هدایت شده از عدالتخواهی
1⃣
🔴 دیکتاتوری تکنوکرات ها برای پیاده سازی اقتصاد ریاضتی| بخش اول
⛔️ ریشه چالش های اقتصادی چیست؟
🔸 دکتر #مسعود_نیلی دستیار ویژه اقتصادی رئیس جمهور چند وقتی است صحبت از 6 ابرچالش اقتصاد ایران می کند. وی معتقد است: «اقتصاد ایران اکنون یک چهره زبیا دارد و همزمان یک چهره نگران کننده. زیبا از منظر تحقق رشد اقتصادی قابل قبول، تورم تک رقمی و اشتغالزایی نسبتاً بالا، و نگران کننده از منظر شش ابرچالشی که اکنون گریبان اقتصاد کشور را به سختی می فشارد؛ مسائل مربوط به منابع آب، بیکاری، صندوق های بازنشستگی، بودجه، نظام بانکی و محیط زیست»
🔸 نیلی در ریشه یابی این شش ابرچالش به ریشه #سیاسی آن ها اشاره می کند «به رغم ماهیت متفاوت شش ابر چالش یاد شده، آن ها اما در یک ویژگی مشترکند و آن انگاره ای است که آن ها را به وجود آورده و اساس قواعد حاکم بر این ابرچالش هاست؛ و آن چیزی نیست جز رفاه مبتنی بر هدررفت منابع طبیعی و مالی... به عبارت دیگر مادامی که پارادایم تأمین رفاه مبتنی بر منابع تجدید ناپذیر در کشور حاکم است، سیاست های اصلاحی اثر معکوس می گذارند و هیچ یک کارساز نخواهد بود.»
🔸 نیلی بعد از توضیح درباره این دیدگاه به راه کار نیز می رسد. او می گوید: «پاسخ آن است که یقیناً هنوز راه حل هایی وجود دارد، اگر و فقط اگر پارادایم اقتصاد سیاسی حاکم مبتنی بر #رفاه_منبع_محور در کشور تغییر کند» وی تاکید می کند «در واقع، ارائه راه حل های فنی در مورد چالش هایی نظیر کمبود آب یا بحران صندوق های بازنشستگی، کارگر نخواهد بود.» برای راه حل هم همه باید مشارکت کنند: «همانطور که «همه» در به وجود آمدن این شرایط نقش داشته اند، «همه» نیز باید در اصلاح آن مشارکت کنند»
♦️ این سخنان در دو سطح قابل بررسی است. یکی متن سخنان است و دیگری فرامتن آن. در سطح متن اما قرائت دکتر نیلی از ابرچالش های اقتصادی ایران نقص دارد.
🔸 او ابرچالش #نظام_بانکی را در دست اندازی دولت به منابع بانکی می داند. به عبارت دیگر مسئله بدهی دولت به نظام بانکی از نظر او مهم ترین مسئله نظام بانکی است.
🔹 این یک مشکل هست اما اصل مشکل نیست. در حال حاضر مشکل اصلی نظام بانکی فاصله بسیار بسیار معنادار دارایی ها و بدهکاری های نظام بانکی است. یعنی تراز نبودن دو طرف ترازنامه. برآورد کارشناسی حاکی از 600 هزار میلیارد تومان فاصله است. بانک ها به واسطه رها بودن و #عدم_نظارت بر آنها و در بستر #عدم_شفافیت برای خودشان دارایی های موهومی ایجاد کرده اند تا رشد ظاهری داشته باشند و بتوانند نان خود را روغن بیشتری بزنند.
🔹 معلوم نیست چرا دکتر نیلی به اثر سیاست های پولی دولت یازدهم اشاره ای نکرده است. سیاستی که بدون منطق روشنی تعیین #نرخ_بهره را به نظام بانکی سپرد. اتفاقی که در هیچ جای دنیا سابقه نداشته است. این تصمیم رقابت ناسالمی میان بانک ها و با محوریت بانک های خصوصی ایجاد کرد که تا الان نیز ادامه دارد. بانک مرکزی هم از پایین آوردن دیوار بلند نرخ بهره ناتوان شده است. این اتفاق در کنار بازگذاشتن دست بانک ها برای خلق پول بی حساب بلایی اصلی است که مصیبت آن را مردم جامعه با تحمل تورم باید بکشند. این اتفاق بیشتر از اینکه ناشی از آن چیزی باشد که دکتر نیلی به آن توجه کرده است ناشی از نفوذ #طبقه_بانکداران در میان تصمیم گیران کشور است. نامردی است که این وضعیت را چماقی بر سر مردم کرد و سیاست های حمایتی دولت برای تامین رفاه را علت آن دانست.
🔸 دکتر نیلی در موضوع #آب هم همین نظریه را پیاده می کند. معتقد است منابع آب بدون تدبیر برای ایجاد رفاه مصرف شده است. به سیاست های کشاورزی هم اشاره می کند. این صحبت نیلی در همان فضایی است که امثال #عیسی_کلانتری ساخته اند. بحران آبی که مقصرش کشاورزی است. #کشاورزی_قاتل_آب است! پس باید از ادامه این سیاست دوری کرد. معنایش می شود محدود کردن و #تعطیلی_کشاورزی و در نهایت امر آنچه که کلانتری بارها گفته است، رها کردن سیاست افزایش جمعیت و توجه به خارج برای تامین نیازهای غذایی.
🔹 اما جریان بسیار قوی کارشناسی در کشور وجود دارد که تفسیری دیگری از بحران آب دارد. ریشه اصلی مشکلات در بخش آب #بحران_مدیریت_آب است. مدیریتی که بخش زیادی از آب را به دلیل بی تدبیری از دست می دهد. تبخیر در ایران بسیار بیشتر از متوسط جهانی است. ایران به دلیل عدم اجرای سیاست های آب خیز داری و آب خوان داری بخش زیادی از منابع آبی اش را از دست می دهد. افراط در سد سازی حجم زیادی از آب را تبخیر می کند. اتلاف آب در مسیرهای انتقال به پایین دست بسیار زیاد است. اما دکتر نیلی می خواهد این ها را نادیده بگیرد و چوب را بر گرده کشاورزانی زند که برای تامین امنیت غذایی تلاش می کنند.
💠 جامعه شناسی اسلامی
💠 @iisociology