در أصل فطرتش إتخاذ شده بوده را به صداقت می رساند و تصدیق می کند.
و این تصدیق، همان تجدید عهد ولایت می باشد.
↩️ همانطور که در صلاة نیز فعل متمّ نماز، سلام است که خود تجدید میثاق الست می باشد.
↩️ همچنین در زیارات سفن النجاة و الحجج على العباد، زائر سلام داده و تجدید عهد با موالیش نموده و می گوید:
«وَلا جَعَلَهُ اللَّهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنّى لِزِيارَتِكُمْ».
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
ا❁﷽❁ا
◼️صیام- قسمت نهم (آخر)
☑️ کفّاره
◀️ کفّاره، تغطیه و تستّر است، لأنّها تُكَفِّرُ الذنب عن الإنسان.
در اصطلاح فقهی چنین تعریف شده است:
▪️ "ما يستغفر به الآثم من صدقة" ؛
بر این اساس، کفاره، صدقه ای است که موجب استغفار آثم می شود.
📓 القاموس الفقهي لغة و اصطلاحا، ص ۳۲۱
▪️ "عبادة خاصة مالية أو بدنية شرعها اللّه تعالى في دينه و جعلها نحو مؤاخذة و عقوبة في الغالب على مخالفة حكمه، مسقطة أو مخففة لعقابه، ماحية لما صدر من العبد من ذنبه، أو جبرا للنقص الواقع في عمله، و هي أما قول أو فعل أو بذل مال" ؛
همانطور که در این تعبیر آمده، کفاره به نوعی عبادت خاص اطلاق می شود که برای عقوبت مکلف، سقوط یا تخفیف در آن تعیین شده است.
📓 مصطلحات الفقه، ص ۴۳۸
◀️ یکی از اقسام کفارات، کفاره صوم است.
➖ هرگاه مکلف طاقت اتیان صوم را نداشته باشد، بر ذمه او فدیه (که در عداد کفارات است) ثابت می شود؛
وَ عَلَى الَّذينَ يُطيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعامُ مِسْكينٍ.
➖ یا اگر با قصد عامدانه خویش یا با ارتکاب محرّمات، موجب إبطال صوم واجب خویش شود، بر ذمه او کفاره متعیّن می شود.
⏪ به این ترتیب بدست می آید، تشریع کفاره، دلالت بر سمحه و سهله بودن شریعت مقدس اسلام دارد.
شارع مقدس برای مکلفی که نتواند مأموربه را به نحو أتم و أکمل استیفا کند، طرقی جعل فرموده و یکی از آن طرق، کفاره است.
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳
ا🔲🔳🔲🔳
ا🔳🔲
ا🔲
ا🔳
#معانی_الأحکام
#الصیام
◀️ اینکه کفاره موجب استغفار و إمحاء ذنوب مکلف می شود، در حقیقت به این مهم ارجاع دارد که شارع مقدس همه معاصی جز " شرک به ولایت " را معفوعنه دانسته است.
🔘 إِنَّ اللَّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِوَلَايَةِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ (عليه السّلام) وَ طَاعَتِهِ وَ يَغْفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَنْ يَشاءُ.
📓 تفسير فرات الكوفي، ص ۱۰۶
↩️ بنابراین کفّاره زمانی موجب تستّر و تغطیه مکلف از ذنوب و معاصی خواهد شد که او متأصل به این اصل باشد.
🔘 همانگونه که ذیل کریمه ۳۵ سوره زمر آمده است:
«ليُكَفِّرَ اللَّهُ عَنْهُمْ أَسْوَأَ الَّذِي عَمِلُوا وَ يَجْزِيَهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ الَّذِي كانُوا يَعْمَلُونَ»
هذا خاص لشيعة علي (عليه السّلام)
لأن الكافر و المنافق لا يستحقان شيئا، فلم يبق إلّا المؤمن، و ليس المؤمن إلّا شيعة علي، فالمكفّر عنهم سيئاتهم بحبّ علي (عليه السّلام) هم شيعته.
📓 مشارق أنوار اليقين في أسرار أمير المؤمنين عليه السلام، ص ۲۴۰
🔘 نیز امام صادق (علیه السلام) از صحابی خود پرسیدند:
ما تقول فيمن يدين اللّه بما تدين و يبرأ من أعدائنا لكن به من الذنوب ما بالناس إلّا أنّه يجتنب الكبائر؟
صحابی عرض کرد: ما أقول يا سيدي و أنا في حضرتك؟
امام فرمودند: إنّه في الجنّة و إن اللّه قد ذكر ذلك في آية من كتابه، فقال: «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ»، و هو حبّ فرعون و هامان،
«نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلًا كَرِيماً»، و هو حبّ علي (عليه السّلام).
📓 حلية الأبرار في أحوال محمد و آله الأطهار عليهم السلام، ج۲، ص ۱۲۸
🔘 همچنین از آن حضرت (علیه السلام) منصوص است که فرمودند:
«وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ آمَنُوا بِما نُزِّلَ عَلى مُحَمَّدٍ فِي عَلِيٍّ وَ هُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ، كَفَّرَ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ أَصْلَحَ بالَهُمْ ...».
📓 تفسير القمي، ج۲، ص ۳۰۱
⏪ بنابراین کفّاره زمانی موجب تستّر و تغطیه ذنوب خواهد بود که مکلفین به تثبیت در ولایت رسیده باشند، در غیر اینصورت کفاره در عداد مجازات و عقاب شرعی محسوب خواهد شد و رحمت و اصلاح برای آنان نخواهد بود.
🔳
🔲
🔳🔲
🔲🔳🔲🔳