[تحلیل تاریخی کوتاه از دوران امامت امام حسن عسکری علیه السلام] "از زمان حکومت متوکل عباسی در سال های ۲۳۲–۲۴۷ قمری، سبک سیاست‌مدارای مأمون (خلیفه در سال های ۱۹۸–۲۱۸ قمری و خلفای پس از وی با شیعیان، یکباره به کنار گذشته شد. در دوران متوکل، به دستور او حرم حسین بن علی(ع)تخریب، و امام دهم شیعیان، امام هادی(ع)، به همراه فرزندش امام حسن عسکری(ع) از مدینه به سامرا، پایتخت متوکل، فراخوانده شدند، تا تحت نظارت خلیفه باشند. متوکل از هیچ وسیله‌ای در آزار رساندن و بی‌احترامی به امام دریغ نداشت. گزارش‌ها حاکی از آن است که فشار شدیدی بر امامان در سامرا می‌ آورد و شیعیان در عراق و حجاز در شرایط دشواری زندگی می‌کردند. منتصر، پسر و جانشین متوکل این سیاست‌ها را برداشت و در نتیجه امام هادی(ع) آزادی بیشتری پیدا کردند. سیاست‌های متوکل در زمان مستعین خلیفه سال های ۲۴۸–۲۵۲ قمری هم ادامه یافت. در دوران آخرین امامان شیعه، شبکه‌ای از وکلا شکل گرفته بود؛ البته این شبکه بیشتر از آنکه به‌مانند سایر شبکه‌های علویِ آن زمان — نظیر اسماعیلیه، زیدیه، نوادگان حسن بن علی(ع) — به‌قصد برپایی قیام تشکیل شده باشد، کار انسجام شیعیان و گردآوری وجوهات شرعی؛ مانند خمس و زکات را انجام می‌داد. به‌واسطهٔ سیاست‌های اداری، مالی و نظامی متوکل ازجمله ولخرجی فراوان، عدم ثبات مقامات اداری و تغییر مکان پایتخت به سامرا و نیز چرخش مذهبی وی به سمت حنابله، خلافت تضعیف شد و با قتل وی در سال ۲۴۷ قمری توسط غلامان ترک، زمینهٔ زوال قدرت عباسیان فراهم شد. با وقوع جنگ داخلی در بغداد و سامرا طی یک دهه پس از مرگ متوکل که به کشته‌شدن چهار خلیفه انجامید، امپراتوری عباسی عملاً تکه‌تکه شد و سلسله‌های نسبتاً مستقلی توسط قدرت‌های نظامی محلی تحت عنوان «امیر» در جای‌جای سرزمین‌های اسلامی ظهور کردند. این سلسله‌های جدید مانند صفاریان، که برخلاف امرای قبلی نظیر طاهریان، در پی خودمختاری و مرکز زدایی بودند. شرایط سیاسی و مذهبی سال‌های آخر امامت #امام_حسن_عسکری(ع) و نخستین دهه‌های پس از شهادت آن امام — همزمان با خلافت معتمد عباسی خلیفه سال های ۲۵۶–۲۷۹ قمری — بسیار پرچالش بود. این دوران به جهت سیاسی، مصادف بود با عصر ضعف خلافت عباسیان؛ بدین صورت که آنان از اِعمال حاکمیت مؤثر خود، جز در بخش محدودی از سرزمین عراق، ناتوان بودند. در این دوره، افراد مختلف در جای‌جای قلمرو عباسیان قیام کرده و سرزمین مسلمانان دچار تجزیه سیاسی شده بود. معتمد عباسی، امام حسن عسکری(ع) را — که رقیبی بالقوه برای خلافت به‌شمار می‌رفت — در سامرا تحت نظارت و مراقبت قرار داده و او را حتی از ملاقات با پیروانش نیز بازداشته بود. از سوی دیگر، شیعیان زیدی به رهبری داعی کبیر در سال ۲۵۰ قمری دولتی را در طبرستان تأسیس کردند. در دورهٔ امام عسکری(ع) گروه‌های کوچکی از غُلات نیز فعال بودند که ویژگی‌های پیامبرانه و حتی خدایی برای امامان قائل بودند. این گروه‌ها عبارت بودند از نُمَیریّه، پیروان محمد بن نصیر نُمَیری در کوفه؛ اسحاقیه، پیروان اسحاق بن محمد نخعی در بصره، بغداد و مدائن؛ و حسکیه، پیروان علی بن حسکه در قم. http://eitaa.com/joinchat/415432704C8ae17cca99