🔰و شاهد و مشهود3⃣ اين دو كلمه نيز عطف بر #سماء است، و همه اين مذكورات سوگند بعد از سوگند است بر مطلبى كه مى خواهد در اين سوره بيان كند، و آن - همانطور كه اشاره كرديم - تهديد شديد است به كسانى كه مؤمنين را فريب مى دهند و يا شكنجه مى كنند كه چرا ايمان آورده ايد، و نيز وعده جميلى است به كسانى كه ايمان آورده و عمل صالح مى كنند. 🔸پس گويا فرموده: سوگند مى خورم به آسمان داراى بروج كه شيطانها به وسيله آن رانده مى شوند، كه خدا كيد شيطانها و اولياى كافرشان را از ايمان مؤمنين دفع مى كند، و سوگند مى خورم به روز موعودى كه هر انسانى به جزاى اعمالش مى رسد، و سوگند مى خورم به شاهدى كه اعمال اين كفار را و رفتارشان با مؤمنين را مى بينند، و سوگند مى خورم به آينده مشهودى كه همه آن را به زودى خواهند ديد كه آن افرادى كه مؤمنين را اذيت مى كنند چنين و چنان مى شوند، تا آخر دو آيه. 🔸مقصود از #شاهد در (و شاهد و مشهود) رسول اللّه و مراد از #مشهود شكنجه هاى كفّار به مؤمنين و ثواب و كيفر اخروى هر كدام است 🔸از اينجا روشن مى گردد كه شهادت در دو كلمه #شاهد و #مشهود به يك معنا است، و آن عبارت است از حاضر بودن و به چشم خود ديدن، نه به معناى اقامه شهادت، براى اينكه اگر به آن معنا مى بود جا داشت بفرمايد: (و مشهود عليه ) چون شهادت به اين معنا حتما بايد با حرف على متعدى شود. 🔸بنابر اين، كلمه #شاهد قابل انطباق است بر رسول خدا براى اينكه آن جناب امروز شاهد اعمال امت است، و فرداى قيامت بدانچه ديده شهادت مى دهد. و كلمه #مشهود هم قابل انطباق است با شكنجه اى كه كفار به اين مؤمنين مى دادند، و وضعى كه در آخرت به خود مى گيرند، و يا به عبارتى جزاى آن رفتار، و يا به عبارتى ديگر آنچه در روز قيامت براى اين ظالمان و مظلومان رخ مى دهد، چه ثواب و چه عقاب. و بنابر اين احتمال نكره آمدن اين دو كلمه به منظور تعظيم بوده و خواسته است بفهماند، شاهد و مشهودى كه از حيطه تعريف بيرون است. 🔸اقوال عديده مفسرين درباره مراد از (شاهد و مشهود)  🔸مفسرين در تفسير #شاهد و #مشهود سخنان بسيار دارند كه بعضى آنها را تا سى وجه شمرده اند، از قبيل اينكه بعضى گفته اند: شاهد روز جمعه، و مشهود روز عرفه است. يا شاهد روز عيد قربان و مشهود روز #عرفه است. و يا شاهد روز عرفه و مشهود روز #قيامت است. يا شاهد فرشته است كه عليه انسان شهادت مى دهد و مشهود روز قيامت است. و يا اينكه شاهد گواهانند كه عليه مردم شهادت مى دهند و مشهود مردمى هستند كه عليه شان شهادت داده شده. 🔸و يا اينكه شاهد امت اسلام و مشهود ساير امت ها هستند. و يا شاهد اعضاى بنى آدم و مشهود خود آدمى است. و يا شاهد حجر الاسود و مشهود حاجيان هستند. و يا شاهد شب و روزها و مشهود بنى آدم است. و يا شاهد انبيا و مشهود محمد است، و يا شاهد خداى سبحان و مشهود كلمه (لا اله الا الله ) است. 🔸و يا اينكه شاهد خلق و مشهود حق است يا شاهد خداى تعالى و مشهود روز قيامت است . يا شاهد آدم و ذريه او، و مشهود روز قيامت است. يا شاهد روز ترويه، و مشهود روز عرفه است و يا روز دوشنبه و روز جمعه است. و يا اينكه شاهد مقربين، و مشهود عليين هستند. و يا شاهد طفل در داستان اخدود است كه به مادرش گفت صبر كن كه تو بر حقى، و مشهود خود واقعه است. و يا اينكه شاهد ملائكه دنبال رو و نويسنده اعمال، و مشهود قرآن فجر است، و اقوال ديگرى از اين قبيل. 🔸و اكثر اين اقوال - به طورى كه ملاحظه مى كنيد - مبنى بر اين است كه شهادت را به معناى اداى شهادت بگيريم. و بعضى مبنى بر اين است كه براى شاهد و مشهود دو معنا قائل شويم، و خواننده محترم ضعف اين دو اساس را به دست آورد و توجه فرمود كه: مناسب تر با سياق اين است كه اين دو كلمه را به معناى مشاهده بگيريم، هر چند كه مستلزم شهادت به معناى ادا در روز قيامت هم باشد، و شاهد قابل انطباق بر رسول خدا نيز باشد. 🔸و چطور ممكن است منطبق نباشد با اينكه خود خداى تعالى او را شاهد خوانده و فرموده: (يا ايها النبى انا ارسلناك شاهدا و مبشرا و نذيرا)، و نيز او را شهيد خوانده و فرموده: (ليكون الرسول شهيدا عليكم ) و خواننده توجه فرمود كه گفتيم شهادت بر اعمال از ناحيه شاهدان اعمال چه معنا دارد. 🔸در اين سوگندها جواب حذف شده، چون با بودن آيه (ان الذين فتنوا المؤمنين و المومنات... ذلك الف وز الكبير)، احتياجى به ذكر آن نبود، و آيه (قتل اصحاب الاخدود...)، هم اشعار به آن داشت، و خواننده اين آيات مى فهمد كه تقدير كلام چنين است: (به آسمان داراى برجها و به روز موعود و به شاهد و مشهود سوگند كه آزار دهندگان مؤمنين عذابى در جهنم دارند، و خداوند مؤمنين صالح را اگر خلوص به خرج دهند موفق به صبر مى كند، و در حفظ ايمانشان از كيد دشمنان ياريشان مى فرمايد، همانطور كه در داستان اخدود کرد) ___ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 @all_mizan1001