هوالرحیم
شرححکمت نهج البلاغه(۱۸)پیامد بیرفی میان جبهه ی حق وباطل
#قسمت #دوم
در زندگی بشری، دو سنت و دو قانون وجود دارد: 1- قانون الهی 2- قانون شیطان.
#قانونی الهی دربارهی حق و باطل، «عبارة عن التمييز بين الحق و الباطل» است. در نگاه خداوند اینگونه نیست که باطل وجود نداشته باشد و در جامعه نباشد، بلکه همیشه بوده و هست؛ اما سنت خدای عزوجل بر این است که بین حق و باطل است و اینکه این دو از هم جدا باشند.
اما سنت شیطان و اراده او این است که بر حق لباس باطل و بر باطل لباس حق بپوشاند. اینجا است که کار سخت میشود، چراکه اگر جبههی حق مراقب هم باشد تا لباس باطل بر او پوشیده نشود؛ اما جبههی باطل لباس حق را بهآسانی میپوشد. جبههی باطل خودش را در زیر لباس حق استتار میکند؛ اینجا میشود مثل ماجرای امیرمؤمنان ع و معاویه. مردم میبینند که در یکطرف معاویه قرآن بر سرنیزه کرده و اینطرف هم امیرمؤمنان ع از قرآن سخن میگوید.
دو جبهه وجود دارد و در هر دو قرآن هست؛ ولی در یکی قرآن حقیقی است و در دیگری قرآن ظاهری است.
امیرمؤمنان ع میفرماید: اینجا گلوگاه و نقطهی حساسی است که انسان باید آن را تشخیص بدهد، چراکه بر انسان واجب و لازم است وظیفهی خودش را زمانیکه بین دو جبههی حق و باطل قرار دارد بشناسد، زیرا اگر انسان وظیفهی خودش را تشخیص ندهد دچار لغزش میشود و لغزش در موقعیتهای بحرانی خصوصاً بحران اجتماعی سبب ایجاد خسارات بزرگی میشود.
در فرض عدم تعرّف انسان نسبت به وظیفه و تکلیف خود زمانیکه دو جبهه در مقابل هم قرار دارند، لغزش انسان بهاشتباه رفتن و لحظهای کوتاه آمدن است؛ و در دعاها داریم که از خداوند میخواهیم که ما را از عثرات و لغزشها محفوظ بدارد
بهعنوانمثال، نماز تکلیف انسان است و اگر نخواند، گناه کرده است؛ اما اگر با تأخیر و بدون حضور قلب بخواند، این لغزش است.
در اینجا هم بهموقع تصمیم نگرفتن، دیر یاریکردن و بهموقع یاری نکردن جبههی حق - حتی برای یکلحظه- سبب میشود که جبهه حق طبق کلام مولا× خوار و ذلیل شود، اگرچه جبههی باطل یاری نشده است.
درنتیجه، اگر انسان بین دو جبههی حق و باطل تشخیص بدهد، جبهه حق را یاری میکند و کوتاه نمیآید.
حرکت و بیان آسیب و خطر مهم آن پرداخته و فرمودند:
«خَذَلُوا الْحَقَّ وَلَمْ يَنْصُرُوا الْبَاطِلِ»؛ حق را ذلیل کردند و باطل را نصرت نکردند.
سؤال: مقصود از حق در اینجا، آیا جبههی حق است یا امام جبههی حق؟
یعنی مقصود مولا در این کلام این است که شما در این جبهه (جبههی حق) قرار نگرفتید، یا اینکه مقصود حضرت خود مولا علی ع بهعنوان امام جبههی حق است و میفرماید که شما، مرا یاری نکردید؟
این مطلب نیاز به تأمل دارد.
نکته مهم در سخن امام ع این است که آسیب مهم کار آنان در این مقطع حساس از تاریخ این بود که اگرچه این افراد در ظاهر و بهصورت آشکارا در جبههی باطل قرار نگرفتند و تنها سکوت کرده و بیطرفی را اتخاذ نمودند؛ اما آسیب بزرگی که بر جبههی حق وارد کردند این بود که با بیطرفی خود موجب خواری جبهه حق شدند! و پرواضح است که این خسارتی بس بزرگ است.
بنابراین، از نگاه امام علی ع که همان نظر اسلام ناب محمدی میباشد، بیطرفی بین جبههی حق و باطل در جامعه اسلامی، در حقیقت آغازی پرخطر و اندیشهای آسیبزا و خطرآفرین است، بهگونهای که غیرقابلجبران خواهد بود.
پس این مسیر آسیبزاست، آنهم آسیبهایی که گاهی قابل تدارک و جبران نیست. وقتیکه امام جامعه را یاری نکنند، حادثهی عظیمی مثل عاشورا اتفاق میافتد، چراکه در عاشورا هم عدهای سکوت کردند و به یاری امام نیامدند؛ و این تنها گذاشتن هم قابل جبران نیست همانگونه که بعد از عاشورا قابل جبران و تدارک نبود.
در صفین هم عدهای سکوت کردند و امام جامعه را یاری نکردند و آسیبی آفریده شد که قابل جبران نبوده و نیست.
و جالب اینجا است که در نگاه امیرمؤمنان علی عدر نهجالبلاغه، مهمترین خطر و آسیب بیطرفی درنتیجهی کار انسان ظاهر میشود که همانا «خَذَلُوا الْحَقَّ»؛ باشد؛ یعنی خواری جبهه حق خواهد بود.
پس به این نکته میرسیم که مولا علی ع میخواهد بیطرفی انسان مسلمان انقلابی را به هنگام واقعشدن بین جبههی حق و باطل سرزنش کند؛ و سرزنش هم از باب سرزنش خود فرد نیست، بلکه از باب بیان نتیجهی کار او است. میفرماید کار شما بهگونهای است که نتیجهی آن پرخطر بوده و خواری جبهه حق را بهدنبال دارد.
هدایت شده از مهدویت_بصیرت
🔸مدل مدنظر رهبر انقلاب برای برگزاری تجمعاتِ نقد و مطالبهگری چیست؟
📝 «حضور جسمی _یا به قول شماها حضور فیزیکی_ هم گاهی لازم است؛ اجتماعات لازم است، اجتماعات هیچ اشکالی ندارد، البتّه #قانونی باشد. حالا یک وقت قانون یکجا ممکن است یک سختگیریای بکند، یک اشکالی داشته باشد، ایرادی ندارد؛ حالا بالاخره همیشه که همهچیز برطبق مراد انسان نیست؛ اجتماعات شما خوب است، اجتماع داشته باشید در مسائل مهم و به شیوهی درست.
اینکه مثلاً فرض کنید علیه برجام بروند جلوی مجلس شورای اسلامی اجتماع کنند، من فکر نمیکنم یک منطقی پشت سر این باشد ؛ خب، حالا مگر نمایندگان مجلس چقدر فرصت دارند؟ اجتماعِ درست این است که شما یک سالنی اجاره کنید یا در اختیار بگیرید، پانصد نفر، هزار نفر، دو هزار نفر، ده هزار نفر دانشجو آنجا جمع بشوند، دو نفر سه نفر با مطالعهی قبلی بروند آنجا بهطور #استدلالی حرف بزنند؛ این مهم است. این حرف، هم به گوش نمایندهی مجلس میرسد، هم به گوش نمایندهی دولت میرسد، هم به گوش نمایندهی رهبری میرسد؛ *اینجور اجتماعاتی مهم است*.» ۱۳۹۵/۰۴/۱۲
📝 «ملّت ایران باید متّحد باشد. از این قضایای هستهای و غیر هستهای و مانند اینها، *دودستگی درست نشود* که هر دسته یکجور بگویند... بین مردم نباید دودستگی بهوجود بیاید. دشمن این را میخواهد.» ۱۳۹۴/۴/۲۷
⏪ در مدل پیشنهادی حضرت آیتالله خامنهای برای برگزاریِ تجمعاتِ نقد و مطالبهگری، لازم است به چند نکتهی مهم توجه شود:
1️⃣ هرگونه تجمعی باید #قانونی باشد. لذا در صورت عدم وجود مجوز قانونی، خودبخود تجمع، برخلاف موازین شرعی و اصول انقلابی هم خواهد بود.
2️⃣ تجمعات باید به شکل و شیوهی صحیح باشد. شیوهی صحیح مدنظر ایشان به جای کشاندن قضایا به خیابان (که عموما غیرقابل کنترل و مدیریت بوده و باعث ورود نفوذیها یا جاهلین و سر دادن شعارهای تند و تخریبی میشود) برگزاری تجمعات در داخل محیط سربسته _سالن_ است که قابل مدیریت و برنامهریزی و کنترل است.
3️⃣ باید رویکردهای منطقی و مستدل و اخلاقی حاکم باشد نه هوچیگری و فضای شعارهای بی در و پیکر.
یعنی افرادی اهل علم و اطلاع و دارای #بصیرت و توانِ علمی و محتوایی بیایند در موضوع موردنظر به شکل استدلالی و علمی، منطقِ جریان انقلابی را #تبیین کنند نه اینکه یکسری شعار بعضا انحرافی داده شود و هیچ حرف مستحکم و مستدلی هم در اختیار افکار عمومی و نخبگان و سیاسیون و تصمیمگیران و... قرار نگیرد.
4️⃣ تجمعات موجب #اختلاف و دودستگی و دوقطبیسازی اجتماعی و سیاسی نشود.
🔴 جمعبندی:
✅ رهبر انقلاب صراحتا تجمعاتی شبیه به اعتراض علیه برجام جلوی مجلس را رد کردهاند. به جای مدل خیابانیِ غیرقابل کنترل که موجب نفوذِ برخی افراد مشکوک یا بعضا تریبون دادن به #عناصر_جاهل و سطحی و... میشود، تجمع دارای برنامهی روشن و در محیط قابل کنترل را پیشنهاد میدهند. یکی از اشکالات جدی برخی تجمعاتِ عناصر حزباللهی، همین غیرقابل مدیریت بودن و مورد نفوذ واقع شدن آن است.
✅ بحث دیگر رهبر انقلاب رعایتِ موازین شرعی و قانونی و اخلاقی است. در یکسری از این تجمعات _به دلیل بی در و پیکر بودن_ به جای نقد متین و مستدل و اخلاقی، شعارها و حرفهایی زده میشود که مطلقا جای دفاع از منظر دینی و انقلابی را ندارد.
در برخی موارد مجوز قانونی برای تجمع صادر نشده که در چنین حالتی اساسا حضور در این تجمع #اشکال_شرعی دارد. بعضی تجمعات به دلیل همین اشکالات به درگیری با نیروهای انتظامی میانجامد که از همه سو موجب خسارت و نهی است.
✅ در یکسری موارد به دلیل همان حرفهای انحرافی و تخریبی، عملا فضای دوقطبی و تفرقه و درگیری اجتماعی دامن زده میشود که همگی برخلاف موازین دینی و انقلابی و خواسته و تأکید ولی فقیه است و موجب خسارت و هزینهسازی میشود.
✅ برخی تجمعات مثل اعتراضات معیشتی در سال ۹۶ یا اعتراضات جریانات اصلاحطلب در سال ۸۸ چون همین موارد را مورد توجه و رعایت قرار ندادند، در نهایت به اغتشاش و هزینههای بعدی منجر شد.
✅ ضمنا تجمعاتی که بعضا با نیتها و انگیزههای خوب ولی با شیوه و #روش_نادرست انجام میشوند در موارد زیادی با استقبال و حضور اندک مردم همراه میشود.
در اینگونه موارد بهترین #خوراک_تبلیغاتی برای دشمن و نیروهای غربگرا و معاند فراهم میشود که موضوعاتی مثل #حجاب را صرفا خواستهی گروهی کاملا اندک و اقلیت جلوه دهند.
دقت کنیم که در عصر ارتباطات و جامعهی شبکهای شده، نوع تصویری که از اقدامات و فعالیتهای ما ساخته میشود اگر بیش از نفسِ عمل ارزش نداشته باشد قطعا کمتر هم نیست!
لذا بیتوجهی به نوع روایت و صورتبندیِ رسانهایِ اقدامات نیز مصداقِ کمبصیرتی و اشتباه محاسباتی است.
نیروهای مومن انقلابی در میدانِ جنگ تبلیغاتی و #جهاد_تبیین، باید کاملا به این موارد توجه کنند.
#تامل
✍️محمد رضا طریقت
🆔️ @nofoz_shenasyy👈