#عهد_نامه_مالک_اشتر
#نامه_53
#جلسه_اول
#سیاست_دینی
🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«هَذَا مَا أَمَرَ بِهِ عَبْدُ اللَّهِ عَلِيٌّ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ مَالِكَ بْنَ الْحَارِثِ الْأَشْتَرَ فِي عَهْدِهِ إِلَيْهِ حِينَ وَلَّاهُ مِصْرَ جِبَايَةَ خَرَاجِهَا وَ جِهَادَ عَدُوِّهَا وَ اسْتِصْلَاحَ أَهْلِهَا وَ عِمَارَةَ بِلَادِهَا».
🍃
🔰ترجمه:
این دستوری است که بنده خدا علی -امیرالمومنین- به مالک بن حارث اشتر در فرمانی که برای او صادر کرده بیان نموده، در آن هنگام که زمام داری مصر را به او سپرد تا حقوق بیت المال در آن سرزمین را جمع آوری کند و با دشمنان آنجا پیکار نماید، به اصلاح اهل آن همت گمارد و به عمران و آبادی شهرها و روستاهای آن بپردازد.
🍃
🔰شرح مختصر:
🔸1. مختصری درباره مالک اشتر:
او در سال 11 یا 12 هجری قمری از یمن به مدینه آمد. اولین درخشش او در جنگ با امپراتوری روم شرقی است(نبرد یرموک در منطقه مرزی اردن و سوریه). او از مخالفان جدی عثمان بود وچندین بار تبعید شد. با نوعی کودتا حکومت کوفه را در زمان عثمان به دست گرفت ولی سپس ابوموسی اشعری یا حذیفه یمانی را به عثمان پیشنهاد کرد. او قبل از جنگ نهروان حین سفر به مصر به شهادت رسید.
🔸2. در اولین فراز از این نامه، امیرالمومنین علیه السلام به رئوس وظایف حاکمیت و حیطه حاکمیت اشاره می کنند:
اول مدیریت نظام اقتصادی(جبایۀ خراجها)،
دوم مسأله امنیت(جهاد عدوّها)،
سوم امور فرهنگی- علمی- معنوی(استصلاح اهلها)،
و چهارم توسعه سخت افزاری و عمرانی شهرها (عمارۀ بلادها)
🔸3. خراج و مالیات غیر از خمس و زکات هستند و هر کدام مصرف ویژه خود را دارند، کشورهای توسعه یافته هم اکنون، عمده در آمدشان از مالیات شهروندان است، مالیات به صورت کلی در ازاء هر نوع استفاده غیر عمومی از امکانات طبیعی، استهلاک طبیعت و نیز بهره برداری های ویژه از سایر مردم قرار می گیرد.
🔸4. امنیت بستر رشد سایر کمالات انسانی است، امنیت را ساده نگیریم، اگر تنها احتمال دهید یک مار خطرناک در منزل شما وارد شده، آیا خواب و خوراک و تفریح خواهید داشت؟ آیا می توانید به علم و هنر و عبادت و ... بپردازید یا این که تا خطر را رفع نکنید آرام نمی نشینید؟ در هرم نیازهای «مازلو» امنیت جزء اساسی ترین نیازهاست و این یعنی اگر امنیت نباشد هیچ رشدی نخواهیم داشت.
🔸5. از تفاوت های حاکمیت دینی با سایر حاکمیت ها آن است که حاکم دینی نسبت به اصلاح مردم، موظف و متعهد است. استفاده از تعبیر استصلاح به جای اصلاح تأکید بر تربیت معنوی و فرهنگی مردم است.
🔸6. هیچ حکومتی نمی تواند به هر بهانه ای توسعه سخت افزاری و درست کردن زیر ساخت ها را کنار بگذارد. ساختن جاده ها، ساختمان ها، پل ها، زیر ساخت های انرژی، حمل و نقل و ارتباطات از وظایف هر حکومتی است که امیرالمومنین نیز آن را جزء وظایف حاکمیت شمرده است.
🔸7. اگر وظایف هر کدام از سازمان ها و وزارت خانه های موجود در زمان ما را ملاحظه کنید از این چهار سرفصل خارج نخواهد بود.
🔸8. شاید سؤال شود چرا امیرالمومنین علیه السلام، سیاست و تمشیت امور را جزء رئوس وظایف نشمرده است؟ پاسخ این است که سیاست بر همه امور چهارگانه فوق، تفوق و برتری دارد یعنی کار سیاست مدار انجام دادن همین امور چهارگانه است.
#نهج_البلاغه
#عهدنامه
#نهج_البلاغه
#سیاست_دینی
#جلسه_دوم
#عامل_بازدارنده_قدرت_مطلق_حاکمان
🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸
أَمَرَهُ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ إِيْثَارِ طَاعَتِهِ وَ اتِّبَاعِ مَا أَمَرَ بِهِ فِي كِتَابِهِ مِنْ فَرَائِضِهِ وَ سُنَنِهِ الَّتِي لَا يَسْعَدُ أَحَدٌ إِلَّا بِاتِّبَاعِهَا وَ لَا يَشْقَى إِلَّا مَعَ جُحُودِهَا وَ إِضَاعَتِهَا وَ أَنْ يَنْصُرَ اللَّهَ سُبْحَانَهُ بِيَدِهِ وَ قَلْبِهِ وَ لِسَانِهِ فَإِنَّهُ جَلَّ اسْمُهُ قَدْ تَكَفَّلَ بِنَصْرِ مَنْ نَصَرَهُ وَ إِعْزَازِ مَنْ أَعَزَّهُ وَ أَمَرَهُ أَنْ يَكْسِرَ مِنْ نَفْسِهِ عِنْدَ الشَّهَوَاتِ وَ يَنْزَعَهَا عِنْدَ الْجَمَحَاتِ «فَإِنَّ النَّفْسَ أَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ اللَّه».
🍃
ترجمه:
او را به ترس از خدا فرمان مى دهد، و اينكه اطاعت خدا را بر ديگر كارها مقدّم دارد، و آنچه در كتاب خدا آمده، از واجبات و سنّت ها را پيروى كند، دستوراتى كه جز با پيروى آن رستگار نخواهد شد، و جز با نشناختن و ضايع كردن آن جنايتكار نخواهد گرديد. به او فرمان مى دهد كه خدا را با دل و دست و زبان يارى كند، زيرا خداوند پيروزى كسى را تضمين كند كه او را يارى دهد، و بزرگ دارد آن كس را كه او را بزرگ شمارد. و به او فرمان مى دهد تا نفس خود را از پيروى آرزوها باز دارد، و به هنگام سركشى رامش كند، كه «همانا نفس همواره به بدى وا مى دارد جز آن كه خدا رحمت آورد».
🍃
شرح مختصر:
🔸1. در اوان شروع نامه، امیرالمومنین چهار دستور اخلاقی به مالک اشتر می دهند که البته نبایست صرفا آن را توصیه های شایسته عمل بلکه دستورات بایسته دانست. این چهار دستور اخلاقی عبارتند از:
1.1. ایجاد روح تقوا (تقوا یعنی قدرت مالکیت نفس در مقابل شرایط بیرونی و تحولات درونی برای رعایت امر الهی)
1.2. اطاعت از کتاب و سنت: سنت یعنی سیره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله
1.3. مبارزه با رذائل اخلاقی و شهوات نفس
1.4. مخالفت با هوای نفس
🍃
2. این دستورات مهم را امیرالمومنین علیه السلام به یکی از حاکمان و والیان خود می دهد و به دلیل مناسبت حکم و موضوع باید این دستور را به گونه ای ویژه فهم کنیم.
🍃
3. عوامل بازدارنده ای که تا کنون برای جلوگیری از سوء استفاده حاکمان از قدرت، به ذهن بشر رسیده است عبارتند از
3.1. نشأت گرفتن قدرت از مردم: دموکراسی و جمهوریت مانع خودکامگی و دیکتاتوری مطلق حاکمان می شود.
3.2. توزیع قدرت: نظریه تفکیک قوا و نظریات مشابه درصدد هستند منابع قدرت در یک نهاد، تجیمع نکنند. پول و اسلحه و رسانه نبایست در انحصار یک نهاد خاص گردد و الا منجر به دیکتاتوری می گردد.
3.3. نظام بین الملل: بعد از جنگ جهانی دوم، کشورهای قدرتمند دنیا تصمیم گرفتند ائتلافی تشکیل دهند که مانع از ظهور دیکتاتورهایی مانند هیتلر گردند.
🍃
🔸4. از نظر اسلام، مادامی که نیروی کنترل کننده به درون انسان ها برنگردد هر قدر هم نهادهای بیرونی و ناظران خارجی بیشتر گردند توان جلوگیری از طغیان انسان ها را ندارند.
نیروی کنترل کننده درونی همان تقوا و عدالت و عصمت است، از نظر اسلام حاکم و امام جامعه باید دارای تقوا و عدالت و عصمت باشد: «لا يَنالُ عَهْدِي الظَّالِمين» دلیل گویای این ادعاست.
🍃
🔸5. نقد ساده راه های بشری به این شرح است:
5.1. این که مردم را عامل بازدارنده دیکتاتوری حاکم بدانیم در صورتی است که حاکمان از عوامل فریب و رسانه نتوانند استفاده کنند.
5.2. توزیع قدرت، در صورتی مانع دیکتاتوری است که یک جریان سیاسی به صورت مافیا قدرت ظاهری و باطنی را نتوانند در دست بگیرند و این مسأله تقریبا نزدیک به محال است.
5.3. نظام بین الملل: خود قدرت های جهانی اگر به سمت دیکتاتوری میل کند چه سازوکاری برای تقابل با آن وجود دارد؟
#عهد_نامه
#نامه_53
#نامه_53
#سیاست_دینی
#هوش_هیجانی_حاکمان
#نهی_از_پوپولیسم
🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸
🔰«ثُمَّ اعْلَمْ يَا مَالِكُ أَنِّي قَدْ وَجَّهْتُكَ إِلَى بِلَادٍ قَدْ جَرَتْ عَلَيْهَا دُوَلٌ قَبْلَكَ مِنْ عَدْلٍ وَ جَوْرٍ وَ أَنَّ النَّاسَ يَنْظُرُونَ مِنْ أُمُورِكَ فِي مِثْلِ مَا كُنْتَ تَنْظُرُ فِيهِ مِنْ أُمُورِ الْوُلَاةِ قَبْلَكَ وَ يَقُولُونَ فِيكَ مَا كُنْتَ تَقُولُ فِيهِمْ وَ إِنَّمَا يُسْتَدَلُّ عَلَى الصَّالِحِينَ بِمَا يُجْرِي اللَّهُ لَهُمْ عَلَى أَلْسُنِ عِبَادِهِ فَلْيَكُنْ أَحَبَّ الذَّخَائِرِ إِلَيْكَ ذَخِيرَةُ الْعَمَلِ الصَّالِح».
🍃
🔰ترجمه:
اى مالك بدان من تو را به سوى شهرهايى فرستادم كه پيش از تو دولت هاى عادل يا ستمگرى بر آن حكم راندند،
و مردم در كارهاى تو چنان مى نگرند كه تو در كارهاى حاكمان پيش از خود مى نگرى، و در باره تو آن مى گويند كه تو نسبت به زمامداران گذشته مى گويى،
و همانا نيكوكاران را به نام نيكى توان شناخت كه خدا از آنان بر زبان بندگانش جارى ساخت، پس نيكوترين اندوخته تو بايد اعمال صالح و درست باشد.
🍃
🔰شرح مختصر:
🔸1- چون مالک در منطقه یمن و عربستان بوده و با منطقه متمدن مصر -شاید- آشنایی چندانی نداشته است لذا حضرت امیر علیه السلام چنین تذکری را در ابتدای نامه لازم می دانند که تو را به منطقه ای فرستاده ام که قبل از تو دولت های زیادی -عادل یا ظالم- بر مردم حکمرانی کرده اند.
🍃
🔹 2- چون حاکمان -نوعا- بعد از رسیدن به حکومت شرایط سابق خویش را فراموش می کنند دستوری از جانب حضرت برای درک حالت مردم صادر شده است و آن تفکر در همان قضاوت ها و گفته هایی است که مالک درباره حکام قبل از خود داشته است. در روان شناسی معاصر به این رفتار تقویت هوش هیجانی گفته می شود یعنی هوش و توان درک حالت های عاطفی دیگران. چون سواره از حال پیاده خبر ندارد بایست از راه هایی برای فعال کردن و تقویت کردن این حالت استفاده کرد.
🍃
🔸 3- در عین حال حضرت، نهی از عوام گرایی (پوپولیسم) می کنند و می گویند حاکمان صالح را تنها از آنچه خداوند بر زبان بندگان خاصش جاری می کند می توان شناخت. پس محبوب ترین چیزی که می توانی ذخیره کنی عمل صالح است نه جلب توجهات و قلوب عموم مردم. البته کسانی که عمل صالح انجام می دهند خداوند محبتشان را در قلب مردم قرار می دهد.
🍃
🔹4- آیا جمله «وَ إِنَّمَا يُسْتَدَلُّ عَلَى الصَّالِحِينَ بِمَا يُجْرِي اللَّهُ لَهُمْ عَلَى أَلْسُنِ عِبَادِه» ناظر به قضاوت های عموم مردم نیست؟ یعنی برای شناخت صالحان باید به زبان عموم مردم نگاه کرد نه بندگان خاص.
اگر چه به صورت قاطع نمی توان پاسخ منفی داد اما به نظر می رسد مقصود از «عباد» در این عبارت بندگان خاص خداوند هستند نه عموم بندگان. چون معنای اول خلاف واقع است و از هر دو جهت می توان خلاف آن را در تاریخ و حتی عصر حاضر مشاهده کرد، از سویی حاکمان ناصالحی که با فریب اذهان عمومی خود را صالح معرفی کرده اند و هنوز هم در تاریخ از آنها به نیکی یاد می شود و از سوی دیگر حاکمان صالحی که نزد مردم منفور بوده اند.
ضمن آن که جمله بعد از این عبارت قرینه - البته نه چندان محکم- بر این ادعاست؛ در ادامه فرموده است «نتیجه این سخن من آن است که باید محبوب ترین ذخیره برای تو عمل صالح باشد» و این یعنی محبوب ترین ذخیره توجه قلوب مردم نباشد.
#نهج_البلاغه
خطبه ۲۷، ج ۱.mp3
2.09M
#نهج_البلاغه، خطبه ۲۷
إِنَّ اَلْجِهَادَ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ اَلْجَنَّةِ فَتَحَهُ اَللَّهُ لِخَاصَّةِ أَوْلِيَائِه
جلسه اول
🔰 شأن نزول خطبه
🔰 جنگ شر مطلق است؟
@Mousavi_Fard
خطبه ۲۷، ج ۲.mp3
2.35M
#نهج_البلاغه، خطبه ۲۷
إِنَّ اَلْجِهَادَ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ اَلْجَنَّةِ فَتَحَهُ اَللَّهُ لِخَاصَّةِ أَوْلِيَائِه
جلسه دوم
🔰 جایگاه مجاهدین در قیامت
🔰 چرا جهاد دری از درهای بهشت است؟
@Mousavi_Fard
خطبه ۲۷، ج ۴.mp3
2.38M
#نهج_البلاغه، خطبه ۲۷
فَإِنَّ الْجِهَادَ ... وَ هُوَ لِبَاسُ التَّقْوَى
جلسه چهارم
🔰 جهاد لباس تقواست
🔰 ویژگیهای لباس:
زیبایی و جذابیت
پوشاندن زشتیها
حفاظت از سرما وگرما
🔰 داستان سه مرزبان ایرانی در شهریور ۱۳۲۰
@Mousavi_Fard
خطبه ۲۷، ج ۵.mp3
2.33M
#نهج_البلاغه، خطبه ۲۷
جلسه پنجم
فَمَنْ تَرَكَهُ رَغْبَةً عَنْهُ أَلْبَسَهُ اَللَّهُ ثَوْبَ اَلْمَذَلَّةِ وَ شَمْلَةَ اَلْبَلاَءِ
🔰هفت عاقبت ترک جهاد به هنگام جهاد
۱) ذلت و خواری جامعه
🔰وقتی اعلام کردیم ما بیطرفیم...
@Mousavi_Fard
خطبه ۲۷، ج ۶.mp3
2.14M
#نهج_البلاغه، خطبه ۲۷
جلسه ششم
فَمَنْ تَرَكَهُ رَغْبَةً عَنْهُ أَلْبَسَهُ اَللَّهُ ثَوْبَ اَلْمَذَلَّةِ وَ شَمِلَه اَلْبَلاَءُ
🔰هفت عاقبت ترک جهاد به هنگام جهاد
۲) نزول بلایا از زمین و آسمان
🔰 وقتی سفرای انگلیس و فرانسه مرزها را با خط کش ترسیم کردند!
🔰هشتگ نه به جنگ!
@Mousavi_Fard
خطبه ۲۷، ج ۷.mp3
2.15M
#نهج_البلاغه، خطبه ۲۷
جلسه هفتم
فَمَنْ تَرَكَهُ رَغْبَةً عَنْهُ أَلْبَسَهُ اَللَّهُ ثَوْبَ اَلْمَذَلَّةِ وَ شَمِلَه اَلْبَلاَءُ وَ دُيِّثَ بِالصَّغَارِ وَ الْقَمَاءَةِ وَ ضُرِبَ عَلَى قَلْبِهِ بِالْإِسْهَابِ وَ أُدِيلَ الْحَقُّ مِنْهُ بِتَضْيِيعِ الْجِهَادِ وَ سِيمَ الْخَسْفَ وَ مُنِعَ النَّصَفَ.
🔰هفت عاقبت ترک جهاد به هنگام جهاد:
۳) در اثر توسری خور بودن بیغیرت میشود
🔰 خاطرهای تلخ از دوران پهلوی
@Mousavi_Fard
خطبه ۲۷، ج ۸.mp3
2.24M
#نهج_البلاغه، خطبه ۲۷
جلسه هشتم
فَمَنْ تَرَكَهُ رَغْبَةً عَنْهُ أَلْبَسَهُ اَللَّهُ ثَوْبَ اَلْمَذَلَّةِ وَ شَمِلَه اَلْبَلاَءُ وَ دُيِّثَ بِالصَّغَارِ وَ الْقَمَاءَةِ وَ ضُرِبَ عَلَى قَلْبِهِ بِالْإِسْهَابِ وَ أُدِيلَ الْحَقُّ مِنْهُ بِتَضْيِيعِ الْجِهَادِ وَ سِيمَ الْخَسْفَ وَ مُنِعَ النَّصَفَ.
🔰هفت عاقبت ترک جهاد به هنگام جهاد:
۴) ترس، احمق میکند!
🔰 ترسو نمیتواند محاسبات عقلانی درستی داشته باشد
@Mousavi_Fard
خطبه ۲۷، ج ۹.mp3
2.39M
#نهج_البلاغه، خطبه ۲۷
جلسه نهم
فَمَنْ تَرَكَهُ رَغْبَةً عَنْهُ أَلْبَسَهُ اَللَّهُ ثَوْبَ اَلْمَذَلَّةِ وَ شَمِلَه اَلْبَلاَءُ وَ دُيِّثَ بِالصَّغَارِ وَ الْقَمَاءَةِ وَ ضُرِبَ عَلَى قَلْبِهِ بِالْإِسْهَابِ وَ أُدِيلَ الْحَقُّ مِنْهُ بِتَضْيِيعِ الْجِهَادِ وَ سِيمَ الْخَسْفَ وَ مُنِعَ النَّصَفَ.
🔰هفت عاقبت ترک جهاد به هنگام جهاد:
۵) حقتان را سلب میکنند
🔰قانون جنگل بر دنیا حاکم است یا قانون انسانی؟
@Mousavi_Fard