مربوط به یادداشت بالا در محضر و منزل آقای شیخ‌شعبانی، پدر سه شهید. @MohsenAlviri 

🔸 ارائه سخنرانی با عنوان "از هست تاریخی تا شناخت تاریخی؛ درنگی از منظر فلسفه تاریخ در نامه‌های امیرالمؤمنین علیه السلام" صبح چهارشنبه ۱۴ تیر ۱۴۰۲ به دعوت مرکز تحقیقات امام علی علیه السلام وابسته به پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و به مناسبت عید غدیر، یک سخنرانی با عنوان "از هست تاریخی تا شناخت تاریخی؛ درنگی از منظر فلسفه تاریخ در نامه‌های امیرالمؤمنین علیه السلام" به صورت مجازی ارائه شد. دبیری این جلسه بر عهده آقای دکتر مالک شجاعی جشوقانی بود که به صورت حضوری همراه با تنی چند از اعضای محترم هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نشست را همراهی و اداره کردند.  این بحث با این پرسش که آیا از گزاره‌های مندرج در نامه‌های نهج‌البلاغه می‌توان راهی به سوی مباحث نظری تاریخ یافت، آغاز و با این استدلال که دغدغه کانونی این بحث الهیات تاریخ است، توضیح داده شد که قرار است از متن دینی به مباحث فلسفه تاریخی گریز زده شود، نه این که از منظر فلسفه تاریخ به متن دینی نگریسته شود. در ادامه به این موضوع پرداخته شد که فلسفه تاریخ دو شاخه اصلی فلسفه نظری تاریخ و فلسفه انتقادی تاریخ دارد. موضوع فلسفه نظری تاریخ، "هست تاریخی" است و موضوع فلسفه انتقادی تاریخ، "شناخت تاریخی". هست تاریخی واژه‌ای فراگیرتر از نوع انسان، رویداد، امر واقع، ماده تاریخ، جوهره تاریخ و ساختار است که دیگران به عنوان موضوع فلسفه نظری تاریخ پیشنهاد کرده‌اند. در این نگاه، شناخت تاریخی نیز موضوع تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری و حتی آموزش تاریخ است.  در ادامه سخن، به استناد عبارات برگزیده‌ای از نامه‌های اول، ششم، نهم، بیست و هشتم، سی و یکم و شصت و نهم نهج‌البلاغه، به این دلالت‌ها در زمینه مسائل فلسفه نظری تاریخ با محوریت هست تاریخی و شناخت تاریخی اشاره شد: اصالت داشتن عینیت تاریخی، ممکن بودن عینیت تاریخی، اعم بودن رویداد تاریخی از فرد و ساختار، جایگاه عقل در فهم تاریخ، آسیب‌پذیر بودن شناخت تاریخی، نقش منفی کشش‌های نفسانی در ادراک تاریخی، پیوند تاریخ و جغرافیا، جایگاه زنده نگاه داشتن یاد رویدادهای تاریخی، لایه‌های فهم تاریخ: آگاهی، درک وجدانی، تذکر و نظر، تعمیم‌پذیری در تاریخ، زمان تاریخی، رابطه فرد و جامعه، اهمیت شواهد عینی تاریخی، مسأله گزینش در مقام کاربست تاریخ، مسأله حق و باطل، مسأله وحدت امر تاریخی، و مسأله دهر و زنده‌پنداری عالم طبیعت. جمع‌بندی بحث نیز این بود که امکان سخن گفتن از یک پارادایم الهیاتی برای دانش تاریخ و فلسفه تاریخ با این بررسی کوتاه تقویت می‌شود.   در پایان به پرسش‌های حاضران در باره ابژکتیویتی و سابژکتیویتی مسائل تاریخی در نگاه امیرالمؤمنین علیه السلام، نوع زبان متون دینی در بیان مباحث تاریخی، امکان‌‎پذیر بودن یا نبودن تعمیم دست یافتن علی علیه السلام به عینیت تاریخی به افراد غیرمعصوم، مراد از درک وجدانی تاریخ و پیشینی یا پسینی بودن آن پاسخ داده شد.  فایل صوتی این نشست قرار است از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در دسترس قرار گیرد. ۱۴ تیر ۱۴۰۲       @MohsenAlviri 

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلاَیَهِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّهِ عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ 🔹 انتشار مقاله "مباحث اجتماعی در اشعار حضرت ابوطالب علیه السلام" در شماره اول ویژه‌نامه پیوستِ هفته‌نامه افق حوزه، با عنوان "ابوطالب علیه السلام؛ ویژه‌نامه تبیین ابعاد شخصیتی بزرگ حامی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، الگوی تمام‌عیار مقاومت؛ حضرت ابوطالب علیه السلام" که تاریخ انتشار فروردین ۱۴۰۲ (رمضان المبارک ۱۴۴۴؛ آوریل ۲۰۲۳) را روی جلد خود دارد، مقاله‌ای با عنوان "مباحث اجتماعی در اشعار حضرت ابوطالب علیه السلام" (در صفحه ۷۰ تا ۷۷) منتشر شده است.  بخش نخست این مقاله به جایگاه حضرت ابوطالب و منزلت وی اختصاص دارد و سپس به دو روایت از دیوان ابوطالب و چاپ‌ها و شرح‌های مختلف آن اشاره شده است. بخش بعدی مقاله، اهمیت این دیوان و دلالت‌های آن را مورد توجه قرار داده و سپس به کوتاهی در باره مفهوم تاریخ اجتماعی توضیحاتی آمده است. بر پایه این مقدمات، هفت بیت منتخب از این دیوان و دلالت‌های آن برای زیست اجتماعیِ آن روزگار به تفصیل بیشتری بررسی شده است. جمع‌بندی مقاله دربردارنده این سه نکته است: اهمیت دیوان ابوطالب از نظر تاریخ اجتماعی افزون بر اهمیت بلاغی، اعتقادی، ارزشی و دفاع آن از خط حقانیت؛ توجه دادن به چگونگی بهره بردن ابوطالب از مسائل اجتماعی با تأکید بر روابط خویشاوندی و قبیلگی علاوه بر استدلال عقلی و دینی برای دفاع از پیامبر صلی الله علیه و آله؛ ضرورت تشویق آن دسته از پژوهشگران تاریخ که دغدغه شعائری ندارند به مطالعه متون دینی از طریق برجسته ساختن ابعاد غیرفضائلیِ منابعی مانند دیوان ابوطالب علیه السلام.  متن کامل این مقاله در قالبی پی‌دی‌اف به پیوست در دسترس است.  ۱۶ تیر ۱۴۰۲ @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا متن کامل مقاله "مباحث اجتماعی در اشعار حضرت ابوطالب علیه السلام" @MohsenAlviri 

🔸 انتشار مقاله "پیامبر اکرم (ص) و فراگرد ارتباطی زن در خانواده عصر نبوی (بر پایه روایات برگزیده از بحارالانوار)" در شماره سی‌ام پژوهش‌نامه اسلامی زنان و خانواده که در بهار ۱۴۰۲ منتشر شده، مقاله‌ای با عنوان "پیامبر اکرم (ص) و فراگرد ارتباطی زن در خانواده عصر نبوی (بر پایه روایات برگزیده از بحارالانوار)" (در صفحات ۱۱۹ تا ۱۴۸) به قلم سرکار خانم دکتر راحله ضائفی برگرفته از رساله دکتری ایشان به چاپ رسیده است. بر اساس رویه موجود، نام بنده (در جایگاه استاد راهنمای رساله) و سرکار خانم دکتر زهرا روح‌الهی امیری و آقای دکتر کریم خانمحمدی (در جایگاه مشاوران رساله)  همراه با نام نویسنده مسؤول در شمار پدیدآورندگان مقاله درج است. چکیده این مقاله چنین است: ترسیم الگویی صحیح از رفتار زن در دایره ارتباطات خانوادگی می‌تواند گامی به‌سوی سلامت و تعالی جامعه باشد. ازاین‌رو، راهبری و روشنگری زنان در اندیشه، تفکر و عملکرد، در مطالعات و برنامه‌های رهبران و سیاستگذاران علوم اجتماعی جایگاهی ویژه دارد. بررسی ابعاد شخصیتی زن ازجمله کنش‌های کلامی و غیرکلامی و فراگردهای ارتباطی وی در جایگاه مادری، همسری و دختری همواره مورد توجه معصومین(ع) و به‌ویژه رسول اکرم(ص) بوده است. پژوهش حاضر باهدف ارائه تبیینی از تعاملات ارتباطی زن در خانواده متعادل از منظر رسول اکرم(ص) انجام شد. ازاین‌رو، کلیه منابع مکتوب مربوطه مورد بررسی قرار گرفت و عناصری که از سوی پیامبراکرم (ص) برای زن به‌مثابه منبع پیام خانواده توصیه و یا در رفتارهای ایشان گزارش شده است، با مدل ارتباطی آندروش و پوستروم کدگذاری و تحلیل شد. بدین ‌منظور دَه روایت نخست از بخش روایات نقل شده از پیامبر اکرم(ص) درباره تعامل ارتباطی زنان در خانواده از کتاب بحارالانوار استخراج و پس از کدگذاری مؤلفه‌های ارتباطی آنها، در قالب نظریه بومی شده آندروش و پوستروم مقوله‌بندی و واکاوی شد. نتایج این بررسی نشان داد که پیامبر اکرم (ص) با واکنش‌های اصلاحی، ترمیمی، ایجابی و سلبی خود نسبت به عملکرد و رفتار زنان عصر خویش که برگرفته از رویکردهای مادی و غیردینی جامعه عرب بود، آنها را به‌سوی بینش الهی و فرا‌مادی و توجه به ملاک‌های اسلامی فرا می‌خواند. همان‌گونه که از چکیده مقاله برمی‌آید، بن‌مایه علمی این مقاله تنها ده روایت نخست از بخش روایات نقل شده از پیامبر اکرم(ص) درباره تعامل ارتباطی زنان در خانواده در جامع روایی بحارالانوار است. این سخن بدان معناست که دیگر روایات مربوط به کنش ارتباطی زن در خانواده در همین باب و نیز روایاتی از این دست در ابواب مربوط به دیگر معصومان علیهم السلام هنوز از این منظر کاویده نشده است، هر چند تنها ده روایت نخست منقول از ائمه علیهم السلام در متن رساله مد نظر بوده است.  گمان می‌رود خوانندگان مقاله با این برداشت هم‌آوا خواهند بود که مقاله دریچه‌ای نو به مطالعات زن در کانون خانواده گشوده است. امید است نویسنده محترم روزی این درخواست مکرر و مؤکد را به دیده اعتنا بنگرد و گام‌های بعدی خود را در مسیری که با رساله دکتری آغاز شده برای تکمیل این طرح بل کلان‌طرح بردارد. این اقدام با گردآوری و تحلیل همه روایات مرتبط با موضوع و به کارگیری آزمایشی دیگر مدل‌های ارتباطی می‌تواند صورت انجام به خود بگیرد و یافته‌های پژوهش نیز می‌تواند به تدریج با محوریت هر یک از ائمه اطهار علیهم السلام و یا بر پایه دیگر محورهای زمانی یا موضوعی در قالب مقاله به جامعه علمی به ویژه زن‌پژوهان کشور عرضه شود. متن کامل این مقاله در قالب پی‌دی‌اف به پیوست در دسترس است.  ۱۹ تیر ۱۴۰۲       @MohsenAlviri 

مربوط به یادداشت بالا متن کامل مقاله "پیامبر اکرم (ص) و فراگرد ارتباطی زن در خانواده عصر نبوی" @MohsenAlviri 

🔹 پیوند دریافت فیلم سخنرانی "از هست تاریخی تا شناخت تاریخی" پیوند دریافت فیلم کامل سخنرانی "از هست تاریخی تا شناخت تاریخی؛ درنگی از منظر فلسفه تاریخ در نامه‌های امیرالمؤمنین علیه السلام" از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به نشانی زیر در اختیار قرار گرفته است: https://www.ihcs.ac.ir/fa/news/24097/%D8%A7%D8%B2-%D9%87%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%DB%B1%DB%B4-%D8%AA%DB%8C%D8%B1-%D9%85%D8%A7%D9%87-%DB%B4%DB%B0%DB%B2 این سخنرانی چهارشنبه ۱۴ تیر ۱۴۰۲ به دعوت مرکز تحقیقات امام علی علیه السلام وابسته به پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و به مناسبت عید غدیر و به صورت مجازی ارائه و گزارش محورهای اصلی آن در همان تاریخ در این کانال عرضه شد. ۲۶ تیر ۱۴۰۲      @MohsenAlviri 

🔸 ارائه بحثی با عنوان "چیستی و چرایی تمدن" روز سه‌شنبه ۲۴ امرداد ۱۴۰۲ بحثی با عنوان چیستی و چرایی تمدن در جمع رهیاران تحول در آموزش و پرورش در مشهد مقدس ارائه شد. این جمع چهارصد تن از خواهران معلم سراسر کشور بودند که همراه با چهارصد تن از برادران معلم برای یک دوره آموزشی معطوف به سند تحول آموزش و پرورش در مشهد گرد هم آمده‌اند. ارائه بحث حقیر در دو نوبت صبح و ویژه خواهران صورت گرفت و عصر نیز همین جمع در دو گروه مستقل جلسه پرسش و پاسخ داشتند. در دو ارائه صبح به تعریف تمدن و سپس بر پایه آن به تعریف پیشین اسلامی و تعریف تمدن نوین اسلامی پرداخته شد و سپس ضمن اشاره‌ای کلی به چرایی پیدایش تمدن‌ و چرایی پیدایش تمدن پیشین اسلامی، ملاحظاتی در باره ابعاد مختلف تمدن نوین اسلامی بیان شد. پرسش‌های ارائه شده از سوی معلمان گرامی چه در حین ارائه بحث و چه در جلسات ویژه پرسش و پاسخ در مجموع بسیار خوب، در چارچوب، مبتنی بر فهم درست موضوع، باریک‌بینانه و اغلب با رویکرد مسأله‌محوری و انضمامی بود. این که نشاط علمی این دسته از بانومعلمان تا چه اندازه بازتاب‌دهنده کل نظام آموزش و پرورش است نکته‌ای است که صاحب‌نظران باید در باره آن اظهار نظر کنند، ولی آن چه مسلم است این است که همین ظرفیت را باید قدر نهاد و متناسب با توان خود برای شکفتن آن کوشید. ۲۶ امرداد ۱۴۰۲ @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا تصویری از ارائه بحث در جلسه رهیاران تحول @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا تصویری از جلسه پرسش و پاسخ رهیاران تحول @MohsenAlviri