محرم 1445 مقاله سیزدهم: تحلیل سلوک امام سجاد(ع) در مدیریت فرهنگی بعد از عاشورا فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، ش13، سال 1393 ⏱ حیات امام #سجاد(ع) مقارن با دوره‌ای خاص از شرایط فرهنگی اجتماعی تاریخ اسلام بود که می‌توان آن را دوره حاکمیت فرهنگ جاهلی دانست؛ با این حال ایشان هم‌زمان با مدیریت این فضای فرهنگی، به بازآفرینی فرهنگ اسلامی اقدام نمود. راهبرد آن حضرت افشای ماهیت فرهنگی بنی‌امیه و طراحی سامانه فرهنگی بود. @Mostabin ⏺ راهبرد کلی ایشان در این میان، الگوی خاصی از «فرهنگ و شخصیت» و ارتباط دوسویه این دو بود. امام با بازآفرینی فرهنگ اسلامی، شخصیت افراد پیرامونی خود را تحت تأثیر قرار دادند و در مقابل، این شخصیت‌ها توانستند به بازآفرینی فرهنگ اسلامی یاری رسانند. ⚙️ نظام فرهنگی حضرت نیز دارای راهبردی سامانه‌ای است که در چند سطح و هر سطح در چندین لایه طبقه‌بندی می‌شود. 🟢 با توجه به توفیق راهکارهای ایشان در برون‌رفت از فضای فرهنگی ناهنجار و بازآفرینی فرهنگ مطلوب، می‌توان با بازخوانی راهبرد امام سجاد(ع) از این راهبرد در دیگر فضاهای فرهنگی اجتماعی به تناسب بهره برد. #مستبین در ایتا https://eitaa.com/Mostabin در تلگرام https://t.me/AlMostabin

یادکرد مفسری متخلق آیت‌الله شیخ علی‌آقا نجفی 🗓 ۲۳ مرداد سالگرد رحلت عالمی مفسر است که منش و اخلاق او پس از سال‌ها برای مردم کاشان خاطره خوشی بر جای گذاشته است. 💡 شیخ علی‌آقا نجفی کاشانی فرزند عالم و پدر شهید، در زمانی که به تفسیر قرآن چندان اهتمام نمی‌شد، در مسجد خود دو دوره تفسیر کامل آیات الهی را بیان کرد. 📚 از میان آثار منتشر شده او به کتاب «صدق» باید اشاره کرد که نیاز همیشه جامعه ماست و آن مرحوم پیوسته بر صداقت و راستی تأکید داشت و اولویت سخن و تفسیر را در این باره قرار می‌داد. ⤴️ تصویر بالا، یادبود نکوداشت ایشان در چند سال قبل است که با عنوان آفتاب پنهان برگزار شد. 📝 گزارش این نکوداشت را در متن شماره ۳۴ مستبین و سایت رسمی و زندگی و آثار این عالم متخلق و محبوب را در متن شماره ۳۵ مستبین ملاحظه کنید. 🎧 صوت جلسات تفسیر ایشان نیز در این سایت قابل دسترسی است. #مستبین در ایتا https://eitaa.com/Mostabin در تلگرام https://t.me/AlMostabin

از روضه دروغ تا شعر خوب ⌛️ محرم امسال هم گذشت و داستان‌های بسیاری نقل یا به‌روز شد 🤲 کاش #ذاکران ما به جای تاریخ‌گفتن و مقتل‌‌خواندن، به شعر و نوحه بسنده می‌کردند. 🔍 تشخیص راست و دروغ روایات و اخبار حادثه کربلا به شناخت منابع و مقاتل بستگی دارد و متأسفانه آنچه کم یافت می‌شود، این شناخت است. 🔦 دقت کنیم که هر کتاب چاپ‌شده‌ای معتبر نیست و هر عبارت عربی، مقتل نیست. @Mostabin ✅ امسال از ذاکر اهل‌بیت مهدی رسولی توصیه‌ای به شاعران و مداحان شنیدم که زیبا بود: 👈 اینکه مانند حسن بیاتانی بسرایند و بخوانند: جایی ننوشته‌ست که در علقمه... زهرا... اما نکند آن لحظات آمده باشد نقل است که توفان شد و پیداست که باید چه بر سر کشتی نجات آمده باشد طفلی به عقب خیره شده از روی ناقه شاید عمو از راه فرات آمده باشد... #مستبین در ایتا https://eitaa.com/Mostabin در تلگرام https://t.me/AlMostabin

📚 معرفی آثار ۴۱ مشهورات بی‌اعتبار در تاریخ و حدیث مهدی سیمایی قم، طه، چاپ اول ۱۳۹۷ 📖 دفتر اول این اثر در فصل اول به کلیاتی درباره روش ارزیابی حدیث پرداخته و در سه فصل بعدی، مجموعاً ۴۴ روایت مشهور تفسیری، اعتقادی و تاریخی را بررسی می‌کند که اصل و اعتباری ندارد. @Mostabin 5️⃣ فصل پنجم به روایات عاشورا اختصاص دارد. ⚠️ این فصل نیز ۳۰ روایت یا گزارش را بررسی کرده که برخی از آنها اشاره می‌شود: ـ فتوای شریح ـ توقف اسب امام در کربلا ـ عدد لشکریان عمر سعد ـ طلب آب برای طفل شیرخوار ـ ذخر الحسین(ع) ـ کشتار اسب امام ـ اُرینب و اختلاف بر سر یک زن ـ عروسی قاسم ـ شیر و فضه ـ نان و خرما نویسنده در ادامه به نقد کتاب‌های #اکسیر_العبادات، #تذکرة_الشهدا، الدمعة الساکبه و #ناسخ_التواریخ می‌پردازد. #نقد_کژی‌ها #مستبین در ایتا https://eitaa.com/Mostabin در تلگرام https://t.me/AlMostabin

فکری برای حفظ جان زائران اربعین بکنید ↩️ سال گذشته همین روزها مطلبی با عنوان جان زائران در دست رانندگان بی‌مسئولیت در این کانال قرار داده شد و از مسئولین ایرانی درخواست شد با هماهنگی طرف عراقی تدبیری برای امنیت و سلامت حمل و نقل این ایام بیندیشند. 🚐 امسال همچنان شاهد رانندگی‌های پرخطر بودیم و پیوسته اخبار تلخ و ناگواری از گوشه و کنار شنیدیم تا اینکه اکنون داغدار سه تن از عزیزان خود از مسجد الزهراء شهرک آزادگان راوند کاشان شدیم. 🏴 آقایان عباسی (امام جماعت و مسئول دفتر امام جمعه منطقه)، رضاپور (مؤذن) و راستین (فعال فرهنگی) همراه عده‌ای از زائران ایرانی و غیر ایرانی عتبات در مسیر کاظمین دچار سانحه شدند. ضمن تسلیت به خانواده‌های این عزیزان، باز هم از مسئولان مربوطه می‌خواهیم برای این موضوع تدبیری بیندیشند. #مستبین https://eitaa.com/Mostabin https://t.me/AlMostabin

درآمدی بر آسیب‌شناسی پیاده‌روی اربعین (بخش اول) توفیق شد سفر کوتاهی به نجف و کربلا داشتم و در مراسم معنوی پیاده‌روی اربعین شرکت کردم. به‌عنوان کمترین در این مقام در عظمت این حرکت تردید ندارم و با تردیدکنندگان همدل نیستم. اربعین مرکز جوش‌وخروش فرصت‌های بیشمار معنوی مانند زیارت، مواسات، مهربانی، پذیرش رنج برای امر قدسی، پشت‌کردن به تعلقات مادی و ده‌ها فرصت دیگر است؛ فرصت‌هایی که بسیاری از آن‌ها به فعلیت رسیده است و این درخت مبارک هرسال پربارتر می‌شود. بااین‌همه آفت‌ها و تهدیدها هم کم نیستند و هجوم آفت به درختان پرثمر امری طبیعی است. گمان می‌کنم تحلیل‌گران اربعین در میان دوگانه فرصت و تهدید، بیشتر به اولی نظر داشته‌اند و سهم دومی، که در پیرایش اربعین سهمی مهم است کمتر موردتوجه قرارگرفته است. در این نوشته کوتاه برخی از این تهدیدها که به نظرم رسید را شماره می‌کنم. ۱. اسراف مصرف بیش‌ازاندازه معقول (اسراف) و ریخت‌وپاش (تبذیر) در این حرکت بزرگ قابل‌انکار نیست. اسراف گناه کبیره‌ای است که وعده آتش به آن‌ داده شده است (أَنَّ الْمُسْرِفینَ هُمْ أَصْحابُ النَّارِ؛ غافر: 43). خداوند اسراف‌کنندگان را دوست ندارد (إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفين‏؛ اعراف: 31) و شایسته نیست بلکه نباید زائران حسینی به واسطه اسراف مشمول بی‌مهری خداوند شوند. زباله‌های فراوان و نیم‌خورده‌های بسیار در طول مسیر شاهد این مدعا است‌. البته نسبت به سال‌های قبل وضعیت رو به بهبودی است، اما تا نقطه مطلوب بسیار فاصله دارد. ۲. تجمل برخی موکب‌های تجملاتی در مسیر پیاده‌روی خودنمایی می‌کنند. توگویی نوعی رقابت در اینجا حاکم شده است. از طرف دیگر تنوع غذاهای لذیذی که در این مسیر توزیع می‌شود نیز بالا است. پیداست که کسی به خاطر این مواکب یا خوردنی‌های لذیذ به این سفر نیامده است و عاقلانه نیست که این هزینه مادی و جسمی مشقت‌بار برای رسیدن به این امور تحمل شود. این‌ها هیچ‌کدام مقوم شور و معنویت اربعینی نیستند و هر کس که در این سفر مشارکت کرده باشد می‌داند که زائران مشقت‌های زیادی را متحمل می‌شوند که در کنار آن‌ها این تجملات ظاهری رنگ می‌بازند. حذف این تجملات هرگز از شور اربعینی نخواهد کاست بلکه معنویت آن را تقویت خواهد کرد. اما وجود این صحنه‌ها از معنویت اربعین می‌کاهد. در برخی روایات باب زیارت سیدالشهدا(ع) نیز صراحتاً از این امور نهی شده است. کامل الزیارات در این خصوص 4 روایت نقل کرده، که در آن‌ها از به همراه بردن حلوا و شیرینی و سفره‌های رنگارنگ غذا در مسیر زیارت نهی شده است. در یکی از این روایات به خوردن نان و شیر توصیه شده است (قُلْتُ أَيَّ شَيْ‏ءٍ نَأْكُلُ قَالَ الْخُبْزَ وَ اللَّبَن‏). با الغای خصوصیت از این غذاهای خاص، درمی‌یابیم که مقصود دعوت به خوردن غذاهای رایجی است که با روح عزاداری و ماتم‌زدگی منافات ندارند. در روایت چهارم امام صادق(ع) به مفضل فرمود: «اگر زیارت نکنید بهتر از زیارت کردن است!» مفضل گفت: «کمر مرا شکستید!» و حضرت در توضیح فرمود: « تَاللَّهِ إِنَّ أَحَدَكُمْ لَيَذْهَبُ إِلَى قَبْرِ أَبِيهِ كَئِيباً حَزِيناً وَ تَأْتُونَهُ أَنْتُمْ بِالسُّفَرِ كَلَّا حَتَّى تأتونه شُعْثاً غُبْراً؛ به خدا قسم شما به زیارت قبر پدر خود با اندوه و غمناک می‌روید درحالی‌که قبر حسین(ع) را همراه با سفره‌های غذا زیارت می‌کنید و حال‌آنکه باید غبارآلود و ژولیده او را زیارت کنید». شیخ عباس قمی با استناد به همین روایات می‌نویسد: زائر در سفر زیارت آن حضرت توشه خود را از غذاهای لذیذ مانند بریانی و حلواجات قرار ندهد، بلکه خوراکش را نان با شیر یا ماست تهیه ببیند. ... براى اغنیا و تجار چه اندازه شایسته است، که این مطلب را در این سفر ملاحظه کنند و هرگاه در شهرهایى که تا کربلا بین راه ایشان است، عده‌اى از دوستانشان ایشان را دعوت و میهمانى می‌کنند و در زمان حرکت سفره‌هاى آنان را از پخته‌هاى لذیذ، و مرغ بریان و سایر غذاها پر مى‌کنند، نپذیرند و بگویند: ما مسافر کربلا هستیم، و براى ما تغذیه به این غذاها شایسته نیست (ادامه دارد...). مهدی شجریان 🌐https://eitaa.com/M_shajarian

آخرین لحظات و سفارش‌ها 📃 محمد بن سعد مورخ کهن و حدیث‌گرای اهل‌سنت درباره آخرین لحظات زندگانی رسول‌خدا گزارش‌هایی را ذکر کرده است. ✍️ از آن جمله می‌نویسد: پیامبر در حالی که از هوش می‌رفت و به خود می‌آمد از عایشه درباره پول‌های باقی‌مانده در داخل خانه پرسید. این همسر پیامبر گوید دینارهای اندکی در خانه مانده بود که باید به اهلش داده می‌شد. 💵 رسول‌خدا به عایشه فرمود آنها را به علی(ع) واگذار کند تا به مصرف برساند. این کار قدری طول کشید و هر بار به هوش آمد آن را به همسرش یادآوری کرد تا آنکه دستور انجام شد. @Mostabin ↩️ ابن‌سعد در ادامه گزارش خود می‌نویسد: رسول‌الله برادرش علی(ع) را خواند و بر او تکیه داشت و با او سخن می‌گفت و بر شانۀ او جان داد. 🕋 آخرین کلمات و توصیه پیامبر، درباره نماز بود. 📁 الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۸۴ و ۲۰۱. #مستبین در ایتا https://eitaa.com/Mostabin در تلگرام https://t.me/AlMostabin

داستان تبریک ربیع ⛔️ تبریک حلول ماه ربیع الاول که هر ساله رونق بیشتری می‌گیرد و در سطح وسیع در رسانه‌ها و پیام‌رسان‌ها مرسوم شده است، هیچ معنا و دلیلی ندارد. ⏰ ربیع الاول هم ماهی از ماه‌های خداست و تفاوتی با دیگر ماه‌ها ندارد 🌓 إنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنا عَشَرَ شَهْراً في‏ كِتابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْض‏ منتهی مطلبی که هست چون ما رسم کرده‌ایم دو ماه سیاه‌پوشی و عزاداری کنیم و همه برنامه‌های جشن و شادی ـ هر چند بدون حرمت‌شکنی و با احترام به ساحت اهل‌بیت باشد ـ‌ تعطیل کرده‌ایم و تصور می‌کنیم که این روش اهل‌بیت بوده است؛ وقتی دو ماه تمام می‌شود گویی اتفاق تازه‌ای افتاده و ماه شادی آغاز شده است! 🏴 اگر اهل‌بیت برنامه‌ای برای عزا داشته‌اند بر سیدالشهدا بوده و بس. پس نیازی به تبریک ماه ربیع نبوده و نیست. @Mostabin 📚 در معارف دینی هم چیزی به نام تبریک ربیع نداریم و چند سال اخیر محققان بیان کرده‌اند که داستان آن حدیث بشارت به ماه ربیع، اشتباهی از ماه آذار رومی بوده و داستانی مربوط به ابوذر است و ربطی به ربیع ندارد (بنگرید به متن شماره 36 مستبین). ❌ همچنین است خرافه شب‌گردی و کوبیدن درهای هفت یا چهل مسجد و سیاه کردن و تخریب در و دیوار مساجد با شمع تا صبح اول ربیع!! ✅ بله؛ بنا به نقل شیخ طوسی در مصباح (ذیل اعمال ربیع) حادثه مهم #لیلة_المبیت یعنی خوابیدن امیرالمؤمنین علی(ع) به جای رسول‌خدا برای هجرت که از فضائل و افتخارات آن‌حضرت به شمار می‌رود؛ در شب اول ربیع الاول رخ داده و جای آن دارد که این شب و روز بخاطر این رویداد گرامی داشته شود. #ربیع_الاول #مستبین در ایتا https://eitaa.com/Mostabin در تلگرام https://t.me/AlMostabin

📚 معرفی آثار ۴۲ گنجینه آثار قم 💡مرحوم میرزا عباس فیض قمی درگذشته به سال ۱۳۵۳ش از عالمان قم و نویسنده ده‌ها اثر ارزشمند تاریخی و غیر آن از جمله انجم فروزان است. او فرزند آیت‌الله محمد فیض و از نسل فیض کاشانی است. 📘 وی کتاب گنجینه آثار قم را در دو جلد و به سال ۱۳۴۷ش نوشته است. جلد اول به تاریخ حضرت معصومه و حرم او اختصاص دارد و جلد دوم به #امام‌زادگان اطراف قم می‌پردازد. 🔍 دقت نظر و مطالب ارزشمند کتاب، آن را به اثری عالمانه تبدیل کرده و مرجعی برای مراجعه محققان تاریخ قم و اطراف آن است. @Mostabin 📌 از جمله نکات جالب وی در این کتاب، اشاره به اجساد سرداب اردهال است که می‌گوید به مرحوم آیت‌الله مرعشی توضیح دادم که آن جنازه‌ها مربوط به کشتگان سال ۱۲۱۳ش در جنگ فتحعلی‌شاه قاجار با نیروهای برادرش حسینقلی‌خان حاکم کاشان بوده‌اند که در راوند کاشان سرکوب شدند و مردم منطقه به دستور شاه تابوت‌هایی ساختند و جنازه‌های طرفین را که بیش از صد کشته بود به اردهال بردند و در سردابه آن قرار دادند. #مستبین در ایتا https://eitaa.com/Mostabin در تلگرام https://t.me/AlMostabin

جان به قربان محمد(ص) نماهنگ به گویش بلوچی محبوب دلها رسول‌الله بزرگ شأن و بزرگ نام عزت ملک و زمین رحمة للعالمین و خاتم رسل اهل‌بیت تو تاج سر ما شهر علم و علی(ع) درِ آن #مستبین در ایتا https://eitaa.com/Mostabin در تلگرام https://t.me/AlMostabin

آب‌خواهی یا آب‌پاشی در ایران باستان 💧از آداب مهم ایرانیان که تا حدود سده ششم برقرار بوده، جشن تیرگان و #مهرگان است که برای آب‌خواهی و آب‌پاشیدن به کناره جوی‌ها و کوه‌های پر آب می‌رفتند. 📙 در ص۶۳ ترجمه محاسن اصفهان (که اصل آن به قلم مافروخی در سده پنجم نوشته شده و آوی آن را در سده هفتم برگردان کرده است) می‌خوانیم: @Mostabin 🌧 و در ديه قالهر... بر ده فرسنگى ابروز، كوهى هست از يك نيمه آن كوه، مانند عرق از تن، آب مى‏چكد و آن آب، هيچ قرار نمى‏گيرد و روان نيز نمى‏شود. هر سال روز تير از تيرماه، رُستايان آن نواحى در دامن آن كوه جمع شوند، هر يكى از ايشان ظرفى بر دوش، و فهرى در دست، و يك‏يك نزديك آن كوه مى‏رود و آن فهر را بر آن كوه مى‏زند، و مى‏گويد: اى بيد دخت! پاره‏اى از اين آب مرا ارزانى دار جهت معالجت فلان رنج كه دارد. هم در ساعت، آن رشحات از مواضع متفرّقه به يك مقام جمع مى‏گردد، و روان مى‏شود، و تمامت ظروف را يكايك بر تعاقب پر مى‏گرداند، و در آن سال به معالجت هر دردى و رنجى كه عارض مى‏شود، استعمال كرده، شفاى كلّى مى‏يابند. 🔖 روز تیر = ۱۳ هر ماه فهر = سنگ بید دخت / بیدخت = سیاره ناهید یا زهره #مستبین در ایتا https://eitaa.com/Mostabin در تلگرام https://t.me/AlMostabin

تشیع قم و حوالی 1️⃣ قم نخستین شهر شیعه‌نشین ایران است. جدّ اشعری‌های قم مالک بن عامر در نبرد #صفین در لشکر #امیرمؤمنان حضور داشت. سائب فرزند وی هم در کنار مختار بود و در پی تعقیب حجاج به ایران آمد. 🚶‍♂️نخستین وارد شوندگان به #قم، عبدالله و احوص از نسل این اشعریان بودند ولی به نظر نمی‌رسد تشیع آنان از نوع امامی بوده باشد. تشیع اعتقادی و امامی قم با ورود موسی بن عبدالله بن سعد بن مالک اشعری آغاز شد (تاریخ قم ص278) @Mostabin 📅 موسی معاصر امام پنجم است و با توجه به دوران امامت آن‌حضرت در اواخر سده اول و اوایل سده دوم، زمان ریشه‌های تحول مذهبی منطقه به دست #اشعریان در سال‌های نخست سده دوم تخمین زده می‌شود. عمران و عیسی دیگر پسران عبدالله بن سعد هم از راویان امام ششم (114 ـ 148) هستند. 🕌 حضور حضرت #معصومه(س) در سال 201 نشانه دیگری از وجود دوستداران اهل‌بیت در قم است. 🟢 تشیع از قم به سایر مناطق همجوار گسترش یافت. کاشان، فراهان، تفرش (طبرس؟) و آوه از جمله این مناطق است که به تدریج تحت تأثیر محدثانی که از قم به آنجا آمد و شد داشتند قرار گرفتند. 📃 وجود نام علی بن محمد قاسانی در میان محدثان امامیه و روایت وی در کتب اربعه از امام #هادی(ع) نشانگر رگه‌هائی از وجود این مذهب در کاشان قرن سوم است. #مستبین در ایتا https://eitaa.com/Mostabin در تلگرام https://t.me/AlMostabin