⁉️ *نقش پرسش «عباس میرزا» در طرح نظام آموزش جدید* ✍ علی قربانی؛ پژوهشگر تعلیم و تربیت این متن را به بهانه #طرح_اشتباه_مسئله_تاریخی شکل‌گیری #نظام_آموزشی_در_ایران مکتوب می‌نمایم؛ *آیا واقعاً مشکل ما در جنگ با روسیه، مشکل #تکنولوژی_نظامی بود؟* و آیا حل این مشکل در اعزام محصل و ایجاد #مدارس_فنی و عالیه بود؟ آیا #پرسش_عباس‌_میرزا ، نماینده پرسشی است که انسان ایرانی در آن زمان و پس از آن از خود پرسیده و مدرسه را بر آن اساس وارد کرده؟ این مسئله بیشتر به تاریخ‌نگاری‌های شرق‌شناسانه و تاریخ‌نگاری‌های روشنفکری مربوط می‌شود که معمولا از یک نقطه نظر مخصوص (و البته غیر مردمی) به این مسئله توجه کرده‌اند. *اگر می‌دانستیم در جنگ با روس و به رغم برتری نظامی و فناورانه آنان، در ابتدا ایرانیان به پیروزی‌های اساسی دست‌یافتند و اتفاقاً بخشی از شکست‌های بعدی بر سر حسادت و خیانت عباس‌میرزا بوده، شاید به تاریخ مدرسه هم طور دیگری نگاه می‌کردیم! شاید از خود می‌پرسیدیم چرا امیرکبیر به جای ایجاد دارالفنون، مدرسه ابتدایی تاسیس نکرد و چرا برای سوادآموزی عموم مردم تلاشی انجام نداد؟* پرسشی که از زمان مشروطه تا پایان عصر پهلوی بی پاسخ ماند. 🔹🔸🔹  برای اینکه ماجرای #عباس_میرزا و #جنگ_روس را بهتر بفهمیم باید درباره برخی چهر‌ه‌های مردمی آن عصر مثل #آقا_سید_محمد_اصفهانی صحبت کنیم؛ شخصیتی که جمع نیروهای اعزامی مردمی از سراسر کشور به واسطه حضور او بود:  🔺  احساسات مذهبی که در اثر مکاتبات عباس‌میرزا و درباریانش با علما نضج گرفته و توسط آقا سیدمحمد اصفهانی در سراسر ایران گسترش یافته بود، اینک به اوج خود رسید... ویلوک (مقام انگلیسی) که شاهد عینی ورود آقا سید اصفهانی به سلطانیه بوده است، می‌نویسد: *«مردم احساسات عظیمی ابراز کردند، به سید نمی‌توانستند دسترسی یابند، لکن کجاوه او را می‌بوسیدند، نردبانی را که از آن کجاوه عروج کرده بود می‌بوسیدند، و خاک غبار زیر سم قاطر حامل او را جمع می‌کردند* (۱) 🔺 اگر علما توانستند فتحعلی شاه را ناگزیر به جنگ کنند، بر نتایج حاصل از جنگ نتوانستند نفوذی داشته باشند... آقا سید محمد در مراحل نخستین عملیات جنگی عباس‌میرزا که موفقیت‌آمیز بود با او همراهی کرد. اما از قرار معلوم حدوث اختلافی جدی در میان آن دو موجب بازگشت او شد. بنا به گفته میرزا محمد علی کشمیری، *عباس‌میرزا از آن بیم داشت که موفقیت‌های جنگی او را در اثر حضور آقاسیدمحمد بدانند و از این رو آهنگ پیش‌روی خود را کند کرد.* قصص‌العلما همین‌قدر می‌گوید که آقا سید محمد به سبب شکست‌های ایرانیان و رفتار نامحترمانه شاه نسبت به او دل‌شکسته به ایران بازگشت و از غصه دق کرد و مرد. *علاوه بر این توضیحات از زمانی که سید به مقصود خود جامه عمل پوشانده و به طرز خطرناکی رفعت مقام یافته بود، شاید نه فقط شاه بلکه عباس‌میرزا هم بیش از شاه مایل بود که از رفعت مقام او کاسته شود.* (۱) و البته بد نیست بعد از این نقل تاریخی به متن مستقیم نامه‌های عباس‌میرزا به قائم‌مقام فراهانی و توهین‌های مکرر او به رهبران روحانی آن عصر نگاهی بیندازیم... ۱) نقل تاریخی از:  حامد الگار، (1396)، دین و دولت در ایران، انتشارات توس. ص ۱۳۳-۱۳۵ @Nezammabahes