♦️گمشده مطالعات علوم انسانی اسلامی♦️
🔹یکی از مهمترین محورها در مطالعات انسانی و اجتماعی است که مطالعات توسعه ای و تولید علم نیمه بنیادین است.
🔹گمشده ما مطالعات توسعه ای است که خروجی آن تولید دانشی است که نقشه راه برون رفت از وضع موجود به وضع مطلوب باشد.
حجت الاسلام احمد واعظی بخش سوم (بخش آخر)
▫️نشست «مناسبات علوم انسانی اسلامی و علوم انسانی متعارف» با حضور حجت الاسلام احمد واعظی و به همت گروه فلسفه علوم انسانی مجمع عالی حکمت اسلامی مشهد ؛ ۲۹ فروردین برگزارشد.
▫️مطالعات توسعه‌ای مهمترین محور مطالعات علوم انسانی
🔸به ساحت دیگری از مطالعات انسانی می رسیم که یکی از مهمترین محورها در مطالعات انسانی و اجتماعی است که مطالعات توسعه ای و تولید علم نیمه بنیادین است؛ در مطالعات اجتماعی ما نیاز داریم که بر اساس فلسفه تعلیم و تربیت و مطالعات دینی و مبانی و هنجاری خودمان صورت وضعیت مطلوب را تعریف کرده ایم که بر اساس نظام تعلیم و تربیت اسلامی جامعه با چه شاخصه‌ای باید تربیت شود و از طرفی مطالعات وضعیت شناسانه داریم.
🔸گمشده ما مطالعات توسعه ای است که نقشه راه برون رفت از وضع موجود به وضع مطلوب است و چه کنیم از این وضعیت خارج شویم؟ مطالعات انسانی و اجتماعی گمشده اصلی امروز ما است و مشکل ما این است که وضع نابسامان را چطور به وضع مطلوب برگردانیم و مشکل این است که با چه نقشه راه تربیتی نوجوان و جوان را به وضع مطلوب رساند که ما این را نداریم.
🔸ما در حوزه علوم انسانی و اجتماعی به افرادی که مسأله حل کنند احتیاج داریم که بر روی مبانی و مطلوبیت ها و وجوه حقوقی و فقهی کار کنند و گمشده ما مطالعات توسعه ای است که خروجی آن تولید دانشی است که نقشه راه برون رفت از وضع موجود به وضع مطلوب باشد و از طرفی حوزه های علمیه در واقع کارهای گسترده ای در این راستا انجام می دهند اما کارهایی نیست که ذائقه مردم شیرین شود و بر روی مبانی و مطلوبیت ها است که حل مسأله نیست و مسأله آفرین است.
▫️مطالعات توسعه‌ای و نقشه راه فقط با متد اجتهاد میسر نیست.
🔸آن چیزی که کام مردم را شیرین می کند این است که ما بتوانیم براساس مبانی اسلامی و ارزش ها و وضعیت شناسی دانشی تولید کنیم که نقشه راه توسعه و پیشرفت ایجاد کند و حل مسأله اتفاق بیفتد؛ ایجاد آن فقط با متد اجتهاد نیست، ما احتیاج به فعالیت های ترکیبی داریم که عالم دینی در حوزه های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی متخصص شود و یا به کسانی که در این رشته ها هستند گره بخورد تا بتوانند یک نقشه راه و برنامه عملیاتی طراحی کنند.
▫️چرا می گوییم علوم انسانی اسلامی؟
🔸اگر جامعه سازی هدف ما نباشد و بگوییم که اسلام برای جامعه سازی نیامده است و اسلام آمده است که آخرت و رابطه انسان با خدا را درست کند و اگر برداشت صرفا عرفانی و معنویت گرا و انزوا طلبانه از اسلام داشته باشیم به طبل علوم انسانی اسلامی نباید کوبید اما اگر گفته شود که اسلام برای جامعه سازی و تمدن سازی آمده است و برای ساماندهی عرصه زندگی ما آمده است چراکه تمدن بخش قابل توجه آن عرصه زندگی است و این امور از وجوه تمدن است.
🔸اگر بگوییم دین آمده است که برای دنیای انسان هم حرف بزند و عرصه زندگی هم باید مظهر بندگی باشد و دین برای جهت آمده است با این تعریف علوم انسانی و اجتماعی را باید جدی گرفت چراکه این علوم زندگی ساز است و حیات اجتماعی را مهندسی می کند.
🔸اگر می خواهید این مهندسی متناسب با تعالیم دینی و ارزش های الهی باشد و اگر پیشرفتی اتفاق می افتد این پیشرفت اسلامی و مطابق با آموزه های اسلامی باشد علوم انسانی اسلامی دارای اهمیت می شوند در این علوم انسانی اسلامی نباید اغراق کرد و گفت که علوم انسانی اسلامی به این معنا شود که کاری به عقل و تجربه نداریم و فقط از کتاب و سنت استخراج می کنیم و به هیچ وجه عقل و عقلانیت و عقل تجربی به محاق نمی رود کما اینکه دین برای تعطیلی عقل نیامده است بلکه دین برای شکوفائی عقل آمده است.
vasael.ir/0003Ol
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️صوت جلسه دوم و سوم از سلسله جلسات علامه مصباح یزدی در باب " علم دینی " در جمع اساتید دانشگاه
🔹ایشان در این سلسله جلسات ابتدا انواع تعاریف موجود در مورد " علم " و " دین "را بررسی و بیان کرده و سپس در ادامه به بیان اینکه چه ارتباطی بین این تعاریف در تر کیب "علم دینی"می‌تواند وجود داشته باشد و چه نسبتی بین مسائل و کارکردهای آنها می‌تواند وجود داشته باشد.
🔹وقتی مفهوم مورد نظر از علم دینی کاملا روشن شد ، آنگاه به چگونگی تحول در علوم انسانی می پردازند .
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️انقلاب فرهنگی و اسلامی سازی علوم♦️
🔹نخستین موضوع درباره تحول علوم انسانی این است که صرف تغییر سر فصل ها به تنهایی برای تحول علمی و ورود محتوای جدید به دروس دانشگاهی کافی نیست بلکه نیازمند تولید محتوا و گفتمان سازی هستیم.
🔹اگر از یک سو به عرصه وسیعی که علوم انسانی در آن نقش آفرینی می کند، توجه کنیم و از سوی دیگر رسوخ فرهنگ سکولار را در علوم انسانی رایج مورد توجه قرار دهیم، به عمق فاجعه بیشتر پی می بریم و این خود ضرورت تحول را نشان می دهد.
حجت الاسلام علیرضا پیروزمند بخش اول
▫️حجت الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا پیروزمند، عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم در گفت وگو با خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح، به تشریح عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی پرداخت .
🔸ایشان در پاسخ به پرسشی درباره مهم ترین وظیفه این شورا خاطرنشان کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی یکی از نهادی مؤثر با جایگاه رفیع و مهم در عرصه علم و فرهنگ است که اگر بتواند به درستی نقش خود را ایفا کند، مبدأ صیانت، جوشش و بالندگی در عرصه فرهنگی می شود.
🔸وی افزود: کار شورای عالی انقلاب فرهنگی در دو حوزه مهم تفکیک می شود؛ علم و فرهنگ. هر چند از نظر برخی علم هم زیر مجموعه فرهنگ بوده و یکی از عوامل فرهنگ ساز به شمار می آید که اگر این گونه نگاه وجود داشته باشد یعنی علم نیز یکی از زیر مجموعه های فرهنگ به شمار آید فعالیت های شورای عالی انقلاب می تواند جهت گیری مسنجم تری به فرهنگ بدهد، چون علم و فرهنگ از هم گسسته نمی شود، بلکه علم ابزار فرهنگی بوده و مبتنی بر فرهنگ است. هر چند در ظاهر کنار یک دیگرند.
🔸این استاد حوزه و دانشگاه با یادآوری این موضوع که عرصه علم و فرهنگ جزو حوزه های مهم، اصلی و راهبردی به شمار می آید، تصریح کرد: در حوزه علم، اسلامی سازی علوم انسانی یا اسلامی شدن علوم انسانی یک اولویت اصلی برای کشور به شمار می آید. چرا که این اولویت مشخص می کند برای نمونه اکنون در عرصه مواجه با نظام استکبار، کیفیت مواجه باید براساس کدام نگاه کارشناسانه تبیین شود؟
🔸وی اضافه کرد: نمونه های دیگر این که در سیاست خارجه چگونه رفتار شود؟ براساس عزت و مصلحت چقدر عمل شده است؟ اقتصاد مقاومتی با چه سازوکاری امکان پذیر است؟ با وجود منابع مادی فراوان و نیروی انسانی جوان و تحصیل کرده که دنیا به آن غبطه می خورد چرا در عرصه اقتصادی دچار تنگنا هستیم و دشمن سنگ اندازی می کند تا بارز مالی و پولی را دچار نوسان کند. چرا در عرصه مدیریت و ساماندهی مسائل فرهنگی بیشتر وارده کننده محصولات فرهنگی کشورهای دیگر شده ایم در حالی که فرهنگ آن ها با کشور ما خیلی سازگاری ندارد و… .
🔸حجت الاسلام والمسلمین دکتر پیروزمند با تأکید بر این که هدف بنده از طرح پرسش های فوق سیاه نمایی نیست، خاطرنشان کرد: نمی خواهیم بگوییم هر نوع دستاورد دیگران را ممنوع کنیم ولی چرا نباید فرهنگ اسلامی و ایرانی را باور کنیم و میزان جوشش این فرهنگ را با ترویج و تبیین در قالب های مختلف مایه مباهات و افتخار ملی قرار دهیم. پاسخ به این عرصه ها و کارشناسی صحیح، اسلامی، ایرانی و بومی در این میدان ها را آیا کسی جز کارشناسان علوم انسانی بر عهده دارد.
🔸وی ادامه داد: اگر از یک سو به عرصه وسیعی که علوم انسانی در آن نقش آفرینی می کند، توجه کنیم و از سوی دیگر رسوخ فرهنگ سکولار را در علوم انسانی رایج مورد توجه قرار دهیم، به عمق فاجعه بیشتر پی می بریم و این خود ضرورت تحول را نشان می دهد.
🔸عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی اذعان داشت: البته شورای عالی انقلاب فرهنگی در عرصه علم اقدامات قابل توجهی انجام داده است. ۱- نقشه جامع علمی کشور را مورد تصویب قرار داده و برای آن ستاد راهبری تشکیل داده است، البته در این جا نیز به عرصه علوم انسانی ورود جدی نداشته و به نوعی برای سند دیگری ابلاغ کرده است. ۲ – شکل ریزی شورای تحول علوم انسانی را انجام داده که جلسات مستمری نیز توسط کارگروه های آن در رشته های اصلی علوم انسانی تشکیل می شود که نشانگر اهتمام به این موضوع است ولی امکان تکمیل آن از جهات مختلفی وجود دارد.
🔸وی ادامه داد: نخستین موضوع درباره تحول علوم انسانی این است که صرف تغییر سر فصل ها به تنهایی برای تحول علمی و ورود محتوای جدید به دروس دانشگاهی کافی نیست بلکه نیازمند تولید محتوا و گفتمان سازی هستیم. تا اساتید با سرفصل های جدید ارتباط برقرار نکنند، اتفاق جدیدی رخ نخواهد داد. دوم، یکی از مسیرهای تحول آفرینی در علوم انسانی تغییر سرفصل ها است، ولی باید برنامه تحولی عمیق تر و فراگیرتری مبتنی بر بنیان های معرفتی و روش های جدید در دستور کار قرار گیرد هر چند در کوتاه مدت به ثمر نشیند.
ادامه دارد ...
http://yon.ir/K5DUK
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️صوت جلسه چهارم و پنجم از سلسله جلسات علامه مصباح یزدی در باب " علم دینی " در جمع اساتید دانشگاه
🔹ایشان در این سلسله جلسات ابتدا انواع تعاریف موجود در مورد " علم " و" دین "را بررسی و بیان کرده و سپس در ادامه به بیان اینکه چه ارتباطی بین این تعاریف در تر کیب "علم دینی"می‌تواند وجود داشته باشد و چه نسبتی بین مسائل و کارکردهای آنها می‌تواند وجود داشته باشد.
🔹وقتی مفهوم مورد نظر از علم دینی کاملا روشن شد ، آنگاه به چگونگی تحول در علوم انسانی می پردازند .
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️انقلاب فرهنگی و اسلامی سازی علوم♦️
🔹در عرصه فرهنگ نیز شورا می تواند به تبیین فرهنگ عمومی به ویژه اخلاق و معنویت در جامعه بپردازد. برای نمونه تبیین اخلاق سیاسی یک ضرورت است چرا که عدم توجه به این موضوع سبب می شود به ویژه در ایام انتخابات التهاب رخ داده و بی اعتمادی گسترده شود.
🔹حوزه و روحانیت به سبب ساختار می تواند در دو عرصه اسلامی سازی علوم انسانی و تقویت فرهنگ با محوریت اخلاق و معنویت پیشقدم و سکاندار باشد.
حجت الاسلام علیرضا پیروزمند بخش دوم (بخش آخر)
▫️حجت الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا پیروزمند، عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم در گفت وگو با خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح، به تشریح عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی پرداخت .
🔸وی ادامه داد: در عرصه فرهنگ نیز شورا می تواند به تبیین فرهنگ عمومی به ویژه اخلاق و معنویت در جامعه بپردازد. برای نمونه تبیین اخلاق سیاسی یک ضرورت است چرا که عدم توجه به این موضوع سبب می شود به ویژه در ایام انتخابات التهاب رخ داده و بی اعتمادی گسترده شود. عدم توجه به اخلاق سیاسی عامل بی توجهی افراد به رفتارهای سیاسی شان است. نمونه دیگر اخلاق در اقتصاد است اگر به اخلاق توجه شود مفاسد کمتر می شود، اعتماد در بازار مالی بیشتر حکم فرما شده و مسلماً اعتماد و آرامش اقتصادی بیشتر می شود. بنابراین با محوریت اخلاق و معنویت می توانیم مسأله سبک زندگی را بیشتر به سمت سبک زندگی اسلامی حرکت دهیم تا زیبنده جامعه ایرانی اسلامی باشد.
🔸حجت الاسلام والمسلمین پیروزمند درباره نقش حوزه های علمیه در گسترش فرهنگ نیز تصریح داشت: حوزه های علمیه حداقل می توانند در دو بُعد علمی و محتوایی نقش آفرینی کنند. در بُعد علمی ابتدا و انتهای نقطه قوت جامعه ما اسلامی و انقلابی بودن است که اگر ضعفی در آن رخ دهد، نظام تضعیف می شود. مهم ترین مرجعی که می تواند اسلامی و انقلابی بودن نظام را برای مردم تبیین کند حوزه های علمیه است.
🔸وی افزود: روحانیت از دیرباز در قالب مساجد، خدمات اجتماعی و… در متن مردم بوده است از این رو ضریب حضور و نفوذش نسبت به سایر نهادها بیشتر است. البته درصدی کمی از روحانیت به سبب مسؤلیت های مدیریتی پس از انقلاب حضورشان در متن مردم دچار خدشه شده که آسیب هایی نیز داشته است و خوشبختانه اخیراً موج جدیدی برای جبران این مسأله شکل گرفته که پدیده مبارکی به شمار می آید. چرا که این افراد نیز بیشتر به سمت مردم گرایش پیدا می کنند. از سوی دیگر حوزه و روحانیت به سبب ساختار می تواند در دو عرصه اسلامی سازی علوم انسانی و تقویت فرهنگ با محوریت اخلاق و معنویت پیشقدم و سکاندار باشد.
🔸حجت الاسلام والمسلمین دکتر پیروزمند با بیان این که موضوع انقلاب فرهنگی تنها به شورای عالی انقلاب فرهنگی مربوط نمی شود و باید بقیه دستگاه های دولتی و غیر دولتی نیز در این باره نقش آفرینی کنند، گفت: زمانی انقلاب فرهنگی رخ می دهد که درک و دغدغه مشترکی به شمار آید. یعنی از یک سوی آحاد مردم به ویژه جوانان نباید معطل دستگاه ها و نهادها بمانند بلکه در عرصه علم و فرهنگ قدم بردارند و از سوی دیگر دستگاه های مسؤل که سکاندار این امر هستند چابک تر، با نفوذتر و تاثیرگذارتر عمل کنند.
🔸وی یادآور شد: یکی از مهم ترین و ممتازترین کارهای شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب اسناد بالادستی است ولی متأسفانه در این اسناد کمتر شاهد حضور تأثیرگذار شورا در عرصه علم و فرهنگ جامعه بوده ایم. امیدواریم در دور جدید مدیریت دبیرخانه این تلاش ها مضاعف شده و تأثیرگذاری آن افزون تر شود. البته هر چند دبیرخانه نقش مهمی دارد ولی به پشتوانه اعضای شورای می تواند اهداف را به صورت عالیه دنبال کند. از این رو احتیاج به نشاط، وقت گذاری، تحرک و زمان شناسی بیشتر اعضا از یک سوء و از سوی دیگر همکاری خاص دولت محترم دارد تا بتوانیم نسل جوان را صیانت کرده و زمینه بهره مندی بیشتر از آن ها را فراهم کند.
http://yon.ir/K5DUK
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️صوت جلسه ششم ( جلسه نهایی )از سلسله جلسات علامه مصباح یزدی در باب " علم دینی " در جمع اساتید دانشگاه
🔹ایشان در این سلسله جلسات ابتدا انواع تعاریف موجود در مورد " علم " و" دین "را بررسی و بیان کرده و سپس در ادامه به بیان اینکه چه ارتباطی بین این تعاریف در تر کیب "علم دینی"می‌تواند وجود داشته باشد و چه نسبتی بین مسائل و کارکردهای آنها می‌تواند وجود داشته باشد.
🔹وقتی مفهوم مورد نظر از علم دینی کاملا روشن شد ، آنگاه به چگونگی تحول در علوم انسانی می پردازند .
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️علم دینی در کشاکش قرائت ها ♦️
🔹مراد ما از ديني بودن علم بدين را به عنوان منبع مستقل در علم بپذيريم و از برخي از گزاره-هاي مطرح در علم، صرفاً به جهت آن كه دين بيان كرده است دفاع كنيم و تحقيق عقلي يا علمي مستقلي در مورد آن ها انجام ندهيم.
🔹پروژه دینی سازی علم یک مبادرت منفعلانه است. ظاهر فعال گرایانه ای دارد ولی به شدت دستخوش انفعال است. این انفعال ناشی از بزرگ پنداشتن زیاد علم است.
دکتر علیرضا شجاعی زند بخش اول
▫️نشست علم دینی در کشاکش قرائت ها در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در تاریخ ۲۷ فروردین ۹۸ با ارائه بحث توسط آقایان حجت الاسلام و المسلمین دکتر پارسانیا و دکتر شجاعی زند برگزار شد.
🔸در ابتدای جلسه، محمد علی مبینی دبیر علمی نشست با بیان اینکه این نشست در راستای همایش نظریه علم اسلامی و کاربست آن در نظام آموزش و پرورش به عنوان ششمین پیش نشست این همایش تدارک دیده شده است، گفت همایش مذکور در تاریخ پنجم اردیبهشت ماه در قم با همکاری پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی وابسته به پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و وزارت آموزش و پرورش برگزار می گردد.
🔸مبینی درباره مباحث مطرح درباره علم دینی گفت یکی از دلایل اهمیت این بحث ارتباط آن با مساله تمدن سازی اسلامی است که طرفدارن علم دینی معتقدند که ایجاد تمدن اسلامی بدون دینی سازی و اسلامی سازی علوم انسانی ممکن نیست.
🔸دلیل دیگر بر اهمیت این مساله مربوط به ترویج تفکرات الحادی در فضاهای علمی است و طرفداران علم دینی معتقدند که با دینی سازی علوم می توان از رواج الحاد در قلمروهای علمی جلوگیری کرد. مبینی همچنین با اشاره به دیدگاههای مختلف درباره علم دینی به سه دسته از دیدگاهها اشاره کرد و گفت دسته اول کسانی هستند که اساسا علم دینی را ممکن نمی دانند.
🔸دسته دوم ضمن پذیرش امکان علم دینی، برای آن فایده ای فایل نیستند و بلکه آن را مضر می دانند. دسته سوم هم قایل به امکان علم دینی و هم فایده مندی و ضرورت آن می باشند. ایشان با بیان اینکه آقای دکتر شجاعی زند جزء دسته دوم هستند، از ایشان خواست نظر خود را در این زمینه شرح دهند.
🔸آقاي دكتر عليرضا شجاعي زند در نشست علم ديني در كشاكش قرائت ها ابتدا از توافق هاي خود با طرفداران علم ديني سخن گفت و اعلام داشت ايشان مواضع بسيار هم سو با طرفداران علم ديني دارد و اهداف آن ها در طرح مسئلۀ علم ديني را ارج مي نهد.
🔸از جمله مواردي كه دكتر شجاعي زند به آن ها اشاره كرد عبارت اند از: طرفداري از اسلامي شدن دانشگاه ، طرفداري از تحول در علوم انساني و بومي سازي علم، اعتقاد به عقل گرايي و عقل پذيري اسلام، هماهنگي اسلام با واقع گرايي، و نيازمندي به دين در عين دفاع از عقل.
🔸دكتر شجاعي زند در ادامه گفت همۀ اين ها منوط به علم ناب است نه علم ديني و ديني بودن علم موجب آسيب رساندن به موارد مذكور است. وي با اشاره به اين كه علم ديني نه تنها ممكن است بلكه تحقق دارد، گفت عملاً مشاهده مي كنيم كه در بسياري از فضاها علم، فرهنگ، سياست، توسعه و تكنولوژي ايدئولوژيك هستند و دين به نحوي در آن ها نقش دارد.
🔸با اين حال، لازم است در مورد علم به سوي غير ايدئولوژيك و غير ديني ساختن آن حركت كنيم، چرا كه مداخله دين در علم آثار سوء فراواني دارد. ايشان مراد خود را از ديني بودن علم به اين صورت بيان كرد كه دين را به عنوان منبع مستقل در علم بپذيريم و از برخي از گزاره-هاي مطرح در علم، صرفاً به جهت آن كه دين بيان كرده است دفاع كنيم و تحقيق عقلي يا علمي مستقلي در مورد آن ها انجام ندهيم.
🔸ايشان تأثيرگذاري دين در علم را مورد قبول و برخي از قلمروهاي اين تأثيرگذاري را در موضوع¬يابي، مسئله¬شناسي، انگيزه بخشي، طرح مفاهيم و نظريات، جهت¬داري و تعيين محل مصرف علم دانست. با اين حال، اعلام كرد كه نبايد تعبير «علم ديني» را در مورد آن به كار برد، زيرا اين تعبير اشعار به آن دارد كه دين را به عنوان منبع مستقل در علم بپذيريم و حال آن كه در علم همواره بايد بر اساس روش هاي عقلي و علمي پذيرفته¬شده عمل كرد و هرگز نمي توان گزاره اي را صرفاً به جهت آن كه از منابع ديني بيان شده، بدون تحقيق و اعمال روش هاي عقلي بشري، پذيرفت.
http://yon.ir/ck42k
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️علم دینی در کشاکش قرائت ها ♦️
🔹گزینش دانش هایی که متناسب با نیازهای فرهنگ و تاریخی صورت بگیرد نیز اهمیت زیادی دارد و تا این مسأله انجام نشود اغراض دیگر به موفقیت نمی رسد.
🔹تعیین نسبت علم با هویت اسلامی و دینی جهان اسلام جریان های چندگانه ای را پدیده آورده که با رویکردهای مخلف به مسأله پرداخته اند و از جمله در اروپا و آمریکا و آسیای جنوب شرقی دیده می شود.
حجت الاسلام حمید پارسانیا بخش دوم
▫️نشست علم دینی در کشاکش قرائت ها در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در تاریخ ۲۷ فروردین ۹۸ با ارائه بحث توسط آقایان حجت الاسلام و المسلمین دکتر پارسانیا و دکتر شجاعی زند برگزار شد.
🔸حجت الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا دبیر کمیته علمی همایش در این نشست با بیان این که این همایش نزدیک به دو سال کار تمهیدی داشته و قبل از آن نیز چند سال کارهای تحقیقی داشته است، گفت: غرض از این همایش کاربست نظریه علم دینی در نظام آموزش و پرورش است.
🔸وی افزود: نظام آموزش عالی و نظام آموزش و پرورش هر دو به این نیاز دارند که در یک سیاست گذاری کلان برای علم از زمینه های نظری نسبت به علم دینی و علم متناسب با حوزه فرهنگ و تمدن اسلامی بهره گیری کنند.
🔸عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: تنقیح این که علم اسلامی چیست هم بحثی دامنه دار و پر اهمیت است، اجمالا علم دینی علمی است که متناسب با فرهنگ و جامعه اسلامی باشد، در پنج دهه اخیر در جهان اسلام توجه ویژه ای به مسأله علم شده است و در مواجه با جهان غرب در صدساله اخیر توجهات جامعه اسلامی در مقاطع مختلف منعطف به مسائل خاصی بوده است.
🔸حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا با اشاره به تحولات به وجود آمده در جهان اسلامی و نیاز جدی به بررسی دوباره علم دینی در آن ابراز داشت: مسأله تکنولوژی و فناوری، اسقلال جهان اسلام، توسعه جهان اسلام اهمیت دوچندان علم دینی را روشن کرد و در مقطع بعدی روشن اندیشان جهان اسلام چه در کشورهای عربی و چه در شرق جهان اسلام و همچنین با اندکی تأخیر در خود ایران متوجه این شدند که جهان اسلام برای حفظ هویت خودش و احیای ویژگی تمدنی خودش ناگریز باید نگاهی به معرفت علمی درون خود داشته باشد.
🔸وی افزود: گزینش دانش هایی که متناسب با نیازهای فرهنگ و تاریخی صورت بگیرد نیز اهمیت زیادی دارد و تا این مسأله انجام نشود اغراض دیگر به موفقیت نمی رسد؛ تعیین نسبت علم با هویت اسلامی و دینی جهان اسلام جریان های چندگانه ای را پدیده آورده که با رویکردهای مخلف به مسأله پرداخته اند و از جمله در اروپا و آمریکا و آسیای جنوب شرقی دیده می شود.
🔸عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) تصریح کرد: البته انقلاب اسلامی در خیزش تمدنی جهان اسلام پیشگام بود و در پرداختن به این مسائل فعال شد تا جایی که تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی در همین راستا بود.
🔸وی با بیان این که در بیش از دو دهه اخیر حوزه علمیه قم ورود خوبی به این مباحث داشته است، گفت: نسبت عقل و وحی با نقل آثار فراوان و گفتگوهای پرتحرکی را داشته است و فیلسوفان جهان اسلام نسبت به این مسأله موضع های متعددی داشته اند و کارهای فارابی، غزالی، ابن رشد و ابن سینا و ادامه آن تا قرن نهم در این مورد زبان زد هست اما در پنج دهه اخیر مسأله شکل جدیدی پیدا کرد.
🔸حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا با تأکید بر این که الان این مباحث متوجه علومی است که از جهان غرب آمده است، گفت: ما نیاز به استفاده از تجربیات علمی دیگران داریم ولی تجربه چگونه استفاده کردن را هم باید داشته باشیم تا بعد از صد سال بدانیم چگونه برخورد صرفا انفعالی نداشته باشیم و برنامه ریزی برای نظام علمی ما از آن سوی دنیا نباشد و خودمان متناسب با هویت دینی خودمان این برنامه ها را بریزیم.
🔸وی اضافه کرد: بزرگان اساتید حکمت و علم در این عرصه وارد شده اند و بین این رویکردهای گفتگوهای جدی هم وجود داشته است و غرض این همایش درگیر کردن افکار است تا آورده های این جریان ها در نظام آموزش ما کاربردی شود ومنجر به ارائه الگو و تولید ادبیات برای نظام آموزش و پرورش بشود.
🔸رییس کمیته علمی همایش بیان داشت: تا کنون شش پیش همایش برای این منظور شکل گرفته تا تضارب آراء درون حوزه نسبت به نظریه علم دینی به بحث گذاشته شود و نقد شود و افراد و اشخاصی که در این زمینه مطالعاتی داشته اند با هم گفتگو کرده اند.
🔸وی عنوان کرد: این که اقتضای این نظریه چه سیاست هایی را مطالبه می کند و نظام آموزش و پرورش در قالب این نظریه چه وظایفی دارد و این که چگونه کتاب های موجود بازخوانی شود، در بخشی از مقالات صورت گرفته و روش های مربوطه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
http://yon.ir/ck42k
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️فایل متنی مقالات در باب فلسفه اسلامی و علوم انسانی :
🔹چگونگى بازتوليد فلسفه هاى علوم انسانى با تكيه بر فلسفه اسلامى ؛ حجت الاسلام دکتر حسین سوزنچى
🔹نقد و بررسى مبانى تجربه گرايى در علوم انسانى ؛ حجت الاسلام دکتر علی مصباح
🔹انعكاس فلسفه فلوطين درحكمت صدرالمتألهين ؛ محمدمهدى گرجیان، نرجس رودگر
🔸منتشر شده در نشريه حكمت (فصلنامه)اسرا ، سال چهارم، شماره 3 (پياپي 11) بهار ۱۳۹۱
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️حجت الاسلام دکتر علیرضا قائمی نیا در اولین کارگاه معناشناسی قرآن :
🔹مهمترین ویژگی تفکر اسلامی معطوف به معناشناسی کتاب و سنّت است. تمامی علوم اسلامی و همه اختلافات فقهی و نگرش‌های مختلف اصولی، هسته و تفکر اولیه اسلامی در بحث معناشناسی شکل می‌گیرد.
🔹معناشناسی با اعلام استقلال دارای چارچوبی نظام‌مند و دارای روش، مبانی و ساختار شد و اینکه صرفاً مربوط به یک سری اقوال باشد، خارج شد.
🔹 معناشناسی نوین به دنبال کنار گذاشتن معناشناسی سنتی نیست بلکه به دنبال ایجاد تعامل و رابطه به منظور بهره‌گیری بیشتر محققان از معنا شناسی قدیم(سنتی) و جدید است. معنا شناسی یعنی دانش ناظر بر معناست به عنوان مثال؛ اینکه معنی یک واژه، یک جمله، یک متن چیست؟ بر اساس معنا گرایی زبانی شکل می‌گیرد.
🔹معناگرایی نظام زبانی در واقع نظامی «بالقوه» و «بی‌پایان» است. دستگاه زبان هم بالقوه و بی‌پایان است و وقتی فعلیت پیدا می‌کند به گفتار تبدیل می‌شود. بخش فعلیت یافته زبان اعم از نوشتاری و گفتاری را شامل می‌شود و به قول چامسکی توانش زبانی و کنش زبانی حالیست که نظام زبانی از بالقوه به فعلیت رسیده است.
🔹رابطه معناشناسی زبانی نسبت به سایر کارویژه‌های معناشناسی تعامل و ارتباطت بیشتری با قرآن دارد. در واقع دانش معناگرایی، دانشی است که به صورت علمی از معنا در زبان‌های طبیعی بحث می‌کند.
iict.ac.ir/maanageraei
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️معنا شناسی قرآن کریم ♦️
🔹مهمترین ویژگی تفکر اسلامی معطوف به معناشناسی کتاب و سنّت است. تمامی علوم اسلامی و همه اختلافات فقهی و نگرش‌های مختلف اصولی، هسته و تفکر اولیه اسلامی در بحث معناشناسی شکل می‌گیرد.
🔹معناشناسی نوین به دنبال کنار گذاشتن معناشناسی سنتی نیست بلکه به دنبال ایجاد تعامل و رابطه به منظور بهره‌گیری بیشتر محققان از معنا شناسی قدیم(سنتی) و جدید است.
▫️به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و به نقل از ایکنا، حجت‌الاسلام دکتر علیرضا قائمی‌نیا مدیر قطب علمی فلسفه دین اسلامی پژوهشگاه، ۲۸ اردیبهشت اولین جلسه از کارگاه معناشناسی قرآن به همت پژوهشکده ادیب فقه در قم برگزار کرد.
🔸ایشان اظهار کرد: مهمترین ویژگی تفکر اسلامی معطوف به معناشناسی کتاب و سنّت است. تمامی علوم اسلامی و همه اختلافات فقهی و نگرش‌های مختلف اصولی، هسته و تفکر اولیه اسلامی در بحث معناشناسی شکل می‌گیرد.
🔸قائمی‌نیا افزود: معناشناسی با اعلام استقلال دارای چارچوبی نظام‌مند و دارای روش، مبانی و ساختار شد و اینکه صرفاً مربوط به یک سری اقوال باشد، خارج شد.
🔸وی ادامه داد: معناشناسی نوین به دنبال کنار گذاشتن معناشناسی سنتی نیست بلکه به دنبال ایجاد تعامل و رابطه به منظور بهره‌گیری بیشتر محققان از معنا شناسی قدیم(سنتی) و جدید است. معنا شناسی یعنی دانش ناظر بر معناست به عنوان مثال؛ اینکه معنی یک واژه، یک جمله، یک متن چیست؟ بر اساس معنا گرایی زبانی شکل می‌گیرد.
🔸وی بیان کرد: اینکه یک واژه در یک متن تکرار می‌شود، آیا دارای یک معنا است یا نه، هر مورد معنای متفاوتی دارد، برگرفته از علم معناگرایی است. کلمه «میزان» در سوره مبارکه الرحمن سه بار تکرار شده است، آیا هر بار این کلمه «میزان» دارای یک معنا و مفهوم است؟ خیر. در واقع اصل سیاق‌مندی معنا در این موارد اعلام شده است به گونه‌ای که از معنا از موردی به مورد دیگر تغییر می‌کند.
🔸قائمی‌نیا با اشاره به اینکه معناگرایی دارای چهار کارآیی است، گفت: «معناشناسی فلسفی» که با عنوان علم الدلاله یا علم الفلسفیه از آن یاد می‌شود، «معناشناسی منطقی» که خود به معناشناسی منطق جدید، منطق گزاره‌ها و منطق موجّهات تقسیم بندی می‌شود، «معناشناسی نشانه شناختی یا نشانه شناسی» که از دلالت نشانه‌ها بحث می کند مانند: نشانه های زبانی، تصویری، شنیداری و…، «معناشناسی زبانی» که یکی از شاخه های مهم زبان شناسی می باشد که به معنای یک واژه، یک جمله، یک پاراگراف، یک متن معناشناسی زبانی اطلاق می گردد.
🔸مدیر قطب علمی فلسفه دین اسلامی پژوهشگاه تأکید کرد: رابطه معناشناسی زبانی نسبت به سایر کارویژه‌های معناشناسی تعامل و ارتباطت بیشتری با قرآن دارد. در واقع دانش معناگرایی، دانشی است که به صورت علمی از معنا در زبان‌های طبیعی بحث می‌کند.
🔸وی افزود: جولان معناگرایی در زبان طبیعی بیشتر از زبان مصنوعی است. زبان طبیعی در واقع زبان‌های زنده مانند فارسی، عربی، انگلیسی و.. است و زبان مصنوعی، زبانی است که برای اهداف خاص تاسیس شده باشد مانند؛ زبان صفر و یک در برنامه نویسی کامپیوتر یا زبان ریاضی . زبان طبیعی زبانی که با آن تکلم می‌شود و همراهی معناگرایی با این نوع زبان است.
🔸وی با اشاره به معناگرایی مطلق و خاص اظهارکرد: اینکه معناشناسی بر روی یک زبان تأکید داشته باشد و محدوده فعالیت خود را به فرض زبان عربی و قواعد آن ، یا زبان فارسی و قواعد آن متمرکز کند در واقع معنا شناسی خاص صورت گرفته است، معنا گرایی مطلق که ناظر به همه زبان‌ها باشد کمتر رخ می‌دهد و معنا شناسی خاص بیشتر رخ داده است.
🔸وی ادامه داد: معناشناسی به صورت علمی اینگونه بحث می‌کند که معنای یک واژه، جمله و متن چیست؟ با این رویکرد فعالیت معنا گرایی زبانی دارای چهار عنصر و ریشه؛ «عناصر یا واژه»، « قواعد تکثیر واژه‌ها»، «قواعد ترکیب واژه و خلق واژه‌ای جدید» و «قواعد ساخت جمله » است.
🔸قائمی‌نیا بیان کرد: معناگرایی نظام زبانی در واقع نظامی «بل قوه» و «بی‌پایان» است. دستگاه زبان هم بالقوه و بی‌پایان است و وقتی فعلیت پیدا می‌کند به گفتار تبدیل می‌شود. بخش فعلیت یافته زبان اعم از نوشتاری و گفتاری را شامل می‌شود و به قول چامسکی توانش زبانی و کنش زبانی حالیست که نظام زبانی از بالقوه به فعلیت رسیده است.
iict.ac.ir/maanageraei
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️شکاف معرفت و عمل ♦️
🔹مهم ترین عوامل ضعف اخلاقی از نظر قرآن، چهار عامل هوای نفس، ضعف اراده، دنیا و شیطان ذکر شده است.
🔹نظریه ایمان با توجه به مبانی و مقدماتی که در تبیین آن بیان شده است و با توجه به ابعاد معرفتی و روانی که از آنها برخوردار است، می تواند نظریه کاملی برای حل مشکل ضعف اخلاقی و شکاف میان معرفت اخلاقی و عمل اخلاقی باشد.
▫️شکاف معرفت و عمل، سید محمد اکبریان، چ 1، قم: نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، زمستان 1397، 260 صفحه رقعی.
🔸موضوع کفایت معرفت اخلاقی برای عمل یکی از مباحث مهم و تاریخی در اخلاق و مورد نزاع اندیشمندان بسیار بوده است که به صورت مسئله جدی و گسترده طرح اولیه آن در نظریه سقراط و آثار افلاطون بوده است. این نظریه توسط دیگران مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
🔸در حالی که سقراط و افلاطون معتقد بودند که داشتن آگاهی برای اخلاقی بودن و داشتن رفتار اخلاقی کفایت می کند، ارسطو با طرح نظریه ضعف اراده (آکراسیا) و با به میان آوردن عامل میل نفسانی به مخالفت با آن بر می خیزد و شکاف میان معرفت و عمل را در مورد انسان های لجام گسیخته و ناپرهیزگار طرح می کند و از آن نتیجه می گیرد که معرفت اخلاقی نمی تواند برای داشتن عمل و رفتار اخلاقی کفایت کند.
🔸طرح نظریه های مهم برای فهم چارچوب مسئله، چالش های آن، فهم موضع قرآنی مسئله و راه حلی که با الهام از آیات قرآن طرح می شود، لازم است. بررسی نظریه ها نشان می دهد که در مجموع باید موضع شکاف میان معرفت و عمل را قوی تر بدانیم و شکاف معرفت و عمل با شواهدی که برای آن وجود دارد، مورد تأیید قرار می گیرد.
🔸نظریه های اندیشمندان مسلمان نیز نمی تواند رابطه میان معرفت و عمل را به نحو ضروری اثبات نمایند. در عین حال هر یک از آن نظریه ها- حتی نظریه ارسطو که بر موضع شکاف میان معرفت و عمل اخلاقی است- با ضعف ها، کاستی و مشکلاتی مواجه اند. بررسی مسئله از منظر آیات نشان می دهد که اگر چه ممکن است از ظاهر برخی از آیات و یا روایات دینی رابطه ضروری میان معرفت و عمل تصور شود، اما آیات صریحی که به شکاف میان معرفت و عمل دلالت دارند، ما را به این نتیجه می رسانند که داشتن معرفت برای اخلاقی بودن انسان کفایت نمی کند.
🔸آیات قرآنی هم بر ناکافی بودن معرفت برای عمل اخلاقی دلالت دارند و هم عوامل ضعف اخلاقی را بر می شمارد. مهم ترین عوامل ضعف اخلاقی از نظر قرآن، چهار عامل هوای نفس، ضعف اراده، دنیا و شیطان ذکر شده است. با استفاده از آیات قرآن می تواند به راه حلی برای شکاف معرفت و عمل و ضعف اخلاقی دست یافت.
🔸نظریه یقین با استفاده از آیات و روایات و عباراتی از اندیشمندان مسلمان، گام اول برای این مرحله است. قدم گذاشتن در این گام از یک سو بازگشت دوباره به نظریه های معرفتی است و از سوی دیگر توجه به متون دینی است که در آنها به مسئله یقین و نقش آن در رفتارهای اخلاقی شده است. نظریه یقین اگر چه بر نظریه های پیشین برتری دارد، اما همچنان از فقدان جامعیت رنج می برد. ضمن آنکه ما را به نظریه بهتری راهنمایی می کند که نظریه ایمان و گام نهایی است.
🔸نظریه ایمان با توجه به مبانی و مقدماتی که در تبیین آن بیان شده است و با توجه به ابعاد معرفتی و روانی که از آنها برخوردار است، می تواند نظریه کاملی برای حل مشکل ضعف اخلاقی و شکاف میان معرفت اخلاقی و عمل اخلاقی باشد. تبیین نظریه با الهام از آیات قرآن و برخی از روایات با روش تحلیل عقلی بیان شده است.
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️دکتر رضا غلامی: تک صدایی حاکم بر علوم انسانی شکسته شده است.نباید چتر سیاست‌زدگی بالای سر علوم انسانی باز شود.
🔹سی‌وچهارمین جلسه شورای علمی و شورای سیاست‌گذاری کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی، ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ و با حضور دکتر رجبعلی اسفندیار، حجت‌الاسلام دکتر پناهی آزاد، حجت‌الاسلام دکتر علیرضا پیروزمند، دکتر فرزاد جهان‌بین، دکتر مسعود درخشان، دکتر عطاءالله رفیعی آتانی، دکتر محمد روشن، حجت‌الاسلام دکتر سید احمد رهنمایی، دکتر سید سعید زاهد، دکتر مجتبی سعادتی، دکتر امیر سیاهپوش، حجت‌الاسلام دکتر احمدحسین شریفی، حجت‌الاسلام دکتر مهدی عبداللهی، حجت‌الاسلام دکتر رضا غلامی، دکتر محسن فرمهینی فراهانی، حجت‌الاسلام دکتر محمد کاویانی، دکتر مهرداد کلانتری، حجت‌الاسلام دکتر نجف لکزایی، دکتر محمدعلی متفکر آزاد، حجت‌الاسلام دکتر مرویان حسینی، حجت‌الاسلام دکتر علی مصباح، دکتر محمد نعمتی و مهندس عبدالحمید نقره کار در مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا برگزار شد.
http://bit.ly/2JhEc1l
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️بیانات حجت الاسلام احمد مبلغی در همایش فقه الاجتماع :
🔹فقه مضاف به مثابه تلاشی بزرگ و مهم، برای کشاندن فقه به ساحت‌های مهم زندگانی انسان معاصر و پاسخگویی به نیازهای متنوع اوست.
🔹فقه اجتماعی یا فقه‌های اجتماعی، عنوانی عام است که شامل بسیاری از فقه‌های تخصصی مرتبط با شئون مختلف حیات اجتماعی، مانند فقه الاقتصاد، فقه السیاسه و فقه التربیه می‌شود
🔹فقه الاجتماع به رفتارهای اجتماعیِ مطرح در فضای جامعه‌شناسی و جامعه‌سازی می‌پردازد، مانند رفتارهای هنجارسازی که به استقرار یک فرهنگ یا تغییر در فرهنگ مستقر می‌انجامند.
🔹فقه الاجتماع به طور خاص به جامعه، هنجارهای جامعه و رفتارهای اجتماعی، از حیث اجتماعی بودن، می‌پردازد؛ لذا در تعریفی اولیه، فقه الاجتماع عبارت است از: پرداختن فقهی به افعال اجتماعی از حیث اجتماعی بودن.
https://fotooh.ir/2444/
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️پیرامون فقه الاجتماع ♦️
🔹فقه اجتماعی یا فقه‌های اجتماعی، عنوانی عام است که شامل بسیاری از فقه‌های تخصصی مرتبط با شئون مختلف حیات اجتماعی، مانند فقه الاقتصاد، فقه السیاسه و فقه التربیه می‌شود.
🔹فقه مضاف به مثابه تلاشی بزرگ و مهم، برای کشاندن فقه به ساحت‌های مهم زندگانی انسان معاصر و پاسخگویی به نیازهای متنوع اوست.
حجه الاسلام احمد مبلغی بخش اول
▫️به گزارش روابط عمومی موسسه فتوح اندیشه، در ادامه سلسله نشست‌های فقه دولت، همایش «فقه الاجتماع» با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین احمد مبلغی، در شعبه اصفهان موسسه فتوح اندیشه برگزار گردید. آنچه در ادامه می‌آید، فشرده‌ای از مباحث مطرح شده توسط میهمان این نشست است.
▫️تعریف الفقه المضاف
🔸«الفقه المضاف» هو الفقه الذی یتناول مسائل موضوع خاص یحتوی على عده مسائل، یجب أن یدرَس هذا الموضوع ومسائله من منظور الفقه بشکل اختصاصی وتخصصی (لا بشکل عام ولا ضمن الفقه العام) و هذا الموضوع إما أنه عنصر منهجی ذو أبعاد علمیه یجب استغلاله فی عملیه الاستنباط، أو أنه موضوع عام یشمل موضوعات متعدده یجب أن تستنبط أحکامها من الشریعه.
▫️اهمیت و جایگاه فقه مضاف
۱٫ اهمیت دانشی: فقه مضاف راهی برای خروج از نگاه عمومی به فقه است.
۲٫ اهمیت کارکردی: فقه مضاف به مثابه تلاشی بزرگ و مهم، برای کشاندن فقه به ساحت‌های مهم زندگانی انسان معاصر و پاسخگویی به نیازهای متنوع اوست.
▫️حساسیت‌ها و پیچیدگی‌های نهفته در تأسیس فقه مضاف
۱٫ ضرورت اجتناب از تأسیس فقه مضاف با سرعت غیر معقول، و به صورت غیر مسبوق به طرح علمی و بی‌توجه به مبانی دقیق و روش فقهی علمی مناسب.
۲٫ نتیجه این شتاب‌زدگی، توقف یا اختلال جدی در فرایند تاسیس فقه مضاف است.
۳٫ در صورت شتاب‌زدگی، مجبور می‌شویم در آینده، پس از تحمل هزینه‌های اضافی، پروژه‌های فکری برای رهایی از مشکلات این شتاب‌زدگی ارائه کنیم.
▫️وضع کنونی فقه مضاف
🔸فقه مضاف الان در مرحله گذراندن تجربه تکوین وتأسیس است؛ به همین جهت ابعاد، چارچوب و روش آن، بلکه حتی تعریف آن، به صورت دقیق مورد توجه قرار نگرفته است.
▫️اقسام فقه مضاف
۱٫ فقه روشی.
۲٫ فقه تخصصی.
▫️تعریف الفقه المنهجی
🔸الفقه المنهجی هو فرع علمی یحتوی على سلسله من الدراسات التی تُرکّز على البحث عن «عنصر منهجیٍّ ما یتمتّع بالأهمیه والشمولیه» من حیث: ١. صلاحیته واعتباره کعنصر فی المنهج، ٢. مکانه ودَوره فی منهجیه الاستنباط، ٣. علاقته بالعناصر الأخرى فی منهجیه الاستنباط، ۴. کیفیه تطبیق هذا العنصر خلال المنهجیه، ۵. طاقاته فی حلّ المشکلات المعقّده الیوم، و ما إلى ذلک من أبعاد و زوایا علمیه أخرى تتعلّق بهذا العنصر.
▫️چند مثال برای فقه روشی:
۱٫ فقه مناطات.
۲٫ فقه ارتکازات.
۳٫ فقه مقاصد.
▫️تعریف فقه اجتماعی
🔸من أنواع الفقه التخصصی و هو عنوان عام یتضمن العدید من أقسام الفقه التخصصی المرتبطه بالشؤون الحیاه الاجتماعیه المختلفه، مثل: الاقتصاد والسکان والتربیه و ما الى ذلک. هو واحد من الفئات الفرعیه للفقه الاجتماعی یتناول أحکام العلاقات ذات الماهیه البنیویه الاجتماعیه، بینما تتناول أقسام الفقه الاجتماعی الأخر، الأحکام المتعلقه بالعلاقات الاجتماعیه فوق البنیویه من الاقتصاد والسکان والتربیه و…
و ببیان آخر، یرکز بشکل خاص على استنتاج أحکام السلوکیات تتشکل حول:
۱٫ السنن الاجتماعیه.
۲٫ النشاطیه الاجتماعیه.
۳٫ المکانه الاجتماعیه.
وما الى ذلک.
▫️جایگاه فقه الاجتماع
🔸فقه الاجتماع، به مثابه فقه مادر برای همه فقه‌های اجتماعی است. فقه مادر، یعنی نقش قوام بخش، معنابخش و انسجام‌دهنده نسبت به دیگر فقه‌های اجتماعی دارد.
▫️تمایز بین فقه الاجتماع فقه اجتماعی
🔸فقه اجتماعی یا فقه‌های اجتماعی، عنوانی عام است که شامل بسیاری از فقه‌های تخصصی مرتبط با شئون مختلف حیات اجتماعی، مانند فقه الاقتصاد، فقه السیاسه و فقه التربیه می‌شود و فقه الاجتماع خود یکی از زیر مجموعه‌های فقه اجتماعی است.
ادامه دارد ...
https://fotooh.ir/2444/
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️پیرامون فقه الاجتماع ♦️
🔹فقه الاجتماع به رفتارهای اجتماعیِ مطرح در فضای جامعه‌شناسی و جامعه‌سازی می‌پردازد، مانند رفتارهای هنجارسازی که به استقرار یک فرهنگ یا تغییر در فرهنگ مستقر می‌انجامند.
🔹فقه الاجتماع به طور خاص به جامعه، هنجارهای جامعه و رفتارهای اجتماعی، از حیث اجتماعی بودن، می‌پردازد؛ لذا در تعریفی اولیه، فقه الاجتماع عبارت است از: پرداختن فقهی به افعال اجتماعی از حیث اجتماعی بودن.
حجه الاسلام احمد مبلغی بخش دوم (بخش آخر)
▫️به گزارش روابط عمومی موسسه فتوح اندیشه، در ادامه سلسله نشست‌های فقه دولت، همایش «فقه الاجتماع» با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین احمد مبلغی، در شعبه اصفهان موسسه فتوح اندیشه برگزار گردید. آنچه در ادامه می‌آید، فشرده‌ای از مباحث مطرح شده توسط میهمان این نشست است.
▫️تعریف فقه الاجتماع
🔸فقه الاجتماع به طور خاص به جامعه، هنجارهای جامعه و رفتارهای اجتماعی، از حیث اجتماعی بودن، می‌پردازد؛ لذا در تعریفی اولیه، فقه الاجتماع عبارت است از: پرداختن فقهی به افعال اجتماعی از حیث اجتماعی بودن.
▫️تمایز میان فقه الاجتماع و علم الاجتماع
🔸فعالیت و تلاش در علم الاجتماع برای کشف افعال اجتماعی از حیث اجتماعی بودن است و گاهی نیز به مرز توصیه می‌رسد ولی فقه، یک دانش استنباطی و توصیه‌ای است و به کشف واقعیت امور نمی‌پردازد.
🔸در فقه الاجتماع، موضوعات مأخوذ در علم الاجتماع به کار گرفته می‌شوند، تا احکامشان کشف شود ولی کشف و توصیف واقعیت اجتماعی، وظیفه «علم الاجتماع» است. فقه الاجتماع، از آن جهت که موضوعات خود را از علم الاجتماع خواهد گرفت، به آن نیازمند است. همچنین فقیه برای ارائه احکام در قبال موضوعات اجتماعی، باید موضوع آنها را به صورت تخصصی بشناسد؛ این بخشی از موضوعشناسی است که فقیه آن را از متخصص مربوطه می‌گیرد.
▫️اهمیت تأسیس فقه الاجتماع
🔸فقه الاجتماع به رفتارهای اجتماعیِ مطرح در فضای جامعه‌شناسی و جامعه‌سازی می‌پردازد، مانند رفتارهای هنجارسازی که به استقرار یک فرهنگ یا تغییر در فرهنگ مستقر می‌انجامند.
🔸فقه رایج اصلاً به این موارد نمی‌پردازد و اگر فقه‌های جدید نیز بدین امور می‌پردازند، توجهشان از زاویه اقتصادی و سیاسی است، نه از زاویه مناسبت‌ها و خط و ربط‌های اجتماعی که در نظام کنش و واکنش است. لذا توجه فقه الاجتماع به امور اجتماعی، کاملاً جدید است. چنان که اگر جامعه‌شناسی نباشد، دیگر علوم اجتماعی بی‌مادر هستند؛ اگر فقه الاجتماع نیز نباشد، دیگر فقه‌های تخصصی نیز بی‌مادر هستند و از حیث فکری درنوعی هرج و مرج و اختلال به سر می‌برند.
🔸در واقع، آنچه می‌تواند این فقه‌ها را مانند نخ تسبیح در کنار هم گرد آورد و دقت ورود فقه در مسائل اجتماعی، هنجارهای جامعه و تأثیرگذاری فتوای فقیه را بر جامعه ضمانت کند، فقه الاجتماع است. بنابراین تا فقه الاجتماع درست نشود و استقرار نیابد، موقعیت و کارآمدی دیگر فقه‌های تخصصی نیز تضمین نمی‌شود.
▫️شیوه کار فقیه در فقه الاجتماع
🔸فقیه فقه الاجتماع در یک مرحله تمهیدی و متقدم، قبل از اینکه به سراغ موضوعشناسی و حکم‌شناسی و استنطاق النص برود، باید نظریه کلامی خود را آماده کند و سپس سراغ استنطاق النص برود.
🔸فقیه باید به صورت تخصصی، به جامعه‌شناسی ورود داشته باشد، نه اینکه فقط با آن آشنایی اجمالی داشته باشد و مطالعات جامعه‌شناسانه‌ی او سطحی و مروری صورت گرفته باشد. موضوعشناسی در فقه الاجتماع بسیار پیچیده‌تر از موضوعشناسی در دیگر فقه‌های مضاف است، زیرا دیگر فقه‌های مضاف، مشترکات زیادی دارند و مباحث تخصصی آنها کم است و لذا موضوعشناسی، اندکی ساده است.
🔸ولی در جامعه‌شناسی که علم مادر است، نگاه‌ها، مکاتب و نظریه‌ها بسیار تخصصی، گسترده و مختلف است.
🔸عناصر اصلی فرآیند شکل‌گیری فقه الاجتماع
فقه الاجتماع بر سه مرحله متوقف است که عبارتند از: ۱٫ موضوعشناسی ۲٫ نظریه‌پردازی (کلامی، فقهی) ۳٫ استنباط احکام فقه الاجتماع که برای هر یک از این مراحل منهج و اصولی وجود دارد.
https://fotooh.ir/2444/
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami