📹 فداکاری در تشکیلات 🎙استاد علیرضا پناهیان #کلیپ 🌷 @Organizational_Work

🕌#مسجد_مادر_تشکل‌ها 📠 گردآورنده: حجت‌الاسلام حمید‌رضا مهدوی بیات مشاور سابق سازمان ملی جوانان 💠 @Organizational_Work

🔹«مقدمه» 🔍 نگاهی به صدر اسلام - دوره‌ی پیغمبر(ص) ـ و نیز به دوران انقلاب اسلامی، به نظر می‌رسد اگرچه مسجد کانون تحولات بوده است، لکن یک نکته‌‌ی پیش‌نیاز هم داشته است و آن اینکه اساس تحولات جامعه از جایی شروع می‌شده است و بعد آن تفکر و جریان نیاز به پايگاه‌سازی داشته است. 💫 لذا پیغمبر(ص) مبعوث می‌شود و مسجد ساخته می‌شود نه اینکه پیغمبر(ص) از مسجد بیاید. 🔸مگر آنکه بگوییم کارکرد مسجد در همه جا وجود داشته است مثلاً غار حرا برای پیغمبر(ص) مسجد بوده است و اصلاً کل زمین به تعبیر پیغمبر(ص) مسجد است: «جعلت لی الارض مسجدا». یعنی از هر قسمتی از زمین می‌شود برای بندگی خدا استفاده کرد. 🇮🇷 در انقلاب هم همینطور است، وقتی حرکت امام(ره) و اندیشه‌‌ی اسلامی راه می‌افتد اینطور نیست که فقط مساجد حرکت کنند اما دانشگاه و بازار و مدرسه و...، نقطه‌ی مرکزی مورد اتفاق‌شان نهایتاً مسجد است. 〰 حال واقعاً مسجد نقطه‌ی آغاز یک حرکت بوده است و یا نقطه‌ی قرار یک حرکت؟ به نظر می‌رسد دومی است، بی‌شک اگر همین پذیرفته بشود و یا قابل اعتنا تلقی شود، می‌شود بررسی کرد که چرا الآن مساجد خیلی فعال نیستند؟ 〽️ الآن جامعه ما از یک گفتمان عمومی قابل قبول و مورد اعتماد همه که بتواند حرکت ایجاد کند محروم شده است و یا نتوانسته‌ایم آن گفتمان را حفظ کنیم. چون بالاخره دوران انقلاب بوده، دوران جنگ بوده، و بعد از جنگ هم یک فضای چشم‌گیري از آثار جنگ، بعد هم کمک آن اتمسفر یا جو عمومی ضعیف شده و مساجد دیگر نتوانسته‌اند به عنوان قرارگاه گفتمان جدیدی مطرح شوند. 🔙 پس اگر قرار باشد چه تشکل‌ها و چه آحاد مردم به مسجد برگردند، باید دید فضای عمومی جامعه و گفتمان آن چه آفتی خورده که تجمعات مردم ضرورتی برای حضور در مساجد پیدا نمیکنند؟⁉️ 💢 وقتی یک مکان یا یک فضا از کارکرد آرمانی‌اش خالی بشود خود به خود محل تاخت و تاز امیال و هواهای نفسانی و آرزوهای کوچک و... می‌شود. 🔘 ما زمان جنگ هم حتماً این اختلافات را داشته‌ایم؛ لکن هیچگاه توجهی به آنها نمی‌کردیم. چون در مقابل آن فضا و آرمان خیلی کوچک بوده است، حتماً همیشه چهار تا پیرمرد بوده‌اند که گیر بدهند به جوانها ولی هیچ‌کس یادش نمی‌آید که گفته بشود در مساجد نمی‌شود کار کرد. ✳️ پس برای احیای مساجد هم ما باید بدانیم در جامعه دنبال چه هستیم. جایگزینه‌ایی برای مسجد!

2⃣ نکته‌‌ی دوم اینکه به واسطه‌ی همین خلایی که ایجاد شده است یک اشتباهی اتفاق افتاد و آن اینکه عده.ای ـ از نخبگان فکری یا مدیران ـ گفتند کانون فرهنگی درست کنید و جوان می‌خواهد فعالیت کند برود در NGO بدون اینکه بررسی کنند که آن اولی چه می‌شود؟ ⬅️ این اتفاق افتاد و ساختارهای موازی مسجد را زیاد کردیم که حالا دیگر اصلاً احساس ضرورت حضور در مسجد هم کم شده است. 🔻 لذا اینکه آیا مستقیماً پرداختن به مسجد جواب مسأله را می‌رساند واقعاً ظلم است به مسجد. نه اینکه مساجد ضعف ندارند ولی همه‌ی اشکال اینجا نیست. 〽️ فرض کنید بیست میلیون جوان را هم آوردیم در مسجد، هیچ‌کس هم به آنها گیر نداد چه‌کار کنند؟ نماز بخوانند فقط؟ اینکه همان کارکرد حداقلی مسجد است، چه انگیزه‌ای و چه آرمانی باید احیا بشود؟ 🌀 موقعی که اولین فرهنگ‌سرا را در تهران تأسیس کردند ما با شهردار تهران بحث کردیم که چرا این را راه انداختید گفتند خوب همه‌ی جوان‌ها به مسجد نمی‌روند و مساجد برای خیلی از جوان‌ها دیگر جذابیت ندارند، ما میغخواهیم این کار را بکنیم! گفتیم چرا مسأله را حل نمی‌کنید؟ 🗯 فکر نمی‌کنید این تفکر غیر اسلامی است چون می‌گویید شما که دوست دارید گیتار بزنید بروید اینجا، می‌خواهید قرآن بخوانید بروید واحد قرآن، می‌خواهید موسیقی کار کنید آنجا و هر کسی بنا به کارش باید تفکیک بشود! ⚠️ ❇️ در حالیکه مسجد می‌گوید همگی یک نگاه، یک وظیفه، یک حرکت، یک اثر. ➖ لذا اینکه چرا تشکل‌ها به مسجد نمی‌روند اینها فقط تقصیر مسجد نیست☑️

📿 قرائت «دعای هفتم #صحیفه_سجادیه » 🌷 @Organizational_Work

⁉️ ولی چرا روی مسجد آنقدر اصرار است و چرا باید بچه‌ها را به مسجد برگردانیم؟ ❇️ یکی به خاطر این است که مسجد در جوامع اسلامی آزادترین مکان است برای فعالیت، یعنی کسی تا زمینی را وقف کرد از دست او خارج است و مال خداست، روایت داریم که اگر کسی ادعای مالکیت مسجد را بکند جایش در جهنم است، چون وقف است. 🗝 تا دیروز مال خودت بوده است ولو سر نبش خیابان آفریقا هم بوده و متری شش میلیون می‌ارزد، هزارمتر نه ده هزارمتر اما تا گفتی من این را برای خدا وقف کردم دیگر برای تو نیست.✔️ 👌 سهمی که تو داری و آن سهمی که آدم غریبه دارد هیچ فرقی نمی‌کند یعنی تو می‌روی در محیطی که نه متعلق به دولت است نه ملت، آزادتر از این می‌شود؟ 🚦از طرف دیگر موانع یا محدودیت‌هایی هم که هست خودش یک فرصت است؛ اینکه مکان، تقدسش باعث می‌شود که خودش محدوده و نوع فعالیت‌اش را تعریف کند. 🚫 یعنی ما نمی‌توانیم در مسجد رقص بگذاریم، کنسرت موسیقی نمی‌توانیم بگذاریم، نمی‌خواهم بگویم آنها صد در صد غلط است اما مسجد به خاطر روح و فضای حاکم بر آن جای پاك‌ترین، ناب‌ترین و قشنگ‌ترین فعالیت‌ها است.√ 🕌 مسجد مرکز اعتماد عمومی: نکته‌ی سوم اینکه اعتماد به مسجد ـ با همه‌ی ضعفی که امروز پیدا کرده است ـ در کنار هر ساختار دیگر حتی هیأت‌ها ازنظر نسل جوان و متولیان آن غیرقابل مقایسه است. 🔹 اگر بگوییم بچه به کلاس مسجد برود یا همان درس را با همان استاد به جای دیگر، هم خود او و هم خانواده‌اش به مسجد بیشتر اعتماد می‌کنند. چرا؟ چون مکان دارد برای خودش اعتبار هم می‌آورد یک دلیلش هم این است که مشخص است کجاست و چیست.

✅ اصلاً در مسجد یک چیز خیلی خوب محدودیت است. کارکردهای مسجد من المهد الی اللحد همه چیز را پوشش می‌دهد از تولد و ازدواج و کار اقتصادی و اجتماعی، علمی همه را شامل می‌شود. ☝️چون تعریف ما از مسجد این است، مکانی که در آن حد و مرز نوع و گستره‌ی فعالیت فقط حد و مرز شرعی است یعنی جایی است که همه می‌توانند جمع شوند و همه کارخوبی بکنند، خوبی هم یعنی کاری که پا را از مرز شرع فراتر نگذاریم و البته به آن حال و هوای مسجد هم لطمه نزند. 🔙 لذا اگر قرار باشد در مسجد به عنوان مهم‌ترین ساختار تجمع و تشکل جوان‌ها سرمایه‌گذاری بشود باید ظرفیت‌ها خوب دیده بشود.☑️ 👌با این حال، اصلی‌ترین تغییراتی که باید در تشکل‌ها و مساجد برای وصول به تعامل شایسته اتفاق بیفتد چیست؟⁉️ ◀️ بخشی از ساختارهای حکومتی (دولتی) که توانستند مساجد را به هر ترتیب زیر نظر بگیرند مثل مرکز رسیدگی به امور مساجد یا سازمان تبلیغات این‌ها باید ابتدا خودشان یک تغییرات نگرشی‌ای درباره مسجد ایجاد کنند البته الان من دقت کردم یک تفاوت‌هایی با دهه‌ی شصت ایجاد شده است. 🔸 ساختار مدیریت مسجد عوض شده، روحانی مسجد، محور کار است، همه چیز باید با ایشان همآهنگ شود و... . ✴️ اما آنچه که می‌تواند عامل آشتی جوان‌ها با مسجد باشد به نظر من قبل از اینکه بخواهیم یک تغییرات ریز ساختاری بدهیم، تغییر ذهنیت جوان‌ها است که بخش عمده‌اش واقعاً ذهنیت‌های نابجای جوان‌ها است که هنوز نرفته مسجد می‌گوید مسجد که نمی‌گذارند کاری کنیم.

✅ ما اول باید کارکرد صریح درجه یک مسجد را که نماز است فعال کنیم، خود مسجد باید فعال بشود به معنای اینکه همین کارکرد اصلی ارزشمند نماز جماعتش باید جدی گرفته بشود. 💬 من در اصفهان یک مسجدی رفتم اخیرا گفتند امام جماعت آن در شصت سالگی طلبه شده است، مسجد به آن بزرگی جا نبود و جمعیت جوان و اقشار مختلف موج می‌زد چرا چون یک روحانی خودش را وقف مسجد کرده بود از اول هم با مردم قرار گذاشته بود، یکی از جملاتی که از هرکس پرسیدم تأییدش می‌کرد می‌گفتند ایشان از همان روز اولی که آمد صحبت کرد.↘️ 📌 گفت هر وقت دیدید من به مسجد نیامدم تابوت را بیاورید در خانه‌ام، مطمئن باشید من نه به بهانه‌ی میهمانی و نه سفر مسجد را ترك نمی‌کنم، اگر نیامدم بدانید مُردَم و تابوت را بیاورید. 📎پس اول باید یک میخی به مسجد زد مساجد بروند خودشان را اصلاح کنند فعال بشوند و نماز را برگزار کنند. یک گام از این طرف اگر مسجد نمازش فعال بشود به نظر من یک بخشی از مشکل آن طرف حل می شود نماز که فعال شد کم کم یک جمعیتی خواهند آمد این جمعیت می‌توانند کمک کنند، نقد کنند، پیشنهاد دهند.✔️

🚨«ضرورت کار تشکیلاتی» 5⃣سهل ممتنع بودن تشکیلات (قسمت اول): 🔸 تشکیلات سهل است از آن جهت که همه آن را ضروری و مهم برمی‌شمارند و در بعض موارد خود را تشکیلاتی نیز می‌دانند و در یک نگاه تقلیل گرایانه، تنها به تمسک به بعضی از الزامات تشکیلاتی بودن، خود را واجد صفت تشکیلاتی می‌دانند. 🔘 اساسا ابهام در واژه تشکیلات و ابعاد آن در بین اندیشمندان نیز  حکایت از کاستی های جدی در این حوزه دارد و در شکلی ضریب یافته، این مشکل در سطح جامعه اسلامی آشکار می شود. 🔺 این ابهام ناشی از غفلتی است که بازماندن جامعه اسلامی از حرکت سریع را منجر شده است. 🌐 تشکیلات از آن جهت ممتنع است که  باید در سه ساحت انسانی، شخص تربیت تشکیلاتی بشود تا بتوان به کنش گری تشکیلاتی رسید.✔️ ★1- اهمیت یافتن تشکیلات در افق ادراکی انسان (ساحت بینش) ★ 2- دانستن تشکیلات و ابعاد مختلف آن{عقاید تشکیلاتی} و راه تشکیلاتی زیستن{احکام تشکیلاتی- اخلاق تشکیلاتی} (ساحت دانش) ★ 3- عزم به حرکت در طریق تشکیلاتی زیستن (ساحت گرایش) 🌐 @Organizational_Work

🔶 پیوند تشکل‌های بیرونی با مساجد: ☸ اما برای تشکل‌ها چه بشود؟ در مساجد از نظر فعالیت تشکلی سرقفلی بسته شده درحالیکه مدارس اینطور نیست، پس کجا باید تشکل‌ها را جا بدهیم؟ ⁉️ 🔷 ارشاد به نحوی کانون فرهنگی ـ هنری مساجد را جا داده است و آن هم همه جا نیست اما بسیج همه جا هست همان مساجد تعطیل هم بسیج دارند. لذا باید براي این فکری کرد. در ذهن جوان حتی بزرگ‌ترها وقتی می‌گویند مسجد یعنی بسیج و وقتی گفتیم برویم مسجد فعالیت کنیم یعنی بسیجی بشویم و لذا آنهایی که به هر دلیلی و لو غلط با بسیج میانه‌ی خوبی ندارند خود به خود دور مسجد را خط می‌کشند، حداقل اگر بتوانند تفکیک هم بکنند می‌گویند برویم نماز بخوانیم و برویم دنبال کارمان. 🕌 لذا هر فعالیتی که در مسجد رخ می‌دهد منحصر به بسیج است بسیج هم خیلی عالی و مقدس و لازم است اما باید یک فکری کرد که آیا تشکل‌های دیگر می‌توانند از یک مرجع مؤثری بیایند و در مساجد جا پیدا کنند یا نه؟ بسیج ساختار دارد، قانون دارد حرفش پیش می‌رود، ضمن اینکه بالاخره نطفه‌ی بسیج هم در مساجد شکل گرفته است. ⬅️ ولی تشکل‌های دیگر اینطور نیستند، حتی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد واقعیت‌شان این است که مال مسجد نیستند، یک ساختمانی می‌گیرند بعد می‌گویند آن طرف خیابان کانون فرهنگی هنری فلان مسجد است! اما بسیج را باید در خود پایگاه مسجد به آن جا بدهند و این‌قدر قدرت دارد که در هیأت امنا یکی از اعضا، فرماندهی بسیج است. 🔚 پس مشکلی که باید اینجا حل بشود یکی این است که بالاخره یک ساختاری مثل سازمان ملی جوانان یا وزارت کشور یا هرکسی که بالای سر این بچه‌ها هستند بیایند فکر کنند و مسجدها را یدك یک سری از این تشکل‌ها بکنند، حداقل آنهایی که می‌خواهند در مساجد فعال شوند و بعد هم آنهایی که نمی‌خواهند یا اصلاً ذهنیت نداشتند را کم‌کم جذب کنند. 💯 چون الان برای یک تشکل صددرصد دینی هم هیچ پشتیبانی نداریم که بگوید یک اتاق بدهند یا سالن مساجد را بیایند هفته‌ای دوجلسه استفاده کنند.